Macro

ο Φόκνερ με τη σχετικά προσγειωμένη του μορφή, που τον ορίζει περισσότερο για υπάλληλο ταχυδρομείου παρά για συγγραφέα, εκδίδει το «Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ!» συνεχίζοντας και επεκτείνοντας τα όρια του αμερικανικού ονείρου -μα και τη συντριβή του- στο πλαίσιο του αμερικανικού Νότου. Η ιστορία του βιβλίου μέσα από μια σειρά από πολυφωνικές αφηγήσεις ξεκινά κάποια χρόνια πριν από τον αμερικανικό εμφύλιο και συνεχίζεται με τους απογόνους των ηρώων στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Οι αμαρτίες των γονέων εκπαιδεύουν αλλά και παιδεύουν τα τέκνα σε μια εξίσου αλληγορική κατάληξη που οδεύει στη συνεχόμενη συντριβή αντίστοιχη με τη συντριβή του Αβεσσαλώμ και του Δαβίδ. Η μοντερνιστική γραφή του Φόκνερ αναπτύσσει σε πολύπλοκες διαδρομές την ιστορία του Τόμας Σάτπεν, ο οποίος το μόνο που ήθελε ήταν να αναπτύξει τη δυναστεία του αποκτώντας γιους και τελικά οι γιοι του ήταν αυτοί που όρισαν την καταστροφή τη δική του και της δυναστείας του. Φυσικά θα μπορούσε κανείς να κάνει δεκάδες τύπους ανάγνωσης σε ένα τόσο πολυεπίπεδο μυθιστόρημα που τα πλοκάμια του φαίνεται να αγγίζουν όλους τους σύγχρονους του Φόκνερ συγγραφείς. Το Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ! διαβάζεται ως μια βιβλική αλληγορία για τους γονείς και τα παιδιά τους που οδηγούνται σε νευρωτικές συμπεριφορές και στη συντριβή. Διαβάζεται ως ένα βιβλίο που παρόμοια με τον Αποχαιρετισμό στα όπλα αφορά τα στοιχειώδη της ζωής και της πάλης. Διαβάζεται -όπως προείπα- ως μια επέκταση του Great Gatsby και της καταστροφής τού american dream. Διαβάζεται ως ένα λογοτεχνικό tour de force που ο Thomas Wolfe θα ζήλευε κι ο ίδιος αν κατάφερνε να το εντάξει στο πληθωρικό του ταλέντο. Διαβάζεται και ως μια έντονη καταδίκη της δουλείας στον Νότο, που ο Φόκνερ φαίνεται να της αποδίδει μέσα από το βιβλίο μια τεράστια μερίδα των δεινών που ακολουθούν.

Πολλή συζήτηση έχει γίνει κατά καιρούς για το τέλος της παραδοσιακής πολιτικής, για την κρίση των πολιτικών κομμάτων, την κρίση του συνδικαλισμού και ούτω καθεξής. Όλα αυτά ισχύουν, φαίνεται όμως ότι υπάρχει και ένα δια-γενεακό ζήτημα πρόσληψης των πραγμάτων. Σε πάρα πολλές έρευνες σχετικά με τους νέους και την πολιτική διαπιστώνεται ότι υπάρχουν συμπεριφορές και δράσεις που οι νέοι και οι νέες αντιλαμβάνονται πολιτικές, ακόμη και αν αυτό δεν γίνεται κατανοητό ως τέτοιο από τις μεγαλύτερες γενιές ή από τους παραδοσιακούς τρόπους περιγραφής και μέτρησης των πολιτικών φαινομένων. Ένα τέτοιο φαινόμενο ζήσαμε στην Ελλάδα χθες : Η διαγραφή του λογαριασμού σε μια ψηφιακή πλατφόρμα, η αρνητική κριτική στο Google Play ή στο Apple Store, η ανάρτηση με το hashtag #cancel_efood θεωρήθηκε – και ήταν – πολιτική πράξη υπεράσπισης των εργασιακών δικαιωμάτων των 115 ανθρώπων που βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον κίνδυνο βίαιης επισφαλειοποίησης και προσέλαβε μαζικά χαρακτηριστικά, ήταν δε νικηφόρα. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη. Στην ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς Νεολαία. Συνήθειες, αντιλήψεις και πολιτική συμπεριφορά, εκτός των παραδοσιακών μορφών πολιτικής κινητοποίησης, μεγάλο ποσοστό ερωτώμενων 17-34 ετών δήλωσε ότι θα συμμετείχε σε συλλογή υπογραφών (42%) ή σε μποϊκοτάζ προϊόντων. Εξάλλου – και αυτό το ξέρει πολύ καλά το μάρκετινγκ, όπως αποτυπώθηκε λ.χ. στη διαφημιστική καμπάνια ενός κατεξοχήν νεανικού πακέτου κινητής τηλεφωνίας – βασικό χαρακτηριστικό της νεότητας είναι το «εδώ και τώρα». Οι μικροί αγώνες, όπως ο χθεσινός, μπορεί να μην ανατρέπουν το σύστημα, μπορεί να μην καταργούν τους νόμους, όμως μπορούν να είναι νικηφόροι, εδώ και τώρα. Πρέπει να αναρωτηθούμε σοβαρά γιατί μόλις πριν λίγους μήνες – στη «μητέρα των μαχών» απέναντι στο εργασιακό νομοσχέδιο Χατζηδάκη – η αντίδραση υπήρξε πολύ πιο χλιαρή από τον χθεσινό «χαμό» με αφορμή ένα περιστατικό σε μία μόνο εταιρία, τη στιγμή που τα διακυβεύματα ήταν παρόμοια. Να δούμε πόσο ο πολιτικός λόγος που διατυπώνεται από τους συγκροτημένους θεσμούς (συνδικάτα, κόμματα κ.λπ.) ακουμπάει στις εμπειρίες, στις ζωές και στις αγωνίες εκείνων στους οποίους απευθύνεται. Στην αναζήτηση νέων μεγάλων αφηγήσεων ή νέων κοινωνικών υποκειμένων που θα γίνουν οι φορείς της πολιτικής ανατροπής, καμιά φορά η παραδοσιακή Αριστερά φαίνεται να μην μπορεί να δει αυτό που συμβαίνει κυριολεκτικά κάτω απ’ τη μύτη της και, στην πραγματικότητα, από δικούς της με την ευρεία έννοια ανθρώπους – μέλη της, ψηφοφόρους της και αυτούς τους οποίους υποτίθεται επιδιώκει να εκπροσωπήσει. Ναι, τα συνδικάτα πρέπει να μαζικοποιηθούν, όπως και τα κόμματα – γιατί σε τελική ανάλυση οι αγώνες συνενώνονται και πολιτικοποιούνται εκεί. Όμως φαινόμενα όπως ο ψηφιακός ακτιβισμός και κινήματα όπως το καταναλωτικό θα έπρεπε εδώ και πολύ καιρό να έχουν πάψει να θεωρούνται δευτερεύοντα. Αν οι άνθρωποι πολιτικοποιούνται μέσα από τις εμπειρίες τους, οι γενιές που βρίσκονται ή που έρχονται σήμερα στο προσκήνιο πολιτικοποιούνται (και) μέσα από τις διαδικασίες όπως η χθεσινή. Διαδικασίες καθόλου μακρινές από τη δική τους σκληρή εργασιακή και άλλη πραγματικότητα. Ρόλος των συνδικάτων και των κομμάτων θα ήταν να κατανοήσουν τις διαδικασίες αυτές και να συνδεθούν μαζί τους, κυρίως όμως το στοίχημα θα ήταν να τις πολιτικοποιήσουν και να τις βοηθήσουν να νικήσουν: Μετά τη χθεσινή διαδικτυακή πρωτοβουλία που ανάγκασε την efood να ανακαλέσει το σχεδιασμό της, θα περίμενε κανείς το συνδικαλιστικό κίνημα να αξιοποιήσει την κοινωνική δυναμική και να αναδείξει το ζήτημα αντίστοιχων πρακτικών σε άλλες εταιρίες, να προκηρύξει απεργία σε αυτές και να ζητήσει από τους ανθρώπους που εκδήλωσαν την αγανάκτησή τους βάζοντας ένα αστεράκι στο efood app να πάνε ένα βήμα πιο πέρα και να συμβάλουν στην περιφρούρησή της. Θα περίμενε κανείς οι κοινοβουλευτικές ομάδες των κομμάτων τις Αριστεράς να καταθέσουν πρόταση νόμου – γιατί όχι και κοινή; – που να αξιοποιεί τις επεξεργασίες άλλων χωρών και να διαμορφώνει ένα θεσμικό πλαίσιο προστασίας απέναντι στην εργασιακή επισφάλεια και τις καταχρηστικές εργοδοτικές πρακτικές.

Εκείνη που δέχτηκε το πιο σκληρό πλήγμα από το AUKUS ήταν η Γαλλία, καθώς είχε υπογράψει το 2016 συμφωνία για παράδοση στην Αυστραλία 12 συμβατικών υποβρυχίων, η οποία φυσικά ακυρώθηκε εν μια νυκτί. Κυριολεκτικά. Ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον συναντήθηκε με τον Μακρόν στο Ελιζέ, τον Ιούνιο και τον ευχαρίστησε δημοσίως για το πρόγραμμα των γαλλικών υποβρυχίων, ενώ πίσω από την πλάτη του τα είχε ήδη βρει με τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς. Η ζημιά για τη Γαλλία δεν είναι τόσο οικονομική (δεν θα φαληρίσει δα η αμυντική της βιομηχανία με την ακύρωση ενός συμβολαίου, αντίθετα η Αυστραλία θα πληρώσει ακριβά που το έσπασε), όσο γεωπολιτική. Όντας η μόνη ευρωπαϊκή χώρα με διαρκή παρουσία στον Ινδοειρηνικό, όπου έχει κάπου δύο εκατομμύρια πολίτες και χιλιάδες στρατιώτες χάρη στις υπερπόντιες κτήσεις της (Νέα Καληδονία, Γαλλική Πολυνησία, Ρεουνιόν), η Γαλλία θεωρούσε ότι κατέχει δικαιωματικά μια προνομιακή θέση στο τραπέζι. Η ώρα της αλήθειας ήρθε και δεν αφορά μόνο τη συγκεκριμένη περιοχή: υπενθυμίζει στη Γαλλία ότι οι στρατιωτικές φιλοδοξίες της και η μεγαλόστομη ρητορική της υπερβαίνουν κατά πολύ τα οικονομικά και πολιτικά της μεγέθη. (...) η τριμερής αγγλοσαξωνική συμμαχία ήρθε για μία ακόμη φορά να υπογραμμίσει τη γεωπολιτική της αδυναμία και τον κίνδυνο να περιθωριοποιηθεί σε μια διπολική, παγκόσμια αναμέτρηση ΗΠΑ- Κίνας, όπου θα κληθεί να πάρει θέση ως κομπάρσος της Αμερικής. Για να πούμε του στραβού το δίκιο, ο Μακρόν έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου από την αρχή της θητείας του και ήταν ίσως ο μόνος ηγέτης ισχυρής ευρωπαϊκής χώρας που δεν είχε αυταπάτες για την εκλογή Μπάιντεν, επιμένοντας στην ανάγκη «στρατηγικής και αμυντικής αυτονομίας της Ευρώπης». Ωστόσο η ευρωπαϊκή αυτονομία και η ευρωάμυνα είναι τα πιο ανούσια και κουραστικά θέματα για τους δημοσιογράφους του διεθνούς ρεπορτάζ εδώ και πάνω από 20 χρόνια, ένας μιντιακός μονόκερος, τον οποίο κανείς δεν έχει δει και κανείς δεν υπολογίζει σοβαρά ότι θα τον δει στη διάρκεια του βίου του. Ακόμη κι αν αφήσουμε στην άκρη την πολυπληθή Πέμπτη Φάλαγγα των Αμερικανών στην Ευρώπη, η ευρωπαϊκή χειραφέτηση θα προϋπέθετε δύο πράγματα: Κατ’ αρχάς, να δεχτεί η Γαλλία να μοιραστεί (δηλαδή να θέσει υπό ευρωπαϊκή συγκυριαρχία) το αμυντικό της δυναμικό, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων, που αποτελεί το βασικό σημείο υπεροχής της, με αντάλλαγμα να δεχτεί η Γερμανία να μοιραστεί την οικονομική ισχύ που εξασφαλίζει, σε μεγάλο βαθμό, απομυζώντας τους ασθενέστερους εταίρους μέσω της ευρωζώνης. Επιπλέον, να βρουν οι Ευρωπαίοι ένα modus vivendi με τη Ρωσία, χωρίς το οποίο κάθε σκέψη για ευρωπαϊκή ανεξαρτησία και ασφάλεια είναι απλά κουβέντα να γίνεται. Και τα δύο φαίνονται να απέχουν έτη φωτός από τη σημερινή πολιτική πραγματικότητα στην Ε.Ε. Αλλά ακόμη και αν γινόταν στο μέλλον ένα τέτοιο θαύμα, οι ακραιφνείς ευρωπαϊστές θα κάνουν καλά να προσέχουν τι εύχονται γιατί μπορεί να το πάθουν. Μια Ε.Ε. που θα γίνει ανεξάρτητη για να μπορεί να ανταγωνίζεται επί ίσοις όροις με τις ΗΠΑ και την Κίνα για τη διανομή της ιμπεριαλιστικής λείας, μόνο δεινά θα έφερνε στους λαούς της- τους μόνους που μπορούν να αποτρέψουν μια πορεία προς καινούργιους, σκοτεινούς χρόνους. Από μια άποψη, η συγκρότηση του AUKUS θέτει τους Ευρωπαίους ενώπιον ανάλογων διλημμάτων και κινδύνων με την εγκατάσταση πυραύλων Πέρσινγκ-2 και Κρουζ στην Ευρώπη, με στόχευση τη Σοβιετική Ένωση, τη δεκαετία του 1980. Τότε, το μεγάλο αντιπολεμικό κίνημα που ξέσπασε, δεν απέτρεψε τελικά την καθήλωση της Ευρώπης στον τελευταίο τροχό το αμερικανικού άρματος. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα εξελιχθούν αλλιώτικα.

Είναι σπάνιο να βλέπουμε παραστάσεις που στοχάζονται και μας κινητοποιούν να βυθιστούμε κι εμείς στον στοχασμό τους. Παραστάσεις που δεν μικραίνουν, δεν εικονογραφούν, δεν αισθητικοποιούν. Που δεν ακολουθούν είτε παραδοσιακούς, είτε μεταμοντέρνους κανόνες αφήγησης ως συνταγή. Αν μπορείτε και προλαβαίνετε, δείτε την "Οδύσσεια. Μια ιστορία για το Χόλιγουντ" του Κριστόφ Βαρλικόφσκι αύριο στην Πειραιώς 260. Και απολαύστε αυτή την ανοιχτή, τολμηρή δραματουργία, που περιπλανιέται από τον Όμηρο μέχρι την Χάννα Κραλ, περνώντας από την "Ελίζαμπεθ Κοστέλλο" του Κούτσι. Που ανεβάζει στη σκηνή τον Ρομάν Πολάνσκι, την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, τον Μάρτιν Χάιντεγκερ και τη Χάννα Άρεντ, που σε αφήνει μαγεμένο να προσπαθείς να λύσεις το αίνιγμα αυτής της ποιητικής σύνθεσης και μπορεί και λίγο πριν κοιμηθείς να νιώσεις τη χαρά πως βρήκες το κλειδί της.

Ακολουθώντας την πρακτική του θείου του και πρωθυπουργού, ο Κ. Μπακογιάννης στον δημοτικό «ανασχηματισμό» έκανε τις δικές του ακροδεξιές επιλογές. Σήκωσε από τον «πάγκο» της παράταξής του στελέχη που στο παρελθόν είχαν προκαλέσει με τις ακραίες συμπεριφορές τους και είχαν μείνει για λίγο στο παρασκήνιο έως ότου κοπάσει ο σάλος, όπως φαίνεται. Πώς να ξεχάσουμε, όμως, τη γνωστή για τις ακροδεξιές της απόψεις και την ξενοφοβική ρητορική, Δήμητρα Ινέζ Αγγελή–Λυκούδη; Κι όμως... Ο δήμαρχος Αθηναίων επέλεξε να την αναβαθμίσει, αναθέτοντάς της την προεδρία του Δημοτικού Βρεφοκομείου, φορέα που εποπτεύει τους παιδικούς – βρεφονηπιακούς σταθμούς της πρωτεύουσας. (...) Σε δηλώσεις του ο επικεφαλής της δημοτικής κίνησης Ανοιχτή Πόλη, Νάσος Ηλιόπουλος, ανέφερε σχετικά με τη συγκεκριμένη εταιρεία –που έχει κύκλο εργασιών 60.000 ευρώ και 48.000 ευρώ κόστος διοίκησης– ότι «δεν έχει λόγο ύπαρξης, αλλά υπάρχει για να βολεύει έναν μισθό». «Είχαν επιλέξει να έχουν την κ. Λυκούδη εκεί. Το ότι τώρα την έβαλαν στο Βρεφοκομείο είναι ανησυχητικό. Η διοίκηση πρέπει να φροντίζει ισότιμη πρόσβαση σε ελληνόπουλα και προσφυγόπουλα και είναι γνωστό ότι η κ. Λυκούδη έχει την αντίθετη άποψη», τόνισε ο Ν. Ηλιόπουλος. Ο δήμαρχος Αθηναίων στον «ανασχηματισμό» του δεν αρκέστηκε στην... εκπρόσωπο της ξενοφοβίας και της ακροδεξιάς. Φρόντισε να αποκαταστήσει και μια ακόμα παραιτηθείσα, την επίσης γνωστή Κατερίνα Γκαγκάκη, η οποία είχε διατελέσει πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της «Τεχνόπολις», θέση που αποχωρίστηκε καθώς μπήκε στο στόχαστρο κριτικής για τη στάση και τα σχόλιά της στο πάνελ τηλεοπτικής εκπομπής του Γιώργου Λιάγκα στον ΣΚΑΪ, σχετικά με φοιτήτρια που έπεσε θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η εν λόγω κυρία, με απόφαση του Κ. Μπακογιάννη, αναλαμβάνει –ω του θαύματος– το ρόλο εισηγήτριας για τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις, τη ρατσιστική βία και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, καθότι ορίστηκε αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Κοινωνίας των Πολιτών. Αλλά, για να μη μένει καμιά ακραία κυρία παραπονεμένη, ο δήμαρχος Αθηναίων επανέφερε στο προσκήνιο και την Αλεξία Έβερτ, από την οποία είχε ζητήσει να παραιτηθεί από αντιδήμαρχος τον Νοέμβριο του 2020, λόγω του σχολίου της σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με το οποίο χαρακτήρισε τους διαδηλωτές του ΚΚΕ στην επέτειο του Πολυτεχνείου «κατσαρίδες και τρωκτικά». Περασμένα... ξεχασμένα, όμως, και τα αντικομμουνιστικά. Η Αλεξία Έβερτ αναλαμβάνει την Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών (ΕΑΤΑ).

Είναι ηλίου φαεινότερο πως η συνάντηση του Κυρ. Μητσοτάκη με τον καβαλάρη στο Δαμάσι δεν ήταν καθόλου απρόσμενη. Αυτό που ίσως είναι κάπως λιγότερο προφανές είναι πως ο Κυρ. Μητσοτάκης αντιμετωπίζει τον εαυτό του ως εμπορικό προϊόν. Και η ιδιαιτερότητα στη δική του περίπτωση έχει να κάνει με το ότι, επειδή είναι πολιτικό πρόσωπο, είναι υποχρεωμένος να πρωταγωνιστεί στις καμπάνιες που προωθούν το brand, κάτι που δεν συμβαίνει στον χώρο της μόδας, καθώς τα προϊόντα φοριούνται από μοντέλα, όχι από τους ιδιοκτήτες των εταιρειών. Η περίπτωση Μητσοτάκη, όμως, υπάγεται στο πολιτικό μάρκετινγκ. Ο καθοδηγητής -ο αντίστοιχος coach του GNTM- δεν είναι άλλος από τον Αμερικάνο Σταν Γκρίνμπεργκ. Στο πλαίσιο αυτό, ο Μητσοτάκης, υπό τις οδηγίες του, θα κληθεί να πρωταγωνιστήσει σε μια σειρά ακόμα concepts, επιχειρώντας, εντέλει, να μετατρέψει την πολιτική σκηνή σε τηλεοπτικό show. Το concept “Ένα πρωινό στον Θεσσαλικό κάμπο” δεν είναι άλλωστε το πρώτο που είδαμε. Στο πλαίσιο του πολιτικού θεάματος, ο Μητσοτάκης προβαίνει τακτικά σε παρόμοιες κινήσεις, επιστρατεύοντας συχνά ακόμα και την οικογένεια του. Από τις ευχές στα παιδιά του μέσω των social media και την προβολή της σχέσης του γιου του με τη φημισμένη τενίστρια, την οποία το ίδιο το Μαξίμου φρόντισε να διαρρεύσει πριν λίγους μήνες, μέχρι τις βόλτες στις παραλίες και τις επισκέψεις σε αθλητικά events, ο Μητσοτάκης μοιάζει με πρωταγωνιστή αμερικάνικης σαπουνόπερας. Στο πλαίσιο αυτό, το σενάριο προβλέπει ότι οι θεατές-υπήκοοι θα χειροκροτούν εκστασιασμένοι τον πρωθυπουργό-τηλεοπτικό αστέρα που τους κάνει τη χάρη και τους κυβερνά. Σε κάθε περίπτωση όμως, η επιτυχία της μετατροπής της πολιτικής σκηνής σε πασαρέλα του GNTM δεν εξαρτάται μόνο από τον ίδιο.

Το πρωί της Κυριακής 19 του μήνα, και ενόσω οι μπουλντόζες άνοιγαν λάκκους για τους ομαδικούς τάφους, ο Ζενέ καταφέρνει μαζί με τη Λαϊλά και δύο Αμερικανούς φωτογράφους να μπει στη Σατίλα παριστάνοντας τον δημοσιογράφο, εκμεταλλευόμενος «ένα διάστημα αστάθειας ανάμεσα στις 10 και στις 10.15’». Περιπλανήθηκε μόνος, επί τέσσερις ώρες, κάτω από έναν καυτό ήλιο, στις στενές «σαν χαραμάδες» διόδους, αποπροσανατολισμένος μέσα στα αιματοκυλισμένα στενοσόκακα και επιδιδόμενος σε μακάβριο κουτσό: «δρασκέλισα τα κουφάρια σαν να πηδούσα βάραθρα». «Το πρόσωπό της ήταν μαύρο και πρησμένο, στραμμένο στον ουρανό, το στόμα της ανοιχτό, κατάμαυρο από τη μύγα, με δόντια που μου φάνηκαν κάτασπρα, πρόσωπο που, χωρίς την παραμικρή σύσπαση, έμοιαζε να μορφάζει ή να χαμογελάει ή να βγάζει κάποιο σιωπηλό και μακρόσυρτο ουρλιαχτό. (…) Τα δάχτυλα των δύο χεριών ήταν ανοιχτά βεντάλια και τα δέκα δάχτυλα ήταν κομμένα σαν από κλαδευτήρι. (…) Τα ακροδάχτυλα, η τελευταία φάλαγγα, μαζί με τα νύχια, ήταν πεσμένα μέσα στη σκόνη». Αυτά είδε ο Ζαν Ζενέ. Κατέγραψε τη βαρβαρότητα, την απόλυτη ωμότητα αυτής της άγριας εμπειρίας στο «Τέσσερις ώρες στη Σατίλα».* Ένα κείμενο «ξερό», «κλινικό». Ένα κείμενο που δεν είναι δημοσιογραφικό ρεπορτάζ. Ούτε μία συναισθητικά φορτισμένη μαρτυρία. Ούτε λογοτεχνία. Ένα κείμενο «με την ακρίβεια και τη δριμύτητα ενός κατηγορητηρίου». Ένα κείμενο όπου οι νεκροί Παλαιστίνιου είναι σαν την πρώτη ύλη ενός γλύπτη, ο οποίος μαθαίνει την τέχνη του πάνω στο τραπέζι του χειρουργού-ανατόμου. Το σώμα είναι νεκρό, ακίνητο, παγωμένο, λιωμένο, παραμορφωμένο, ακρωτηριασμένο και η αποφορά των πτωμάτων «δεν έβγαινε από κάποιο σπίτι ούτε από κάποιο φριχτά βασανισμένο κορμί: έμοιαζε να βγαίνει από το δικό μου το κορμί, από όλο μου το είναι» γράφει για αυτή τη βαρβαρική γιορτή στην οποία «διέκρινα μόνο το μίσος και τη χαρά των φονιάδων».

Η σωρευτική εμφάνισή τους [των προβλημάτων της κυβέρνησης] και η οξύτητα με την οποία εκδηλώνονται, καθιστούν μη πειστική την περιπτωσιολογική ερμηνεία τους και διευκολύνουν τη σύνδεσή τους με μία γενεσιουργό αιτία. Δεν είναι σύμπτωση το γεγονός ότι συναντάμε την ίδια κεντρική ιδέα στις ανεπαρκείς κυβερνητικές απαντήσεις που παίρνουμε σε τόσα διαφορετικά ερωτήματα. Το γεγονός αυτό διευκολύνει τη διατύπωση του αιτήματος μιας γενικευμένης αλλαγής και την αποδοχή του από ευρύτερα – και αμφιταλαντευόμενα - στρώματα. Στην πραγματικότητα την καθιστά αναγκαία. Χωρίς αυτή δεν είναι νοητή και δεν γίνεται κατανοητή η ανάγκη αντικατάστασης της δεξιάς κυβέρνησης από μια κυβέρνηση με κορμό την αριστερά. Η αναζήτηση μιας βελτιωτικής λύσης ή μιας μέσης οδού θα έμοιαζε έτσι προτιμότερη. Και σ’ αυτή την προοπτική οι πιθανότητες επικράτησης όσων εκπροσωπούν στην κοινωνία και την πολιτική τη δύναμη της αδράνειας είναι πολύ μεγαλύτερες. Πολλά, όλο και περισσότερα σημάδια κάνουν τον κόσμο να σκεφτεί ότι δεν είναι ο γιαλός στραβός, αλλά η στρατηγική κατεύθυνση της κυβέρνησης. Δεν θα βρεθεί, ίσως, ευνοϊκότερη συγκυρία για την αντιπολίτευση, και ειδικότερα την αξιωματική, ώστε να συνοψίσει σε ένα σύνθημα αλλαγής κατεύθυνσης αυτή την αίσθηση του κόσμου. Και να την επιβεβαιώσει με ένα πρόγραμμα αντάξιο ενός τέτοιου στόχου.

Το ζήτημα των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας είναι (...) το "ερώτημα του αιώνα”, όπως το προσδιόρισε ο ίδιος ο ηγέτης του Πεκίνου, Σι Τζιν Πινγκ στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την Παρασκευή με τον ένοικο του Λευκού Οίκου. Σημειώνεται, ότι η επαφή αυτή (η δεύτερη μόλις, μετά την αντίστοιχη του περασμένου Φεβρουαρίου) πραγματοποιήθηκε με αμερικανική πρωτοβουλία, όπως και όσες προηγήθηκαν σε κατώτερο επίπεδο το προηγούμενο διάστημα, υπήρξε δε περισσότερο παραγωγική, καθώς οι χαμηλότερου βαθμού Κινέζοι αξιωματούχοι εμφανίζονταν περισσότερο επιθετικοί για επικοινωνιακούς λόγους. Αντίθετα, ο Σι δεν δίστασε να προχωρήσει σε μία στρατηγική συζήτηση εφ' όλης της ύλης. Προτού, όμως, συμπληρωθεί εβδομάδα, η συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας που ανακοίνωσαν χθες βράδυ οι ηγέτες των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Αυστραλίας, με εμφανή, αν και μη κατονομαζόμενη, αντικινεζική στόχευση, τροφοδοτεί νέες εντάσεις. Ήδη η πρεσβεία της Κίνας στη Ουάσιγκτον σχολίασε ότι οι τρεις χώρες "δεν πρέπει να οικοδομούν μπλοκ αποκλεισμού που στοχεύουν ή βλάπτουν τα συμφέροντα τρίτων. Συγκεκριμένα, πρέπει να αποτινάξουν την ψυχροπολεμική τους νοοτροπία και την ιδεολογική τους προκατάληψη”. Η καρδιά της τριμερούς συμφωνίας έγκειται στην ενίσχυση της συνεργασίας ασφαλείας στους τομείς του κυβερνοχώρου και της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και τη διευκόλυνση της Αυστραλίας να αποκτήσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια, εγκαταλείποντας τις σχετικές διαπραγματεύσεις της με τη Γαλλία. Προφανώς οι χθεσινοβραδινές ανακοινώσεις έρχονται να καλύψουν άμεσες πολιτικές ανάγκες του Τζο Μπάιντεν (στο φόντο της πτώσης της δημοτικότητάς του μετά την άτακτη αποχώρηση από το Αφγανιστάν και τις καταστροφές του τυφώνα Ίντα), αλλά και τα στρατηγικά ερωτήματα της Βρετανίας, που αναζητά ισχυρότερο διεθνή ρόλο μετά το Brexit, και της Αυστραλίας η οποία αντιμετωπίζει ολοένα και περισσότερο τον Ασιάτη κύριο εμπορικό της εταίρο ως απειλή. Σε κάθε περίπτωση, η μετατόπιση του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ στην περιοχή του Ειρηνικού, επί των ημερών των τριών τελευταίων προέδρων, είναι δεδομένη.

Τα ψηφιακά δικαιώματα, το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δεδομένων και των προϊόντων που προκύπτουν από την επεξεργασία τους, το δικαίωμα στη συλλογική διεκδίκηση και την οργάνωση των εργαζομένων συγκροτούν σήμερα μία νέα πολιτική ατζέντα που αναζητά τόσο πολιτικό φορέα εκπροσώπησης όσο και διοικητικό επίπεδο διαπραγμάτευσης. Αναμφίβολα πρόκειται για μία διαδικασία αντιφατική και δύσκολη, ωστόσο η συζήτηση έχει ξεκινήσει, έστω και με τρόπο άτακτο και χαοτικό. Η σαφής και τεκμηριωμένη τοποθέτηση των πολιτικών δυνάμεων συνιστά προϋπόθεση προκειμένου η σχετική συζήτηση να οδηγήσει σε ρυθμιστικά αποτελέσματα. Ο έλεγχος του καπιταλισμού της παρακολούθησης είναι ένα πολιτικό πρόταγμα. Ο προοδευτικός πολιτικός κόσμος, καθώς και οι νομοθέτες και διαμορφωτές πολιτικών θα χρειαστεί να προασπίσουν νέες μορφές συλλογικής δράσης, κατά τον ίδιο τρόπο που σχεδόν έναν αιώνα πριν η νομική προστασία του δικαιώματος στην οργάνωση, την απεργία και τη συλλογική διαπραγμάτευση δημιούργησε κοινό μέτωπο με τους εργαζόμενους στην προσπάθεια περιορισμού της εξουσίας του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Είναι απαραίτητη η δημιουργία νέων συμμαχιών με πολίτες και κινήματα που παλεύουν για τον περιορισμό της ανεξέλεγκτης εξουσίας των big tech και με εργαζομένους που ζητούν δίκαιους μισθούς και εργασιακή αξιοπρέπεια. Η διαπραγμάτευση είναι εφικτή, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Έως τώρα οι συζητήσεις επικεντρώνονταν στη σκανδαλώδη φοροαποφυγή των τεχνολογικών κολοσσών και την παραβίαση της νομοθεσίας περί πνευματικών δικαιωμάτων. Αν αφήσουμε το ισχύον οικονομικό μοντέλο να αναπτυχθεί χωρίς ρύθμιση, είναι θέμα χρόνου οι νέες ανισότητες που συνεπάγεται να καταστήσουν την ιδιωτικότητα αγαθό πολυτελείας αποκλειστικά για όσους έχουν τα χρήματα να το αποκτήσουν.