Συνεντεύξεις

Η κοινωνία μας στέλνει πολύ καλά μηνύματα. Ένα κομμάτι της κοινωνίας μας έχει καταλάβει τι συμβαίνει και έχει αποδεχθεί την πρόκληση του Πρίμο Λέβι: “Εάν όχι τώρα, πότε;”. Η κοινωνία μας βυθίζεται σε μια άβυσσο εναντίον της οποίας ο πατέρας μου είχε πολεμήσει στο βουνό. Ένα κομμάτι της κοινωνίας μας λέει ότι δεν πρόκειται να καθίσει σπίτι του όταν οι άλλοι μάς επαναφέρουν τον φασισμό και τον Μουσολίνι. Ένας κόσμος που λέει ότι εάν δεν κινητοποιηθεί, θα χάσει την αυτοσεβασμό και την αξιοπρέπειά του. Αυτός ο κόσμος όμως δεν έχει πολιτική διέξοδο, γιατί δεν υπάρχει καμιά πολιτική δύναμη που να θεωρείται άξια να αντιπροσωπεύσει αυτά τα υψηλά ιδανικά.

Δεν έκρυψα, ούτε θα κρύψω ποτέ ότι είμαι αριστερός. Εδώ είμαι για να δουλέψω για τον δήμο, να προσκομίσω την εμπειρία μου από την αποτελεσματική διαχείριση και το όραμά μου για μια πιο ανοιχτή και δίκαιη κοινωνία. Η δική μου πορεία, άλλωστε, είναι η αντίστροφη από τη συνηθισμένη: έφυγα από την κυβέρνηση για να έρθω στο Δήμο. Κι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, θα μείνω να δουλέψω για την Αθήνα γιατί η Αθήνα είναι το σπίτι μου. Δεσμεύομαι σε αυτό. Και δεσμεύομαι σε αυτό διότι είμαι παιδί την πόλης, την έχω ζήσει την Αθήνα και μάλιστα όχι σε μια από τις άνετες περιοχές της: στο 4ο δημοτικό διαμέρισμα, κάτω από τις γραμμές των Κάτω Πατησίων.

Όλη η κοινωνία πρέπει να κινηθεί σε υγιείς κατευθύνσεις και όχι σε μισαλλόδοξες κοινωνιολογικές και εξωφρενικές δοξασίες που καλλιεργούν τα fake news.

Το γεγονός ότι εδώ και καιρό δεν παίζουν κανέναν απολύτως ρόλο στην υπογραφή Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) … είναι ενδεικτικό … σε αυτό έχουν συμβάλει και οι δύο, και το ΠΑΜΕ και ο Παναγόπουλος. Και την ίδια στιγμή … κάνουν την φοβερή εξίσωση “ίδιος ο Βρούτσης (που έστειλε σε ένα βράδυ τους μισθούς εκεί που τους έστειλε), ίδια και η Αχτσιόγλου )που έδωσε την αύξηση στον κατώτατο και κατήργησε τον υποκατώτατο)”. Συνέπεια αυτής της τακτικής και των δύο ήταν η ακύρωση του συνεδρίου.

Η Αριστερά οφείλει να ανοίξει τον πολιτισμό στη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, να κάνει τον πολιτισμό υπόθεση των πολλών και όχι κάποιων ελίτ. Και ταυτόχρονα μέσω του πολιτισμού οφείλει να κάνει την κοινωνία όλο και πιο ανοιχτή, πιο δημοκρατική, πιο οραματική. Ο πολιτισμός για την Αριστερά παίζει καθοριστικό ρόλο στην κοινωνική συνοχή, στη δημιουργία ενός νέου κοινωνικού και δημοκρατικού ήθους, μιας κοινωνίας με ανοιχτούς ορίζοντες χωρίς περιχαρακώσεις και αποκλεισμούς, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια εποχή που παντού σχεδόν αντιμετωπίζουμε την άνοδο μισαλλόδοξων και ακροδεξιών ιδεών. Ο πολιτισμός για την Αριστερά είναι η ασπίδα απέναντι στην Ακροδεξιά. Επιπλέον, ειδικά για τη χώρα μας, είναι μεγάλη η ευθύνη της προστασίας και ανάδειξης των μνημείων μας, τα οποία αποτελούν δημόσιο αγαθό και ταυτόχρονα παγκόσμια κληρονομιά. Το να προστατεύουμε και να διαχειριζόμαστε την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο είναι και αυτό ένα απαιτητικό καθήκον για την Αριστερά απέναντι στην κοινωνία.

Για μένα αυτή τη στιγμή το πιο στενάχωρο που υπάρχει στην Αθήνα είναι ότι υπάρχει μια αίσθηση από τους ανθρώπους της πόλης ότι τα πράγματα δεν μπορούν ν’ αλλάξουν. Είναι μια αίσθηση ότι η Αθήνα είναι μια χαμένη υπόθεση. Και το βλέπεις αυτό σε ανθρώπους όλων των ηλικιών. Νομίζω δεν υπάρχει κάτι χειρότερο σε μία πόλη από το να έχει χάσει την εμπιστοσύνη των ανθρώπων της. Για μένα το σημαντικότερο είναι να στηθεί ξανά αυτή η εμπιστοσύνη. Να φανεί ότι υπάρχει μια δημοτική αρχή, η οποία προφανώς δεν μπορεί να λύσει τα πάντα – κι όποιος πει ότι μπορεί να λύσει τα πάντα σε μια 4ετία κοροϊδεύει τους ανθρώπους – που οι γειτονιές θα αισθάνονται ότι είναι δικιά τους. Αυτό είναι το πιο κρίσιμο». (...) [Αυτό μπορεί να επιτευχθεί] πρώτα απ’ όλα με το να ξεκινήσεις με όλα τα μικρά στοιχεία της καθημερινότητας. Δηλαδή, η Αθήνα είναι μια πόλη παρατημένη στα πιο βασικά κομμάτια της. Στην καθαριότητα, στο πράσινο, στον φωτισμό. Αν κάποιος έβλεπε τον προϋπολογισμό του Δήμου της Αθήνας χωρίς να ξέρει για ποια πόλη μιλάμε, μόνο με 3-4 βασικά στοιχεία θα μπορούσε να μιλήσει για μια πόλη η οποία είναι βρώμικη, για μια πόλη η οποία είναι σκοτεινή, για μια πόλη η οποία έχει εγκαταλειμμένους τους χώρους πρασίνου και για μια πόλη η οποία δεν ασχολείται με τις υποδομές της. Δηλαδή για το 2018 ο Δήμος της Αθήνας έχει το αδιανόητο ρεκόρ να έχει μηδέν ευρώ σε έργα ηλεκτροφωτισμού. Έβλεπα το στοιχείο και προσπαθούσα να το πιστέψω. Σχεδόν μηδενικές είναι και οι δαπάνες για τα έργα στον χώρο του πρασίνου. Έκλεισε ο προϋπολογισμός του 2018 με μηδέν ευρώ και στις αρχές του 2019 έγραψαν ένα πολύ μικρό κονδύλι. Στο κομμάτι της καθαριότητας απορροφά λιγότερα από 40% του προϋπολογισμού, δηλαδή δεν είναι ότι δεν έχει τα λεφτά. Κι αυτό είναι εξοργιστικό. Δεν μπορεί καν να απορροφήσει τον προϋπολογισμό του. Και στο κομμάτι του τεχνικού προγράμματος, που είναι οι υποδομές. Και όταν μιλάμε για υποδομές, μιλάμε για συντήρηση των σχολείων, που τα σχολεία στον Δήμο της Αθήνας είναι πραγματικά σε άσχημη κατάσταση. Αν μιλήσεις με γονείς, με συλλόγους γονέων το καταλαβαίνεις αυτό. Από τα 40 εκατ. ευρώ προϋπολογισμένα, υλοποιήθηκαν μόλις τα δύο. Μιλάμε δηλαδή για έναν πλούσιο δήμο με φτωχή διαχείριση.

H ΕΕ απέτυχε εντελώς στον στόχο της αντιμετώπισης της φτώχειας, που ήταν η μείωση της σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους από το 2010 έως το 2020, ένας στόχος που ειρωνικά δεν συμφωνήθηκε ποτέ από το σύνολο των κρατών μελών, δεδομένου ότι ο πραγματικός στόχος που συμφωνήθηκε ήταν η μείωση μόνο κατά 12 εκατομμύρια. Ακόμη και αν υπήρξε επίσημη αναγνώριση αυτής της αποτυχίας, πάντα επισημαίνοντας ότι η κύρια αιτία ήταν η κρίση και μη αναγνωρίζοντας τις αιτίες της, η πραγματικότητα είναι ότι οι συνολικές δηλώσεις, συστάσεις και συμφωνίες θα βρίσκονται πάντα σε κίνδυνο, εφόσον δεν υπάρχει μια γενική μετατόπιση του προτύπου που μας έφερε εδώ. Και ναι, ένα από τα προβλήματα, ένας από τους λόγους που είμαστε εντελώς αδύναμοι να αντιμετωπίσουμε τη φτώχεια, είναι ακριβώς επειδή δεν αντιμετωπίζουμε τα πραγματικά και διαρθρωτικά αίτια: τις ανισότητες όσον αφορά τους μισθούς, την κοινωνική προστασία, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τις διακρίσεις, και όλους τους κανόνες που διέπουν το σύμφωνο σταθερότητας και τη συνθήκη για τον προϋπολογισμό, που πρέπει να σταματήσουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται. Τονίζω ότι δεν είμαι εναντίον του ευρώ, αλλά είμαι εντελώς αντίθετος με τον τρόπο με τον οποίο οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτελούν αυτήν τη «δουλειά». Οι κανόνες του συμφώνου σταθερότητας είναι ο χειρότερος εχθρός της καταπολέμησης της φτώχειας, της επισφάλειας της απασχόλησης και της ενίσχυσης της κοινωνικής προστασίας. Ζούμε σε μια πολύ παράλογη κατάσταση από τον Νοέμβριο του 2017 που η ΕΕ διακήρυξε τον ευρωπαϊκό πυλώνα των κοινωνικών δικαιωμάτων, εισάγοντας την ιδέα ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ενισχύσουν τις κοινωνικές επενδύσεις για την εξισορρόπηση της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής, αλλά όταν ένα κράτος μέλος, για παράδειγμα, ανακοινώνει την αύξηση του ελάχιστου μισθού, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρχίζει να φωνάζει ότι αυτό δεν πρέπει να συμβεί αν θέλουμε να διατηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας όσον αφορά το έλλειμμα! Η εντελώς τυφλή συμφωνία για το έλλειμμα στο πλαίσιο του συμφώνου σταθερότητας, η οποία, μεταξύ άλλων, δεν αντιμετωπίζεται εξίσου μεταξύ των κρατών μελών(!), δεν αφήνει χώρο για κοινωνικές επενδύσεις. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αν πρόκειται για μια επένδυση, αυτή δεν αποτελεί δαπάνη και, κατά συνέπεια, τουλάχιστον ένα μέρος της δεν πρέπει να θεωρείται ως έλλειμμα. Εάν δεν εισαγάγουμε αυτό το είδος ορθολογισμού, πώς θα είναι δυνατόν τα κράτη μέλη να επενδύσουν χωρίς να διακινδυνεύσουν τις συνήθεις απειλές των θεσμικών οργάνων; Πίσω από όλα αυτά είναι βέβαια και το αδύνατο να πληρωθούν τα εθνικά χρέη και τα οι πολιτικές που εφαρμόζονται με αφορμή αυτά. Αναγνωρίζεται από σημαντικό αριθμό διάσημων οικονομολόγων ότι πρέπει να επαναδιαπραγματευθούν τα εθνικά χρέη, αλλά υπάρχει χώρος για αυτήν την προσέγγιση στο παρόν πλαίσιο; Πώς μπορούμε να το εξηγήσουμε αυτό στους πολίτες της ΕΕ, προκειμένου να τους κάνουμε πραγματικά να πιστεύουν ότι η ζωή τους και η ευημερία τους έχουν σημασία; Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (MFF) είναι εγγενώς πολιτικό. Οι μεγάλες αυξήσεις στη διαχείριση των συνόρων, την ασφάλεια, την άμυνα και οι περικοπές στη συνοχή είναι το σωστό μήνυμα που στέλνουμε; Τι λέει αυτό στους πολίτες, ιδιαίτερα στο 25% των ανθρώπων που κινδυνεύουν από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό; Οι μακροοικονομικές προϋποθέσεις εξακολουθούν να είναι πολύ ισχυρές στις προτάσεις του προϋπολογισμού.

Δεν ξέρουμε για ποια Ευρώπη θα μιλάμε μετά από αυτές τις ευρωεκλογές (...) ο αγώνας που πρέπει να δοθεί έχει πολύ σοβαρά και ουσιαστικά χαρακτηριστικά για την ταυτότητα πλέον της Ευρώπης την επόμενη περίοδο και την ύπαρξη της.

Η Ν.Δ. έκανε την επιλογή να βάλει 110 δικογραφίες που τις κρατούσε στο συρτάρι μαζεμένες. 110 δικογραφίες με εκατοντάδες κατηγορούμενους και μάρτυρες με εκατοντάδες χιλιάδες αναγνωσίμων και έξι μήνες αποχής των δικηγόρων οδήγησαν σε αυτή την καθυστέρηση της δίκης.

Κανένας στον ΣΥΡΙΖΑ, είτε χάρις στο πολιτικό ένστικτό του, είτε χάρις στην πολιτική διορατικότητά του ή τη γενική άποψή του, δεν έχει εκφράσει διαφωνία για την ανάγκη ανάπτυξης τέτοιων συμμαχιών. Ούτε έχει θέσει ζητήματα επιφυλάξεων για το εύρος. Το πραγματικό ζήτημα είναι η προγραμματική σαφήνεια των στόχων και η κοινή δημόσια δέσμευση μπροστά στην κοινωνία. Έθεσα ένα ζήτημα, που έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι συμμαχίες και οι συνεργασίες, είτε με πρόσωπα είτε με κοινωνικές εκπροσωπήσεις, θα πρέπει να έχουν μια δημιουργική δεσμευτικότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει την ευθύνη, να κάνει αυτό το κάλεσμα. Και μόνος του να είναι, αυτούς τους στόχους πρέπει να τους παλέψει και θα τους παλέψει. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι με όποιον συναντηθούμε, να το κάνουμε στη διεκδίκηση και στη δέσμευση για όσα συγκλίνουμε. Μια συμφωνία χωρίς αμοιβαία δεσμευτικότητα, δε λέει τίποτα. Και εδώ τίθεται ένα άλλο κρίσιμο ερώτημα. Επειδή αυτή η εξέλιξη εκδηλώνεται στις παραμονές των εκλογικών αναμετρήσεων, μπορεί να πει κανείς ότι, έχει έναν τακτικό εκλογικό χαρακτήρα και μόνο. Όπως είπα στην Κ.Ε., δεν υποτιμώ αυτόν το στόχο ως επιλέξιμο επίκαιρο στόχο, αλλά αν δεν έχει στρατηγικό βάθος αυτή η προσπάθεια, ούτε ο τακτικός στόχος μπορεί να εξυπηρετηθεί, ούτε θα αποδώσει.