Συνεντεύξεις

Η τρίτη πράξη στη μεταναστευτική ιστορία των κατοίκων της Αφρικής διαφέρει κατά πολύ από τις δύο προηγούμενες του 20ού αιώνα, διότι πλέον η παρουσία των μεταναστών δεν είναι επιθυμητή ούτε στη Γαλλία ούτε στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Η Ευρώπη εκτιμά ότι δεν χρειάζεται τους Αφρικανούς μετανάστες. Παρ’ όλα αυτά, η ίδια τους η εμπειρία, που κλείνει έναν αιώνα, τους αποδεικνύει ότι γίνονται αναγκαίοι. Είναι λοιπόν πολλοί οι νεαροί Αφρικανοί που δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι αυτή η επιθυμητή μεταναστευτική παράδοση, όπως τη γνώριζαν οι προπαππούδες, οι παππούδες και οι γονείς τους στη διάρκεια του 20ού αιώνα, έχει ξαφνικά διακοπεί στον 21ο αιώνα. Δεν τους πείθουν οι σχετικές διακηρύξεις της Ευρώπης. Ετσι σήμερα, οι λαθραίοι (sic) εργάτες από την Αφρική, αυτοί που δεν ασφαλίζονται και επομένως είναι λιγότερο «ακριβοί» από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εργάτες, αυτοί που στέλνουν κάθε μήνα χρήματα στις οικογένειές τους πίσω στις πατρίδες τους, καταδεικνύουν με την παρουσία τους ότι συμβαίνει το αντίθετο από τα όσα υποκριτικά λένε επισήμως οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Οι νεαροί Αφρικανοί μετανάστες βλέπουν ότι είναι ψέμα το «μην έρχεστε πια εδώ, δεν υπάρχουν δουλειές, δεν έχετε τίποτα να κερδίσετε». Η εμπειρία τούς δείχνει το αντίθετο. Γι’ αυτό, σαν άλλοι στρατιώτες σε έναν πόλεμο που δεν λέει το όνομά του, είναι έτοιμοι να θυσιαστούν για την οικογένειά τους, με το να διασχίσουν τη θάλασσα και να έρθουν στην Ευρώπη διακινδυνεύοντας τη ζωή τους.

Η κανονικότητα της Ν.Δ. είναι η κανονικότητα της κρίσης. Είναι η κανονικότητα του κομματικού κράτους, η ανάπτυξη με μπετά και εξυπηρετήσεις σε κολλητούς, οι εργασιακές σχέσεις της γαλέρας και τα κοινωνικά δικαιώματα προσφορά -ως λάφυρο- στις ασφαλιστικές, στις ιδιωτικές εταιρείες υγείας, στα ιδιωτικά κολέγια. Στα ζητήματα της ιδεολογίας και των ελευθεριών πάει ακόμα πιο πίσω, στο μετεμφυλιακό κράτος του αστυνόμου, του χωροφύλακα και του Νόμου 4000 περί τεντιμποϊσμού. Χωρίς αστεία, η κυβέρνηση ανασύρει τις πιο αντιδραστικές ιδεολογίες, το Νόμο και την Τάξη, με την αστυνομική βία και την προληπτική καταστολή. Με τη διαχείριση του φόβου απέναντι στον άλλο, τον μετανάστη και τον πρόσφυγα, τον νεανικό ριζοσπαστισμό, τον διαφορετικό ερωτικό προσανατολισμό, προκειμένου να ομογενοποιήσει το εκλογικό της σώμα και να ελαχιστοποιήσει τις διαρροές από ανεκπλήρωτες υποσχέσεις.

Τίποτα από αυτά δεν επιβεβαιώθηκε, οι υποσχέσεις για καλύτερες μέρες στην οικονομία αποδείχθηκαν φρούδες και η κοινωνική πρόοδος είναι ανύπαρκτη. Επί δύο χρόνια η κυβέρνηση της Χιλής επανέλαβε τα λάθη που είχαν διαπραχθεί και κατά την διάρκεια των φοιτητικών κινητοποιήσεων του 2011, τις οποίες τότε η Δεξιά λοιδορούσε. Έπειτα, η ίδια δεξιά του προέδρου Piñera, όταν βρίσκονταν στη θέση της αντιπολίτευσης επί κυβέρνησης της Michelle Bachelet, μποϊκοτάρισε κάθε πιθανότητα κοινωνικού μετασχηματισμού, συμπεριλαμβανομένης και αλλαγής της θεσμικής βάσης του κράτους, του Συντάγματος δηλαδή που προέκυψε από την δικτατορία του Pinochet. Αυτός ήταν κι ο λόγος που οι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους. Δεν ήταν τα 30 πέσος της αύξησης της τιμής του εισιτηρίου του μετρό, αλλά τα 30 χρόνια του βίαιου νεοφιλελευθερισμού, στην βάση του οποίου δομήθηκαν όλες οι κοινωνικές σχέσεις στην σύγχρονη Χιλή. Το σύνθημα «αρκετά!» το βλέπουμε σε άπειρα πλακάτ στις διαδηλώσεις που πολλαπλασιάζονται σε ολόκληρη τη χώρα. Διαδηλώσεις οι οποίες είναι οι μεγαλύτερες στη Χιλή από την εποχή του Pinochet. Ο Sebastián Piñera αποφάσισε να καταστείλει με το μαστίγιο τους διαδηλωτές. Δείχνοντας το χειρότερο πρόσωπό του, δήλωσε ότι η Χιλή «βρίσκεται σε πόλεμο». Υπέγραψε το καθεστώς έκτακτης ανάγκης, διέταξε στους στρατιωτικούς να εξέλθουν από τα στρατόπεδα για να πάρουν τον έλεγχο της κατάστασης, παρόλο που αυτό οδήγησε σε πυροβολισμούς διαδηλωτών στο δρόμο και προκάλεσε σε πολλές περιπτώσεις την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ανάμεσα στις περιπτώσεις αυτές και η ίδια η ύπαρξη ενός σημείου βασανιστηρίων στον σταθμό Baquedano του μετρό στο κέντρο του Σαντιάγκο, θέμα το οποίο αποτελεί ήδη αντικείμενο έρευνας. Υπάρχουν νεκροί και πάνω από 2.000 τραυματίες στη Χιλή, μεταξύ των οποίων και παιδιά. Ακόμα κι εχθές, ένας παρατηρητής του Ινστιτούτου ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Χιλής, ο οποίος παρατηρούσε την κατάσταση σε ειρηνικές διαδηλώσεις, χτυπήθηκε με 7 βολίδες στο σώμα του. Οι εικόνες που προκάλεσε η καταστολή του Sebastián Piñera σοκάρουν και θυμίζουν τις χειρότερες μέρες της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα μας. Τις ημέρες αυτές, ελικόπτερα Puma του στρατού εκτελούν πτήσεις επάνω από μία πόλη ακινητοποιημένη από την απαγόρευση κυκλοφορίας, θυμίζοντας στους χιλιανούς τις εποχές κατά τις οποίες η δικτατορία χρησιμοποιούσε τα ίδια μέσα για να πετάει τα πτώματα όσων αντιδρούσαν στο καθεστώς στη θάλασσα, άνθρωποι οι οποίοι μέχρι σήμερα θεωρούνται αγνοούμενοι. Αυτό που συμβαίνει στη Χιλή δεν είναι μία απλή κρίση. Είναι μία πραγματική «πολυκρίση», η οποία αγγίζει όλες τις πτυχές της ζωής. Καμία πολιτική λύση σε αυτή την κρίση δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη, διότι η πολιτική τάξη είναι μέρος του προβλήματος και όχι μέρος της λύσης. Η κοινωνία των πολιτών απηύδησε από τη λογική του «σατράπη». Η όξυνση των γεγονότων συνεχίζεται μέρα με τη μέρα. Η μόνη ελπίδα είναι να οικοδομήσουμε μία Χιλή αλληλέγγυα, μακριά από τους διαχωρισμούς του νεοφιλελευθερισμού. Ο αγώνας συνεχίζεται!

Σήμερα είναι περίπου 1.200 άτομα στο κέντρο κράτησης της Κορίνθου. Έχουν ανοίξει δηλαδή όλα τα κτήρια, δεν υπάρχουν οι στοιχειώδεις συνθήκες διαβίωσης. Η υγιειονομική μονάδα που είχαμε εμείς εγκαταστήσει εκεί, έχει 1 γιατρό, 2 νοσηλευτές και 2 διοικητικούς υπαλλήλους για 1.200 άτομα. Η διαδικασία του ασύλου προφανώς καθυστερεί πάρα πολύ, οι συνθήκες καθαριότητας είναι άσχημες και βέβαια και η εργασία των αστυνομικών έχει γίνει πραγματικά πολύ δύσκολη.

Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να πούμε ότι αυτή δεν ήταν η πρώτη προσπάθεια των Χιλιανών να αγωνιστούν ενάντια σε αυτές τις πολιτικές. Πηγαίνοντας εκεί, στο αυτοκίνητο, άκουγα συνεχώς διαφημίσεις κολεγίων για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Εδώ, λοιπόν, και ένα και παραπάνω χρόνο οι φοιτητές αντιδρούν στην ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσής τους. Οπότε, στην αρχή μόνοι τους και στη συνέχεια μαζί με το συνδικάτο των εκπαιδευτικών ξεκίνησαν μεγάλες κινητοποιήσεις. Υπήρξε μεγάλη σύγκρουση με την αστυνομία. Οι εκπαιδευτικοί βγήκαν στο δρόμο των Ιούνιο, για ένα μήνα, και κατάφεραν να φέρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το Υπουργείο Παιδείας, προκειμένου να συζητήσουν την αύξηση της χρηματοδότησης και το ζήτημα της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης. Άρα, λοιπόν, υπήρχε ήδη ένα κλίμα αναταραχής. Μην ξεχνάμε, επίσης, ότι πριν τα τριάντα μεταδικτατορικά χρόνια υπάρχουν και τα χρόνια του Πινοσέτ. Το σημερινό Σύνταγμα κατά βάση απηχεί τις συνταγματικές ρυθμίσεις που ίσχυαν επί Πινοσέτ. Δεν ισχύει, λοιπόν, ότι ο κόσμος ξύπνησε τώρα, η μαζικότητα είναι πρωτοφανής. Τι λένε, λοιπόν, οι διαδηλωτές; Μπορεί να φαντάζει απίστευτο, αλλά στη Χιλή το κράτος έχει αναλάβει ρόλο παρατηρητή. Δηλαδή, απαγορεύεται δια νόμου, αν κάποια δραστηριότητα την κάνει ο ιδιώτης, να την κάνει και το κράτος. Ο ιδιώτης έχει τη δυνατότητα να μηνύσει το κράτος, σε περίπτωση που μπει στη διαδικασία να του σπάσει το μονοπώλιο. Φρόντισα να το επιβεβαιώσω πολλές φορές αυτό, γιατί δεν το πίστευα. Που έχει φέρει τη Χιλή αυτό; Στην ουσία, όλες οι πλουτοπαραγωγικές πηγές, όλη η ενέργεια, η παιδεία, η υγεία, η στέγη, τα πάντα, είναι ιδιωτικοποιημένα.

Σε όλη τη μεταπολεμική περίοδο, όποτε πριμοδοτήθηκε η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα, παράχθηκαν πολεοδομικά και περιβαλλοντικά τέρατα. Ετσι διογκώθηκε η Αθήνα της αντιπαροχής, χάρη στο «δώρο» της δικτατορίας σε επιπλέον ορόφους. Eτσι δημιουργήθηκε η «φούσκα ακινήτων» των Ολυμπιακών Αγώνων χάρη στην ψευδή χρηματιστηριακή άνοδο και τα άνευ όρων τραπεζικά δάνεια. Το πρόσφατο αποτέλεσμα της κρίσης ακινήτων το είδαμε όχι μόνο στο περιβάλλον, στην κατασκευή χιλιάδων κενών διαμερισμάτων, στην κατάρρευση των εμπορικών ζωνών, αλλά και στη βαθιά κρίση που έπληξε την Ελλάδα. Το μάθημα που δεν έχει πάρει η παρούσα κυβέρνηση είναι ότι αυτή η κρίση ακινήτων, γεννημένη από την πριμοδότηση της ιδιωτικής οικοδόμησης, δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο, αλλά διεθνές. Η εκκίνηση της κατάρρευσης των τραπεζών και των εθνικών οικονομιών συνέβη στις ΗΠΑ και παρέσυρε την Ευρώπη. Δίδαγμα: Η πολιτική για την οικοδομή, αν δεν έχει στρατηγική –τι οικοδομή, σε ποιους τομείς, σε ποιες περιοχές, για ποια εισοδήματα–, οδηγεί σε καταστροφές. Δεν έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι το μέλλον επιφυλάσσει κάτι διαφορετικό.

Έλεγε ότι είχαμε καταστρέψει τα μεσαία στρώματα και θα έρθει να διορθώσει την κατάσταση. Δε νομίζω ότι μιλάμε για ανακούφιση των μεσαίων στρωμάτων όταν το φορολογικό νομοσχέδιο προβλέπει ότι μία οικογένεια με εισόδημα 18.000 θα κερδίσει 56 ευρώ το χρόνο. Η διακριτική μας ευχέρεια η δικιά μας ήταν να βοηθήσουμε αυτούς που έχουν περισσότερη ανάγκη ενώ η ΝΔ θέλει να βοηθά τους δικούς της. Ακόμα και η παραπάνω μείωση του ΕΝΦΙΑ πάει στους πιο πλούσιους. Δεν είχαμε καμία αμφιβολία και το λέγαμε πριν τις εκλογές ότι αν έρθουν, τα πράγματα για τους εργαζόμενους θα γίνουν πολύ πιο δύσκολα. Όταν λίγο πριν τις εκλογές λες ότι δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος και αμέσως μετά τις εκλογές ανακαλύπτεις, αυτό δείχνει ότι η πολιτική είναι στο μυαλό του. Ήταν λάθος που έγινε ο Στουρνάρας διοικητής στην ΤτΕ.

Δεν πρέπει να συμπεριφερόμαστε ως κόμμα της «κανονικότητας», γιατί, αυτή παραπέμπει στην ανασύσταση του συστήματος και του νεοφιλελευθερισμού. Οφείλουμε να απομακρυνθούμε από τις υποχρεώσεις του μνημονίου παρακολουθώντας τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς συσχετισμούς (π.χ. τις διεργασίες για κυβέρνηση Σοσιαλιστών – PODEMOS στην Ισπανία). Πρέπει να ξαναφέρουμε στο δημόσιο διάλογο το ζήτημα του χρέους και του μοντέλου ανάπτυξης, αλλά και της ζοφερής προοπτικής η Ελλάδα να γίνει μια υποβαθμισμένη χώρα γερόντων, στερημένη από το πιο παραγωγικό της κομμάτι του πληθυσμού. Πώς θα υπάρξει ανάπτυξη στη δική μας λογική χωρίς δημόσιες τράπεζες και επιχειρήσεις ενέργειας, χωρίς ισχυρό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, χωρίς ενίσχυση του εισοδήματος και της εσωτερικής ζήτησης, χωρίς αύξηση στη φορολογία των κερδών των επιχειρήσεων; Πώς το οικολογικό πρόγραμμα θα συνδυαστεί με την ανάπτυξη, ώστε, οι θέσεις εργασίας να είναι προστιθέμενης αξίας και να σέβονται το περιβάλλον; Πώς τα δικαιώματα θα παραμείνουν στον πυρήνα της συλλογικής προσπάθειας για την έξοδο από την κρίση; Προφανώς, η ριζοσπαστική παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ με τέτοια θέματα μέσα στους αγώνες φοβίζει τους αντιπάλους μας, οι οποίοι μας «επιτρέπουν» να συμπεριφερόμαστε ως αντιπολίτευση εν αναμονή, δηλαδή, ως μέρος της δικομματικής «κανονικότητας». Γι` αυτό μας επισείουν το «φάντασμα του κόμματος του 3%». Ευσεβείς πόθοι! Όλα τα θέματα που αναδεικνύουμε στη Βουλή και στις κινητοποιήσεις, αποτελούν αγωνίες της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού.

Οφείλουμε να διαφυλάξουμε την Υγεία ως καθολικό δικαίωμα και να διαφυλάξουμε τον δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ που τίθεται σε διακινδύνευση από την ‘ατζέντα’ του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου και την προοπτική νεοφιλελεύθερης μετάλλαξης του ΕΣΥ.