Macro

Είναι, λοιπόν, τόσο σημαντικά τα προσδοκώμενα εκλογικά οφέλη ώστε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να αποφασίσει να εγκαταλείψει - στην πράξη – τις φιλελεύθερες κεντροδεξιές ιδρυτικές αρχές της ΝΔ; Ή όντας δέσμιος της ακροδεξιάς συνιστώσας του κόμματός του, τη χρησιμοποιεί και ως πρόσχημα για την άσκηση πολιτικών που διαφορετικά θα ήταν δύσκολο να εφαρμόσει; Αν είναι όμως έτσι, πώς θα μπορέσει να υποστηρίξει την εικόνα του ηγέτη ενός σύγχρονου, ευρωπαϊκού, κοσμικού κράτους - την οποία το πολυπληθές επικοινωνιακό του επιτελείο έχει εντολή να φιλοτεχνήσει - όταν κάλλιστα οι επιλογές του θα μπορούσαν να τον κατατάξουν στην…καινοφανή κατηγορία του «φιλελεύθερου ακροδεξιού»; Δυστυχώς για τη χώρα, και η υπόθεση της φωταγώγησης της Βουλής με εικόνες των ενόπλων δυνάμεων και της Παναγίας, εδραιώνει την πεποίθηση πως η Δεξιά στην Ελλάδα του 2020, παρά τον μανδύα του φιλελευθερισμού που ενίοτε ενδύεται, είναι μια βαθύτατα συντηρητική παράταξη. Ή, για να είμαστε ακριβείς, μια παράταξη κατά το δοκούν φιλελεύθερη μόνο σε ό,τι αφορά την οικονομία και καθόλου φιλελεύθερη σε ό,τι αφορά την κοινωνία, τους θεσμούς και το πολίτευμα. Οι εικόνες άγριας καταστολής ανήμερα της επετείου του Πολυτεχνείου, η εισαγγελική έρευνα για Τσίπρα, Κουτσούμπα, Βαρουφάκη ή οι αναίτιες προσαγωγές φεμινιστριών ανήμερα (!) της Παγκόσμιας Ημέρας για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, για να θυμηθούμε μερικά μόνο από τα συμβάντα των τελευταίων ημερών, επιβεβαιώνουν πως η σημερινή κυβέρνηση και σχέδιο έχει και πώς ακριβώς να το υλοποιήσει ξέρει. Χωρίς να κρύβει τα συμφέροντα ποιων εξυπηρετεί.

Δέκα ολόκληρους μήνες χρειάστηκε η επιτελική κυβέρνηση, για να αποφασίσει να ανταποκριθεί στο αίτημα της απλής λογικής, που υποδείκνυε από την έναρξη της πανδημίας την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η αισχροκέρδεια με τα τεστ για τον κορονοϊό, τα οποία είχαν σχεδόν αποκλειστικά αναταθεί στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα. Τα γρήγορα τεστ μόλις στην κορύφωση του δεύτερου κύματος της πανδημίας άρχισαν να γίνονται δωρεάν και να βρίσκονται, έστω και σε περιορισμένο βαθμό, στη διάθεση ορισμένου αριθμού πολιτών των μεγάλων αστικών κέντρων. Μέχρι τότε, αν κάποιος ήθελε να διαπιστώσει αν έχει εκτεθεί στον κίνδυνο της μόλυνσης από τον κορονοϊό, ή έστω να καθησυχάσει τη δικαιολογημένη ανησυχία του, έπρεπε να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη του και, αν έβρισκε τα 80, 100 ή 120 ευρώ που απαιτούσαν τα ιδιωτικά διαγνωστικά εργαστήρια για ένα μοριακό τεστ, να απευθυνθεί σε ένα από αυτά για να το κάνει. Με ποιο τρόπο απαντούσε η κυβέρνηση στο κρίσιμο αυτό πρόβλημα, που δεν ήταν απλά ατομικό, αλλά η λύση του θα μπορούσε να αντιμετωπίσει και μια συλλογική υγειονομική ανάγκη περιορισμού της εξάπλωσης της πανδημίας; Με μια δήλωση πίστης στους «νόμους» της αγοράς. Ηχούν ακόμα στα αφτιά μας οι κυνικές εξηγήσεις του υπουργού Ανάπτυξης ότι, αν μπουν αγαθά τέτοιου τύπου σε διατίμηση, η αγορά θα αντιδράσει με περιορισμό της προσφοράς τους και, τελικά, χαμένοι θα βγουν οι πολίτες. Η νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία επέβαλε στην κυβέρνηση να απαντάει μ’ αυτό τον ουδέτερο τυπικά, αλλά βαθιά κυνικό στην ουσία τρόπο. Το σύμβολο της πίστης ενός νεοφιλελεύθερου είναι αυτό: μην αγγίζετε τους «νόμους» της αγοράς, γιατί θα οδηγηθούμε όλοι στην καταστροφή!

Με αφορμή το κοινό κείμενο του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ και του ΜέΡΑ25 εναντίον της απαγόρευσης των συναθροίσεων άνω των 3 ατόμων κατά το τετραήμερο του Πολυτεχνείου, είχα γράψει στο facebook το εξής καλαμπουράκι: «Θαύμα, θαύμα! Ο Μωυσής χώρισε την Ερυθρά Θάλασσα, ο σύγχρονος Μωυσής ένωσε την ελληνική Αριστερά». Πιο σοβαρά όμως τώρα. Το όντως εντυπωσιακό «θαύμα» του «σύγχρονου Μωυσή» προς το παρόν μοιάζει να έχει αβέβαιες προοπτικές. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα τουλάχιστον, το κοινό αντι-δεξιό κείμενο δεν γνωρίζουμε αν θα εξελιχθεί σε κάτι ουσιαστικότερο ή αν απλώς θα μνημονεύεται ως μια σπάνια αναλαμπή στη ζοφερή (πεντηκονταετή και βάλε, πλέον) ιστορία της διασπασμένης ελληνικής Αριστεράς. (...) Το πρόβλημα με το ΚΚΕ είναι πως δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την προοπτική της συμμετοχής σε μια ΑΡΙΣΤΕΡΗ κυβέρνηση. Δεν προβλέπει κάτι τέτοιο η πολιτική θεωρία επί της οποίας στηρίζεται. (Ας πούμε ότι αυτή είναι μια δογματική ερμηνεία του λενινισμού.) Ο δημοκρατικός δρόμος, τον οποίο ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ στηριζόμενος στην παράδοση της ανανεωτικής Αριστεράς, δεν σημαίνει απλώς αποφυγή της ένοπλης σύγκρουσης (υποθέτω πως τούτο το ΚΚΕ το έχει δεχτεί). Είναι μια ολόκληρη στρατηγική που στηρίζεται σε μια σχεσιακή και μη εργαλειακή σύλληψη του κράτους. Η άνοδος της Αριστεράς στην κυβερνητική εξουσία δεν ισοδυναμεί βέβαια με επανάσταση, αλλά είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της αλλαγής των συσχετισμών δύναμης εντός του κράτους, που σημαίνει και εντός του ευρύτερου πλαισίου των κοινωνικών-ταξικών σχέσεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση προσπάθησε και απέτυχε. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα εξακολουθήσει να προσπαθεί. Ενώ το ΚΚΕ περιμένει να ωριμάσουν οι συνθήκες. Εκεί βρίσκεται η –προς το παρόν τουλάχιστον– αγεφύρωτη διαφορά.

Το βασικό εισόδημα δεν είναι το θείο δισκοπότηρο, όμως μπορεί να βοηθήσει την Αριστερά να βρει ένα εύληπτο και απλό πολιτικό αίτημα που θα μπορούσε να συσπειρώσει όλο τον πληττόμενο κόσμο ενάντια στη νεοφιλελεύθερη Δεξιά. Είναι, επίσης, ένα αίτημα που λόγω της απλότητας και της κρουστικότητάς του δεν μπορεί να διαστρεβλωθεί ούτε να χαθεί στον κυκεώνα της παραπληροφόρησης του σύγχρονου μιντιακού ολοκληρωτισμού. Είναι κάτι που μπορεί να ακυρώσει με ένα χτύπημα αυτό που επί δεκαετίες ενορχήστρωναν οι νεοφιλελεύθεροι: τον κατακερματισμό της εργατικής τάξης και της ενστάλαξη του φόβου στους κόλπους της. 

Κατά την περίοδο του νεοφιλελευθερισμού, όπως υποστηρίζει ο Πολ Μέησον, κεντρικό ιδεολογικό δόγμα της Δεξιάς έχει γίνει μια μορφή μοιρολατρίας, μια μικρο-απεικόνιση του πιο μακρο-σκοπικού «τέλους της ιστορίας». Το βασικό μήνυμα είναι: μην αγωνίζεστε για κάτι ριζικά διαφορετικό. Θα κάνει τα πράγματα χειρότερα για εσάς και την οικογένειά σας. Είναι πολύ καλύτερο να μείνετε με αυτό που ξέρετε, μέχρι τελικά η καπιταλιστική ανάπτυξη να φτάσει κάποτε και σε εσάς, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό. Αυτό που απορρίπτεται εδώ είναι μια «στρατηγική αντίστασης» - η οποία έχει στηρίξει τους αντικαπιταλιστικούς αγώνες από τον 19ο αιώνα - υπέρ μιας «στρατηγικής της επιβίωσης». Έτσι κεντρικό στοιχείο της ιδεολογίας του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου είναι η απονομιμοποίηση ολόκληρης της προηγούμενης δεκαετίας, καθώς και της αναβίωσης των στρατηγικών αντίστασης: του φαινομένου των πλατειών, των αντισυστημικών κινημάτων, του δημοψηφίσματος, και φυσικά του πιο βασικού από όλα: της εμπειρίας της πρώτης κυβέρνησης της Αριστεράς. Η επικράτηση της «στρατηγικής της επιβίωσης» είναι το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της ιδεολογικής ηγεμονίας της Δεξιάς. (...) Η ιδεολογία της Αριστεράς δεν μπορεί να βασίζεται στον οικονομισμό, και μάλιστα κατ’ αποκλειστικότητα. Η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης θα αποτελεί πάντα κεντρικό μέλημα, αλλά αυτή συνοδεύεται από την άνοδο και άλλων μορφών εκμετάλλευσης και κυριαρχίας. Μερικές από τις σημαντικότερες είναι εκείνες που απορρέουν από τη μακρά περίοδο «απελευθέρωσης» της εποχής του νεοφιλελευθερισμού και της εμπορευματοποίησης τόσο των δημόσιων αγαθών, όσο και εκείνων που ο Πολάνυι αποκαλεί πλασματικά εμπορεύματα: την εργασία, το χρήμα, τη γη, και πιο πρόσφατα, την ίδια τη γνώση. Αυτό έχει δημιουργήσει πολλά κινήματα, συνήθως ανόμοια μεταξύ τους. Ο Κιρ Μίλμπερν, για παράδειγμα, υποστηρίζει ότι μια νεότερη γενιά έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο, και αυτός πρέπει να οικοδομηθεί, γύρω από τρεις βασικούς τομείς: τη στέγαση, τη δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο και την οικονομία της φροντίδας. Πλέον, με την κρίση της πανδημίας, έχουμε επανεκτιμήσει τι είναι σημαντικό και τι όχι στη ζωή. Για παράδειγμα, όπως λέει η Ματσουκάτο, αξιολογούμε πολύ περισσότερο θετικά την υγεία και την κοινωνική φροντίδα από τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Και άρα αυξάνεται η εκτίμησή μας ως κοινωνία για τους ανθρώπους που προσφέρουν στην φροντίδα, στην καθαριότητα, στην εκπαίδευση. Τους ανθρώπους, δηλαδή, που σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από τμήματα της κοινωνίας που υφίστανται ταυτόχρονα πολλά ήδη εκμετάλλευσης, όπως είναι οι γυναίκες και οι μετανάστες/τριες. Ενσωματώνοντας τις αξίες της υγείας και τις φροντίδας, η Αριστερά μπορεί να έρθει σε επαφή με ένα ευρύ φάσμα της κοινωνίας. Η ανταπόκριση στις ανάγκες αυτών των ανθρώπων, που σήμερα είναι ακόμα πιο σημαντική, απαιτεί να προχωρήσουμε πολύ πέρα από μια οικονομίστικη ατζέντα. (...) Η ιδεολογική ηγεμονία είναι μια δύσκολη διαδικασία. Δεν αποτελεί προϋπόθεση για μια κυβέρνηση της Αριστεράς – όμως, μια κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να εδραιώσει το όποιο επίπεδο ηγεμονίας που κατείχε συνέβαλε στην επιτυχία της, και ταυτόχρονα να το ενισχύσει με τις παρεμβάσεις της. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε καιρούς που η πολιτική πτέρυγα της Αριστεράς είναι ισχυρότερη από την κοινωνική της πτέρυγα. Στην αντιπολίτευση, ο πόλεμος θέσεων του Γκράμσι είναι θεμελιώδους σημασίας, αν μη τι άλλο επειδή προετοιμάζει το έδαφος για έναν πόλεμο ελιγμών. Μόνο ένας πόλεμος θέσεων μπορεί να ενώσει, και να δώσει κατεύθυνση σε ανόμοιους κοινωνικούς αγώνες και πολιτικές παρεμβάσεις. Αυτό συνεπάγεται έναν εκπαιδευτικό ρόλο του κόμματος, τόσο σε σχέση με τα μέλη του όσο και με τους φίλους και οπαδούς του. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κατανοήσει πλήρως τη σημασία του πολέμου θέσεων. Η πανδημία του COVID-19 είναι μια ευκαιρία να την κατανοήσει, όμως αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν, για παράδειγμα, μπορέσει να συνδέσει αυτά που λέει για τη σημασία των επενδύσεων στο δημόσιο σύστημα υγείας με την ανάγκη προστασίας της πρώτης κατοικίας, της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της παραγωγικής αναδιάρθρωσης της οικονομίας. Ή εάν φροντίσει αυτά που λέει για τις ανισότητες και τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζουν το φύλο, και την ανάγκη να δοθεί ελπίδα στις νεότερες γενιές να είναι συμβατά με τις προσδοκίες τουλάχιστον ορισμένων μεγαλύτερης ηλικίας κοινωνικών ομάδων. Οι συνδέσεις υπάρχουν, αλλά δεν είναι αυτονόητες ούτε καν μεταξύ των ψηφοφόρων του ΣΎΡΙΖΑ, αν πιστέψουμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ορισμένων δημοσκοπήσεων. (...)

Να το σέβεστε το σχέδιο Πισσαρίδη, παιδιά, γιατί έχει πάρει Νόμπελ ο άνθρωπος, δεν είναι σωστό να τον σνομπάρετε έτσι. Άλλωστε πόσα Νόμπελ έχει ο ελληνισμός; Τον Σεφέρη, τον Ελύτη και τον Πισσαρίδη. Και αυτό που λέει, να μην πληρωνόμαστε υπερωρίες, δεν το έβγαλε από το κεφάλι του, χρόνια έκανε πειράματα σε χιμπατζήδες. Και τις φοροαπαλλαγές τις έχει δοκιμάσει σε χιμπατζήδες. Διαπίστωσε ότι αν έχεις δέκα χιμπατζήδες και δώσεις όλες τις μπανάνες σε έναν, το κλουβί θα καλπάσει προς την ανάπτυξη. Ειδικά αν ο συγκεκριμένος χιμπατζής καταφέρει και βγάλει τις μπανάνες έξω. Τότε καλούνται όλοι οι χιμπατζήδες να βάλουν πλάτη για να βγει το κλουβί από τη χρεοκοπία. Για την οποία ευθύνεται ο λαϊκισμός, το πελατειακό κράτος και οι στρεβλώσεις της μεταπολίτευσης. Σιγά μην αφήναμε ρούτερ στον Μητσοτάκη. Μια φορά κάναμε τη βλακεία στη Βάρκιζα. Μήπως το φάγανε μαζί με τα πόμολα;

Με δεδομένο ότι οι επιτροπές Πισσαρίδη και Σκυλακάκη χτύπησαν φλέβα, ανακαλύπτοντας τη ρίζα της αναπτυξιακής ανεπάρκειάς μας στις εξαρτήσεις εργαζόμενων, ευάλωτων και φτωχών από τους μισθούς και τα κοινωνικά επιδόματα, θα περίμενε κανείς να προτείνουν ανάλογα προγράμματα απεξάρτησης για την επιχειρηματική ελίτ: από τις αθρόες κρατικές ενισχύσεις, από τους πακτωλούς των κοινοτικών επιδοτήσεων, από τα σπαταλημένα 100 δισ. των ΕΣΠΑ των τελευταίων δεκαετιών γα τα οποία θρηνεί ακόμη και το ΙΟΒΕ, από τα τραπεζικά θαλασσοδάνεια, από τα δανεικά κι αγύριστα με εγγύηση Δημοσίου, από τη χαρισμένη και ακαταδίωκτη φοροκλοπή και εισφοροκλοπή, από το φέσωμα χιλιάδων εργαζομένων που μένουν απλήρωτοι και άνεργοι από αφερέγγυους και μπαταχτσήδες εργοδότες, από τις γενναιόδωρες κρατικές διασώσεις και το ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας… Φευ, ουδεμία μέριμνα εντοπίζουμε στις προτάσεις, αντιθέτως, τουλάχιστον 12,5 δισ. ζεστά ευρώ θα δοθούν για ιδιωτικές επενδύσεις. Δυστυχώς, η οικονομική ολιγαρχία της χώρας αφήνεται εκτεθειμένη στην ολέθρια εξάρτησή της από το κράτος και στον κίνδυνο θανάτου από υπερβολική δόση δωρεάν χρήματος.

«Νοσταλγώ το ωραίο μου σπίτι στο Baden Baden που λόγω πανδημίας δεν μπορώ να πάω. Μα πιο πολύ νοσταλγώ την αγαπημένη μου Aston Martin» έγραψε ο Νικόλαος Μακρόπουλος, αντιδήμαρχος Αθηναίων, αρμόδιος για θέματα Επιχειρηματικότητας, που εξελέγη δημοτικός σύμβουλος με το ψηφοδέλτιο Αθήνα Ψηλά του Κώστα Μπακογιάννη. Τα έγραψε αυτά, απευθυνόμενος σε πληβείους που στην καραντίνα ζουν στο τριάρι τους σε κάποια γειτονιά της Αθήνας και νοσταλγούν απλώς λίγο ουρανό, μια επαφή με τους δικούς τους ανθρώπους. Τα έγραψε αυτά, απευθυνόμενος σε εξαρτημένους από τον μισθό τους, όπως είπε κι ο θείος του δημάρχου, που ζουν στη φτώχεια, την ανέχεια που δημιουργεί η οικονομική κρίση και η διαχείριση των κυβερνώντων. Που ζουν στην ανασφάλεια για την επιβίωση και στον τρόμο για τη ζωή. Τα έγραψε αυτά και προκάλεσε. Αλλά το απίστευτο δεν είναι ότι προκάλεσε. Το απίστευτο είναι ότι ένας εκλεγμένος εκπρόσωπος των δημοτών, στην προσπάθειά του να κάνει επίδειξη πλούτου και ευμάρειας, δεν κατάλαβε καν ότι προκαλεί.

Και ποιοι είναι οι «επιρρεπείς» νέοι και νέες, αυτή η απείθαρχη νεολαία που κάποτε την λέγανε γενιά του καναπέ; Έχουν ταξική ταυτότητα και ζουν σε στιγματισμένες συνοικίες που προδιαγράφουν το μέλλον τους, όπως ο ψυκτικός από το Περιστέρι στην απαξιωτική αναφορά του κ. Μητσοτάκη πριν τις εκλογές. Πασχίζουν να τελειώσουν ένα λύκειο ή ένα πανεπιστήμιο με τηλεμαθήματα και τηλεφροντιστήρια μέσω ενός smart phone. Σε διαλυμένα ιδρύματα με ανεπαρκές προσωπικό, αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη συντηρητική παλινόρθωση της τελευταίας δεκαετίας. Νέοι και νέες που μεγάλωσαν και εκπαιδεύτηκαν στην Ελλάδα, αλλά τους αρνούνται την ιθαγένεια εκτός και αν γίνουν διάσημοι παίκτες του ΝΒΑ. Εκείνοι οι οποίοι τους φθονούν και τους κατηγορούν τους προετοιμάζουν ή ήδη τους έχουν οδηγήσει στην μεγαλύτερη μεταπολιτευτική εργασιακή και οικονομική επισφάλεια ή στη ξενιτιά, παρά το γεγονός ότι είναι η περισσότερο μορφωμένη γενιά, τώρα ντελιβεράδες. Όσες είχαν κάποια δουλειά, πρώτες την έχασαν γιατί ήταν εποχιακές, περίμεναν τηλέφωνο για να δουλέψουν, αναπληρώτριες στην επαρχία της μοναξιάς, σε μια χώρα που ακόμα δεν έχει επουλώσει τις πληγές των μνημονίων. Αυτοί και αυτές γεννούν το φθόνο, όχι γιατί συνωστίζονται στις πλατείες διασκεδάζοντας με ένα κουτί μπύρα, αλλά γιατί αναβλύζουν νεότητα και ελευθερία προσπαθώντας να τη χαρούν στο δυστοπικό και αντιδημοκρατικό παρόν, σχεδόν κατάστασης πολιορκίας, που έχουν φτιάξει οι κατήγοροι των 50+. Ένα βήμα χωρίζει το φθόνο από την κακία που συχνά κρύβει θαυμασμό, μας θυμίζει ο Βικτώρ Ουγκό: «οι κακοί άνθρωποι φθονούν και μισούν. Είναι ο δικός τους τρόπος να θαυμάζουν».

Εννιά άξονες του σχεδίου Πισσαρίδη, συνοπτικά: 1/ επανέρχεται η τράπεζα θεμάτων και μάλιστα σε όλες τις τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: πανελλαδικού τύπου εξετάσεις χωρίς μορφωτικό κέρδος, που επιπλέον αφήνουν παιδιά ανεξεταστέα και υποχρεώνουν τους γονείς να πληρώνουν περισσότερα φροντιστήρια, 2/ αξιολόγηση από κεντρικό φορέα των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών, με ρητή επιδίωξη τη μείωση της χρηματοδότησης των σχολείων. Καλά και κακά σχολεία, πολλές ταχύτητες, 3/ αυτονομία σχολικών μονάδων. Ακούγεται ωραίο, παραπέμπει όμως στην εγκατάλειψη των σχολείων και όχι στην αναγκαία πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών, 4/ αύξηση του αριθμού των παιδιών, ανά τμήμα. Αυτό που νομοθέτησε η κυρία Κεραμέως το καλοκαίρι για τα δημοτικά και τα νηπιαγωγεία (εν μέσω πανδημίας!), αλλά τώρα σε όλες τις βαθμίδες 5/ αύξηση του ωραρίου του διδακτικού προσωπικού, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του το σύνολο της προσφοράς στην εκπαίδευση, τη δουλειά στο σπίτι, τη γραμματειακή υποστήριξη που προσφέρουν οι εκπαιδευτικοί και άλλα πολλά, 6/ συγχώνευση των πανεπιστημίων σε όλη τη χώρα. Ένα νέο σχέδιο εξαφάνισης, ουσιαστικά, περιφερειακών πανεπιστημίων και σχολών από το χάρτη, 7/ εισαγωγή στα πανεπιστήμια με «βάση το δέκα». Αυτό το γερασμένο νεοφιλελεύθερο ιδεολόγημα των «κακών μαθητών» που δεν αξίζουν να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους σε ένα άλλο περιβάλλον. Και βέβαια, χιλιάδες παιδιά έξω από τα πανεπιστήμια, έτοιμοι πελάτες για τα ιδιωτικά και αμφίβολης ποιότητας ΙΕΚ. «Βάση δέκα» κι εκεί άραγε; Όχι ασφαλώς! Εκεί «βάση τα δίδακτρα», 8/ στόχος, υποτίθεται, «100.000 αλλοδαποί φοιτητές να έρθουν στη χώρα μας να φοιτήσουν ως το 2030». Στην πραγματικότητα, μοντέλο το οποίο συνδυαζόμενο με την υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων, προσφέρει έναντι αμοιβής της μόρφωση και επαγγελματική αποκατάσταση, καταρχάς μόνο σε αλλοδαπούς αλλά αναπόφευκτα σύντομα και σε Έλληνες, ενώ μετατρέπει τα σχολεία σε επιχειρήσεις και τους καθηγητές σε πωλητές και εμπόρους, 9/ καθιέρωση διδάκτρων ως ποινή (!) σε όσους φοιτητές παρατείνουν το χρόνο των σπουδών τους. Ένα παράθυρο που όλοι υποψιαζόμαστε πού θα οδηγήσει, Εκτός αυτού, πρόκειται για ευθεία παραβίαση της συνταγματικής επιταγής για δωρεάν εκπαίδευση.