Αννέτα Καββαδία

Το θύμα βιασμού είναι θύμα βιασμού σε κάθε περίπτωση, είτε τετελεσμένης πράξης βίας είτε απειλής παράνομης πράξης (...) Όπως και να έχει, η απουσία συναίνεσης συνιστά βιασμό και σε αυτό, φαντάζομαι, δεν διαφωνεί κανείς και καμιά μας. Βιασμός, δηλαδή, που δεν μπορεί να αποδειχθεί δεν είναι βιασμός;

Μας κατηγορείτε ότι εφαρμόζουμε πολιτική με ταξικό πρόσημο. Και δεν αντιλαμβάνεστε ότι αυτή η «κατηγορία», είναι παράσημο για μας. Ναι, τώρα που μπορούμε, τώρα που υπάρχει δημοσιονομικός χώρος μετά τις θυσίες του λαού μας, ναι, επιλέγουμε να σταθούμε στο πλευρό των πιο αδύναμων, λέγοντάς τους, ταυτόχρονα, ένα μεγάλο «ευχαριστώ».

Το έχουμε πει τόσες πολλές φορές σε αυτήν εδώ την αίθουσα, αλλά είναι ανάγκη να ειπωθεί και να ακουστεί άλλες τόσες: το μεταναστευτικό – προσφυγικό ζήτημα δεν είναι πρόβλημα – πολλώ δε μάλλον ελληνικό πρόβλημα, ή των χωρών πρώτης υποδοχής. Είναι υπαρξιακό δίλημμα για την Ευρώπη, ένα δίλημμα στο οποίο μέχρι στιγμής έχει αποτύχει παταγωδώς. Από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να βελτιώσουμε την κατάσταση. Απαιτούμε, ωστόσο, να γίνουν πολλά περισσότερα και από την πλευρά της Ευρώπης.

Και ξαφνικά οι «πατριώτες» έγιναν «σεσημασμένοι χρυσαυγίτες». Οι «δικαιολογημένα αγανακτισμένοι πολίτες» που «διαμαρτύρονται για την προδοτική Συμφωνία των Πρεσπών» μετατρέπονται σε... αγνώμονες που δεν αναγνωρίζουν την «εθνικά επωφελή» στάση της Ν.Δ. Και ο Κυριάκος Μητσοτάκης να ανοίγει διάλογο μαζί τους και να τους ρωτά θυμωμένος: «Κι εσείς πού ήσασταν όταν εμείς δίναμε μέσα στη Βουλή τη μάχη κόντρα στην επαίσχυντη συμφωνία;». Μα θέλει και ρώτημα; Στα συλλαλητήρια ήταν. Δίπλα - δίπλα με κορυφαία στελέχη του κόμματός σας, και όχι μόνο. Τυλιγμένοι με σημαίες με τον ήλιο της Βεργίνας και με κέλτικους σταυρούς. Και με τα αλλοιωμένα από την «εθνική οργή» πρόσωπά τους, να ουρλιάζουν για το μέγεθος του «εθνικού ξεπουλήματος». Είναι οι ίδιοι που πρωταγωνιστούν στους τηλεοπτικούς δέκτες απολαμβάνοντας την υπέρμετρη προβολή που υπαγορεύεται από το αντιπολιτευτικό μένος της μεγαλύτερης μερίδας των ΜΜΕ. Οι ίδιοι που σας ακούνε στη Βουλή να εγείρετε διαρκώς θέματα βίας, ανομίας και ασφάλειας -ταυτίζοντας μονίμως την Αριστερά με την τρομοκρατία-, χωρίς, ωστόσο, να βρίσκετε ούτε μια λέξη να πείτε και να καταδικάσετε τη βίαιη και εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής.

H παγκόσμια αύξηση των οικονομικών ανισοτήτων, εξαιτίας της επικράτησης του νεοφιλελευθερισμού, και η μνημονιακή κρίση στη χώρα μας, έπληξαν πρώτα και κύρια τις γυναίκες, επιβεβαιώνοντας ακριβώς ότι σε μια ταξικά άνιση Ελλάδα, οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι οι πρώτες των οποίων οι κατακτήσεις και τα δικαιώματα θίγονται και συμπιέζονται, όταν γενικότερα τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα δέχονται επίθεση. Οι πάσης φύσεως προκαταλήψεις, οι εξουσιαστικές σχέσεις ανάμεσα στα φύλα, και, τελικά, οι πολυποίκιλες έμφυλες διακρίσεις καθιστούν τις γυναίκες τις πλέον ευάλωτες στη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τη βία. Αναγνωρίζοντας αυτήν την καθόλου ευχάριστη πραγματικότητα, η κυβέρνηση πήρε πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα τη κύρωση της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την ενδοοικογενειακή βία. Στην ίδια κατεύθυνση, της υπεράσπισης της γυναικείας χειραφέτησης, κινείται ο ΣΥΡΙΖΑ και με το σημερινό νομοσχέδιο.

Στο διάστημα που απομένει μέχρι τις ευρωπαϊκές εκλογές θα πρέπει να γίνει μια προσπάθεια ουσιαστικής αναδιαμόρφωσης της ευρωπαϊκής ατζέντας, στην κατεύθυνση της ανάκτησης του ευρωπαϊκού κεκτημένου, με προοδευτικούς όρους. Κι εμείς, στο πλαίσιο της δραστηριότητας της επιτροπής ευρωπαϊκών υποθέσεων, αλλά και της συμμετοχής των αποστολών μας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, προσπαθούμε να θέσουμε προοδευτικές προτεραιότητες, είτε αυτές αφορούν στην ανάπτυξη, είτε αφορούν στην προστασία των κοινωνικών αγαθών, είτε αφορούν στον κρίσιμο τομέα των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Η Ευρώπη της αλληλεγγύης θα πρέπει να διαμορφώσει ξανά την ατζέντα και να μην επιτρέψουμε άλλο τη διολίσθησή της σε πρακτικές κοινωνικών αποκλεισμών, φοβικότητας, συντηρητισμού και εθνικισμών.

Η άνοδος του φασισμού και του ναζισμού διευκολύνθηκε, αν δεν ενθαρρύνθηκε, από τις αστικές δυνάμεις της Ευρώπης του Μεσοπολέμου, ως ανάχωμα στον «Κόκκινο Κίνδυνο». Το αποτέλεσμα ήταν ο πιο πολύνεκρος πόλεμος στης Ιστορία της Ανθρωπότητας, μια Ευρώπη ολότελα ισοπεδωμένη που στην πραγματικότητα δεν επανήλθε ποτέ στην προηγούμενη αίγλη και ισχύ της και, φυσικά, το μεγαλύτερο, σχεδόν μεταφυσικών διαστάσεων, Έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας: το Ολοκαύτωμα. Πάνω στα καπνισμένα ερείπια μιας ολόκληρης ηπείρου χτίστηκαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, με πρώτο το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1949. Ο σκοπός της ύπαρξής τους: ποτέ ξανά πόλεμος, ποτέ ξανά φασισμός, τέλος στους ευρωπαϊκούς εθνικισμούς. Ας μην επαναλάβει, λοιπόν, η Ευρώπη σήμερα το ίδιο τραγικό λάθος. Ας απορρίψει οριστικά και αμετάκλητα ανιστόρητες και επικίνδυνες θεωρίες περί των δύο άκρων που απλώς ενισχύουν το ένα και μοναδικό άκρο: την ακροδεξιά. Το δίλημμα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη στις μέρες μας δεν είναι πρόοδος ή συντήρηση: είναι δημοκρατία ή φασισμός.

Σήμερα, τώρα, οφείλουμε να κινητοποιηθούμε, ώστε να αποτρέψουμε την ολική τους επαναφορά. Οφείλουμε να ορθώσουμε ένα αμυντικό τείχος δημοκρατίας, αλληλεγγύης και κοινωνικής δικαιοσύνης απέναντι στην ακροδεξιά, τον φανατισμό, τον σκοταδισμό, τον εθνικισμό. Οφείλουμε, όμως, να περάσουμε και στην αντεπίθεση. Να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τη δημοκρατία, τη συμμετοχή, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αν αυτά ισχύουν για την Ευρώπη, να είμαστε σίγουροι ότι ισχύουν και για τη χώρα μας. Αποκτά άλλη διάσταση, αν τη δούμε υπό αυτό το πρίσμα, η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης. Είναι το πιο ισχυρό θεσμικά μήνυμα που μπορεί να δώσει η Βουλή των Ελλήνων: ένα μήνυμα ότι η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα όχι μόνο δεν βρίσκονται σε υποχώρηση, αλλά διεκδικούν μαχητικά την εμπέδωση, την εξάπλωση και την εμβάθυνσή τους. Ότι όχι μόνο δεν είμαστε διατεθειμένοι να επιτρέψουμε την παραμικρή οπισθοδρόμηση, αλλά επιδιώκουμε και πετυχαίνουμε τολμηρά βήματα προς τα εμπρός.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι αποτελεί συνειδητή επιλογή όχι μόνο της μείζονος αλλά και της ελάσσονος αντιπολίτευσης η καλλιέργεια κλίματος έντασης. Σκηνές με έξαλλους βουλευτές να... κόπτονται για τη λειτουργία των θεσμών, χαρακτηρισμοί όπως «κυβέρνηση κουρελού», «αχρειότητες», «ποταπότητες», «γυρολόγοι», «αλητεία», «κόλπα» να εντάσσονται σε ένα συνειδητό σχέδιο απαξίωσης του Κοινοβουλίου με απώτερο στόχο την εξαγωγή μιας εικόνας αποσύνθεσης. Αν αυτή είναι, ωστόσο, η άποψη της αντιπολίτευσης για τη λειτουργία του Κοινοβουλίου, αν αποδοκιμάζεται επί της ουσίας ο πρόεδρος της Βουλής για τον τρόπο άσκησης των καθηκόντων του, γιατί δεν γίνεται χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρει το σύνταγμα; Γιατί δεν κατατίθεται πρόταση μομφής εναντίον του; Μήπως γιατί τότε -με τη χρονική άνεση που του παρέχει ο Κανονισμός- θα ακουστούν πολλά;