Macro

Έτσι κι αλλιώς, όλοι οι φτωχοί είναι αποβράσματα. Αλλιώς δεν θα ήταν φτωχοί. Αν δούλευαν σκληρά, όπως ο Κώστας Καραμανλής, ή ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ή ο Κυριάκος Μητσοτάκης προπαντός, ή ο πρωθυπουργικός Κώστας Καραμανλής, ο Κώστας Μπακογιάννης, ο Μιχάλης Λιάπης και τόσοι άλλοι, δεν θα χρειάζονταν εισιτήριο, γιατί δεν θα χρειαζόταν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Θα κυκλοφορούσαν -σαν αποβράσματα- με τα δικά τους τζιποειδή πλοία, με τις δικές τους κλεμμένες πινακίδες, τη δική τους κλεμμένη έπαρση της ισχύος, τη δική τους κλεμμένη ζωή, και δεν θα είχαν ανάγκη κανέναν. Όμως είναι αποβράσματα. Είναι φτωχοί. Ενοχλούν. Θέλουν να ζήσουν, κάτι που στα αποβράσματα δεν είναι δικαίωμα, τα αποβράσματα δεν ζουν. Επιβιώνουν. Όσο μπορέσουν. Όπως μπορέσουν. Και ενοχλούν. Γιατί υπάρχουν. Για να σου δυσκολεύουν τη ζωή.

Απέναντι σ’ έναν πολιτικο-κοινωνικό και ιδεολογικό συνασπισμό εξουσίας που έχει ενσωματώσει και τις δυνάμεις της Ακροδεξιάς, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να ενεργοποιήσει και να αντιπαραθέσει έναν αντίστοιχο συνασπισμό -δεν κατάφερε να μετασχηματίσει την πολιτική συναίνεση που τον έφερε στην κυβερνητική εξουσία σε μια σταθερή και βαθύτερη ηγεμονία. Θα άξιζε μια σοβαρή συζήτηση για τους λόγους αυτής της αποτυχίας: όπως, για παράδειγμα, γιατί επιλέξαμε την αντιπαράθεση σε δευτερεύοντα πεδία, όπως αυτό της διαφθοράς, των οικονομικών «παθογενειών», της αποτελεσματικότερης προσαρμογής και διαχείρισης για την επιστροφή στην «κανονικότητα». Και πρωτίστως γιατί υποτιμήσαμε και αποφύγαμε τη μάχη στο πεδίο της ιδεολογίας· όχι μέσα από την αντιπαράθεση αφηρημένων ρητορικών, αλλά με τη συγκεκριμένη κριτική του κυρίαρχου οικονομικού, πολιτικού και πολιτισμικού υποδείγματος. Κυρίως όμως θα άξιζε μια συζήτηση για το μέλλον. Για το αν αυτό που απαιτείται είναι ο μετασχηματισμός μας ή η ανασυγκρότηση μιας ισχυρής ταυτότητας που θα αμφισβητήσει την κυριαρχία της Δεξιάς στον πυρήνα της: την προσπάθεια εμπέδωσης στη χώρα του καθεστώτος του επιθετικού νεοφιλελευθερισμού. Και η συστηματική επεξεργασία ενός πολιτικού προγράμματος μιας μετακαπιταλιστικής μετάβασης.

Ο ενθουσιασμός που προκάλεσε στις εργοδοτικές ενώσεις είναι αψευδής μάρτυρας του ποιος ωφελείται από τις τροπολογίες Βρούτση, παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να παρουσιάσει τις ρυθμίσεις ως φιλεργατικές και κατά της ανεργίας. Ακόμα πιο αψευδής μαρτυρία για το κατά παραγγελία τίνος νομοθετεί η κυβέρνηση της Ν.Δ. είναι το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα αιτήματα - απαιτήσεις των εργοδοτών εμφανίστηκαν ως ρεπορτάζ σε δεξιά ειδησεογραφικά σάιτ στις 4.30 το απόγευμα και μία ώρα μετά, στις 5.30, οι τροπολογίες είχαν κατατεθεί στη Βουλή, όχι μόνον εκπρόθεσμα αλλά και μετά το τέλος της συζήτησης του νομοσχεδίου. Να σημειωθεί ότι ειδικά η τροπολογία για τους εργολαβικούς εργαζόμενους ξεκαθαρίζει το πεδίο για την επιστροφή των εργολάβων καθαρισμού στα νοσοκομεία και αλλού, αφού δεδηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης είναι η γενίκευση του outsourcing σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα με την παράδοση ολόκληρων κλάδων.

Η οικονομική ανάπτυξη, που από την ίδια τη φύση της συνδέεται με την αυξανόμενη ανάλωση υλικών πόρων, σημαίνει ότι κλέβουμε τον φυσικό πλούτο τόσο από τα έμβια συστήματα όσο και από τις μελλοντικές γενεές. Οταν επισημαίνουμε αυτά τα προβλήματα, δεχόμαστε έναν καταιγισμό κατηγοριών, πολλές από τις οποίες βασίζονται στον ακόλουθο συλλογισμό: ο καπιταλισμός έσωσε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από τη φτώχεια κι εσείς τώρα θέλετε να ξαναγίνουν φτωχοί. Είναι αλήθεια ότι ο καπιταλισμός και η συνακόλουθη οικονομική ανάπτυξη βελτίωσαν ριζικά τη ζωή μεγάλου αριθμού προσώπων, καταστρέφοντας ταυτόχρονα την ευημερία πολλών άλλων· εκείνων των οποίων η γη, η εργασία και οι πόροι κλάπηκαν για να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη αλλού. Μεγάλο μέρος του πλούτου των πλούσιων εθνών θεμελιωνόταν και θεμελιώνεται πάνω στη δουλεία και στην αποικιακή εκμετάλλευση. Οπως ο άνθρακας έτσι και ο καπιταλισμός έφερε πολλά οφέλη. Αλλά όπως και ο άνθρακας, τώρα προκαλεί περισσότερες ζημιές παρά οφέλη. Ακριβώς όπως βρήκαμε τα μέσα για να δημιουργήσουμε ωφέλιμη ενέργεια, που είναι καλύτερη και λιγότερο βλαβερή από τον άνθρακα, οφείλουμε να βρούμε τα μέσα για να δημιουργήσουμε ανθρώπινη ευημερία που θα είναι καλύτερη και λιγότερο βλαβερή από εκείνη που δημιουργεί ο καπιταλισμός.

Καθώς παρακολουθούσα τα ντιμπέιτ μεταξύ των διεκδικητών του χρίσματος των Δημοκρατικών για την Προεδρία, σκέφτηκα ότι είμαστε μάρτυρες της νέας μεγάλης αλλαγής παραδείγματος, από την εποχή της συσσώρευσης πλούτου σε μια εποχή αναδιανομής πλούτου. Μετριοπαθείς υποψήφιοι όπως ο Τζο Μπάιντεν και ο Τζον Ντιλέινι επιχειρηματολόγησαν για μια κεντρώα στάση σε ζητήματα όπως η υγεία και το εμπόριο. Όμως τις εντυπώσεις έκλεψαν ο Μπέρνι Σάντερς και η Ελίζαμπεθ Γουόρεν, οι οποίοι έχουν παρόμοιες θέσεις σε μια σειρά από θέματα, από τη στροφή της Αμερικής προς ένα δημόσιο σύστημα υγείας μέχρι την ανακούφιση των υπερχρεωμένων φοιτητών. Επίσης, και οι δύο επιζητούν υψηλότερους φόρους για τους πλούσιους και πιο σκληρούς κανόνες για τις εταιρείες. (...) Χρειάστηκε να ληφθούν μέτρα νομισματικής τόνωσης ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων για να επιτευχθεί μια σχετικά μικρή αύξηση μισθών. Και για πολλούς Αμερικανούς τα κέρδη εξανεμίζονται άμεσα από τις αυξήσεις στην υγειονομική ασφάλιση ή στις τιμές συνταγογραφούμενων φαρμάκων, που αποτελούν ακόμα δύο καυτά προεκλογικά θέματα. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που υπάρχει τώρα ευρεία στήριξη για υψηλότερους φόρους στους πλουσιότερους.

Ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί της σημερινής κυβέρνησης με πάθος καθημερινά υπερτονίζουν τα προβλήματα των δημόσιων δομών που βρίσκονται υπό την εποπτεία τους, συγκροτώντας με επιμονή μια εικόνα κατάρρευσης και διάλυσης τους, άλλοτε αναδεικνύοντας ρεαλιστικά προβλήματα στα οποία προσδίδουν σουρεαλιστικές διαστάσεις και άλλοτε κατασκευάζοντας ψευδείς ειδήσεις. Σε κάθε περίπτωση πάντως η οργανώτρια αρχή που διέπει τις τοποθετήσεις τους είναι ότι «το δημόσιο αγαθό είναι προβληματικό». Είναι πραγματικά μια ιδιαίτερη στάση αυτή. Αντί να αισθάνονται την υποχρέωση ως προϊστάμενες αρχές να υπερασπιστούν το δημόσιο και να δουλέψουν για τη βελτίωσή του, τοποθετούνται ως επί της αρχής πολέμιοί του. Σαν να είναι κανείς προϊστάμενος σε μια επιχείρηση και να λέει όλη τη μέρα πόσο απαράδεκτη είναι η επιχείρησή του, πόσο δεν προσφέρει τίποτα, πόσο προβληματική λειτουργία έχει. Τι θα έλεγε εύλογα κανείς; «Ε, κλείσ’ την». Την ίδια στάση ακολουθούν τα στελέχη της Κυβέρνησης, για τα δημόσια πανεπιστήμια, την ίδια για το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, την ίδια για τη δημόσια υγεία. Οτιδήποτε είναι δημόσιο είναι προβληματικό, και ο μόνος τρόπος να υπάρχει «πρόοδος» είναι να μετασχηματιστεί το δημόσιο με όρους ιδιωτικού».

Ο Κλεισθένης συνιστά μια μεγάλη προοδευτική τομή για την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας. Τα συμβούλια αναβαθμίζονται σε όργανα με σημαντικές αρμοδιότητες και εξουσία, που αντανακλούν την πραγματική βούληση των πολιτών. Αντικαταστάθηκε ένα καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα που παραμόρφωνε τη λαϊκή ετυμηγορία. Με τον Κλεισθένη όμως επιδιώξαμε και κάτι παραπάνω: να ενισχυθεί η  λαϊκή συμμετοχή, να ανοίξει η  Αυτοδιοίκηση σε δυνάμεις που μέχρι τώρα ήταν αποκλεισμένες ή στο περιθώριο. Στόχος μας είναι να διαμορφώσουμε μια πολύ πιο δημοκρατική και συμμετοχική Αυτοδιοίκηση, ικανή να αναζωογονήσει το ενδιαφέρον των πολιτών για τα κοινά. Με τις διατάξεις αυτές, η κυβέρνηση της ΝΔ επαναφέρει το προηγούμενο προσωποκεντρικό μοντέλο διοίκησης και μαζί με αυτό όλες τις παθογένειες που το συνόδευαν: τις πελατειακές σχέσεις, την αδιαφάνεια, την αποθάρρυνση των πολιτών να συμμετέχουν στα κοινά.

Η Ν.Δ. όχι μόνο προσλαμβάνει αστυνομικούς σε μια χώρα που είναι τρίτη σε αριθμό αστυνομικών προς κατοίκους στην Ε.Ε., αλλά δεν παίρνει καν κανονικούς αστυνομικούς από τις σχολές. Αντιθέτως, προσλαμβάνει ειδικούς φρουρούς με απλό απολυτήριο Λυκείου, δίπλωμα για μηχανάκι και πριμοδοτούμενο προσόν τη θητεία στις Ειδικές Δυνάμεις του Στρατού. Αυτούς θα βγάλει στον δρόμο μετά από μια σύντομη, τρίμηνη, εκπαίδευση. Το ίδιο λάθος είχε κάνει η Ν.Δ. και την προηγούμενη φορά. Επέλεξε δηλαδή να στελεχώσει μια αστυνομική δύναμη που εκ της φύσεώς της είναι «σοφτ πάουερ» με ανθρώπους εκπαιδευμένους ως Ειδικές Δυνάμεις να προβάλλουν τη μέγιστη ακαριαία ισχύ. Αυτή η εν τοις πράγμασι στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας ήταν που έκανε την Ομάδα ΔΕΛΤΑ τόσο ακατάλληλη στο παρελθόν, αυτή είναι η επικίνδυνη προοπτική και για το μέλλον. Όμως, ένα λάθος επαναλαμβανόμενο δεν είναι λάθος, είναι σχέδιο.

Η γενεαλογία της εξουσίας και του καπιταλισμού χρησιμοποιεί το ζην επιλεκτικά: επένδυση -εταιρεία πρότυπο μπορεί κάλλιστα να είναι μια εταιρεία που φτιάχνει τσιγάρα (Καρέλια), ο χρήστης όμως του προϊόντος, ο πελάτης που φέρνει το ζεστό χρήμα για την ανάπτυξη, εύκολα γίνεται αξιοκατάκριτος και περιθωριακός βλαξ. Κι εκεί πάλι, όχι όλοι. Άλλη αντιμετώπιση, επί παραδείγματι, επιφυλάσσει το σύστημα για τον Πολάκη του τσιγάρου, διαφορετική για την Ντόρα Μπακογιάννη, όλως άλλη για τη Γιάννα Αγγελοπούλου των πανάκριβων πούρων.

«Με το άρθρο 98 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών, διατάξεις για την ψηφιακή διακυβέρνηση και άλλα επείγοντα ζητήματα», που συζητείται και ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή, προτείνεται η αναστολή των διατάξεων του νέου Ποινικού Κώδικα, που προβλέπουν την παροχή κοινωφελούς εργασίας είτε ως κύρια ποινή είτε ως τρόπο μετατροπής της στερητικής της ελευθερίας ποινής. Με τη διάταξη αυτή καταργείται συνολικά ο θεσμός της κοινωφελούς εργασίας που ισχύει στη χώρα μας από το 1991 και η εφαρμογή του είχε θετικά αποτελέσματα. Με αυτό τον τρόπο, η Ελλάδα δεν διαθέτει πλέον εναλλακτικό της στέρησης της ελευθερίας τρόπο έκτισης της ποινής, αποτελώντας αρνητική πρωτοπορία σε όλη την Ευρώπη και δείχνοντας ξεκάθαρα την πρόθεση της ΝΔ να επιβάλει ένα άκαμπτο τιμωρητικό πλαίσιο που επιφυλάσσει ευνοϊκή αντιμετώπιση μόνο σε αυτούς που έχουν τη δυνατότητα να εξαγοράσουν τις ποινές τους. Ένα καθαρά ταξικό και άδικο κριτήριο! Ζητάμε την άμεση απόσυρση της διάταξης, όπως αναδείχτηκε και από τις παρεμβάσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στις Επιτροπές και την Ολομέλεια της Βουλής, αλλά και από σύσσωμο τον δικηγορικό κόσμο και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν θα γυρίσουμε πίσω, ούτε θα αποδεχτούμε παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων και νέες φυλακές Τύπου Γ’. Στόχος είναι πάντα ο σωφρονισμός μέσα από εκπαιδευτικές δραστηριότητες στη φυλακή κι ένα ολοκληρωμένο σύστημα εναλλακτικών τρόπων έκτισης της ποινής καθώς και η επανένταξη στην κοινωνία».