Nancy Fraser

Το σημερινό σύστημα έχει ένα όνομα: καπιταλιστική κοινωνία, η οποία πρέπει να γίνει κατανοητή υπό μία ευρεία έννοια ώστε να περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες βασικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη μιας καπιταλιστικής οικονομίας –μη ανθρώπινη φύση και κρατική εξουσία, πληθυσμοί που απαλλοτριώνονται, και κοινωνική αναπαραγωγή– που όλες τους, καθόλου τυχαία, κανιβαλίζονται από το κεφάλαιο, και όλες τους παραπαίουν από τα χτυπήματα της μπάλας κατεδάφισης. Προκειμένου να κατονομάσουμε αυτό το σύστημα, και να το κατανοήσουμε υπό την ευρεία του έννοια, πρέπει να προσθέσουμε ένα νέο κομμάτι στο αντιηγεμονικό παζλ που πρέπει να λύσουμε. Αυτό το κομμάτι μπορεί να μας βοηθήσει να συνταιριάξουμε τα άλλα, να αποκαλύψουμε τις πιθανές εντάσεις και τις ενδεχόμενες συνέργειες, να διευκρινίσουμε την πηγή προέλευσής τους και να συμβάλλουμε στην πιθανή συμπόρευσή τους. Το κομμάτι που μπορεί να δώσει την πολιτική κατεύθυνση και την κρίσιμη δύναμη στον διαπεριβαλλοντισμό είναι ο αντικαπιταλισμός. Αν ο διαπεριβαλλοντισμός είναι αυτός που ανοίγει την οικοπολιτική στον πλατύ κόσμο, ο αντικαπιταλισμός είναι εκείνος που του παρέχει την αναγκαία εκπαίδευση, ώστε η προσοχή του να εστιάζεται στην αντιμετώπιση του βασικού εχθρού. Συνεπώς, ο αντικαπιταλισμός είναι αυτός που τραβάει τη γραμμή ανάμεσα σε «εμάς» και «αυτούς», η οποία είναι αναγκαία για την συγκρότηση κάθε ιστορικού μπλοκ. Η αποκάλυψη της απάτης που συνιστά η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα αναγκάζει κάθε δυνητικά χειραφετητικό ρεύμα οικοπολιτικής να διαχωρίσει δημόσια τη θέση του από τον «πράσινο καπιταλισμό». Αναγκάζει, επίσης, κάθε ρεύμα να προσέξει τη δική του αχίλλεια πτέρνα, την τάση του να αποφεύγει τη σύγκρουση με το κεφάλαιο, επιδιώκοντας είτε μια (απατηλή) αποσύνδεση, είτε έναν (μονόπλευρο) ταξικό συμβιβασμό, είτε μια (τραγική) ισοτιμία στην τρωτότητα. Εμμένοντας στην ύπαρξη του κοινού εχθρού, το αντικαπιταλιστικό κομμάτι του παζλ υποδεικνύει έναν δρόμο στον οποίο μπορούν να συμβαδίσουν οι θιασώτες της αποανάπτυξης, της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης και την Πράσινης Νέας Συμφωνίας, ακόμα και αν σήμερα δεν μπορούν να προβλέψουν τον ακριβή προορισμό τους, και πολύ περισσότερο να συμφωνήσουν γι’ αυτόν. Μένει να φανεί, βέβαια, αν θα φτάσουμε πράγματι σε κάποιον προορισμό ή αν η Γη θα συνεχίσει να θερμαίνεται έως το σημείο βρασμού. Πάντως, η μεγαλύτερη ελπίδα μας να αποφύγουμε αυτή τη δεύτερη μοίρα είναι να διαμορφώσουμε ένα αντιηγεμονικό μπλοκ που θα είναι διαπεριβαλλοντικό και αντικαπιταλιστικό. Πού ακριβώς θα μας πάει ένα τέτοιο μπλοκ σε περίπτωση επιτυχίας του παραμένει άγνωστο. Αλλά αν θα έπρεπε να δώσω ένα όνομα σ’ αυτόν τον στόχο, θα επέλεγα τον «οικοσοσιαλισμό».