Διάλογος για το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ

Τελικά έχουν ξεπεράσει κάθε όριο. Ακόμα και σε χαρακτηρισμούς. Σε πρόσφατο άρθρο της στην Εφημερίδα…

Ο ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ πρέπει και μπορεί να ξαναγίνει φορέας ελπίδας και κοινωνικής κινητοποίησης με νικηφόρα κυβερνητική προοπτική. Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση του 3ου μας Συνεδρίου, ώστε να δώσει με τις αποφάσεις του συλλογική απάντηση και ώθηση στον αγώνα μας: * Με σαφή φυσιογνωμία σύγχρονης ευρωπαϊκής Αριστεράς του 21ου αιώνα. * Με ριζοσπαστικό όραμα και στρατηγική την υπέρβαση του καπιταλισμού και τον δημοκρατικό δρόμο για σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία. * Με προοδευτικό, ρεαλιστικό και κοστολογημένο πρόγραμμα τετραετίας, με βάση το οποίο θα διεκδικήσουμε την νίκη και θα αναζητήσουμε συγκλίσεις και συμμαχίες. * Με εκλεγμένη ηγεσία και αιρετά όργανα παντού, που να λειτουργούν συλλογικά και τακτικά. * Με πολιτικό σχέδιο και εξωστρεφείς πρωτοβουλίες ικανές να εμπνεύσουν και να μεγαλώσουν το κόμμα μας και την πολιτική του επιρροή. Για να πείσουμε περισσότερους και περισσότερο, και να νικήσουμε, οφείλουμε: * Να περιγράψουμε με τη μέγιστη δυνατή σαφήνεια τι σκοπεύουμε να κάνουμε, αν πετύχουμε να είμαστε ο κορμός της επόμενης κυβέρνησης, Οι προγραμματικές θέσεις που εγκρίναμε στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη είναι ένα σημαντικό κείμενο που χαράσσει τη στρατηγική μας μεσοπρόθεσμα, αλλά δεν αρκεί. Πρέπει να αποτελέσουν το βάθρο για την άμεση επεξεργασία του εκλογικού - κυβερνητικού προγράμματος τετραετίας του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. * Να αξιοποιήσουμε τον απολογισμό της κυβερνητικής μας περιόδου, που ενέκρινε σχεδόν ομόφωνα η Κ.Ε. Ώστε να συμπεριλάβουμε στο κυβερνητικό πρόγραμμά μας την κριτική αξιολόγηση των σημαντικών θετικών επιτευγμάτων της διακυβέρνησής μας, για να τα εμπλουτίσουμε. Αλλά και για να αναγνωρίσουμε με τόλμη τα λάθη και τις αδυναμίες, ώστε να κυβερνήσουμε αυτή τη φορά καλύτερα από την περίοδο 2015-2019. Τι να κάνουμε και τι να αποφύγουμε, λοιπόν; * "Ναι" σε ένα συνέδριο ενωτικό, δημοκρατικό, με προωθητικές συνθέσεις, όπως το πετύχαμε στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Ιουλίου. "Όχι" σε ένα συνέδριο άγονων αντιπαραθέσεων, σύγκρουσης μηχανισμών και ξεκαθαρίσματος λογαριασμών, που αφήνουν αδιάφορη ή και απωθούν την κοινωνία. * "Ναι" σε ένα κόμμα της σύγχρονης ευρωπαϊκής Αριστεράς του 21ου αιώνα, κορμό της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης. Ανοιχτό στην κοινωνία, μαζικό, διαρκώς διευρυνόμενο με συμμαχίες και κυβερνητική φιλοδοξία. "Όχι" σε ένα προγραμματικά θολό και ιδεολογικά ασπόνδυλο κόμμα - παράταξη, απομίμηση άλλων κομμάτων και άλλων εποχών. * “Ναι" στη συνεχή ισχυροποίηση και διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. -μια διεύρυνση πολιτικά αμφίπλευρη και κοινωνικά ολόπλευρη. Για να οικοδομήσουμε ένα μαζικό, λαϊκό κόμμα, με ισχυρά ερείσματα και παρουσία παντού στην κοινωνία, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τα συνδικάτα. Με ισχυρότερη παρουσία των γυναικών και της νέας γενιάς σε όλα τα επίπεδα. Με μέλη ισότιμα, χωρίς ειδικά προνόμια ή διαιρέσεις με βάση την προέλευση ή τα χρόνια θητείας. "Όχι" στην επάνοδο από το παράθυρο στον ΣΥΡΙΖΑ των συνιστωσών, με μέλη με ειδικά προνόμια και διαφορετικές ταχύτητες. * "Ναι" στην ενότητα, τη δημοκρατική συλλογικότητα, τον διάλογο και τη σύνθεση απόψεων. "Όχι" στα παρωχημένα αρχηγικά πρότυπα που δεν ταιριάζουν σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κόμμα και στην παράδοση του χώρου μας. * “Ναι” στη σημαντική συνεισφορά του προέδρου Αλέξη Τσίπρα στη συνολική πορεία του κόμματος. “Όχι” στη λογική που επιδιώκει να αντιπαραθέσει τον πρόεδρο του κόμματος με τη συλλογική υπόσταση και λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. * "Ναι" στα ανοιχτά ρεύματα ιδεών που συμβάλλουν στον συλλογικό προβληματισμό του ενιαίου κόμματος και δεσμεύονται από τις συλλογικές του αποφάσεις. "Όχι" σε κλειστούς μηχανισμούς που λειτουργούν ως "κόμμα μέσα στο κόμμα", φέουδα και καπετανάτα. Το κείμενο αυτό αποτελεί μια ενωτική, συλλογική παρέμβαση ευθύνης. Απευθύνεται σε όλα ανεξαιρέτως τα μέλη και τους φίλους του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. Με αυτές τις απόψεις μετέχουμε στην ανοιχτή ενωτική πολιτική πρωτοβουλία της “Ομπρέλας”. Αυτή η συλλογική κατάθεση επιδιώκει να συμβάλει στην ανασυγκρότηση, τη διεύρυνση και τη νικηφόρα προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. Το καταθέτουμε γιατί πιστεύουμε ότι: * Βαδίζοντας προς το 3ο Συνέδριό μας και τις επόμενες βουλευτικές εκλογές πρέπει να αποκλείσουμε τα τεχνητά και εκ του πονηρού διλήμματα, που λειτουργούν διχαστικά και αποπροσανατολίζουν τον διάλογο, την πραγματική πολιτική και την ενιαία δράση μας. * Η σύγχρονη αριστερή φυσιογνωμία, η ενίσχυση της συλλογικότητας, το σαφές πρόγραμμα, το πολιτικό σχέδιο και η διαρκής εξωστρέφεια αποτελούν όλα μαζί προϋποθέσεις -και όχι περιττή πολυτέλεια ή εμπόδιο- για την πολιτική αντεπίθεση και τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.

Όσον αφορά τις ποσοστώσεις για συμμετοχή στη νέα Κ.Ε., εκτός από αυτή των γυναικών, η οποία μάλιστα θα μπορούσε να είναι και υψηλότερη από το 1/3, δεν νοείται οποιαδήποτε άλλη ποσόστωση. Η πρόταση για επιπλέον ποσόστωση 20% νέων μελών (50 στα 250 μέλη της Κ.Ε.), εκ των οποίων τα 35 να προέρχονται από αυτό που λέμε Προοδευτική Συμμαχία (Γέφυρα, ΔΗΜ.ΑΡ. κ.λπ.), με το σκεπτικό να εκπροσωπούνται όλες οι τάσεις, προσκρούει στις εξής τέσσερις αντιρρήσεις: * Πρώτο, εάν με τον όρο «νέα μέλη» εννοούμε τα νέα μέλη στο κόμμα, τότε λογικά είναι μόνον όσα εγγράφονται τους τελευταίους 5-6 μήνες, αμέσως μετά τη Συνδιάσκεψη, και τα οποία είναι μάλλον απίθανο να συγκεντρώνουν τα απαραίτητα πολιτικά χαρακτηριστικά (κυρίως απειρία ή άγνοια των πολιτικών μας θέσεων) που να τα καθιστούν ικανά να εκλεγούν στην Κ.Ε. Όσοι προσχώρησαν το 2019-2020 στον ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. δεν μπορούν να θεωρούνται πλέον νέα μέλη. Εάν πάλι με τον όρο «νέα μέλη» εννοούνται τα καινούργια πρόσωπα που μπορούν να εκλεγούν στην Κ.Ε., τότε πρέπει να τονιστεί: α) Ότι η ανανέωση της Κ.Ε. είναι ζήτημα πολιτικών ιδεών και όχι προσώπων. β) Η ανανέωση σε πρόσωπα είναι διπλάσια της ποσόστωσης, δεδομένου ότι προτείνεται διεύρυνση της Κ.Ε. από 150 σε 250, δηλαδή εξασφαλίζεται αυτομάτως. * Δεύτερο, στην Ιδρυτική Διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., που ψηφίστηκε ομόφωνα, ξεκάθαρα λέγαμε: «Όλες και όλοι εμείς, άνθρωποι με διαφορετικές παραδόσεις, αριστεροί, σοσιαλιστές, αγωνιστές και αγωνίστριες του κομμουνιστικού, του οικολογικού και του φεμινιστικού κινήματος, προοδευτικοί δημοκρατικοί πολίτες του Κέντρου, όλοι εμείς διακηρύσσουμε την πρόθεσή μας να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να οικοδομήσουμε την Αριστερά της εποχής μας. Και καλούμε όλους τους δημοκρατικούς και προοδευτικούς πολίτες να ενταχθούν στον ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία». Με άλλα λόγια, η πρόσκληση απευθυνόταν σε όλες τις πολιτικές τάσεις και ρεύματα του δημοκρατικού τόξου, όχι μόνο στους κεντρώους και σοσιαλδημοκράτες (πασοκογενείς). Συνεπώς, είναι μεροληπτική και άδικη κάθε ποσόστωση που περιλαμβάνει μόνον τους πασοκογενείς, οι οποίοι, εκτός τού ότι δεν αποτελούν πλέον νέα μέλη, έχουν εκφρασμένες και γνωστές σε όλους απόψεις, για τις οποίες μπορούν να κριθούν και να εκλεγούν χωρίς καμία πριμοδότηση. * Τρίτο, η έννοια της ποσόστωσης και πριμοδότησης (πλην των γυναικών) πρέπει να αποκλειστεί από τα εργαλεία και το λεξιλόγιο της Αριστεράς γιατί καθιερώνει την ευνοιοκρατία και την ανισότητα που αντιπαλεύουμε και οδηγεί σε κόμμα δύο ή και περισσότερων ταχυτήτων. * Τέταρτο, ο ισχυρισμός ότι «αφού ποσοστώσεις είχαμε και στο παρελθόν, γιατί όχι και τώρα;» πολύ απλά στερείται λογικής: ένα λάθος που έγινε στο παρελθόν δεν δικαιολογεί την επανάληψή του σήμερα. Όχι στους "άριστους" προσκεκλημένους Αντίστοιχα, πιστεύουμε ότι πρέπει να αποσυρθεί η πρόταση της Κ.Ε. για 100-150 επίσημους προσκεκλημένους συνέδρους, οι οποίοι θα επιλεγούν ως «άριστοι» και «προσωπικότητες του δημόσιου βίου» για να συμμετάσχουν με δικαίωμα ψήφου στο συνέδριό μας. * Πρώτο, γιατί η διάκρισή τους σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο των γραμμάτων, των τεχνών ή του αθλητισμού δεν τους καθιστά αυτομάτως και γνώστες των πολιτικών προβλημάτων της χώρας και πολύ περισσότερο των αναγκών και δυνατοτήτων του κόμματός μας. * Δεύτερο, γιατί η έννοια της κομματικής πριμοδότησης της «αριστείας» δεν συνάδει με τις δημοκρατικές αξίες της Αριστεράς περί συλλογικών διαδικασιών, που βρίσκονται στους αντίποδες των αριστοκρατικών προσεγγίσεων: «Πρέπει να ξεφύγουμε από την πολιτική των προσωπικοτήτων και να δουλέψουμε κατά βάση με οργανωμένες συλλογικότητες. Να μη φοβηθούμε τη μαζικοποίηση, αλλά και να μην δημιουργήσουμε λέσχη οπαδών» (Απολογισμός, σ. 88). Όπως επίσης δεν συνάδει με τη λογική της πραγματικής αριστείας, αφού οι πραγματικά άριστοι δεν χρειάζονται καμία πριμοδότηση για να ξεχωρίσουν, καθώς το επιτυγχάνουν με την αξία τους, ενώ είναι αρκετά ταπεινοί ώστε να μη δεχθούν καμία προνομιακή μεταχείριση. * Τρίτο, γιατί είναι άλλο να καλείς ως προσκεκλημένους κάποιες αναγνωρισμένες προσωπικότητες με προοδευτικό πρόσημο -κάτι απολύτως θεμιτό- και άλλο να τους δίνεις και δικαίωμα ψήφου κανονικού σύνεδρου. Αν πάντως περάσει το προτεινόμενο μέτρο, ελπίζουμε η επιλογή τους να γίνει σε ομόφωνη βάση.

Εμείς αντιλαμβανόμαστε τη διεύρυνση ως μια διαδικασία μαζικοποίησης της οργάνωσής μας. Διεύρυνση στη νεολαία των αστικών κέντρων, σε εκείνη της αγροτιάς, σε εκείνη των πανεπιστημίων, των ΕΠΑΛ, διεύρυνση στην άνεργη νεολαία, στους νέους και τις νέες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του πολιτισμού. Αυτό είναι το χρέος της δικής μας οργάνωσης, της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, να βρει την νέα γενιά, και συναντηθεί μαζί της στους δρόμους και σε όλους τους κοινωνικούς χώρους, όπου αυτή υπάρχει, στους χώρους δηλαδή που σπουδάζει, εργάζεται, δημιουργεί και ψυχαγωγείται, με σκοπό να απευθύνει ένα μαζικό κάλεσμα για να  βρούμε μαζί τον τρόπο οργάνωσης, απέναντι στην βαθιά υποτίμηση της ζωής των νέων ανθρώπων. Να φτιάξουμε την οργάνωση που εντάσσει, κινητοποιεί και εμπνέει νέες και νέους, μεταφράζοντας το όραμα για τη χειραφέτηση και την κοινωνική απελευθέρωση σε καθημερινή, απελευθερωτική πρακτική. Να διευρυνθούμε, να μαζικοποιηθούμε, να γίνουμε αποτελεσματικοί, σύγχρονοι και μαζικοί. Με βάση το κριτήριο της κοινωνικής χρησιμότητας, οφείλουμε να υπερβούμε τον φόβο για πολιτική και κοινωνική όσμωση με ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες, θέτοντας ως στόχο την οικοδόμηση μιας μαζικής και σύγχρονης ριζοσπαστικής αριστερής νεολαίας, που μάχεται για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Και εάν αυτή η διαδικασία μαζικής και εξωστρεφούς απεύθυνσης, ενέχει τον "κίνδυνο" της "αλλοίωσης" τότε οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι το αντίθετο, η εσωστρέφεια δηλαδή, έχει ήδη διαβρώσει την θεμελιακή αρχή που ορίζει τον τρόπο με τον οποίον επιλέγουμε να κάνουμε πολιτική - την αντίληψή μας για την ηγεμονία.

Πολλοί και στο χώρο της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ υποτιμούν το ρόλο και τη σημασία του κόμματος ως πολιτικού υποκείμενου για την υλοποίηση της αριστερής στρατηγικής. Συγχέουν το κόμμα άλλοτε με την παράταξη, άλλοτε με το ρόλο του ηγέτη, άλλοτε με τον εκλογικό μηχανισμό, ενώ υπάρχει και μια αριστερή παράδοση που φαντάστηκε τα κινήματα να καθιστούν το κόμμα περιττό. Όλα αυτά μπορεί να ήταν κατανοητά μετά την κατάρρευση του 1989 και τη σύγχυση που προκλήθηκε, όμως η συσσωρευμένη πείρα από τότε έχει απαντήσει τα σχετικά ερωτήματα και έχει επιβεβαιώσει τον αναντικατάστατο ρόλο του αριστερού πολιτικού κόμματος ως οργανωτή, επιτελικού συντονιστή και ενορχηστρωτή ενός αριστερού πολιτικού σχεδίου. Μέχρι σήμερα το κόμμα έχει περιγραφεί «εξωτερικά» με τρόπο που δύσκολα θα διαφωνήσει κάποιος ως προς την ανάγκη πχ για ένα κόμμα μεγάλο και αριστερό, δημοκρατικό, ανοιχτό, λαϊκό, νεανικό… Το κρίσιμο ερώτημα, όμως, ιδίως για ένα κόμμα που άσκησε και διεκδικεί κυβερνητική εξουσία, είναι πώς διευθετεί την εσωτερική του ζωή και τη δική του μικροεξουσία, πώς οργανώνει τις σχέσεις με το κράτος και τις άμυνές του απέναντι σε κινδύνους κρατικοποίησής του και συναφώς, πώς οργανώνει τις σχέσεις με την κοινωνία, πώς αγκιστρώνεται μέσα στα λαϊκά στρώματα, πώς στηρίζει κοινωνικές αντιστάσεις και κινήματα, πώς εκπαιδεύει τα μέλη του στη δημοκρατία, τη συλλογικότητα, το διάλογο, ώστε να δρουν ως κόμμα στο χώρο τους, πώς λειτουργεί ως ένα κόμμα που ακούει την κοινωνία και πριν απ’ όλα τα ίδια τα μέλη του, πώς μαθαίνει από την πείρα ακόμη και τα λάθη του. Σε όλα αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε πολλά και σε ορισμένα πρωτοποριακά, όμως έχει και μεγάλα ελλείμματα. Γύρω από αυτά διατυπώνονται στο δημόσιο διάλογο γόνιμες ιδέες, που μαζί με την πείρα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και όσων προέρχονται από άλλα κόμματα και έχουν άλλες εμπειρίες, θα μπορούσαν να προσδιορίσουν το νέο μοντέλο κόμματος που φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε και αυτό να ψηφιστεί από το συνέδριο ως δεσμευτικό σχέδιο δράσης. Επειδή, όμως, πολλά από όσα ο τρέχων διάλογος προτείνει, προβλέπονται ήδη στο υφιστάμενο καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν εφαρμόζονται, και επειδή η ευθύνη γι’ αυτό διαπερνά, κατά τη γνώμη μου, οριζόντια όλο το ηγετικό στρώμα του ΣΥΡΙΖΑ, η λέξη κλειδί στα παραπάνω είναι η «δεσμευτικότητα», η οποία είναι προϋπόθεση για τη δημοκρατική λειτουργία του κόμματος και για την εμπιστοσύνη των μελών, αλλά και της κοινωνίας προς αυτό. Και ο μόνος τρόπος για να διασφαλισθεί αυτή είναι να γίνει ανυποχώρητη και διαρκής απαίτηση των μελών του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι τα νέα μέλη που έρχονται στον ΣΥΡΙΖΑ κατά κανόνα δείχνουν να έχουν υψηλά αυτήν την απαίτηση. Η διεύρυνση, λοιπόν, του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αποτελέσει το κατάλληλο πλαίσιο για την αντιμετώπιση προβλημάτων που για χρόνια δεν μπορέσαμε να λύσουμε. Και αυτή θα είναι η καλύτερη δικαίωσή της.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εν μέσω μνημονίων και ισχυρών περιορισμών είχε δείξει ξεκάθαρα ότι στην ελληνική κοινωνία δεν θα επιτρέψει να ισχύσει ο «νόμος της ζούγκλας», η επιβίωση όποιου έχει τη δυνατότητα και ο κοινωνικός αυτοματισμός. Με την σοβαρή και ουσιαστική ενίσχυση του κοινωνικού κράτους για όλους, την στήριξη της εργασίας και των ελεγκτικών μηχανισμών, την ελάφρυνση των μικρομεσαίων από τις ασφαλιστικές εισφορές και την υπεράσπιση των πιο ευάλωτων και πολλές φορές «αόρατων» κοινωνικών ομάδων, πέτυχε να κρατήσει την κοινωνία όρθια, να μειώσει τις ανισότητες και να αφήσει ένα κρίσιμο αποτύπωμα στην κοινωνία που αποτέλεσε βασικό λόγο για το πολύ σημαντικό ποσοστού που έλαβε στις τελευταίες εκλογές. Εν όψει λοιπόν της διεύρυνσης και της κοινωνικής γείωσής του, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραμείνει μια δύναμη που δεν θα επιδιώκει μια απλή εναλλαγή στην εξουσία στη λογική του παλιού δικομματισμού, αλλά που με τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς και της προοδευτικής παράταξης και λειτουργώντας συλλογικά, θα κάνει τις ριζοσπαστικές τομές και συγκρούσεις που έχει ανάγκη η κοινωνία και έτσι θα νικήσει και πάλι.

Οι νεοφιλελεύθερες ιδέες, όσο διαχέονται στην καθημερινότητα των ανθρώπων, ταυτίζουν την καλή ζωή με και την επιτυχία με τον καταναλωτισμό και τον πλουτισμό για τους πολίτες, την εκμετάλλευση ευκαιριών και την ιδιωτικοποίηση δημοσίων αγαθών για τους επιχειρηματίες, καθώς και την ανάπτυξη για όλους. Όσο τα πάντα, όμως, είναι μετρήσιμα και συσσωρεύσιμα, θα οδηγούμαστε πάντα στην αύξηση των ανισοτήτων και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Ο απεγκλωβισμός της σκέψης και του φαντασιακού απαιτεί λόγο, ρητορική, αφήγημα επί εναλλακτικών πηγών νοήματος, απαιτεί άλλα πρότυπα στα σχολεία, απαιτεί άλλους δείκτες μέτρησης της αποτελεσματικότητας των πολιτικών, πέρα από το ΑΕΠ. Απαιτεί την τοποθέτηση αφενός της δημιουργικής εργασίας και αφετέρου του ελεύθερου χρόνου στο κέντρο της πολιτικής. Απαιτεί μια ζωή πέρα από τη μιζέρια της συσσώρευσης άχρηστων πραγμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να προστατεύσουμε και τα δημόσια αγαθά από περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις, καθώς και τις καταπατήσεις δασών και ρεμάτων από επιτήδειους και κερδοσκόπους. Εάν οι πλούσιοι κήρυξαν τον πόλεμο στους εργαζομένους και τους ανέργους, επειδή αποφάσισαν ότι αυτός ο κόσμος δεν μας χωράει όλους και όλες πλέον, καθώς δεν υπάρχει κανένα όριο στην καταστροφή ανθρώπων και κοινωνιών και κανένα όριο στη δημιουργία ανθρώπινων αποβλήτων, τότε να προωθήσουμε το καθολικό εγγυημένο εισόδημα, για να πάψουν οι εργαζόμενοι να εκβιάζονται από τους εργοδότες τους (μισθούς πείνας ή πείνα), και να ενισχύσουμε με όλα τα μέσα τα Κοινά και το συνεταιριστικό μοντέλο παραγωγής, για να γίνει ορατό σε όλους και όλες ότι there is alternative. Αυτός ήταν, άλλωστε, και ο λόγος της διαίρεσης του αριστερού κινήματος σε κομμουνιστές και σοσιαλδημοκράτες: η προοπτική χειραφέτησης των εργαζομένων. Ομοίως, στο ποσοστό που οι κερδισμένοι της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης συνεχίζουν να αδιαφορούν για την κλιματική κατάρρευση και να διαλύουν το φυσικό περιβάλλον, τότε δεν έχουμε λόγο, παράλληλα με τις σχετικές απαγορεύσεις, να μην τους επιβάλουμε υψηλή φορολόγηση, προκειμένου μέσω της κρατικής παρέμβασης να προστατεύσουμε τους εργαζομένους και να πραγματοποιήσουμε την ενεργειακή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσα στα στενά περιθώρια που έχουμε (2030 μείωση ρύπων κατά 50%, 2050 μείωση κατά 100%). Γιαννίκος Αδάμ - Θεοδώρου Θανάσης - Κλαυδιανός Δημήτρης - Κορφιάτης Γιώργος - Μπέλλου Ελένη - Παπανικολόπουλος Δημήτρης - Ρηγοπούλου Κωνσταντίνα - Ρόγγας Βασίλης

Οι αριστεροί/ες πρέπει να καταλάβουν ότι και οι δεξιοί/ες έχουν εξίσου πνευματικές και ταυτοτικές ανησυχίες, οι οποίες τρέφονται από (και τρέφουν με τη σειρά τους) έντονα συναισθήματα. Δεν θέλω να σταθώ στον παραλογισμό που συνδέεται με αισθήματα αδυναμίας και φόβου απέναντι σε έναν πολύπλοκο κόσμο ή πραγματικές και φανταστικές απειλές, που τους κάνει τόσο επιρρεπείς σε υπεραπλουστευτικές και εσφαλμένες θεωρίες συνωμοσίας. Ούτε θέλω να σταθώ στις ρατσιστικές ιδέες τους που εκβάλουν σε μίσος κατά των αλλοφύλων. Ούτε στην ανασφάλειά τους απέναντι στους διαφορετικούς που τους κάνει να αποζητούν με βίαιο τρόπο τον αποκλεισμό των τελευταίων και τη μόνωση μια κοινωνίας «κανονικών». Θέλω να σταθώ στο αίτημα των συντηρητικών για ταυτότητα, που τροφοδοτεί έντονα τον (ακρο)δεξιό ακτιβισμό. Ποιο είναι το «εμείς» στο οποίο μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να προσβλέπουν; Τι σημαίνει να είσαι Έλληνας και Ελληνίδα την εποχή της αρνητικής παγκοσμιοποίησης; Ποιος είναι ο ιστορικός προσανατολισμός της κοινωνίας μας, μετά την κατάρρευση του ονείρου του ευρωπαϊκού ενσυγχρονισμού, του πλουτισμού και της περιφερειακής ηγεμονίας; Τα ερωτήματα αυτά δεν μπορεί κανείς να τα αποφύγει. Μπορεί απλώς να δώσει εναλλακτικές απαντήσεις. Αν η κοινωνία μας δεν μπορεί να παράξει νέες σημασίες, ουτοπίες και ταυτότητες, τότε είναι υποχρεωμένη να καταναλώνει τις προηγούμενες.