Διάλογος για το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ

Εμείς αντιλαμβανόμαστε τη διεύρυνση ως μια διαδικασία μαζικοποίησης της οργάνωσής μας. Διεύρυνση στη νεολαία των αστικών κέντρων, σε εκείνη της αγροτιάς, σε εκείνη των πανεπιστημίων, των ΕΠΑΛ, διεύρυνση στην άνεργη νεολαία, στους νέους και τις νέες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του πολιτισμού. Αυτό είναι το χρέος της δικής μας οργάνωσης, της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, να βρει την νέα γενιά, και συναντηθεί μαζί της στους δρόμους και σε όλους τους κοινωνικούς χώρους, όπου αυτή υπάρχει, στους χώρους δηλαδή που σπουδάζει, εργάζεται, δημιουργεί και ψυχαγωγείται, με σκοπό να απευθύνει ένα μαζικό κάλεσμα για να  βρούμε μαζί τον τρόπο οργάνωσης, απέναντι στην βαθιά υποτίμηση της ζωής των νέων ανθρώπων. Να φτιάξουμε την οργάνωση που εντάσσει, κινητοποιεί και εμπνέει νέες και νέους, μεταφράζοντας το όραμα για τη χειραφέτηση και την κοινωνική απελευθέρωση σε καθημερινή, απελευθερωτική πρακτική. Να διευρυνθούμε, να μαζικοποιηθούμε, να γίνουμε αποτελεσματικοί, σύγχρονοι και μαζικοί. Με βάση το κριτήριο της κοινωνικής χρησιμότητας, οφείλουμε να υπερβούμε τον φόβο για πολιτική και κοινωνική όσμωση με ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες, θέτοντας ως στόχο την οικοδόμηση μιας μαζικής και σύγχρονης ριζοσπαστικής αριστερής νεολαίας, που μάχεται για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Και εάν αυτή η διαδικασία μαζικής και εξωστρεφούς απεύθυνσης, ενέχει τον "κίνδυνο" της "αλλοίωσης" τότε οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι το αντίθετο, η εσωστρέφεια δηλαδή, έχει ήδη διαβρώσει την θεμελιακή αρχή που ορίζει τον τρόπο με τον οποίον επιλέγουμε να κάνουμε πολιτική - την αντίληψή μας για την ηγεμονία.

Πολλοί και στο χώρο της Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ υποτιμούν το ρόλο και τη σημασία του κόμματος ως πολιτικού υποκείμενου για την υλοποίηση της αριστερής στρατηγικής. Συγχέουν το κόμμα άλλοτε με την παράταξη, άλλοτε με το ρόλο του ηγέτη, άλλοτε με τον εκλογικό μηχανισμό, ενώ υπάρχει και μια αριστερή παράδοση που φαντάστηκε τα κινήματα να καθιστούν το κόμμα περιττό. Όλα αυτά μπορεί να ήταν κατανοητά μετά την κατάρρευση του 1989 και τη σύγχυση που προκλήθηκε, όμως η συσσωρευμένη πείρα από τότε έχει απαντήσει τα σχετικά ερωτήματα και έχει επιβεβαιώσει τον αναντικατάστατο ρόλο του αριστερού πολιτικού κόμματος ως οργανωτή, επιτελικού συντονιστή και ενορχηστρωτή ενός αριστερού πολιτικού σχεδίου. Μέχρι σήμερα το κόμμα έχει περιγραφεί «εξωτερικά» με τρόπο που δύσκολα θα διαφωνήσει κάποιος ως προς την ανάγκη πχ για ένα κόμμα μεγάλο και αριστερό, δημοκρατικό, ανοιχτό, λαϊκό, νεανικό… Το κρίσιμο ερώτημα, όμως, ιδίως για ένα κόμμα που άσκησε και διεκδικεί κυβερνητική εξουσία, είναι πώς διευθετεί την εσωτερική του ζωή και τη δική του μικροεξουσία, πώς οργανώνει τις σχέσεις με το κράτος και τις άμυνές του απέναντι σε κινδύνους κρατικοποίησής του και συναφώς, πώς οργανώνει τις σχέσεις με την κοινωνία, πώς αγκιστρώνεται μέσα στα λαϊκά στρώματα, πώς στηρίζει κοινωνικές αντιστάσεις και κινήματα, πώς εκπαιδεύει τα μέλη του στη δημοκρατία, τη συλλογικότητα, το διάλογο, ώστε να δρουν ως κόμμα στο χώρο τους, πώς λειτουργεί ως ένα κόμμα που ακούει την κοινωνία και πριν απ’ όλα τα ίδια τα μέλη του, πώς μαθαίνει από την πείρα ακόμη και τα λάθη του. Σε όλα αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε πολλά και σε ορισμένα πρωτοποριακά, όμως έχει και μεγάλα ελλείμματα. Γύρω από αυτά διατυπώνονται στο δημόσιο διάλογο γόνιμες ιδέες, που μαζί με την πείρα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και όσων προέρχονται από άλλα κόμματα και έχουν άλλες εμπειρίες, θα μπορούσαν να προσδιορίσουν το νέο μοντέλο κόμματος που φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε και αυτό να ψηφιστεί από το συνέδριο ως δεσμευτικό σχέδιο δράσης. Επειδή, όμως, πολλά από όσα ο τρέχων διάλογος προτείνει, προβλέπονται ήδη στο υφιστάμενο καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν εφαρμόζονται, και επειδή η ευθύνη γι’ αυτό διαπερνά, κατά τη γνώμη μου, οριζόντια όλο το ηγετικό στρώμα του ΣΥΡΙΖΑ, η λέξη κλειδί στα παραπάνω είναι η «δεσμευτικότητα», η οποία είναι προϋπόθεση για τη δημοκρατική λειτουργία του κόμματος και για την εμπιστοσύνη των μελών, αλλά και της κοινωνίας προς αυτό. Και ο μόνος τρόπος για να διασφαλισθεί αυτή είναι να γίνει ανυποχώρητη και διαρκής απαίτηση των μελών του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι τα νέα μέλη που έρχονται στον ΣΥΡΙΖΑ κατά κανόνα δείχνουν να έχουν υψηλά αυτήν την απαίτηση. Η διεύρυνση, λοιπόν, του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αποτελέσει το κατάλληλο πλαίσιο για την αντιμετώπιση προβλημάτων που για χρόνια δεν μπορέσαμε να λύσουμε. Και αυτή θα είναι η καλύτερη δικαίωσή της.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εν μέσω μνημονίων και ισχυρών περιορισμών είχε δείξει ξεκάθαρα ότι στην ελληνική κοινωνία δεν θα επιτρέψει να ισχύσει ο «νόμος της ζούγκλας», η επιβίωση όποιου έχει τη δυνατότητα και ο κοινωνικός αυτοματισμός. Με την σοβαρή και ουσιαστική ενίσχυση του κοινωνικού κράτους για όλους, την στήριξη της εργασίας και των ελεγκτικών μηχανισμών, την ελάφρυνση των μικρομεσαίων από τις ασφαλιστικές εισφορές και την υπεράσπιση των πιο ευάλωτων και πολλές φορές «αόρατων» κοινωνικών ομάδων, πέτυχε να κρατήσει την κοινωνία όρθια, να μειώσει τις ανισότητες και να αφήσει ένα κρίσιμο αποτύπωμα στην κοινωνία που αποτέλεσε βασικό λόγο για το πολύ σημαντικό ποσοστού που έλαβε στις τελευταίες εκλογές. Εν όψει λοιπόν της διεύρυνσης και της κοινωνικής γείωσής του, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραμείνει μια δύναμη που δεν θα επιδιώκει μια απλή εναλλαγή στην εξουσία στη λογική του παλιού δικομματισμού, αλλά που με τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς και της προοδευτικής παράταξης και λειτουργώντας συλλογικά, θα κάνει τις ριζοσπαστικές τομές και συγκρούσεις που έχει ανάγκη η κοινωνία και έτσι θα νικήσει και πάλι.

Οι νεοφιλελεύθερες ιδέες, όσο διαχέονται στην καθημερινότητα των ανθρώπων, ταυτίζουν την καλή ζωή με και την επιτυχία με τον καταναλωτισμό και τον πλουτισμό για τους πολίτες, την εκμετάλλευση ευκαιριών και την ιδιωτικοποίηση δημοσίων αγαθών για τους επιχειρηματίες, καθώς και την ανάπτυξη για όλους. Όσο τα πάντα, όμως, είναι μετρήσιμα και συσσωρεύσιμα, θα οδηγούμαστε πάντα στην αύξηση των ανισοτήτων και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Ο απεγκλωβισμός της σκέψης και του φαντασιακού απαιτεί λόγο, ρητορική, αφήγημα επί εναλλακτικών πηγών νοήματος, απαιτεί άλλα πρότυπα στα σχολεία, απαιτεί άλλους δείκτες μέτρησης της αποτελεσματικότητας των πολιτικών, πέρα από το ΑΕΠ. Απαιτεί την τοποθέτηση αφενός της δημιουργικής εργασίας και αφετέρου του ελεύθερου χρόνου στο κέντρο της πολιτικής. Απαιτεί μια ζωή πέρα από τη μιζέρια της συσσώρευσης άχρηστων πραγμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να προστατεύσουμε και τα δημόσια αγαθά από περαιτέρω ιδιωτικοποιήσεις, καθώς και τις καταπατήσεις δασών και ρεμάτων από επιτήδειους και κερδοσκόπους. Εάν οι πλούσιοι κήρυξαν τον πόλεμο στους εργαζομένους και τους ανέργους, επειδή αποφάσισαν ότι αυτός ο κόσμος δεν μας χωράει όλους και όλες πλέον, καθώς δεν υπάρχει κανένα όριο στην καταστροφή ανθρώπων και κοινωνιών και κανένα όριο στη δημιουργία ανθρώπινων αποβλήτων, τότε να προωθήσουμε το καθολικό εγγυημένο εισόδημα, για να πάψουν οι εργαζόμενοι να εκβιάζονται από τους εργοδότες τους (μισθούς πείνας ή πείνα), και να ενισχύσουμε με όλα τα μέσα τα Κοινά και το συνεταιριστικό μοντέλο παραγωγής, για να γίνει ορατό σε όλους και όλες ότι there is alternative. Αυτός ήταν, άλλωστε, και ο λόγος της διαίρεσης του αριστερού κινήματος σε κομμουνιστές και σοσιαλδημοκράτες: η προοπτική χειραφέτησης των εργαζομένων. Ομοίως, στο ποσοστό που οι κερδισμένοι της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης συνεχίζουν να αδιαφορούν για την κλιματική κατάρρευση και να διαλύουν το φυσικό περιβάλλον, τότε δεν έχουμε λόγο, παράλληλα με τις σχετικές απαγορεύσεις, να μην τους επιβάλουμε υψηλή φορολόγηση, προκειμένου μέσω της κρατικής παρέμβασης να προστατεύσουμε τους εργαζομένους και να πραγματοποιήσουμε την ενεργειακή μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσα στα στενά περιθώρια που έχουμε (2030 μείωση ρύπων κατά 50%, 2050 μείωση κατά 100%). Γιαννίκος Αδάμ - Θεοδώρου Θανάσης - Κλαυδιανός Δημήτρης - Κορφιάτης Γιώργος - Μπέλλου Ελένη - Παπανικολόπουλος Δημήτρης - Ρηγοπούλου Κωνσταντίνα - Ρόγγας Βασίλης

Οι αριστεροί/ες πρέπει να καταλάβουν ότι και οι δεξιοί/ες έχουν εξίσου πνευματικές και ταυτοτικές ανησυχίες, οι οποίες τρέφονται από (και τρέφουν με τη σειρά τους) έντονα συναισθήματα. Δεν θέλω να σταθώ στον παραλογισμό που συνδέεται με αισθήματα αδυναμίας και φόβου απέναντι σε έναν πολύπλοκο κόσμο ή πραγματικές και φανταστικές απειλές, που τους κάνει τόσο επιρρεπείς σε υπεραπλουστευτικές και εσφαλμένες θεωρίες συνωμοσίας. Ούτε θέλω να σταθώ στις ρατσιστικές ιδέες τους που εκβάλουν σε μίσος κατά των αλλοφύλων. Ούτε στην ανασφάλειά τους απέναντι στους διαφορετικούς που τους κάνει να αποζητούν με βίαιο τρόπο τον αποκλεισμό των τελευταίων και τη μόνωση μια κοινωνίας «κανονικών». Θέλω να σταθώ στο αίτημα των συντηρητικών για ταυτότητα, που τροφοδοτεί έντονα τον (ακρο)δεξιό ακτιβισμό. Ποιο είναι το «εμείς» στο οποίο μπορούν οι άνθρωποι αυτοί να προσβλέπουν; Τι σημαίνει να είσαι Έλληνας και Ελληνίδα την εποχή της αρνητικής παγκοσμιοποίησης; Ποιος είναι ο ιστορικός προσανατολισμός της κοινωνίας μας, μετά την κατάρρευση του ονείρου του ευρωπαϊκού ενσυγχρονισμού, του πλουτισμού και της περιφερειακής ηγεμονίας; Τα ερωτήματα αυτά δεν μπορεί κανείς να τα αποφύγει. Μπορεί απλώς να δώσει εναλλακτικές απαντήσεις. Αν η κοινωνία μας δεν μπορεί να παράξει νέες σημασίες, ουτοπίες και ταυτότητες, τότε είναι υποχρεωμένη να καταναλώνει τις προηγούμενες. 

Η συνεχιζόμενη επομένως ρευστότητα μας προκαλεί και μας υποχρεώνει, με γενναιότητα, να κοιτάξουμε στα μάτια την πραγματικότητα. Αν και βέβαια έχουν δρομολογηθεί και σωστά εξωστρεφείς δράσεις, εντούτοις η στάση του ΣΥΡΙΖΑ, προς το παρόν, επικεντρώνεται και στην προσπάθεια ανασυγκρότησης και διεύρυνσης της κομματικής μας βάσης. Ομως, η αναζήτηση της χαμένης αθωότητάς μας, δηλαδή της αριστερής ταυτότητάς μας, έχει να κάνει κυρίως με τον πολιτικό προσανατολισμό που θα ακολουθήσουμε. (...) Η ανάγκη σε αυτή την προοπτική, κυρίως πρέπει να υπηρετηθεί με τη διαμόρφωση ενός οικονομικού σχεδίου, με δίκαιο φορολογικό σύστημα που θα καταλήγει στην ανάληψη αναλογικότερου βάρους από τις επιχειρήσεις και τους πλούσιους, με στόχο τη διαμόρφωση ευρύτερου δημοσιονομικού χώρου για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής και στην πρόνοια και στην παιδεία και στην υγεία, με ενίσχυση του εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης, των λαϊκών και των μεσαίων στρωμάτων. Δηλαδή, για να αποκτήσει επιτέλους η ελληνική κοινωνία κοινωνικό κράτος. Το αντι-δεξιό μέτωπο, εάν πράγματι συγκροτηθεί, θα φανεί στην πορεία, χωρίς να είναι δυνατόν να το προεξοφλήσουμε από τώρα, όσο κι αν το επιθυμούμε. Σε κάθε περίπτωση όμως, το αντι-δεξιό μέτωπο πάει μαζί με ένα απαιτητικό μέτωπο αποκατάστασης και διεύρυνσης κοινωνικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων. Στο σημερινό πολιτικό τοπίο, δεν υπάρχουν εμπράγματες απαντήσεις εναλλακτικής διακυβέρνησης έξω από εμάς. Ο ΣΥΡΙΖΑ κρατάει το κλειδί για το αν θα συνεχιστεί η πολιτική ρευστότητα, με στοχεύσεις τη σταθερή αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών υπέρ της κοινωνίας και της δημοκρατίας, δηλαδή με στοχεύσεις που θα αλλάζουν τα δεδομένα, ή με στοχεύσεις όπου το πολιτικό σύστημα θα ισορροπήσει, σε δίπολα της παλιάς εποχής, που δεν πρέπει να μας ενδιαφέρουν.