Κύρκος Δοξιάδης: Οι πυρκαγιές και ο νεοφιλελευθερισμός
Πραγματολογικά, υπάρχει το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι μία από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές καταστροφές -αν όχι η μεγαλύτερη- συνέβη υπό το καθεστώς του «υπαρκτού σοσιαλισμού» (Τσερνόμπιλ) – άρα εκεί δεν έφταιγε ο καπιταλισμός. Γενικότερα, επικρατούσε η άποψη πως το πρόβλημα δεν έγκειται στο συγκεκριμένο κοινωνικο-οικονομικό σύστημα -καπιταλιστικό, σοσιαλιστικό- αλλά στα πιο πρακτικά συστατικά της οικονομίας: στην ίδια την παραγωγή και στην κατανάλωση. Ακόμα πιο ειδικά, στην πιο υλική πλευρά της παραγωγής -στην ίδια την τεχνολογία, που σημαίνει στον τρόπο παρέμβασης στη φύση- και στην περιβαλλοντικά επιβλαβή πλευρά της κατανάλωσης – ήτοι στον τρόπο διαχείρισης των παραγόμενων αγαθών κατά την κατανάλωσή τους. Γι’ αυτό και θεωρήθηκε από κάποιους -και ακόμη θεωρείται- πως μπορεί να συνυπάρξει η καπιταλιστική οικονομία με την περιβαλλοντική μέριμνα – πως λιγότερο επιβλαβείς για τη φύση παραγωγικές και καταναλωτικές πρακτικές μπορούν να επιφέρουν κάποια οικολογική ισορροπία χωρίς να χρειαστεί να διαταραχθεί σημαντικά το καπιταλιστικό σύστημα.
Κάτι τέτοιο όμως θα προϋπέθετε έναν έλεγχο της οικονομικής δραστηριότητας που επί νεοφιλελευθερισμού έχει καταστεί αδιανόητος. Οταν ολόκληρη η λογική του συστήματος στηρίζεται στην απόλυτη πρωτοκαθεδρία του ιδιωτικού κέρδους, οι οποιεσδήποτε εκκλήσεις για οικολογικό εξορθολογισμό μοιραία πέφτουν στο κενό.
Στην Ελλάδα (και όχι μόνο) η περιβαλλοντική κρίση εκδηλώνεται και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι καλοκαιρινές πυρκαγιές. Κατά τα τελευταία χρόνια ο νεοφιλελεύθερος «εκσυγχρονισμός» με τη μετάθεση (από το 1998) της αρμοδιότητας της δασοπυρόσβεσης από τη Δασική Υπηρεσία στην Πυροσβεστική έχει καταστήσει την αποτελεσματική δασοπροστασία σχεδόν ανέφικτη (βλ. σχετικό ρεπορτάζ του Αρη Χατζηγεωργίου στην «Εφ.Συν.», 7.8.2021). Πού έγκειται, στην προκειμένη περίπτωση, η νεοφιλελεύθερη πρωτοκαθεδρία του ιδιωτικού κέρδους; Ο νοών νοείτω…









