Macro

Το βιβλίο του Αλέξανδρου Κεσσόπουλου για τη δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν είναι απλώς μια διατριβή για τη συνταγματική ιστορία, παρόλο που εναργέστατα ανασυγκροτεί και το ιστορικό πλαίσιο. Πρόκειται για μία ευμέθοδη και συστηματική μελέτη που επιτυγχάνει να δείξει τη διαλεκτική σχέση πολιτικής θεσμών και θεωρίας. Ο συγγραφέας δείχνει ότι η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία δεν ήταν αποτέλεσμα ανατροπής της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, αλλά της κατάρρευσής της. Όμως, θεμελιώδης αρχή της δημοκρατίας είναι η λαϊκή κυριαρχία, οπότε αναπόδραστα προκύπτει το ερώτημα: ποια η ευθύνη του λαού για αυτήν την κατάρρευση; Η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία είναι αποτέλεσμα της εκλογικής νίκης του κόμματός του, λίγο πριν. Αυτό καθόρισε την άνοδό του στην εξουσία, που, στην ουσία, του την παρέδωσαν. Αυτό σημαίνει ότι ο λαός εκδήλωσε την εμπιστοσύνη του στον αρχηγό των ναζί, δηλαδή στον κατεξοχήν εχθρό της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Ο ύστερος καπιταλισμός επέβαλε, και διαρκώς επιβάλλει, την εμπο­ρευ­μα­το­ποί­η­ση της παιδείας στο σύνολό της. Από την ώρα που ο κοινωνικός χαρακτήρας του κράτους καταρρέει, άρα η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων παραδίδεται στη χείρα της αγοράς, ό,τι δεν φέρνει χρήμα, κόβεται. Οι πολυεθνικές εταιρείες, που, βάσει νεοφιλελεύθερων προταγμάτων, εισχωρούν στα πανεπιστήμια –συνδιοικώντας ενίοτε- λειτουργούν, εννοείται, στη λογική του κέρδους. Μας χρειάζονται οι μαθηματικοί, οι επαΐοντες των υπολογιστών, οι διάφοροι του μάρκετινγκ κ.ο.κ. αλλά, στους μικρόψυχους καιρούς μας, ποιος νοιάζεται για τους θεολόγους; Τους φιλολόγους, τους φιλόσοφους, τους κοινωνικούς επιστήμονες; Ποιος ενδιαφέρεται να ερευνήσει τη θρησκευτικότητα και την εκμετάλλευσή της, όταν μπορεί να παίζει στα ζάρια τις τύχες των λαών με τις πολεμικές βιομηχανίες; Και, φυσικά, γιατί οι από πάνω να επενδύσουν στους κλασικούς αμφισβητίες, που τους χαλάνε τη δουλειά, όταν υπάρχουν υπερπρόθυμοι στις τάξεις των τεχνοκρατών, απολιτίκ αρίστων; Η δε έννοια «τεχνοκράτης» εμφανίζεται ως μόνη ορθολογική, με την αντιδραστικότητα να υποκρύπτεται: γνωρίζει κανείς άραγε «τεχνοκράτες», και πόσους, που να γνωμοδότησαν υπέρ των από κάτω;

Αν με ρω­τού­σαν να προ­τεί­νω τρία μέ­τρα α­ντι­με­τώ­πι­σης των προ­βλη­μά­των του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στην τρέ­χου­σα συ­γκυ­ρία, θα έ­λε­γα: πρώ­τον, να συ­νε­δριά­ζει συ­χνά η Κε­ντρι­κή Ε­πι­τρο­πή. Δεύ­τε­ρον, να συ­νε­δριά­ζει τα­κτι­κά η Κε­ντρι­κή Ε­πι­τρο­πή. Και τρί­τον, να συ­νε­δριά­ζει με η­με­ρή­σια διά­τα­ξη και προ­ε­τοι­μα­σμέ­νες ει­ση­γή­σεις η Κε­ντρι­κή Ε­πι­τρο­πή.

Η λογική της αλλαγής του γ.γ. της Κ.Ε. ρητά, όπως φάνηκε και στην ομιλία του προέδρου και πρωθυπουργού, επιχειρεί, κατά τη γνώμη μου, την αποκατάσταση της σχέσης κόμματος – κυβέρνησης. Αποκατάσταση που θα περιορίζει τις «μεταδημοκρατικές» πρακτικές που μετατρέπουν την πολιτική σε κυβερνητισμό και κρατικοποιούν τα πολιτικά κόμματα. Πρόκειται για μείζον δημοκρατικό ζητούμενο, την κύρια ευθύνη του οποίου φέρει και πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ, αν λάβει κανείς υπόψη του τη ρητορική και την πρακτική του συνόλου της αντιπολίτευσης (εντός και εκτός Βουλής). Ομως η επιτυχία του εγχειρήματος, παρά τη βούληση της ηγεσίας και των μελών του κόμματος, δεν είναι αυτονόητη. Και τούτο γιατί ο «πήχης που είναι ψηλά» δεν περιορίζει το εγχείρημα στην εκλογική αποτελεσματικότητα της κομματικής μηχανής, αφού κύρια επιδίωξη αποτελεί η έμπρακτη υπονόμευση των δομών αναπαραγωγής της χρόνιας κρίσης εκπροσώπησης. Κάτι που αδιαμφισβήτητα αποτελεί και το «γενετικό μοντέλο» του ΣΥΡΙΖΑ.

Έχει δίκιο η Ν.Δ. Δεν θα πέσει στο επίπεδο του διχαστικού λόγου της Αχτσιόγλου και να τοποθετηθεί για τις συμβάσεις και τον κατώτατο μισθό. Θα επιμείνει στην αντιπαράθεση ουσίας, ανεβάζοντας στο Ίνσταγκραμ φωτογραφίες του Κυριάκου με γκλίτσες από τα Τζουμέρκα. Για μια Ελλάδα που δεν θα στενάζει κάτω από το βάρος των ασφαλιστικών ταμείων. Και στην οποία οι πλούσιοι θα αποτινάξουν από πάνω τους τη φορολογία και θα ζήσουν επιτέλους ελεύθεροι. Διότι το βασικό πρόβλημα για την ανάπτυξη της οικονομίας είναι ότι μας κοστίζουν πολύ οι φτωχοί. Ενώ θα μπορούσαν να στηριχτούν λίγο περισσότερο στις δυνάμεις τους, ώστε να μπορέσουν να βγάλουν κάτι παραπάνω οι πλούσιοι. Σε άλλα νέα, ο Μητσοτάκης δεσμεύτηκε να καταργήσει τον υποκατώτατο μισθό για τους νέους, που ήδη ανακοίνωσε ότι καταργείται η κυβέρνηση. Δεν διευκρίνισε αν προηγουμένως θα τον επαναφέρει ή θα τον ξανακαταργήσει δεύτερη φορά στο καπάκι. Άλλωστε αυτός τον επέβαλε και ξέρει από πού αποσυναρμολογείται. Η κυβέρνηση τον καταργεί για να κάνει λαϊκισμό.

Η πολιτική συμμαχιών είναι αναγκαία στη βάση προγραμματικών συγκλίσεων και ενός ανανεωμένου πολιτικού σχεδίου, χωρίς να επιδιώκουμε εμείς να γίνουμε κάτι άλλο για να είμαστε αποδεκτοί από άλλες δυνάμεις. Τέτοια πειράματα, με την εξάλειψη της αριστερής ταυτότητας, τη μετατόπιση στο Κέντρο και την επικράτηση αρχηγοκεντρικών μοντέλων, όπου επιχειρήθηκαν στην Ευρώπη (π.χ. στην Ιταλία) είχαν κακό τέλος. Να αντισταθούμε, ταυτόχρονα, στην πίεση να οικειοποιηθεί ένα αριστερό κόμμα νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εκβιαστικά μας επιβλήθηκαν και να αποφύγουμε, βεβαίως, τη μανιχαϊστική και σεχταριστική αντίληψη για την πολιτική «εμείς εναντίον όλων».