Macro

Παρά τις τεράστιες επιδοτήσεις - πάνω από 12 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ - που έχουν προσφερθεί στις ιδιωτικές εταιρείες, θα εξακολουθήσουμε να αντιμετωπίζουμε σοβαρή έλλειψη εμβολίων. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πρόσβαση στα εμβόλια Covid-19 παραμένει ανησυχητικά χαμηλή: Σήμερα, έχει εμβολιαστεί λιγότερο από το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 90% του πληθυσμού στις φτωχότερες χώρες του κόσμου δεν θα εμβολιαστεί φέτος. Επίσης, πολλοί Ευρωπαίοι δεν θα προλάβουν να λάβουν την περιζήτητη δεύτερη δόση. Η τρέχουσα αρχιτεκτονική δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας εκχωρεί όλη τη δυνατότητα επέκτασης της παραγωγής εμβολίων στους κατόχους των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Το μονοπώλιο που παραχωρήθηκε στις μεγάλες φαρμακευτικές, τους έχει επιτρέψει να αντισταθούν σε κάθε είδους διεθνή προσπάθεια ανταλλαγής επιστημονικών δεδομένων και τεχνολογίας, καθιστώντας αδύνατη την συμμετοχή άλλων παραγωγών απ’ όλο τον κόσμο. Εναπόκειται στις εταιρείες να αποφασίσουν εάν θα συνάψουν συμφωνίες αδειοδότησης ή κατασκευής με άλλες εταιρείες. Αυτό πιθανώς εξηγεί γιατί χρησιμοποιούμε σήμερα μόνο το 43% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας. Ο μόνος τρόπος για την αύξηση της παραγωγής εμβολίων, το συντομότερο δυνατό, είναι η άρση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και η μεταφορά τεχνολογίας σε περισσότερους. Τα επιχειρήματα των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών για διατήρηση του μονοπωλίου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στα εμβόλια έχουν ήδη καταπέσει. Λοιπόν, ποιος θα είναι ο δρόμος προς τα εμπρός από τώρα και στο εξής;

Η επένδυση στη μόρφωση είναι κρίσιμη για τέσσερις λόγους. Πρώτα για την αντιμετώπιση της τεχνολογικής ανεργίας. Δεύτερον, γιατί σε αντίθεση με τις αυταπάτες της Έκθεσης της «Επιτροπής Πισσαρίδη» και του «Σχεδίου Ανάκαμψης», η επένδυση στην εργασία και η δίκαια συμμετοχή της στο προϊόν είναι ο μοναδικός τρόπος για να συμμετάσχει η χώρα στο διεθνή καταμερισμό εργασίας. Τρίτον, γιατί η διεθνής ιστορική εμπειρία δείχνει ότι τόσο η οικονομική ανάπτυξη, όσο και η κοινωνική ευημερία συνδέονται με το ποσοστό του πληθυσμού με υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Τέταρτον, διότι η αύξηση του ελεύθερου χρόνου αποτελεί πολιτισμική πρόκληση για την ποιότητα ζωής και της δημοκρατίας. Οι νέες συνθήκες απαιτούν ριζοσπαστική θεώρηση της παιδείας. Η αυξημένη επένδυση στη δημόσια δωρεάν εκπαίδευση θα πρέπει να συνδυασθεί με ευρύ διάλογο για ένα σχέδιο μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο μάθησης και μόρφωσης, που δεν θα αποκλείει, αλλά θα περιλαμβάνει τις διαφορετικότητες. Καθώς το περιεχόμενο της εργασίας στρέφεται στην ανάλυση προβλημάτων και σύνθεση λύσεων μέσα από το στοχασμό και τη συνεργασία, η εκπαίδευση πρέπει να αναπτύσσει την ικανότητα κριτικού αναστοχασμού, την πολύπλευρη μόρφωση και την ενθάρρυνση για μάθηση μέσα από τη δοκιμή θεωρίας και πράξης. Οι ανισότητες στην πρόσβαση στην εκπαίδευση υπονομεύουν τη συλλογική ευημερία με τρόπο ανάλογο με την περίπτωση της υγείας στην πανδημική κρίση. Το δικαίωμα στη μόρφωση δεν είναι απλά θέμα ισότητας, αλλά και αποτελεσματικότητας. Δεν αρκεί η ατομική μόρφωση για να ευημερήσει κάποιος αν δεν μπορεί να λειτουργήσει σε ένα αντίστοιχο περιβάλλον, στο οικονομικό και στο κοινωνικό πεδίο. Η νεοφιλελεύθερη αντίληψη της μόρφωσης σαν προνόμιο και εμπόρευμα είναι καταστροφική για την οικονομία και την κοινωνία. Η επένδυση στη συλλογική μόρφωση είναι θεμέλιο, μαζί με τις διαρθρωτικές παρεμβάσεις στην οικονομία και τις υποδομές, για την αποτελεσματική λειτουργία της οικονομίας και της δημοκρατίας.

Καλά, θα πείτε, εσείς, μαρξιστές άνθρωποι, ενοχλείστε που η κυβέρνηση φροντίζει πρώτα απ’ όλα την οικονομία; Από τις πρώτες εβδομάδες της πανδημίας είχαμε παρατηρήσει πως το σύνθημα «πρώτα η υγεία» ήταν ένα επικοινωνιακό εύρημα και πως η δημόσια υγεία είναι συνυφασμένη με την οικονομική και παραγωγική υγεία, που όφειλε να προσεχτεί εξίσου. Όμως εδώ δεν πρόκειται περί αυτού. Πρόκειται περί της διαιώνισης του πνεύματος μπίζνες ως συνήθως. Να πάει καλούτσικα ο τουρισμός, να ανασάνει λίγο ο κόσμος που επηρεάζεται από την πορεία του, να αναθαρρήσουν και οι υπόλοιποι (ας κλείσουν και μερικά «ζόμπι»…) και να συνεχίσουμε το δρόμο που πορευόμαστε επί δεκαετίες, χωρίς να διδαχτούμε τίποτα από την πανδημία για την οικονομία και από το μήνυμα που μας έφερε, ότι δεν θα είναι η τελευταία σε έναν κόσμο που τον οδηγεί τυφλά η παγκοσμιοποίηση με οδηγό το αδηφάγο υπερκέρδος και την εγκληματική κακοποίηση της φύσης. Θα υπάρξουν κι άλλες. Αλλά και αυτές που μας έχουν ήδη βρει, θα επανέρχονται κατά κύματα (ήδη συζητάμε για το επόμενο φθινοπωρινό). Ας μιλήσουμε, λοιπόν, χωρίς προσχήματα και προφάσεις για μια οικονομία που μπορεί να στηρίξει και την υγεία μας. Που δεν θα βρίσκεται στο έλεος της διακύμανσης των τουριστικών ροών, που θα μπορεί να καλύπτει τις βασικές ανάγκες των λαϊκών τάξεων, που θα απασχολεί σε ασφαλείς συνθήκες και με δίκαιη αμοιβή το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό, που θα φροντίζει τον πρωτογενή τομέα της αναδεικνύοντάς τον σε θεμέλιο της παραγωγικής δραστηριότητας, που θα εξασφαλίζει δουλειά στις νέες γενιές και βιώσιμο περιβάλλον για την πολύπλευρη ανάπτυξή τους, που θα εξυπηρετεί τις ενεργειακές ανάγκες της με την αξιοποίηση των πολλών διαθέσιμων δυνατοτήτων για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών σε κοινοτική και συνεργατική βάση, που θα διανέμει, και θα αναδιανέμει εν ανάγκη, όλο και πιο δίκαια και με βάση το κοινό συμφέρον τον παραγόμενο πλούτο, που θα διαχέει, τελικά, τις δομές και τις υπηρεσίες υγείας σε κάθε σπίτι, σε κάθε γειτονιά σε κάθε χώρο εργασίας, χωρίς να θεωρεί τις απαραίτητες γι’ αυτό δαπάνες «χαμένα λεφτά», αλλά επένδυση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση και των πανδημιών και για την ανάπτυξη της παραγωγικής δυνατότητας. Μόνο που όλα αυτά και πολλά παρόμοια δεν έχει νόημα να τα συζητάμε με την κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά με τους άμεσα ενδιαφερόμενους, όλους εμάς, που μας φιλοφρονούν με συνθήματα υπέρ της υγείας μας.

Υπάρχει ελπίδα; Παρά την παρέμβαση της Τουρκίας στις εκλογές 10/2020 και την υποστήριξη στον Τατάρ, ηττήθηκε σε πολλές περιοχές. Ο Ερσίν Τατάρ είχε μερική επιτυχία στην περιοχή της Αμμοχώστου όπου ο πληθυσμός των εποίκων είναι πυκνός. Κερδίζοντας με πολύ μεγάλη διαφορά στην Καρπασία, όπου ο τουρκικός πληθυσμός ζει σαν σε γκέτο άλλαξε το αποτέλεσμα των εκλογών. Ο Ερντογάν έκανε δήλωση με στόχο το Συνταγματικό Δικαστήριο την Παρασκευή και τη Δευτέρα η συμμετοχή στη διαδήλωση που διοργάνωσε ο Δικηγορικός Σύλλογος, με την υποστήριξη πολλών πολιτικών κομμάτων, συνδικαλιστικών και άλλων οργανώσεων, ήταν πολύ μεγάλη. Τα τελευταία χρόνια, ο Ερντογάν στόχευε την εφημερίδα «Afrika», η οποία έγραψε ότι υπήρχε κατοχή στη Β. Συρία. Σύλλογοι που συνδέονται με τους Τούρκους εποίκους, πετροβόλησαν το κτίριο της εφημερίδας, προσπάθησαν να μπουν μέσα και να λυντσάρουν δημοσιογράφους. Σε διαμαρτυρία, χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους διαδηλώνοντας την αλληλεγγύη τους. Συνοπτικά, υπάρχει σημαντική αντίσταση από τους Τ/κ, αλλά δεν είναι εύκολο τα πράγματα από μόνα τους να αλλάξουν.

Ήρθε και η σειρά του Δημήτρη Τζανακόπουλου. Τα λαγωνικά της ΝΔ, των παραπολιτικών και μονταζιέρας ανακάλυψαν το μεγάλο... ατόπημα (!) του γραμματέα της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ. Και από τη στιγμή της μεγάλης "αποκάλυψης" (τρομάρα τους) τα δεξιά και συστημικά μέσα ενημέρωσης (ο Θεός να τα κάνει), το μετέτρεψαν σε σήριαλ. Σε κακόγουστο σήριαλ! Μα τι είπε ο Δημήτρης Τζανακόπουλος; Είπε κάτι που να δικαιολογεί τόση φασαρία; Του ξέφυγε κάποια λέξη, που δεν έπρεπε να πει; Ήταν προσβλητικός; Ήταν επιθετικός; Τίποτα απ' όλα αυτά. Είπε μια αλήθεια, την οποία ζήσαμε στο πετσί μας τα χρόνια της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Ποια είναι αυτή; Ότι όλη αυτή την περίοδο υπήρξαν αυτονομημένες εστίες εξουσίας, που ΚΑΙ φίλτραραν ΚΑΙ καθυστερούσαν ΚΑΙ εμπόδιζαν, πολιτικές αποφάσεις της εκλεγμένης κυβέρνησης. Δηλαδή υπήρχε παράκαμψη της λαϊκής κυριαρχίας. Πως αλλιώς να το πούμε; Πόσο πιο κομψά; Σταλινισμός απαντά η ΝΔ Καθεστωτική και αυταρχική νοοτροπία λέει το ΚΙΝΑΛ. ΝΑΙ, καλά ακούσατε το γνωστό... αντικαθεστωτικό και αντιαυταρχικό ΚΙΝΑΛ. Ως φαίνεται τα στελέχη της ΝΔ, τα στελέχη του ΚΙΝΑΛ, δεν είχαν ακούσει τίποτα, για παράδειγμα, για τους ακροδεξιούς και νεοναζιστικούς θύλακες εντός της αστυνομίας. Φήμες της τρισκατάρατης αριστεράς, φαντασιώσεις προερχόμενες από το παρελθόν, αριστερίστικές εμμονές... Αλλά δεν είναι εμμονές... Αισθάνομαι την ανάγκη να σταθώ στο πλευρό του Δημήτρη Τζανακόπουλου, όχι γιατί είναι ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά γιατί με δημόσιο τρόπο και όχι στα μουλωχτά, όπως προσπάθησαν να το εμφανίσουν, είπε μια αλήθεια. Μια μεγάλη αλήθεια....

Ο Γουάλας έχει κι αυτός μια μικρή παρέα από συμφοιτητές, «τη συγκεκριμένη δική του παρέα λευκών». Στην πραγματικότητα όμως είναι ένας αουτσάιντερ, ένας άνθρωπος απομονωμένος/μοναχικός που ζει στο περιθώριο ή στο όριο, ακόμα κι όταν συναντιέται με την παρέα του νιώθει ότι δεν χωράει πουθενά: «δεν πήγαινε μαζί τους επειδή ποτέ δεν ένιωθε ότι τον ήθελαν στ’ αλήθεια». Έχει πλήρη επίγνωση πως, ό,τι και να κάνει και παρά τα επιφαινόμενα, κατά βάθος ο κόσμος στον οποίο κινείται θα τον κοιτάζει πάντα με εκείνο το ιδιαίτερο βλέμμα. Ξέρει επίσης ότι «οι άνθρωποι μπορούν να είναι απρόβλεπτοι στη σκληρότητά τους». Όταν ο Γουάλας συγκρούεται έντονα με μια συμφοιτήτριά του, μια λευκή γυναίκα, αυτή τελικά τον κατηγορεί για μισογυνισμό. Ο Γουάλας, «μόνος ανάμεσα σε λευκούς», αντιλαμβάνεται πως η αντιπαράθεση ενώπιον των υπευθύνων (που τον κοιτάζουν με το ίδιο επιφυλακτικό βλέμμα) και η όποια υπεράσπιση του εαυτού του είναι μάταιη: «θα μπορούσε να πει ότι το φέρσιμό της ήταν ρατσιστικό, ομοφοβικό. Θα μπορούσε να πει για το πώς τον αντιμετωπίζουν, για το πώς τον κοιτάζουν, για το πώς αισθάνεται όταν οι μόνοι που μοιάζουν μαζί του είναι οι επιστάτες. Θα μπορούσε να πει ένα εκατομμύριο πράγματα, αλλά ξέρει ότι κανένα δεν θα είχε σημασία». Μπροστά σε αυτή τη διαρκή αμφισβήτηση, ο Γουάλας θα πιεστεί να αναρωτηθεί αν θα πρέπει να μείνει ή να φύγει. Έτσι κι αλλιώς, ο Γουάλας έχει βαρεθεί να είναι αόρατος, να τον κοιτάζουν συγκαταβατικά (με ανοχή…) επειδή προέρχεται «από ένα δύσκολο υπόβαθρο»: ξέρει ότι η έλλειψη που του καταλογίζουν είναι «η έλλειψη λευκότητας», μια έλλειψη που «δεν μπορεί να την υπερνικήσει […] όσο σκληρά κι αν προσπαθεί […] θα είναι πάντα υπό αίρεση στα μάτια αυτών των ανθρώπων, όσο κι αν τον συμπαθούν ή ευγενικά του φέρονται». Ξέρει πως πίσω από το δημοκρατικό και ανοιχτόκαρδο περιτύλιγμα θα υπάρχει πάντα η υπόρρητη απόσταση/απόρριψη που το πολύ πολύ θα ψάχνει κάποιες μαύρες ή γκέι πινελιές ως απόδειξη και επίδειξη μιας υποτιθέμενης φιλελεύθερης ανοχής. Μπράντον Τέιλορ «Αληθινή ζωή», μετάφραση: Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδόσεις Κάκτος, 2021

Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει όλα τα ερείσματά της, με ανάληψη πρωτοβουλιών για καθορισμένη ατζέντα σε διάφορα επίπεδα διαλόγου. Οχι με δημιουργία αξόνων στο πλαίσιο μιας κοντόθωρης πολιτικής ανάσχεσης. Από άβουλος θεατής στις ευρωτουρκικές διεργασίες και σε σχέση με τον ρόλο των ΗΠΑ και άλλων δυνάμεων στην περιοχή, η Ελλάδα πρέπει να ξαναγίνει ενεργός διαμορφωτής θετικών εξελίξεων και προώθησης της ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή. (...) Μπορεί η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη να ακολουθήσει μια πολιτική με αρχή, μέση και τέλος στο πεδίο της διπλωματίας η οποία να προστατεύει τα κυριαρχικά δικαιώματα αλλά να βρίσκει και λύσεις; Φοβάμαι πως όχι. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τα δείγματα γραφής που έχει ήδη δώσει, αλλά με την ίδια την αντίληψή της για το πώς βλέπει την Ελλάδα στον κόσμο και τον εγκλωβισμό της στις εσωκομματικές της αντιπαραθέσεις. Τα τελευταία γεγονότα το αποδεικνύουν με ξεκάθαρο τρόπο. Η κυβέρνηση αποστέλλει Patriot και στρατιωτικό προσωπικό στη Σαουδική Αραβία, παραβιάζοντας τις πάγιες θέσεις της χώρας για εμπλοκή δυνάμεών μας στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα σχεδιάζει να στείλει ειδικές δυνάμεις στο Μάλι και μάλιστα, πράγμα πρωτοφανές, υπό γαλλική διοίκηση και όχι υπό τον ΟΗΕ ή στο πλαίσιο άλλου διεθνούς οργανισμού στον οποίο είμαστε μέλος. Αβουλη και χωρίς στρατηγική στα πεδία που μας αφορούν άμεσα. Πρόθυμη και διαθέσιμη για τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των ισχυρών. Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή με την ενεργητική, πολυδιάστατη και φιλειρηνική εξωτερική πολιτική που εφάρμοσε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Αν στην Ελλάδα τον Σαμαρά το 2015 είχε διαδεχθεί μια κυβέρνηση Μητσοτάκη, αυτή τη στιγμή δεν θα είχαμε ούτε ΕΣΥ, ούτε νοσοκομεία για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία. Η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου έκλεισε νοσοκομεία - έκλεισε κι αυτό το Λοιμωδών, που τώρα θα ήταν ακριβώς η στιγμή του. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πιστεύει -ο ίδιος τα λέει- ότι οι γιατροί περισσεύουν και ότι τα νοσοκομεία δεν χρειάζεται να μπορούν να κάνουν εξετάσεις στους ασθενείς. Οι διαμορφωτές κοινής γνώμης, που και για τις δύο κυβερνήσεις είναι τα ίδια πρόσωπα, παλιά ζητούσαν γκρέμισμα των δημόσιων νοσοκομείων. Η δε οικονομική μούσα του πρωθυπουργού αναρωτιέται γιατί θα πρέπει κατ’ αρχήν δημόσια Υγεία. Αν λοιπόν δεν είχε μεσολαβήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, που πρεσβεύει τα αντίθετα, και δεν είχε βάλει φρένο στην κατηφόρα και είχε ολοκληρωθεί το σχέδιο της Δεξιάς, τώρα θα ζούσαμε πολύ πιο εφιαλτικές μέρες. Οι περισσότερες χώρες, ακόμα και οι πιο πούρες νεοφιλελεύθερες, κάνοντας έστω την ανάγκη φιλοτιμία, μέσα στην πανδημία άλλαξαν ρότα, ενίσχυσαν τα δημόσια συστήματά τους και φρόντισαν την κοινωνική συνοχή τους. Ακόμα και η Ευρωζώνη έβγαλε αμοιβαίο χρέος. Υπάρχει μόνο μια χώρα που βαδίζει αποφασιστικά και αταλάντευτα στον δρόμο της διάλυσης της δημόσιας υποδομής, την αποστέρηση δηλαδή των δυνατοτήτων του κράτους να φροντίζει τη χώρα και την κοινωνία. Για να κάνεις σε τέτοιες εποχές τέτοιες κινήσεις, σημαίνει ότι πιστεύεις σ’ αυτές. Και χρειάζονται άνθρωποι σαν τον Κ. Χατζηδάκη, που την καταστροφή του κράτους την έχει για παράσημο, σαν αντεστραμμένος 17χρονος αναρχικός. Αν δεν ήταν πλούτος αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων, θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε το θέμα ιδεολογικό. Αλλά ξέρουμε πώς κάνει μπίζνες η Δεξιά. Το εργασιακό είναι το επόμενο πεδίο που έχει ανατεθεί στον Κ. Χατζηδάκη. Σε αντίθεση όμως με τα προηγούμενα θύματά του, που η τύχη τους έμμεσα μόνο επηρέαζε τις ζωές των εργαζόμενων, τώρα ετοιμάζεται να παίξει ακριβώς μ’ αυτές.

Πρώτον, κανείς δεν ετοιμαζόταν να ασκήσει διώξεις κατά της επιτροπής των λοιμωξιολόγων. Η ελληνική κοινωνία έχει δείξει μεγάλη εμπιστοσύνη στους ειδικούς – και η κυβέρνηση αυτό το γνωρίζει πολύ καλά, αφού εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο και ενίοτε με χυδαίους όρους το κύρος τους για να αντλήσει ίδια επικοινωνιακά και πολιτικά οφέλη. Η ελληνική κοινωνία, αντίθετα, σέβεται τους ειδικούς, ένιωσε ευγνωμοσύνη για την παρέμβασή τους, χάρη στην οποία το έγκαιρο lockdown πέρυσι τον Μάρτιο απέτρεψε το ξέσπασμα ενός σφοδρού πρώτου κύματος στην Ελλάδα και τους επιβράβευσε με υψηλά ποσοστά δημοφιλίας και αναγνώρισης. Και στο πολιτικό επίπεδο εξάλλου, η αντιπολίτευση από την πρώτη στιγμή στοιχήθηκε πίσω τους και δήλωσε ρητά τη στήριξή της προς τους ειδικούς. Δεύτερον, ακόμα και αν κάποιος ζητούσε την ποινική δίωξη των μελών της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων, πολύ δύσκολα θα ευδοκιμούσε μια υπόθεση εναντίον κάποιου για την παροχή επιστημονικής γνώμης. Αντίθετα, η παροχή ασυλίας είναι αυτή που δημιουργεί την – ελπίζουμε εσφαλμένη – πεποίθηση ότι «κάτι δεν πάει καλά» με τις εισηγήσεις της επιτροπής και θα δώσει τροφή σε κάθε είδους συνωμοσιολογία, ενώ θα πλήξει ανεπανόρθωτα την εμπιστοσύνη της κοινωνίας προς τους ειδικούς. Κυρίως, γεννά ερωτηματικά αν ο βασικός στόχος ήταν να προστατευτούν οι ειδικοί από ποινικές διώξεις ή να εμποδιστούν από το να καταθέσουν ως μάρτυρες σε βάρος κυβερνητικών ή υπηρεσιακών παραγόντων. Που επίσης, κάποιοι εξ αυτών, περιλαμβάνονται στον κύκλο όσων πήραν ασυλία. Τρίτον, σε κάθε περίπτωση, η κατ’ εξαίρεση ποινική ασυλία (πολύ περισσότερο η απαγόρευση να εξεταστεί κάποιος ακόμα και ως μάρτυρας) παραβιάζει τον πυρήνα της αρχής της ισότητας ενώπιον του νόμου. Γι’ αυτό και όπου αναγνωρίζεται, πρέπει να αναγνωρίζεται με φειδώ και όταν αιτιολογείται από μία αυστηρή στάθμιση εννόμων αγαθών. Για τον ίδιο λόγο εξάλλου, ακόμα και η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας, οι υπουργοί και οι βουλευτές, που χειρίζονται όλες τις δημόσιες υποθέσεις, περιλαμβανομένων και κρίσεων, δεν έχουν ακαταδίωκτο, αλλά κάποιες επιπλέον ασφαλιστικές δικλείδες για να τους προστατεύουν από κακόβουλες πολιτικές διώξεις. (Μεγάλη ιστορία και το δικό τους θεσμικό πλαίσιο, αλλά ας το αφήσουμε προς το παρόν). Τέταρτον, φτάνουν όλες αυτές οι υποθέσεις στα ακροατήρια; Ή πολύ περισσότερο σε καταδίκες; Εμποδίζονται, με άλλα λόγια, οι δημόσιοι λειτουργοί που δεν παρανομούν, αλλά απλώς στοχοποιούνται από κακόβουλους πολίτες, να κάνουν τη δουλειά τους; Προφανώς και όχι. Η ίδια η ποινική διαδικασία έχει όλες τις δικλείδες που απαιτούνται ώστε προφανώς αβάσιμες ή ψευδείς μηνύσεις να μην φτάνουν ποτέ ούτε στην άσκηση ποινικής δίωξης ούτε, πολύ περισσότερο, σε δίκη ή καταδίκη. Όλα ως εξειδίκευση του θεμελιώδους τεκμηρίου της αθωότητας, που επιβάλλει σειρά προϋποθέσεων πριν φτάσει ένας άνθρωπος στη θέση του κατηγορουμένου, πριν βρεθεί ενώπιον δικαστηρίου και τελικά πριν καταδικαστεί. Πέμπτον, και τελευταίο. Σήμερα έχουμε ενώπιόν μας ένα δεδομένο. Με βάση τα στοιχεία του ΕΟΔΥ: περισσότεροι από 10.000 συνάνθρωποί μας έχουν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας της πανδημίας. Ο αριθμός όσων κέρδισαν τη μάχη με τη ζωή, αλλά θα μείνουν με μόνιμες βλάβες της υγείας τους είναι άγνωστος. Οι συνέπειες της πανδημίας και της διαχείρισής της στην οικονομική και κοινωνική ζωή ανυπολόγιστες – αλλά ας μην τις υπολογίσουμε καν.