Macro

Τι έρχεται λοιπόν να κάνει το Υπουργείο Εργασίας; Καταργεί, στην ουσία την υπερωριακή απασχόληση και τη μετατρέπει σε ευέλικτη “διευθέτηση” του εργάσιμου χρόνου. Και μάλιστα, το κάνει αυτό με ατομικές συμβάσεις, αφήνοντας έτσι τον κάθε εργαζόμενο έρμαιο στις απαιτήσεις του εργοδότη. (Και μη μου πείτε για προστασία έναντι της απόλυσης, γιατί μαντέψτε. Οι πληροφορίες λένε και για – καινούριες – αλλαγές στο δίκαιο της απόλυσης). Θα μου πείτε, τι διαφορά θα είχε αν η συζήτηση για τυχόν διαφορετική διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου γινόταν με τα συνδικάτα; Προσωπικά, επί της αρχής είμαι εναντίον κάθε “ελαστικότητας” στο ωράριο. Όμως, και πάλι χάριν της συζήτησης, πρέπει κανείς να αναγνωρίσει τα εξής : Πρώτον, τα συνδικάτα έχουν πολλαπλάσια διαπραγματευτική ισχύ σε σύγκριση με τον μεμονωμένο εργαζόμενο και μπορούν ενδεχομένως να ζητήσουν άλλους όρους ως αντιστάθμισμα από τους εργοδότες. Δεύτερον, όταν η συζήτηση γίνεται σε κλαδικό επίπεδο, θα βασίζεται πράγματι σε ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κλάδου και όχι στα καπρίτσια ή στην απληστία κάθε μεμονωμένου εργοδότη, θα έχει επομένως περισσότερο αντικειμενική βάση. Τρίτον, θα είναι ευχερέστερος ο έλεγχος της τήρησης των συμφωνηθέντων. Και εδώ ερχόμαστε στη μεγάλη πληγή. Άκουγα τον Υπουργό Εργασίας να λέει “μα αυτά γίνονται σε όλη την Ευρώπη”. Θα προσπεράσω το ότι δεν είναι απαραίτητα καλό ό,τι γίνεται και στην υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς και το ότι θα ήταν ενδιαφέρον κάποια στιγμή να συγκριθούμε και στα υπόλοιπα (λ.χ. στο ύψος των μισθών, στο κόστος ζωής κ.ο.κ.) με την Ευρώπη. Θα προσπεράσω ακόμα και το ότι σε όλη την Ευρώπη οι σχετικές διευθετήσεις γίνονται με συλλογικές διαπραγματεύσεις και όχι με ατομικές συμβάσεις. Αλλά δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ : Ακόμα κι αν δεχτεί κανείς τη λογική του Υπουργείου (#not), τι μηχανισμούς ελέγχου έχει η υπόλοιπη Ευρώπη; Και τι η Ελλάδα, ειδικά μετά τη συνειδητή και συστηματική υποβάθμιση του ΣΕΠΕ; Πώς θα εξασφαλιστεί ότι η υπερεργασία που παρέχω σήμερα, πράγματι θα αφαιρεθεί από το ωράριό μου σε…έξι μήνες; Με ποιες δικλείδες, ποιους ελέγχους, ποιες ποινές για τους εργοδότες που παραβιάζουν ακόμα και αυτή την…ελαστική “διευθέτηση”;

Ενα σύγχρονο εθνικό αφήγημα ασφαλώς απορρίπτει τα περί «ανάδελφου έθνους». Αναδεικνύει τα όσα πήραμε και δώσαμε σε Δύση, αλλά και Ανατολή. Υπογραμμίζει τα όσα έχουμε κοινά με Ευρώπη αλλά και με γείτονες, τη συμβολή μας σε μια κοινή, περιεκτική ευρωπαϊκή ταυτότητα. Ομως προβάλλει και την αξία της αντίστασης, και όχι μόνο σε Πέρσες και Οθωμανούς ή στον φασισμό, αλλά σε όλους όσοι απείλησαν ή απειλούν την εθνική, δημοκρατική και κοινωνική αξιοπρέπεια, δική μας και άλλων. Απέναντι σ’ αυτά ο σημερινός πρωθυπουργός προτάσσει την αξία του «αξιόπιστου» συμμάχου. Του συμμάχου δηλαδή που είναι «πιστός» στους ισχυρούς, ό,τι και αν κάνουν, που δεν πρέπει να αντιστέκεται σ’ αυτούς ποτέ είτε επειδή τους εμπιστεύεται τυφλά είτε στη βάση μιας εκδοχής ρεαλισμού που νομιμοποιεί την υποτέλεια. Με άλλα λόγια, υπάρχουν πολύ διαφορετικές αναγνώσεις των εορτασμών για το 1821 και της συμμετοχής των ξένων σ’ αυτούς.

Στην τελική τους φάση έχουν περάσει οι διεργασίες μεταξύ των κομμάτων της Κνέσσετ για το σχηματισμό κυβέρνησης και, για πρώτη φορά στην ιστορία, ρυθμιστής των εξελίξεων και  “βασιλοποιός” αναδεικνύεται ένα αραβικό κόμμα, η Ενωμένη Αραβική Λίστα, με τον επικεφαλής της, Μανσούρ Αμπάς, να δηλώνει δημόσια ότι, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα κόμματα που δείχνουν να έχουν ήδη επιλέξει στρατόπεδο, το κόμμα του παραμένει ανοικτό σε συνεργασία τόσο με το αντι-Μπίμπι μπλοκ, όσο και με τον Δεξιό συνασπισμό του Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Βέβαια, αυτό δεν είναι και τόσο απλό και εύκολο, ειδικά όταν μιλάμε για ένα σκληρό μεσανατολίτικο παζάρι με επίδικο την κεφαλή του παντοδύναμου πρώην πρωθυπουργού, ο οποίος μόλις χθες έλαβε κλήτευση από δικαστήριο της Ιερουσαλήμ να προσέλθει τη Δευτέρα για να καταθέσει στοιχεία για υποθέσεις διαφθοράς που τον βαρύνουν και, αν δεν καταφέρει να ελέγξει για άλλη μια φορά την Κνέσσετ και την εξουσία, δεν πρόκειται να αποφύγει τη δίκη. Άλλωστε, το Ισραήλ έχει παράδοση στη φυλάκιση πρώην ισχυρών, με τελευταίους συνεχιστές τον πρώην πρόεδρο Μοσέ Κατσάβ και τον πρώην πρωθυπουργό Εχούντ Όλμερτ, που αμφότεροι την προηγούμενη δεκαετία πέρασαν κάμποσα χρόνια σ’ ένα κελί. Και η λαϊκή οργή που έχει συσσωρευτεί για τον αρχηγό του Λικούντ (και ισοδυναμεί με πολιτική πίεση) είναι απείρως μεγαλύτερη. Κι αν αναρωτιόσαστε πώς είναι δυνατόν να συνυπάρξουν ακροδεξιοί, Άραβες και Ορθόδοξοι όχι μόνο μέσα στην ίδια πρόταση, αλλά και μέσα στην ίδια κυβέρνηση υπό την ομπρέλα του Νετανιάχου, το αξιοσημείωτο είναι πως η δυσκολία σύγκλισης δεν οφείλεται και τόσο στις ιδεολογικές αποκλίσεις. Η πραγματικότητα είναι ότι η τραμπική αντίληψη πως οι σχέσεις Ισραηλινών και Αράβων μπορούν να βελτιωθούν μόνο μέσα από τις “καλές μπίζνες”, αλλά και ο βαθύτατος συντηρητισμός, η πατριαρχία και η αντιLGBT ρητορική είναι ένα ξεκάθαρο κοινό πεδίο μεταξύ των ψηφοφόρων του Λικούντ, των Ορθόδοξων Εβραίων, των Καχανιστών και της Ενωμένης Αραβικής λίστας. Δηλαδή, όλου του σκληροπυρηνικά δεξιού κομματιού της Ισραηλινής κοινωνίας.

Τα περί ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης είναι προσχηματικά και αμφισβητούμενα διεθνώς από εμπειρικές μελέτες. Τα οικονομικά οφέλη είναι μικρά και βραχυχρόνια (μεσοπρόθεσμα είναι ανύπαρκτα), ενώ ο αρνητικός κοινωνικός και οικονομικός αντίκτυπος είναι μεγάλος. Η αμερικανική εμπειρία είναι ιδιαίτερα διδακτική. Ο αντίκτυπος των καζίνο στις γειτονικές αξίες ακινήτων είναι «αναμφίβολα αρνητικός», σύμφωνα με τους οικονομολόγους της National Association of Realtors. Τα καζίνο δεν ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις που δεν παίζουν τυχερά παιχνίδια να ανοίγουν κοντά, επειδή οι άνθρωποι που επισκέπτονται συχνότερα τα καζίνο δεν περιπλανιούνται για να επισκεφθούν άλλα καταστήματα και επιχειρήσεις. Το καζίνο δεν είναι σαν κινηματογράφος ή αθλητικό γήπεδο, που προσφέρει διασκέδαση με περιορισμένο χρόνο. Έχει σχεδιαστεί για να είναι ένα απορροφητικό περιβάλλον που δεν απελευθερώνει τους πελάτες του έως ότου εξαντλήσουν τα χρήματά τους. Το Ινστιτούτο Αμερικανικών Αξιών έχει συγκεντρώσει τα καλύτερα στοιχεία για τις κοινωνικές συνέπειες των καζίνο και αυτά είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για κάθε υπεύθυνη δημοτική αρχή. Οι άνθρωποι που ζουν κοντά σε ένα καζίνο έχουν διπλάσιες πιθανότητες να γίνουν εθισμένοι και προβληματικοί παίκτες από τους ανθρώπους που ζουν πάνω από 10 μίλια μακριά. Σε ορισμένες πολιτείες, μάλιστα, τα στοιχεία δείχνουν τριπλασιασμό ή και τετραπλασιασμό του αριθμού των προβληματικών παικτών. Η διαθεσιμότητα του τζόγου σχετίζεται με αυξημένο πρόβλημα και παθολογικές συμπεριφορές τζόγου μεταξύ ατόμων στη γειτονιά του καζίνο. Τέλος, η εγγύτητα του τζόγου του καζίνο φαίνεται να σχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά πτώχευσης και εγκληματικότητας.

Τα χαρακτηριστικά τα οποία συνθέτουν την πραγματικότητα της αστυνόμευσης στη χώρα μας λειτουργούν στον μακρότερο χρόνο μιας θεμελιώδους αναδιάρθρωσης της κοινωνικής ζωής. Η κάπως πιο δραματική εμπειρία της αστυνόμευσης της πανδημίας δεν θα πρέπει να οδηγήσει στο συμπέρασμα πως έχουμε απλά να κάνουμε με μια έκτακτη κατάσταση και στιγμή. Αντίθετα, είναι πιο σωστή η εκτίμηση πως πρόκειται για μια γενική πρόβα της ικανότητας του αστυνομικού μηχανισμού να συνεχίσει να εξυφαίνει την καθημερινότητα της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης μετά την πανδημία. Πρόκειται όμως για μια κατάσταση, η οποία δοκιμάζει και τη συνοχή του αστυνομικού μηχανισμού, ιδίως την αντοχή της ηγεμονικής άρθρωσης (νέο)συντηρητισμού και νεοφιλελευθερισμού στο εσωτερικό της αστυνομίας -οι φωνές των συνδικαλιστών της αστυνομίας, όταν κάποιος ξεπεράσει το αναπόφευκτο αντιδραστικό λεκτικό ένδυμα, προσφέρουν τις σχετικές αποδείξεις. Η επόμενη μέρα της πανδημίας θα είναι λοιπόν η στιγμή για ένα πολιτικό διάβημα ριζικής αναδιάρθρωσης της αστυνομίας, και όχι για πυροσβεστικού τύπου απαντήσεις στα προβλήματα που έφερε σε κοινή θέα η πανδημία. Είναι αναγκαίο να τεθεί το ζήτημα της δραστικής αναθεώρησης του τρόπου οργάνωσης, λειτουργίας και διάταξης της αστυνομίας, στη βάση ενός θεμελιωδώς διαφορετικού μοντέλου αστυνόμευσης. Αυτό οφείλει να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες για ασφάλεια των πολιτών και την εξασφάλιση μιας ειρηνικής καθημερινότητας, ανάγκες, οι οποίες θα πρέπει να διερευνηθούν με επιστημονικά έγκυρο και πολιτικά αξιόπιστο τρόπο. Κάτι τέτοιο εμπεριέχει αναγκαστικά και τη ρήξη με τις εσωτερικές παθολογίες της αστυνομίας, με έμφαση στα εργασιακά δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του προσωπικού, τη διαμόρφωση ενός νέου τύπου επαγγελματισμού και δραστική επανεκπαίδευσή του σε αυτή τη βάση.

Ως βασικά εργαλεία της επιστημονικής δολοφονίας της δημοσιογραφίας ο συγγραφέας καταθέτει δύο μηχανισμούς. Τον μηχανισμό 1, που προκύπτει από τη συναρμολόγηση δύο αληθειών. Εκείνης που έχει δικαίωμα να έχει η οποιαδήποτε κυβέρνηση και εκείνης που έχει δικαίωμα να έχει ο κάθε πολίτης και να τη δημοσιεύει. Ωστόσο, ουδείς, ούτε οι δημοσιογράφοι - πολίτες ούτε, πολύ περισσότερο, οι κυβερνήσεις δεν αναφέρουν, έστω και δίπλα από τη γνώμη τους, «ατόφιο το γεγονός» για το οποίο γίνεται λόγος. Το αποτέλεσμα είναι η μετατροπή του γεγονότος σε γνώμη και ο θανάσιμος τραυματισμός του, που σύντομα θα οδηγήσει στην απόλυτη εξαφάνισή του, διότι, σύμφωνα με τη Χάνα Άρεντ, «το γεγονός είναι υπεράνω κάθε συμφωνίας και συναίνεσης, υπεράνω διαμάχης και γνώμης». Πέραν αυτού, πάντα κατά τον Αθανασίου, υπάρχει και «ο διαλυτικός ή εκρηκτικός μηχανισμός 2, που μπορούμε να αποκαλέσουμε μηχανισμό του συναισθήματος... που σχηματίζεται κυρίως μέσω του φόβου που είναι, σύμφωνα με όλες τις αποτιμήσεις, ο πιο αποτελεσματικός απ’ όλα τα συναισθήματα σε επικοινωνιακή κακουργία». Ολοκληρώνοντας τη μέθοδο δολοφονίας της «γεγονογραφίας», όπως θα προτιμούσε ο συγγραφέας να αποκαλείται η δημοσιογραφία, να αναφέρουμε ότι τον «απλό πολίτη δεν τον πείθουν τα γεγονότα, αλλά το 'καλό αφήγημα'». Και "καλό αφήγημα" είναι το «δικό μας αφήγημα». «Το δικό μας όχι μονάχα ως έθνος (βλέπετε, και τα εθνικά μας θέματα προτιμούμε συχνά να βλάπτουμε με άθλια παραμύθια), αλλά το δικό μας προσωπικά». Για τους εκδότες αυτό είναι μάλιστα και το πλέον επικερδές. (Νάσος Αθανασίου-Το έγκλημα που αρέσει)

Με τα 276 εκατομμύρια ευρώ που έφερε η Ευρωπαία Επίτροπος, αρμόδια για Εσωτερικές Υποθέσεις, Ύλβα Γιούχανσον για να διατεθούν στην κατασκευή πέντε νέων δομών κράτησης προσφύγων, αγόρασε αυτό που δεν έχουν να δώσουν, κάθε μία χωριστά, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Αλληλεγγύη, τόσο προς τους ανθρώπους οι οποίοι, για οποιονδήποτε λόγο, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους όσο και για χώρες, όπως η Ελλάδα, που είναι το πρώτο στάδιο “για τον πολιτισμένο κόσμο”, τουλάχιστον όπως εκείνοι τον θεωρούν. (...) Ο Φάμπιαν Μπράχερ από την ΜΚΟ «Choose Love» αναρωτιέται για το πού επενδύθηκαν έως τώρα τα τεράστια ποσά που έχει εισπράξει η Ελλάδα από την Ε.Ε. για τους πρόσφυγες. Ειδικά για το Καρά Τεπέ αναφέρει: «Αντί για σύνδεση με το υδρευτικό δίκτυο, το νερό μεταφέρεται με 17 τεράστια φορτηγά. Για 7.000 ανθρώπους υπάρχουν 36 ντουζιέρες, η σωματική υγιεινή είναι εφικτή μόνο με τη βοήθεια κουβάδων. Η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος δεν επαρκεί ούτε για καθημερινές ανάγκες, για θέρμανση ούτε συζήτηση». Ο Κώστας Μουτζούρης,  περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, είπε στη βρετανική εφημερίδα Guardian: «Δεν θέλουμε τα χρήματα για νέους καταυλισμούς, τα θέλουμε για αυτό που υποφέραμε όλα αυτά τα χρόνια». Αυτά που δεν αναφέρουν ούτε ο Κώστας Μουτζούρης ούτε όλοι εκείνοι που μάχονται για να φύγουν οι πρόσφυγες από το νησί τους –λες και οι ίδιοι θέλουν να μείνουν– είναι τα ποσά που «πέφτουν από τον ουρανό» στις τοπικές κοινωνίες και τις κρατάνε ζωντανές τους μήνες εκτός τουριστικής περιόδου και μετρίασαν τις συνέπειες των μέτρων για την πανδημία: Από τα κατεψυγμένα κινέζικα ψωμάκια τα οποία δίδονται, μαζί με μία φέτα τυρί και ένα τοματίνι κομμένο στη μέση, ως «γεύμα», τα αυγά που εισάγονται βρασμένα από τη Βουλγαρία, άλλο γεύμα αυτά, για να υπάρχει ποικιλία, και το μικρό μπουκάλι νερό που πωλείται προς 2 ευρώ, έως τα ανοικτά ξενοδοχεία όλο τον χρόνο για να στεγαστεί το προσωπικό της Frontex, των ΜΚΟ και οι δημοσιογράφοι, τους μισθούς αυτών των ανθρώπων –μέρος του οποίου καταναλώνεται στα νησιά– τα επιδόματα που δίνει η ΕΕ στους πρόσφυγες και το σύνολο τους καταναλώνεται στα νησιά και πολλά άλλα μικρά και απολύτως προσοδοφόρα. Για τα ποσά που διατίθενται για «εξυπηρετήσεις» δεν μπορεί να κάνει κανένας λόγο είτε γιατί δεν μπορεί να αποδείξει τους ισχυρισμούς του είτε διότι ξέρει καλά τις συνέπειες των λόγων του.

H, σχεδόν άγνωστη σε εμάς, Μαρία Λουίσα Μπομπάλ χαίρει μεγάλης εκτίμησης στον ισπανόφωνο κόσμο και βεβαίως περισσότερο στη Λατινική Αμερική μιας και είναι γέννημα θρέμμα της. Πατρίδα της η Χιλή όπου άνοιξε τα μάτια της το μακρινό 1910. Έχασε νωρίς τον πατέρα της και μαθήτευσε εσώκλειστη στο Παρίσι, σε συντηρητικό καθολικό σχολείο. Μετά από μια θυελλώδη ερωτική σχέση, ταξιδεύει, το 1933, στο Μπουένος Άιρες –προσκεκλημένη από τον Πάμπλο Νερούδα– όπου, επί δυο χρόνια, αναπτύσσει το ενδιαφέρον της για τον λογοτεχνικό κόσμο στους πολιτιστικούς κύκλους της Αργεντινής. Μεταναστεύει στη Νέα Υόρκη και διαμένει εκεί επί 30 συναπτά έτη –στην αρχή υπό άσχημες συνθήκες. Επιστρέφει, κατόπιν, στη Χιλή για να τελευτήσει ύστερα από λίγα χρόνια τον βίο της, έχοντας στην αποσκευή της δύο σύντομα μυθιστορήματα που θεωρούνται πρόδρομα του μαγικού ρεαλισμού αλλά και της φανταστικής λογοτεχνίας. «Οι αναμνήσεις μιας νεκρής» γράφτηκε, ουσιαστικά, το 1938 και ξαναγράφτηκε στην νεοϋρκέζικη αυτοεξορία της το 1947 στην αγγλική γλώσσα. Ποια είναι λοιπόν τούτη η συγγραφέας που επηρέασε λογοτέχνες του μεγέθους ενός Χουάν Ρούλφο, ενός Κάρλος Φουέντες, ενός Μπόρχες; Η αλήθεια είναι πως η μεταφυσική ματιά της προανήγγειλε εκείνο το μεταπολεμικό ρεύμα του μαγικού ρεαλισμού – ο υπερβατικός τρόπος προσέγγισης των ανθρώπινων παθών υπό τη γυναικεία ταυτότητα. Σχετικά με την τελευταία, η Μπομπάλ ήταν απ’ τις πρώτες στην Λατινική Αμερική που είχε τη γενναιότητα να μιλήσει για την κατάσταση της γυναίκας στον μεσοπόλεμο, το δικαίωμα στον έρωτα και τους περιορισμούς της σε μιαν ανδροκρατούμενη κοινωνία.

Η καθαρά νεοφιλελεύθερη Έκθεση Πισσαρίδη εμπνέει το σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Νέας Δημοκρατίας, και όπως όλες οι εκδοχές νεοφιλελευθερισμού που υιοθετήθηκαν από τη δεκαετία του ’90 και μετά, δεν αποτελεί παρά το περίβλημα με το οποίο διατηρείται το χαρακτηριστικό ελληνικό πελατειακό σύστημα, που κατορθώνει για δεκαετίες να οδηγεί την οικονομία σε μια σταθερή πορεία παρακμής, και σήμερα πλέον συμμετέχει σε μια προσπάθεια ολοκληρωμένης επιστροφής στις μεθόδους της δεκαετίας του ’50. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η προσκόλληση στις μεθόδους του μεταπολεμικού αστικού καθεστώτος για τη διαχείριση της οικονομίας, έχει εγκλωβίσει ακόμα και τις αντιπολιτευόμενες πολιτικές και επιστημονικές ελίτ σε ένα προφανές στρατηγικό αδιέξοδο, αφήνοντας την αναζήτηση εναλλακτικής στρατηγικής σε περιθωριακές και σπάνιες μεμονωμένες επεξεργασίες.

Τις τελευταίες μέρες είχαμε τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί στην Ευγενία Λουπάκη και την Έλενα Ακρίτα, όπου δεν υπάρχει πια ούτε το πρόσχημα της σύγχυσης γύρω από την υποτιθέμενη υπεράσπιση της τρομοκρατίας. Εδώ ο συντονισμός με την κυβερνητική επικοινωνιακή γραμμή είναι τόσο κραυγαλέος που γίνεται ανατριχιαστικός. Δεν θέλω καθόλου να δραματοποιήσω υπερβολικά την κατάσταση, συγκρίνοντας με καθεστώτα όπου η λογοκρισία επιβάλλεται ευθέως από το κράτος και με τίμημα την ελευθερία ή τη ζωή. Από την άλλη, ακόμη και η πιο μετριοπαθής διατύπωση θα πρέπει να λάβει υπόψη το εξής: τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυτή τη στιγμή είναι το μόνο κανάλι από το οποίο μπορούν να διαχυθούν στην ευρύτερη κοινωνία οι πληροφορίες που παράγονται από τη μη συστημική δημοσιογραφία. Θα πρέπει να περιμένουμε ότι αργά ή γρήγορα η κυβέρνηση θα επανέλθει με νέους τρόπους περιορισμού αυτής της ελευθερίας. Εμείς χρειαζόμαστε έναν συνδυασμό παλαιών και νέων μέσων προκειμένου να διεκδικήσουμε λυσσαλέα το δικαίωμά μας να ακουγόμαστε.