Σωτήρης Βαλντέν

Η επίσκεψη Ερντογάν αποτελεί σημαντικό θετικό σταθμό στην αποκλιμάκωση της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ας…

Κανείς μας δεν μπορεί να σωπαίνει μπροστά στο έγκλημα που συντελείται και κλιμακώνεται καθημερινά στη…

Πριν μερικά χρόνια είχε ξεσηκωθεί μεγάλος αχός όταν ο Γιάννης Τσιρώνης, συνεργαζόμενος τότε με τον…

Συζήτηση για τα λεγόμενα «εθνικά θέματα» και ειδικότερα για τη μειονότητα στη Θράκη είναι αδύνατον…

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται, τους Τούρκους να απειλούν καθημερινά να εισβάλουν και…

Η εικόνα των ελληνοτουρκικών σχέσεων στο τέλος του 2022 είναι κακή. Ευτυχώς άλλη κρίση, όπως…

Η μακρόχρονη εμπειρία από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με κρίσεις να διαδέχονται περιόδους ύφεσης χωρίς ποτέ…

Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έχει επιλέξει ένα αντιπολιτευτικό μοντέλο, εμπνευσμένο μάλλον από το ανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ. Συνίσταται στη μετωπική αντιπαράθεση με την κυβέρνηση σε όλα περίπου τα ζητήματα, με προσωπική στοχοποίηση του Μητσοτάκη και με καταφανείς υπερβολές και ένα ακραία εριστικό ύφος («κοκορομαχίες», ανταλλαγή «εξυπνακισμών»). Η τακτική αυτή –που εξάλλου βρίσκει πρόθυμη ανταπόκριση στη ΝΔ– υποβαθμίζει το επίπεδο της δημοκρατίας, συσκοτίζει τα πραγματικά ζητήματα και επενδύει στο θυμικό, ακόμη και στην ανωριμότητα των πολιτών, όχι στην κρίση τους. Πολύ αμφιβάλλω για την αποτελεσματικότητά της στη σημερινή Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, δεν αντιστοιχεί στη δική μου αντίληψη για μια σύγχρονη, ριζοσπαστική Αριστερά. Η πολιτική δεν είναι ασφαλώς επιστημονικό σεμινάριο, τα μηνύματα πρέπει να είναι τρανταχτά, η απλούστευση και κάποια υπερβολή είναι μέρος του δημοκρατικού παιχνιδιού. Όμως, πέρα από ένα σημείο, η υπερβολή γίνεται ανευθυνότητα. Επιπλέον, όταν τα πάντα καταγγέλλονται με την ίδια οξύτητα, «χάνονται» τα πραγματικά κρίσιμα ζητήματα. Δεν νομίζω πως οι περισσότεροι πολίτες ξυπνούν και κοιμούνται με την πεποίθηση πως ζούμε περίπου σε δικτατορία. Πολλοί είναι δυσαρεστημένοι ή και αγανακτισμένοι από την κατάσταση και την κυβέρνηση, αλλά οι περισσότεροι χρειάζονται επιχειρήματα και όχι κραυγές για να επιλέξουν ΣΥΡΙΖΑ.

Κατά τη γνώμη μου, όρος για μια βιώσιμη ανάκαμψη είναι η Αριστερά να δώσει τη μάχη των ιδεών πιο επιθετικά, ακόμη και με πρόσκαιρο πολιτικό κόστος. Η πολιτική κατευνασμού της ξενοφοβίας και του εθνικισμού είναι αυτοκτονική γι’ αυτήν και για τη δημοκρατία. Εξάλλου, οι εμπειρίες της οικονομικής κρίσης, της κλιματικής αλλαγής και της πανδημίας ευνοούν τη διάδοση των βασικών αξιών και προγραμματικών θέσεων της Αριστεράς, την ανάδειξη μιας ριζοσπαστικής αριστερής κοινωνικής και πράσινης ατζέντας που θα οδηγεί στην υπέρβαση του σημερινού καπιταλισμού. Οταν η Αριστερά εγκαταλείπει αυτό το πεδίο προς όφελος ενός κοντόφθαλμου ρεαλισμού, στην πραγματικότητα χάνει μια ιστορική, ίσως την τελευταία, ευκαιρία της.

Για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων και την υπεράσπιση των συμφερόντων της, η Ευρώπη χρειάζεται μια ισχυρότερη, λειτουργική και συνεκτική εξωτερική πολιτική, πέρα από εθνικούς εγωισμούς. Χρειάζεται να μιλά με μία και ισχυρή φωνή, και σ’ αυτό ο κανόνας της ομοφωνίας είναι εμπόδιο. Έχει όμως σημασία και τι θα λέει αυτή η φωνή και να μην είναι μόνο η φωνή των Μεγάλων. Η ειρήνη, η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης, η συμμόρφωση στη διεθνή νομιμότητα και σε κανόνες, η προάσπιση -αλλά όχι η εργαλειοποίηση- των ευρωπαϊκών και οικουμενικών αξιών, είναι κρίσιμα στοιχεία μιας τέτοιας πολιτικής που εννοείται πως συμφέρει και την Ελλάδα: θα ενισχύσει την ασφάλεια και τη διεθνή μας επιρροή. Η Ελλάδα μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση και προοδευτική εξέλιξη της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής πρώτα και κύρια επικεντρώνοντας στην ειρηνική επίλυση των διαφορών με την Τουρκία και του κυπριακού. Η Ευρώπη μπορεί να μας στηρίξει σ’ αυτό, όχι όμως να μας υποκαταστήσει. Και στο πλαίσιο της Ευρώπης θα πρέπει να επενδύσουμε σε μια στρατηγική σχέση ειρήνης και συνεργασίας με την Τουρκία, όχι στην γεωπολιτική ή ισλαμοφοβική αντιπαράθεση. Δεύτερη προτεραιότητα για μας είναι η άρση των εμποδίων στον ευρωπαϊκό δρόμο των Βαλκανίων και η απόρριψη αλλαγών συνόρων σε εθνοτική βάση. Για την εποικοδομητική δραστηριοποίηση της Ελλάδας στα Βαλκάνια, η κυβέρνηση χρειάζεται να απαλλαγεί από την ομηρεία στους Μακεδονομάχους της. Η χώρα μας επιβάλλεται να τοποθετείται ενεργά και σε γενικότερα θέματα: υπέρ της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, για μια στρατηγική σχέση συνεργασίας με τη Ρωσία και ισότιμη οικονομική και πολιτική συνεργασία με την Κίνα, ενάντια σε τυχοδιωκτισμούς στη Μέση Ανατολή, για μια πιο ανοικτή πολιτική προς τον Τρίτο Κόσμο. Η θέση μας είναι πρώτιστα με την Ευρώπη. Σ’ αυτό το πλαίσιο ενδείκνυται και μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, όχι όμως ο υποτελής και εντέλει αντιευρωπαϊκός ρόλος του «πιο πιστού εταίρου των ΗΠΑ».