Macro

Ένα πλοίο που μεταφέρει 42 ανθρώπινα όντα περιμένει δύο βδομάδες ανοιχτά της νήσου Λαμπεντούζα. Είναι άνθρωποι που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο, τη φτώχεια και τη φυλάκιση. Οι υπεύθυνοι για αυτούς τους πολέμους και αυτή η δυστυχία κάθονται στα κοινοβούλια και στα επιχειρηματικά γραφεία της Ιταλίας και της Ευρώπης. Οι ίδιοι άνθρωποι που  τώρα κάνουνε μπαλάκι, από τη Ρώμη στο Στρασβούργο, την ευθύνη να τους αφήσουν να βγουν στη στεριά. Δεν είμαστε ούτε ήρωες ούτε πολιτικοί. Κάποιος μάς είπε «ταραχοποιούς». Είμαστε απλοί λιμενεργάτες της Γένοβας, αλλά ακριβώς ως εργαζόμενοι αναγνωριζόμαστε μόνο στις ιδρυτικές αξίες του εργατικού κινήματος: την αδελφότητα μεταξύ των ανθρώπων, τη διεθνή αλληλεγγύη. Επειδή γνωρίζουμε καλά, όπως το γνωρίζουν όλοι, ότι αυτοί οι άντρες και αυτές οι γυναίκες που φεύγουν διωγμένες για να βρουν ελπίδα, θα καταλήξουν, στην Ιταλία και αλλού, να κάνουν τις δουλειές με τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση για πέντε δεκάρες, κυνηγημένοι, πλουτίζοντας ακριβώς αυτούς που φωνάζουν με όλη τους τη δύναμη ότι δεν τους θέλουν και ότι «πρέπει να γυρίσουν στη χώρα τους». Ε, λοιπόν, έρχονται εδώ μόνο και μόνο επειδή οι κυβερνήσεις μας έχουν καταστρέψει τις χώρες τους.

Όταν λοιπόν χρήματα χάνονται, οι ασφαλιστικές προσπαθούν να κρατήσουν σταθερά τα κέρδη τους. Γιατί από αυτά εξαρτάται η τιμή της μετοχής, από την οποία καθορίζονται τα bonus των στελεχών και τα μερίσματα των μετόχων. Για να κρατήσουν σταθερά τα κέρδη τους, θα ρίξουν τους ασφαλισμένους. Διότι είναι απολύτως σαφές ότι οι ασφαλισμένοι επωμίζονται και το ρίσκο. Οπότε μπορούν να τους ρίξουν ανετότατα και να τους πουν, ας μην επωμιζόσασταν το ρίσκο. Ακόμα και αν δεν έχει υπάρξει καν ρίσκο. Πόσο μάλλον αν έχει υπάρξει. Και αν δεν σας αρέσει, γυρίστε είκοσι χρόνια πίσω στον χρόνο και μην ψηφίσετε τον Μητσοτάκη. Από την άλλη, γιατί να είμαστε καχύποπτοι; Έχουν ρίξει κανέναν οι ασφαλιστικές εταιρείες; Έχουν ρίξει κανέναν οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας; Οι εταιρείες ενέργειας; Από την άλλη, η Ν.Δ. ισχυρίζεται ότι το σύστημα θα είναι προαιρετικό. Γιατί οι ασφαλιστικές και οι τράπεζες, ενώ μπορούν, δεν θέλουν να βάλουν 75 δισ. στο χέρι, αρκούνται και με λιγότερα... Είναι απίστευτο σε πόσο ηθικό κόσμο ζούμε τελικά! Και η Ν.Δ. έχει το σχέδιο, αλλά δεν το έχει ακριβώς, μην ανησυχείτε, ψηφίστε την εσείς και θα το ξαναδεί μετά με την ησυχία της. Που δεν θα σας έχει και ανάγκη.

Το διακύβευμα των εκλογών είναι αν θα συνεχίσουμε αντιστρέφοντας τα καταστροφικά αποτελέσματα των Μνημονίων, ενισχύοντας τον δημόσιο χαρακτήρα των κοινωνικών αγαθών, ενισχύοντας και προστατεύοντας τα δικαιώματα των εργαζομένων, προστατεύοντας το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά απέναντι στα κέρδη των επιχειρήσεων, στηρίζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Η επιστροφή στη διαδικασία συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους και του δημόσιου τομέα και στην χωρίς όρια ελευθερία του κεφαλαίου θα είναι καταστροφική. Στις 7 Ιουλίου το αποτέλεσμα των εκλογών θα κρίνει την πορεία ανάπτυξης της χώρας, για τη ζωή μας ή για τα κέρδη των επιχειρήσεων.

Όταν ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών απαιτούσε να εφαρμοστούν οι περικοπές στις  συντάξεις, προκειμένου «να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος για φοροαπαλλαγές στις επιχειρήσεις», ήξερε πολύ καλά τι έλεγε. Το ευθύ και καθαρό αίτημα «κόψτε τις συντάξεις τους, για να αυξήσουμε τα κέρδη μας» είναι μια πιο ωμή διατύπωση του βασικού συνθήματος της Νέας Δημοκρατίας: «Η κοινωνική πολιτική του Τσίπρα χρηματοδοτείται από την υπερφορολόγηση της μεσαίας τάξης». Ενός συνθήματος που έχει μάλλον ιδεολογικό και ηθικό παρά πολιτικό περιεχόμενο.

Σήμερα, λοιπόν, στην Ελλάδα, με δεδομένη την οικονομική κρίση, το τεράστιο μεταναστευτικό ρεύμα προς την Ευρώπη, την εξαιρετικά υψηλή ανεργία, το brain drain και τις οξυμμένες κοινωνικές ανάγκες, η διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού σχεδιασμού με στόχο την περαιτέρω ανακούφιση των αδύναμων και τη διασφάλιση της αναπτυξιακής πορείας του τόπου θα πρέπει να έχει ως βασικές πτυχές της την προστασία της πρώτης κατοικίας, την ανάγκη διαφύλαξης του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης -όπως περιγράφεται με επάρκεια στο άρθρο 16 του Συντάγματος-, τον ιστορικά και κοινωνικά επιβεβλημένο διαχωρισμό Εκκλησίας και κράτους, τη χωρίς επιστροφή εξασφάλιση του ύψους των συντάξεων, την ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας, την απαραίτητη αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών, την επιβεβλημένη κατοχύρωση του πανεπιστημιακού ασύλου, τη διατήρηση της κατοχύρωσης του αυτοδιοίκητου χαρακτήρα των ΑΕΙ, τη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα του νερού και της ενέργειας, την απαγόρευση διορισμού εξωκοινοβουλευτικών πρωθυπουργών, την καθιέρωση ορίου θητειών για τους βουλευτές, την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος και τη διαρκή διεύρυνση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών στη βάση της φιλοξενίας και της βοήθειας προς τόσους κατατρεγμένους ανθρώπους, τη στόχευση για μια ευρωπαϊκή διάσκεψη για το χρέος, τη βούληση ενίσχυσης των εξουσιών ελέγχου του Ευρωκοινοβουλίου και την επιδίωξη αποδυνάμωσης των εξωθεσμικών οργάνων της Ε.Ε.

Ήταν κάτι που πολλοί υποψιάζονταν αλλά κανείς μέχρι σήμερα δεν μπορούσε να αποδείξει. Τον τρόπο με τον οποίο η, υποτίθεται, αμερόληπτη δικαστική έρευνα με την κωδική ονομασία «Πλυντήριο Αυτοκινήτων» χρησιμοποιήθηκε ως βασικό εργαλείο για την ανατροπή της κυβέρνησης του Κόμματος των Εργαζομένων στη Βραζιλία και την παλινόρθωση της πιο αποκρουστικής μορφής της εγχώριας Δεξιάς.

Την εποχή της κρίσης, το αφήγημα του «ανταγωνιστικού» και συνεπώς επιτυχημένου ατόμου, που μπορεί να είναι ο/η οποιοσδήποτε/οποιαδήποτε, έχει σε μεγάλο βαθμό καταρρεύσει. Και η δημοκρατία έχει μεν υπονομευθεί, αλλά εφ’ όσον εξακολουθούν να γίνονται εκλογές χρειάζεται μια νέα απεύθυνση στους «πολλούς» που να μπορεί να πείθει για την αναγκαιότητα του ασύδοτου καπιταλισμού. Αφού δεν μπορούμε λοιπόν όλοι να γίνουμε πλούσιοι, ας έχουν εμπιστοσύνη οι φτωχοί στους πλούσιους και κάτι θα κερδίσουν κι αυτοί. Επανερχόμαστε έτσι στην κυνική προτροπή του Χάγιεκ, που υποστήριζε πως πρέπει να πειστούν οι –πολλοί-«απασχολούμενοι» ότι η ελευθερία και η ευημερία τους εξαρτώνται, έμμεσα έστω, από την ελευθερία κινήσεων των –λίγων- επιχειρηματιών. Φορολογικές ελαφρύνσεις στους πλούσιους, για να κάνουν επενδύσεις που θα φέρουν περισσότερες θέσεις εργασίας αλλά και… περισσότερους φόρους, ούτως ώστε να ωφεληθούν και οι φτωχοί. Αυτό δηλώνει τώρα πως θα πράξει ο Κ. Μητσοτάκης, και δύσκολα βλέπω τη ΝΔ να διατείνεται ότι δεν το εννοούσε ακριβώς έτσι. «Trickle-down economics» καλείται η σχετική θεωρία – «αργή ενστάλαξη των ωφελειών από την ανώτερη στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις» θα ήταν ίσως μια περιφραστική μετάφραση του όρου. Ο ίδιος ο Χάγιεκ αναγνώριζε τη δυσκολία να είναι πειστική για τις κατώτερες τάξεις η εν λόγω θεωρία. Ωστόσο, τούτη η εκδοχή του νεοφιλελευθερισμού, καθ’ ότι πιο «κυνική» από την αφελέστερη εκδοχή του –«όλοι μπορούν να γίνουν πλούσιοι»-, έχει ένα πλεονέκτημα, που αφορά την αμφισημία του όρου «μεσαία τάξη». Αν η ΝΔ παραδεχόταν ευθαρσώς ότι την ενδιαφέρουν μόνο οι φοροελαφρύνσεις των ούτως ή άλλως κατά μέγα μέρος φοροφυγάδων μεγαλοεπιχειρηματιών, δύσκολα θα φαινόταν επαρκώς ελκυστική ώστε να κερδίσει τις εκλογές. Εκμεταλλευόμενη όμως την εκφρασμένη στις ευρωεκλογές δυσαρέσκεια της «μεσαίας τάξης» εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ, περιλαμβάνει και δαύτην στην απεύθυνσή της όταν μιλάει για δραστικές φορολογικές ελαφρύνσεις που θα επιφέρουν την πανάκεια των επενδύσεων. Το ότι κάτι τέτοιο, όπως εξηγεί ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι ανέφικτο χωρίς δραστική περικοπή δημόσιων δαπανών λίγο την απασχολεί. Αφού οι επενδύσεις θα φέρουν φόρους…