Στιβ Μπίκο, ο «πατέρας της Μαύρης Συνείδησης» που δολοφόνησε το απαρτχάιντ
Ο Στιβ Μπίκο γεννήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 1946, δολοφονήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1977, σε ηλικία μόλις 31 ετών και έμεινε στην ιστορία ως «ο άγνωστος Μαντέλα».
Οι συνεχείς αντιφάσεις μιας ασταθούς αξιωματικής αντιπολίτευσης
Την ίδια στιγμή ο Κ. Μητσοτάκης παρά το γεγονός ότι πραγματοποίησε μια προεμφάνιση στην πόλη για να προλάβει τις εντυπώσεις από τους προγραμματισμούς της κυβέρνησης, μάλλον ενίσχυσε την υπάρχουσα σύγχυση γύρω από την πολιτική της ΝΔ. Δεν κατάφερε να διαμορφώσει μια ικανή αμυντική προπαγανδιστική ασπίδα στην υπεροχή του κυβερνητικού λόγου.
Η αξιωματική αντιπολίτευση βρίσκεται σε σύγχυση και εκνευρισμό. Αυτό εισπράττει κανείς από τις τοποθετήσεις τόσο του Κυριάκου Μητσοτάκη όσο και της κ. Μ. Σπυράκη, για να μην αναφερθούμε σε άλλους. Αλλά που οφείλεται όμως αυτό; Οφείλεται στη διάψευση βασικών παραδοχών της πολιτικής της γραμμής, όχι δευτερευόντων. Η πρώτη, ήταν ότι η κυβέρνηση θα καταρρεύσει πολιτικά πολύ σύντομα. Η δεύτερη ήταν ότι το πρώτο μνημόνιο δεν βγαίνει, δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ και πολύ περισσότερο τα περί παράλληλου προγράμματος είναι αριστερές κουβέντες χωρίς βάση. Η τρίτη διάψευση ήταν πολύ πρόσφατη, ότι δεν υπήρξε έξοδος από το πρόγραμμα, αλλά συνεχίζουμε σε ένα τέταρτο μνημόνιο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο για να ασκηθεί αναπτυξιακή και κοινωνική πολιτική.
Απλή και καθαρή αντιπαράθεση σχεδίων
Καθώς όλοι εκτιμούν ότι έχουμε μπει σε «μακρά προεκλογική περίοδο», η λέξη πόλωση βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη. Προεξοφλείται ότι θα αγγίξει τον υπέρτατο βαθμό, γεγονός που θεωρείται επιζήμιο. Όσοι εννοούν την τεχνητή πόλωση, έχουν δίκιο, γιατί αυτή επιδιώκεται συνήθως όταν δεν υπάρχουν ουσιαστικές πολιτικές διαφορές ή όταν σκοπό έχει να θολώσει την ατμόσφαιρα, ώστε οι υπαρκτές αντιθέσεις να μη διακρίνονται, και έτσι η αντιπαράθεση να μεταφέρεται σε ένα εικονικό πεδίο, όπου δημιουργούνται εντυπώσεις και όχι πεποιθήσεις.
Το έθνος ως κόμμα, το κόμμα ως έθνος
Γιατί το Μακεδονικό προσφέρεται τόσο ως εφαλτήριο για πολιτική κινητοποίηση της εγχώριας εθνικοφροσύνης, πολύ περισσότερο από τα υπόλοιπα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής που είθισται ν’ αποκαλούμε «εθνικά»;
Η απάντηση δεν βρίσκεται μόνο στο προφανές, στην ευκολία δηλαδή και το ακίνδυνο της επίδειξης εθνικής μαγκιάς απέναντι σ’ έναν καταφανώς πιο αδύναμο γείτονα· επίδειξης που στις μέρες μας λειτουργεί ως μηχανισμός εκτόνωσης σοβαρότερων και βαθιά τραυματικών συλλογικών ταπεινώσεων.
Οι ρίζες των περιοδικών εθνικιστικών εξάρσεων γύρω από το Μακεδονικό βρίσκονται στην ίδια την Ιστορία. Οχι φυσικά την αρχαία, που συμβολική μόνο σημασία έχει σχετικά με το όλο αντικείμενο, αλλά του τελευταίου ενάμιση αιώνα.
Κινηματογράφος και ’68 – Εκρήξεις στη μεγάλη οθόνη, ή, Με την κάμερα στο χέρι και στον δρόμο
Τι άφησε πίσω της όλη αυτή η έκρηξη κινηματογραφικού ριζοσπαστισμού, θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος· όπως ρωτάμε αντίστοιχα, τι άλλαξε το ’68. Η αλήθεια είναι ότι απέδειξε πως η ανάδυση ενός μη-αστικού κινηματογράφου, σε καθοριστικό βαθμό συντελείται εκτός κινηματογραφικών ορίων. Η οπισθοχώρηση των κινημάτων και ιδεών στα οποία στηρίζονταν σε μεγάλο βαθμό, τόσο όσον αφορά τα ακροατήρια του, αλλά και τις υποστηρικτικές του δομές, συμπαρέσυρε και τις πιο ριζοσπαστικές εκφράσεις αυτής της προσπάθειας.
Tο έργο και η συνεισφορά των κινηματογραφιστών που έδρασαν σε πολλαπλά μέτωπα την περίοδο αυτή, εντοπίζεται σε ένα μεγάλο εύρος της σύγχρονης οπτικής και ακουστικής κουλτούρας, δημιουργικών πρακτικών και θεωρίας. Με την έννοια αυτή συνέβαλαν όχι απλά στην αύξηση και εμπλουτισμό των κινηματογραφικών ειδών, αλλά κυρίως στον πλουραλισμό, την πολυφωνία και τον εκδημοκρατισμό του μέσου. Αυτό αφορά τόσο τους αισθητικούς κώδικες και τις πολιτικές αναπαράστασης, όσο και τους πειραματισμούς για ανεξάρτητη και συμμετοχική κινηματογραφική δράση. Το τελευταίο εντάσσεται στην γενικότερη κριτική των κυρίαρχων ΜΜΕ σαν πράξη και ιδεολογία την εποχή εκείνη, που τροφοδότησε πειραματισμούς αναγνωρίσιμους σήμερα στην κουλτούρα του βίντεο-ακτιβισμού και της δημοσιογραφίας των πολιτών, αλλά και στην ανάπτυξη μέσων αμφίδρομης επικοινωνίας, όπως το ίντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
O τελευταίος λόγος του Σαλβαδόρ Αλιέντε
Εργάτες της χώρας μου: Θέλω να σας ευχαριστήσω για την αφοσίωση που είχατε πάντα, την εμπιστοσύνη που εναποθέσατε σε έναν άνθρωπο που ήταν μόνο ένας διερμηνέας της μεγάλης λαχτάρας για τη δικαιοσύνη, ο οποίος έδωσε το λόγο του ότι θα σεβαστεί το Σύνταγμα και το νόμο και έκανε ακριβώς αυτό. Σε αυτή την καθοριστική στιγμή, την τελευταία στιγμή που μπορώ ακόμα να απευθύνομαι σε εσάς, σας εύχομαι να επωφεληθείτε από το μάθημα: το ξένο κεφάλαιο, ο ιμπεριαλισμός, σε συνδυασμό με την αντίδραση, δημιούργησαν το κλίμα στο οποίο οι Ένοπλες Δυνάμεις έσπασαν την παράδοσή τους, την παράδοση που διδάχθηκαν από το στρατηγό Schneider και επιβεβαίωσαν με τον διοικητή Araya, θύματα του ίδιου κοινωνικού τομέα που σήμερα ελπίζει, με την ξένη βοήθεια, να κατακτήσει εκ νέου τη δύναμη να συνεχίσουν να υπερασπίζονται τα κέρδη τους και τα προνόμιά τους.
3η Σεπτέμβρη: Εμείς πάντως δεν γιορτάσαμε…
Ο πασοκικός σοσιαλισμός, από μία φάση και μετά, και παρά τις υπαρκτές δυνάμεις που κρατούσαν κριτική στάση εντός του ΠΑΣΟΚ, μετατρέπεται σε σημαία ευκαιρίας, γεγονός που αποτυπώθηκε στο προεκλογικό σύνθημα του 1981 «στις 18 σοσιαλισμός». Για να φθάσουμε τελικά μέσω του εκμαυλισμού συνειδήσεων, των σκανδάλων και της λογικής της αρπαχτής και «των ημετέρων» στη νεοφιλελεύθερη μετάλλαξη, γεγονός που αφορά το σύνολο σχεδόν της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, στα μνημόνια και την ισοπέδωση της κοινωνίας και στον όρο «pasokification», ως ορισμό της πολιτικής απαξίωσης και στην τελική μετατροπή του ΠΑΣΟΚ σε συμπληρωματική δύναμη της νεοφιλελεύθερης ΝΔ. Πράγματι, είχε δίκιο ο Άγγελος Ελεφάντης, όταν έλεγε ότι «από τη σκοπιά του σοσιαλισμού το ΠΑΣΟΚ μας αφήνει παγερά αδιάφορους».
Επισημάνσεις
Και έτσι φορτωθήκαμε την ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς.
Η αλήθεια πάντως είναι ότι, όσο ο Άδωνις περιφρονεί την Κοινωνιολογία και μάχεται την ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς από το μετερίζι των Λατινικών, μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι.
Αν και όλοι αυτοί, όταν λένε ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς, εννοούν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και τα γεμιστά της Φωτίου.
To τέλος του μεταπολεμικού σουηδικού παραδείγματος
Για όλους εμάς όμως που έχουμε γαλουχηθεί και μορφωθεί με τις ιδέες του πολιτικού διαφωτισμού, συμβαίνει κάτι εντελώς και ριζικά διαφορετικό σε σχέση με άλλες πολιτικές κοινωνίες (π.χ. την Ουγγαρία, την Ισπανία, την Ελλάδα κ.ά.).
Στις σουηδικές κοινοβουλευτικές εκλογές, κρίνεται το μέλλον του μεταπολεμικού πολιτικού παραδείγματος. Μετά τον πόλεμο σε ολόκληρη τη Δυτική Ευρώπη, τότε (1949-1989), εφαρμόστηκε το μοντέλο της θετικής διαμεσολάβησης και του θετικού συγκερασμού ανάμεσα σε δύο ιδέες (αξίες): της πολιτικής ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Τότε λοιπόν, «κατασκευάστηκε» και το κράτος δικαίου των πολιτικών και των κοινωνικών δικαιωμάτων και το κοινωνικό κράτος πρόνοιας και προστασίας.
Η Σουηδία μέχρι πρόσφατα υποστασιοποιούσε το πρότυπο του μεταπολεμικού πολιτικού αυτού παραδείγματος.
Σημειώσεις για την κατάργηση της τέχνης
Οπως ξέρουμε, σε αυτή τη μεγάλη τάση της εποχής της τεχνικής αναπαραγωγιμότητας των έργων τέχνης, ο Μπένγιαμιν είχε αντιπαραθέσει, από τη σκοπιά του «κομμουνισμού» την «πολιτικοποίηση της τέχνης». Και το ίδιο φαίνεται να κάνει και ο Ρανσιέρ, αφήνοντας να διαφανεί μέσα από τις γραμμές μία τουλάχιστον εκδοχή ή κατεύθυνση, η πιο ριζοσπαστική, αυτής της αντίρροπης εξωαισθητικής διαδικασίας: η κατάργηση της ίδιας της τέχνης, της οποίας η τελετουργική, λατρευτική και θρησκευτική καταγωγή παραμένει ζωντανή σαν «αύρα» που ρίχνει τον ιδεολογικό πέπλο της και συγκαλύπτει αμετάκλητα όλη τη συγκρουσιακή πραγματικότητα.