Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, μαθαίνουμε πως η κυβέρνηση του Ισπανικού Κράτους απαγορεύει στη Μαδρίτη τις διαδηλώσεις της 8ης Μάρτη, παγκόσμιας ημέρας των γυναικών, με τη δικαιολογία της πιθανότητας εξάπλωσης του κορονοϊού. Αντίστοιχες απαγορεύσεις έχουν ανακοινωθεί και στη Χιλή, ενώ είναι πιθανόν να εφαρμοστούν και στη Γαλλία. Μια φεμινίστρια έγραφε: «Μας υποχρεώνουν να δουλεύουμε, να κρατάμε το σπίτι όρθιο, να στριμωχνόμαστε στα λεωφορεία και να καταναλώνουμε, αλλά δεν μας αφήνουν να βγούμε στον δρόμο και να διαδηλώσουμε ενάντια σε όλα αυτά που μας πνίγουν». Η απάντησή της αναδεικνύει την αναγκαιότητα της φεμινιστικής απεργίας ως στιγμής ορατότητας της πολλαπλής εργασίας των γυναικών σε συνθήκες πανδημικής κρίσης.
Στην Ελλάδα η φετινή 8η Μάρτη συμβαίνει σε μια αντιφατική συνθήκη. Από τη μία, γινόμαστε μάρτυρες ενός συγκλονιστικού κινήματος metoo με εκατοντάδες γυναίκες να καταγγέλλουν περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης, από την άλλη, βιώνουμε συνθήκες ακραίας καταστολής και περιορισμού των δημοκρατικών μας ελευθεριών. Βρισκόμαστε ταυτόχρονα μπροστά σε ένα κινηματικό άνοιγμα και σε έναν πολιτικό περιορισμό.
Έτσι το στοίχημα της φεμινιστικής απεργίας στην Ελλάδα είναι διπλό. Από τη μία, κάνει ορατή την πανδημία της έμφυλης βίας και της διπλής εργασίας στο σπίτι και στη δουλειά, διευρύνοντας την παραδοσιακή έννοια της απεργίας, από την άλλη, αναδεικνύει το δημοκρατικό χαρακτήρα των φεμινιστικών αιτημάτων. Στο κέντρο αυτών των αγώνων βρίσκεται η προστασία των λιγότερο προνομιούχων σωμάτων από την εξουσία. Αυτός ο συνδυασμός οικονομικών και κοινωνικών αιτημάτων και η κοινωνικοποίηση του όπλου της απεργίας σε κοινωνικές ομάδες που, λόγω του εργασιακού αποκλεισμού, δεν μπορούσαν να απεργήσουν, ανοίγει δρόμους χειραφέτησης, δημοκρατίας και οικοδομεί νέες κοινωνικές συμμαχίες.
Η συγκυρία τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς υπογραμμίζει ότι σε αυτόν τον νέο κύκλο κρίσης οι γυναίκες αποτελούν τα πρώτα θύματα. Σε δεκάδες χώρες συζητιέται ή επιχειρείται η καταστρατήγηση των αναπαραγωγικών ελευθεριών. Οι γυναίκες στην Αργεντινή, παραμένοντας όρθιες στον δρόμο για εβδομάδες και υψώνοντας τα πράσινά τους μαντίλια, ανέδειξαν τα σώματά τους ως πεδία αντιστάσεων και (επαν)εφευρέσεων διεξόδων προς την ελευθερία. Με τις γυναίκες στην Πολωνία, στην Αργεντινή και σε κάθε γωνιά του κόσμου συνεχίζουμε τον αγώνα για την αυτοδιάθεση των σωμάτων μας.
Διεθνώς όμως φανερώθηκαν οι δομικές ανισότητες αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης. Οι κακοποιημένες γυναίκες και οι προσφύγισσες αποτελούν δύο κοινωνικές κατηγορίες για τις οποίες το «μένουμε σπίτι» αποτελεί κενή ή επικίνδυνη συνθήκη. Είτε γιατί το σπίτι αποτελεί πεδίο μάχης και τόπο κακοποίησης είτε γιατί το σπίτι δεν υπάρχει. Αλλά και όσες μένουν σε μη κακοποιητικά περιβάλλοντα αναλαμβάνουν απλήρωτα το βάρος της φροντίδας, της συναισθηματικής εργασίας, της κοινωνικής αναπαραγωγής. Ο ιδιωτικός χώρος γίνεται και πάλι ένας κατεξοχήν θηλυκός χώρος.
Οι δομικές ανισότητες φανερώθηκαν και μέσα από τη γύμνια του κοινωνικού κράτους. Οι δομές στήριξης, πρόληψης και προστασίας από τη βία καθώς και οι δομές βοήθειας και φροντίδας στο σπίτι συρρικνώνονται ή κατεδαφίζονται, με αποτέλεσμα οι γυναίκες να αναλαμβάνουν ιδιωτικά το βάρος της φροντίδας και της περίθαλψης. Την ίδια στιγμή, στις συνθήκες κρίσης αναδεικνύονται κοινωνικές ομάδες που είναι εντελώς αποκλεισμένες από τις πρωτοβάθμιες μορφές φροντίδας.
Απόλυτα εκτεθειμένες στην πανδημία της έμφυλης βίας αλλά και λόγω της πανδημίας βρίσκονται οι εργαζόμενες γυναίκες. Οι γυναίκες που δουλεύουν μαύρα, που είναι άνεργες, αυτές που αναλαμβάνουν τα δυσκολότερα επαγγέλματα: νοσηλεύτριες, εργαζόμενες στα σουπερμάρκετ, γυναίκες που μεταναστεύουν για να εργαστούν ως οικιακές βοηθοί, καθαρίστριες, σεξεργάτριες.
Ενάντια στον κόσμο της μοναξιάς, του απομονωτισμού και της ατομικοποίησης, όμως, οι φεμινίστριες σε όλο τον κόσμο στήνουν κοινότητες αλληλεγγύης και υποστήριξης. Από το 2016 κι ύστερα βλέπουμε το ξεδίπλωμα ενός διεθνιστικού διαθεματικού φεμινισμού που κατορθώνει να είναι ριζοσπαστικός αλλά και μαζικός ταυτόχρονα. Γίνεται ένας φεμινισμός του 99%, όπως εύστοχα ονομάστηκε από τις συγγραφείς του φεμινιστικού μανιφέστου για το 99%. Πρόκειται για έναν φεμινισμό που αναγνωρίζει την εργασία των γυναικών σε όλους τους τομείς της ζωής, που αμφισβητεί τον πατριαρχικό, αποικιοκρατικό, ρατσιστικό και ιμπεριαλιστικό τρόπο οργάνωσης της ζωής.
Ο φεμινισμός του 99% αντιμετωπίζει τους αγώνες διαθεματικά. Η τάξη, το φύλο, η καταγωγή είναι παράγοντες που επηρεάζουν και αλλάζουν τη θέση των γυναικών στη ζωή και στους αγώνες. Οι αγώνες του είναι συμπεριληπτικοί και αφορούν όλες τις πληττόμενες γυναικείες υποκειμενικότητες και τη ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα. Η διεκδίκηση των επιθυμιών και των πολλαπλών ταυτοτήτων επιτρέπει σε όλες τις διαφορετικές γυναίκες, σε όλα τα θηλυκά σώματα, να βρίσκονται στον δρόμο, φέρνοντας τούτη την κίνηση από το περιθώριο στο κέντρο της καθημερινότητας. Αυτή ακριβώς η διεκδίκηση των δρόμων είναι για εμάς κυριολεκτικά ζωτικής σημασίας: Ακόμα και στο πιο σκληρό λοκντάουν, επιμένουμε να κάνουμε ορατές τις ανάγκες μας μέχρι να αναγνωριστούν.
Είναι για όλους αυτούς τους λόγους που η Συνέλευση 8 Μάρτη επιμένει στο εγχείρημα και στη διαδρομή της φεμινιστικής απεργίας, χτίζοντας δίκτυα με φεμινίστριες από όλο τον κόσμο. Σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει ισχυρές τάσεις συντηρητικοποίησης, όπου οι εργαζόμενες/-οι φαίνεται να χάνουν κεκτημένα αιώνων, όπου τα πολιτικά υποκείμενα αδυνατούν να αρθρώσουν ισχυρό αντίλογο, ο διαθεματικός φεμινισμός μοιάζει αυτή τη στιγμή ικανός να συντονίσει εργαζόμενα και καταπιεσμένα υποκείμενα διεθνώς. Οι μικρές και μεγαλύτερες διαδηλώσεις, τα μοβ και τα πράσινα μαντίλια, τα φεμινιστικά τραγούδια, η αμφισβήτηση της απομόνωσης και της απαγόρευσης, το σπάσιμο της σιωπής στην Ελλάδα, η νικηφόρα προσπάθεια τα συνδικάτα και τα σωματεία να καλέσουν σε φεμινιστική απεργία, τα μεταφρασμένα συνθήματα, όλα αυτά φτιάχνουν το πρόσωπο των εκατομμυρίων γυναικών που ζουν και αγωνίζονται σήμερα: φτωχές, αόρατες, εκτοπισμένες, θύματα και επιζώσες, επιστημόνισσες και εργάτριες, άνεργες, ΛΟΑΤΚΙΑ+.
Εμείς οι γυναίκες, οι πολλές, με όλες μας τις ταυτότητες και τις επιθυμίες απεργούμε τη Δευτέρα 8 Μάρτη. Εκείνη τη μέρα απέχουμε από όλες τις μορφές εργασίας, από το σπίτι, τη δουλειά, το πανεπιστήμιο και την κατανάλωση, με τα μάτια στραμμένα στον υπόλοιπο κόσμο. Αν θέλεις να μάθεις τι είναι η διαθεματικότητα κοίτα στον καθρέφτη:
Είμαστε όλα αυτά και ακόμα περισσότερα. Και τη Δευτέρα, όπως και κάθε μέρα, αγωνιζόμαστε για ζωή, ισότητα, ελευθερία.
H Δέσποινα Παρασκευά-Βελουδογιάννη, συμμετέχει στη Συνέλευση 8 Μάρτη και είναι υποψήφια διδακτόρισσα κοινωνικής θεωρίας
Η Κατερίνα Σεργίδου συμμετέχει στη Συνέλευση 8 Μάρτη και είναι υποψήφια διδακτόρισσα Σπουδών Φύλου και Φεμινισμού
Πηγή: Η Εποχή
