Αναδημοσιεύσεις

Υπουργός από τους πολύ φλύαρους, που έχει άποψη επί παντός επιστητού, που κουνάει το δάχτυλο και απειλεί, που μοιράζει πιστοποιητικά πατριωτισμού, που υποδύεται τον θεοσεβούμενο, που όπως έχει αποδειχτεί κάνει σε διάφορες ζόρικες υποθέσεις για την κυβέρνηση τη βρόμικη δουλειά για λογαριασμό του πρωθιερέα της κυβέρνησης, δηλώνει ότι «βαρέθηκα να ασχολούμαι με τους ανεμβολίαστους». Δηλαδή μας λέει ότι βαρέθηκε να ασχολείται με το 30% των κατοίκων αυτής της χώρας. Δηλαδή μας λέει ότι δεν είναι δουλειά του να βρει τρόπους για να τους πείσει να πάνε να εμβολιαστούν. Δηλαδή μας λέει πως δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει η κατάσταση και εγκαταλείπει κάθε προσπάθεια να αποκρούσει την προπαγάνδα των συνωμοσιολάγνων, να αντιμετωπίσει τις φοβίες των ανθρώπων που δεν είναι αρνητές από πεποίθηση. Με λίγα λόγια μας λέει ότι είναι περιορισμένης ευθύνης. Και καλά, αυτός δεν αισθάνεται την ανάγκη να παραιτηθεί για να ξεκουραστεί. Ο προϊστάμενός του αντί να τον στείλει σπίτι του για να ξεβαρεθεί και να αλλάξει παραστάσεις, τον αφήνει στη θέση του και του επιτρέπει να ασχημονεί. Είναι ψυχοπονιάρης και δεν θέλει να στεναχωρήσει τον υπουργό του; Ανθρώπινο, αλλά αδιάφορο γιατί πρόκειται για παράγοντα που ασκεί εξουσία. Είναι δεσμευμένος από τη συμφωνία που έχουν κάνει στο παρελθόν; Επικίνδυνο, γιατί η ζημιά που προκαλεί είναι μεγάλη. Η κυβέρνηση φαίνεται ότι έχει συμφιλιωθεί με την κατάσταση. Και φαίνεται πως θέλει να βάλει στο λούκι και τους πολίτες. Να μην τρομάζουν με τα νούμερα, να συνηθίσουν να ζουν με τις επιπτώσεις της πανδημίας, να συνεχίσουν να πορεύονται σαν να πρόκειται για κάτι φυσιολογικό. Με λίγα λόγια να υιοθετήσουν την αποκρουστική θεωρία: ένας νεκρός είναι τραγωδία, 16.000 νεκροί είναι στατιστική.

Μόνο τον Οκτώβριο, λοιπόν, είπαμε 1.110 φορές αντίο για πάντα. Λες κι έχει κολλήσει η βελόνα του θανάτου. Υπό τα χασκόγελα ενός πρωθυπουργού που μοιάζει να μην ξέρει πού πατάει και πού βρίσκεται στις συνεντεύξεις Τύπου, στα ανασκουμπωμένα (και καλά) διαγγέλματα, στο Κοινοβούλιο το ίδιο, και, μόλις πρόσφατα, με την Αν. Μέρκελ α(κατα)νοήτως. Όταν βέβαια δεν ξεκουράζεται και όταν δεν ευφραίνεται με καταπότια ενώ δίπλα του δολοφονούνται από τους σιδερόμορφους χωροφύλακες τα «παιδιά ενός κατώτερου θεού». Όλα καλά. «Πάμε παρακάτω. Η ζωή συνεχίζεται». Ο υπουργός Θεοδωρικάκος θα καθησυχάσει τους σιδερόμορφους, η «ανεξάρτητη Δικαιοσύνη» θα πράξει το καθήκον της και θα τους απελευθερώσει, οι Ρομά θα κηδέψουν όσο πιο μακριά γίνεται από τους νοικοκυραίους το δολοφονημένο παιδί τους, οι άλλοι δολοφόνοι της μεταξωτής γραβάτας θα πούνε τα δικά τους, το χριστεπώνυμο πλήθος θα ουρλιάζει στο Διαδίκτυο ενώ τρέχει ολοσούμπιτο προς τον χαμό πάνω στις ράγες της πολιτικής βαρβαρότητας και του κοινωνικού αναλφαβητισμού, οι γυναικοκτονίες θα φτάσουν με τη φριχτή τους κανονικότητα τις 13 μέσα στη χρονιά, ο άγιος Σερβίων και Κοζάνης Παύλος θα φτύσει από άμβωνος τα πτώματά τους καγχάζοντας και γελώντας (και αυτός!), λέγοντας επί λέξει, «που να ακουστεί στον νομικό κόσμο ανά την οικουμένη (σ.σ.: ο όρος γυναικοκτονία) και να γελάσει, ή μάλλον να καγχάσει», όλα καλά. Πάμε παρακάτω. Και, στο μεταξύ, η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. ψηφίζει τις ανειλημμένες υποχρεώσεις του επιτελικού κράτους, ψηφίζει τα συμβόλαια που έχουν υπογράψει από πριν οι επιτελείς, ο Σκέρτσος φτιάχνει τη χωρίστρα του, πάμε παρακάτω, ακόμα πιο κάτω. Εκεί όπου ένα ακροδεξιό πίτμπουλ στο υπουργείο Υγείας κάνει γρυλλίζοντας τη βρόμικη δουλειά: να κατασπαράξει ό,τι δημόσιο από τη δημόσια Υγεία για να την παραδώσουν ανεπίληπτα νεκρή στους πατριδέμπορους της Υγείας. Υγιαίνετε. Η ζωή συνεχίζεται. Κι όσοι δεν μπορείτε να συνεχίσετε, «μη σώσετε». Η πατρίδα κουράστηκε. Έως θανάτου.

Στο πλαίσιο των συνθηκών που προκάλεσαν η πανδημία και η πίεση των συστημάτων Υγείας κατέστη σαφές ότι το ισχύον μοντέλο έρευνας και ανάπτυξης, τιμολόγησης και διάθεσης φαρμάκων, εμβολίων και υγειονομικού υλικού αδυνατούσε να αντεπεξέλθει στις ανάγκες που είχαν δημιουργηθεί. Το επιχειρηματικό μοντέλο που εφαρμόζεται στην παροχή των υπηρεσιών Υγείας έχει υπονομεύσει την ικανότητά του στην αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Την ίδια στιγμή η κρίση της πανδημίας προκάλεσε κύμα πρωτοβουλιών αλληλοβοήθειας και κινητοποίηση του συνόλου των δυνάμεων των κινημάτων των makers και της ομότιμης παραγωγής, τα οποία ενεργοποιήθηκαν σε τέτοιο βαθμό ώστε να προβληθούν για πρώτη φορά από τα ΜΜΕ σε αυτή την έκταση. Σε παγκόσμιο επίπεδο κατεγράφη έντονη δραστηριότητα γύρω από τις πρακτικές των κοινών όπως η ανοιχτή έρευνα και επιστήμη, η χρήση λογισμικού (software) και υλισμικού (hardware) υπό ανοικτή άδεια, ο διαμοιρασμός δεδομένων κ.ά. Η κρίση που προκάλεσε η Covid-19 κατέστησε ορατές αξιοσημείωτες πρωτοβουλίες αλληλοβοήθειας, αλλά και την ικανότητα αυτών των κινημάτων να δίνουν λύσεις εκεί που το κράτος και η αγορά αποτυγχάνουν. Φανερή κατέστη και η απουσία πρωτοκόλλων συνεργασίας δημοσίου - κοινών (όπως οι Συμπράξεις Δημοσίου Κοινών) τη στιγμή που η ανάγκη τους ήταν κατεπείγουσα. Ο ομότιμος τρόπος παραγωγής είναι συμβατός με τον τύπο της οικονομίας που αναπτύσσεται στο πλαίσιο του μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου: μεγιστοποιεί τα οφέλη των δικτύων μεταξύ ομοτίμων και της αρθρωτής δομής της παραγωγής και ενισχύει την ανοιχτότητα και την κυκλοφορία σε μέγιστο βαθμό. Στο στάδιο εξέλιξης της οικονομίας όπου βρισκόμαστε σήμερα οι καταχρηστικές περιφράξεις και ιδιωτικοποιήσεις κάθε πιθανού πόρου συνιστούν ιδεοληπτική και ζημιογόνο πρακτική, ιδιαίτερα ως προς τις δυνατότητες παραγωγής αξίας. Κάτι που σημαίνει ότι ο ρόλος τους είναι επιβλαβής και για τη λειτουργία των αγορών. Ωστόσο η ανοικτότητα, η ομότιμη παραγωγή και τα κοινά δεν είναι σε θέση να αυτό-προστατευθούν από την εταιρική απληστία, τα μονοπώλια και την ακραία απορρύθμιση. Η προερχόμενη “από τα κάτω” καινοτομία συνδέεται ζωτικά με νέους θεσμούς και νέα δικαιώματα. Η καινοτομία είναι καλοδεχούμενη από το κεφάλαιο μόνο εφόσον αντιπροσωπεύει, τη συγκεκριμένη στιγμή, για τη συγκεκριμένη επιχείρηση, υπό τις συγκεκριμένες κάθε φορά συνθήκες, την αύξηση της κερδοφορίας της, διαφορετικά είναι κάτι αδιάφορο έως και απειλητικό. Γι’ αυτό, ενώ είναι αλήθεια ότι η εποχή του κεφαλαίου έφερε τη χωρίς ιστορικό προηγούμενο απογείωση των παραγωγικών δυνάμεων, άλλο τόσο είναι αλήθεια ότι ο καπιταλισμός δημιούργησε και δημιουργεί χωματερές επιστημονικών ανακαλύψεων που έμειναν στα αζήτητα όχι επειδή δεν ήταν κοινωνικά χρήσιμες, αλλά διότι δεν φαίνονταν οικονομικά συμφέρουσες.4 Στην ανθρώπινη ιστορία οι κοινότητες έπρεπε να υπερασπιστούν ξανά και ξανά το δικαίωμά τους στη γη, στους φυσικούς πόρους, στα χειροτεχνήματα, στη γλώσσα, στον πολιτισμό κ.ά. Σήμερα είναι αναγκαίο ένα ισοδύναμο για την επιστήμη και την πληροφορία, μία νέα αρχή ενάντια σε νέες περιφράξεις. Εξαιτίας της απουσίας του κατάλληλου νομικού πλαισίου και της αναγκαίας θεσμικής εποπτείας, όσο πιο ανοιχτά και προσβάσιμα είναι τα δεδομένα και η πληροφορία τόσο περισσότερο λειτουργούν προς όφελος των μεγάλων παικτών της αγοράς. Σε αυτό το σημείο γίνεται σαφής η καίρια σημασία της ρύθμισης.

Συζητιέται από χτες, με αφορμή την γενναία απεύθυνση της Ολλανδής δημοσιογράφου Ingeborg Beugel στον Έλληνα ΠΘ Κυριάκο Μητσοτάκη, η πρακτική των push-backs από το ελληνικό κράτος. Υπάρχει ήδη πλούσιο υλικό που αποδεικνύει το πόσο εκτεταμένη είναι αυτή η παράνομη πρακτική του ελληνικού κράτους, όσο και αν παπαγαλίζεται η γραμμή περί «τουρκικής προπαγάνδας». Εγώ θέλω να επιστήσω μόνο την προσοχή στο εξής που συνήθως χάνεται. Η χρησιμοποιούμενη αγγλική λέξη «push-back» (αυστηρά μιλώντας «σπρώξιμο πίσω» ή πιο κομψά επαναπροώθηση) συσκοτίζει την πρακτική του ελληνικού κράτους. Υπονοεί ότι τα πλοία του ελληνικού λιμενικού εμποδίζουν πλοιάρια με πρόσφυγες και μετανάστες να πιάσουν ελληνική ακτή και στη συνέχεια καλούν το τουρκικό λιμενικό να τα περισυλλέξει. Προφανώς, το ελληνικό κράτος κάνει ΚΑΙ αυτό, πισωγυρίζοντας από την υπερχιλιόχρονη παράδοση των ανθρώπων να διασώζουν άλλους ευάλωτους ανθρώπους που βρίσκονται στη θάλασσα (σκεφτείτε δηλαδή ότι έχουμε πάει πίσω από την - προφανώς κομμουνιστική - κραυγή «ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ»). Όμως το ελληνικό κράτος κάνει κάτι ακόμα πιο σκανδαλώδες: συλλαμβάνει ανθρώπους που έχουν βρεθεί στην ξηρά της επικράτειάς του, τους απαγάγει χρησιμοποιώντας άντρες χωρίς διακριτικά και στη συνέχεια (αν στο μεταξύ δεν τους γδύσουν, δεν τους κλέψουν και δεν τους χτυπήσουν, που είναι ρουτίνα) τους φορτώνει σε φουσκωτά και τους αφήνει στο μέσο της θαλάσσης. Η φωτογραφία που επισυνάπτεται είναι από ένα τέτοιο life-raft, φαίνεται μάλιστα και η εταιρεία που τα προμηθεύει στο ελληνικό κράτος, η Lalizas. Η κυβέρνηση φρόντισε να νομοθετήσει την ύπαρξη στον προϋπολογισμό απόρρητων κονδυλίων, για αυτές ακριβώς τις αγορές. Κοιτάξτε προσεκτικά τη φωτογραφία και δείτε το μωρό και τα παιδιά, που μπήκαν σε αυτά τα φουσκωτά με ευθύνη του ελληνικού κράτους και αφέθηκαν να πλέουν στο μέσο της θάλασσας. Νομίζω πως ο όρος push-back είναι ελλιπής στην περιγραφή αυτών των πρακτικών που το σωστό τους όνομα είναι: απαγωγές, ληστείες, έκθεση σε κίνδυνο ζωής και, στο τέλος, ανθρωποκτονίες. Αυτές οι εικόνες μας προσβάλλουν όχι σαν Έλληνες αλλά σαν ανθρώπους. Ο κύριος Μητσοτάκης ας μιλάει μόνο για τον εαυτό του.

Όπως επιβεβαίωσε η τελευταία ανακοίνωση του υπουργού Υγείας, η κυβέρνηση παριστάνει την ψύχραιμη μπροστά στο θανατηφόρο τέταρτο κύμα και στις προειδοποιήσεις των ειδικών για ακόμα χειρότερες μέρες. Αρνείται να πάρει μέτρα για την υπερδιάδοση του ιού και την ολοκλήρωση των εμβολιασμών, εκεί που καθημερινά συνωστίζονται εκατομμύρια μετακινούμενοι εργαζόμενοι και γενικότερα πολίτες. Έχει αποδεχτεί το ενδεχόμενο να φτάσουμε στην ανοσία της κοινότητας με τον χειρότερο τρόπο, δηλαδή με τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κρουσμάτων και χωρίς τη μόνιμη και ουσιαστική ενίσχυση του ΕΣΥ. Όσο κι αν κοστίσει αυτό σε ανθρώπινες ζωές. Η ευθύνη για την έκβαση της συλλογικής προσπάθειας δεν ανήκει πια σ’ αυτήν. Την έχει απεμπολήσει και ασχολείται περισσότερο με το πώς δεν θα δυσαρεστήσει το τμήμα του ακροατηρίου της, που επηρεάζεται από τους αρνητές του εμβολίου. Αν δεν την αναλάβουν οι δυνάμεις τής δημοκρατικής αντιπολίτευσης, ούτε οι ανεμβολίαστοι θα μειωθούν δραστικά και έγκαιρα, ούτε μέτρα προφύλαξης αποτελεσματικά θα ληφθούν και θα τηρηθούν, ούτε οι εμβολιασμοί της τρίτης δόσης θα προχωρήσουν. Η ευθύνη ανήκει σε όσους αντιλαμβάνονται τους πραγματικούς κινδύνους και αντιστρατεύονται τη στρατηγική επιλογή της ανεύθυνης κυβέρνησης.

Πρέπει να είμαστε πάρα πολύ σαφείς. Η επιμονή διεθνώς και μέσω τώρα του ψηφίσματος που έχει προετοιμαστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο εσωτερικό της χώρας με την εξαιρετική εγκύκλιο του Εισαγγελέα κ. Πλιώτα πριν από μία βδομάδα-δέκα μέρες, η επιμονή που υπάρχει για αυτό το ζήτημα δεν είναι γιατί ανέκυψε τώρα και γι’ αυτό δεν έχει κομματικό ή πολιτικό πρόσημο, σας το λέω ευθύτατα. Αλλά λόγω της πανδημίας, όπου αυξήθηκαν και διεθνώς και στη χώρα μας σαφώς τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας, δόθηκε η ευκαιρία να σπάσει η σιωπή. Αυτή είναι η συγκυρία την οποία καλούμαστε εμείς να αξιοποιήσουμε και να νομοθετήσουμε πάνω σε αυτό το ζήτημα. Έσπασε μια σιωπή πολύχρονη μέσα σε κοινωνίες οι οποίες σιωπούν, σιωπούσαν σε βάρος χιλιάδων γυναικών. Τα φαινόμενα τώρα και η καταμέτρηση που γίνεται στη χώρα μας και σε άλλες χώρες είναι ένα υποπολλαπλάσιο των χιλιάδων γυναικών που έχουν υποστεί την ενδοοικογενειακή βία ή και έχουν δολοφονηθεί και έχει αποκρυβεί το αίτιο της δολοφονίας τους με συναινέσεις, με την κακή έννοια, του κλειστού πυρήνα κοινωνιών. Το γνωρίζετε, το γνωρίζουμε και το γνώριζε και το δικαιϊκό μας σύστημα παρόλα αυτά επί δεκαετίες ακούγαμε για εγκλήματα τιμής ή εγκλήματα πάθους. Ακούγαμε δηλαδή για υποκριτικές και προσχηματικές αιτιάσεις, που δεν βέβαια δεν έφταναν στον πυρήνα της πράξης. Είναι σαφές ότι υπάρχουν, και ανάλογα με τις κρίσεις τις ιστορικές που διαμορφώνονται μέσα στις κοινωνίες, μόνιμες και οριζόντιες πατριαρχικές και δομές, ανδροκρατικές δομές. Υπάρχει μία αντίληψη, δυστυχώς, λόγω ακριβώς αυτών των δομών και των συστημικών συντηρητικών προτύπων που υπάρχουν σε ορισμένες κοινωνίες ή πλαίσια ότι πέραν της μητέρας μας ή της αδελφής μας η γυναίκα μας, η συμβία μας, η σύντροφός μας ενδεχομένως, για κάποιους λίγους, αλλά υπάρχει η αντίληψη ότι είναι κτήμα και με αυτή την έννοια μπορεί και να είναι υποκείμενο της όποιας αντιμετώπισης, της όποιας συμπεριφοράς που φτάνει μέχρι και την δολοφονία. Κι αυτό έρχεται μέσα, επαναλαμβάνω, από κοινωνικές καταστάσεις, μέσα από ανοχές. Έχει σπάσει αυτή η σιωπή και διεθνώς και στη χώρα μας, το γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά, και θα πρέπει πάνω σε αυτό να υπάρξει μία ομόθυμη στάση. Από την πλευρά μας και από την πλευρά και άλλων πολιτικών δυνάμεων εγκαίρως έχουμε πει και έχουμε θέσει αυτά τα ζητήματα. Έχει σημασία να εισαχθεί αυτή η ορολογία και να εισαχθεί και στο εύρος του κολασμού και στην αυστηροποίηση των ποινών όλο το πολύ σύνθετο ζήτημα που κατατείνει στην εμφάνιση αυτών των εγκληματικών πράξεων των γυναικοκτονιών.

Δεν μπορώ να θυμηθώ πώς βρέθηκε το βιβλίο στα χέρια μου. Νομίζω πάντως ότι δεν μου είχαν κάνει δώρο· το είχα πάρει εγώ. Εκείνη την περίοδο δεν πάταγα στο Γαλλικό στο οποίο είχα περάσει, αλλά διάβαζα πολλή κλασική γαλλική λογοτεχνία –πράγμα που εξακολουθώ να κάνω. Οπότε κάπως έφτασα και στις «Χαμένες Ψευδαισθήσεις» του Μπαλζάκ1, με το χαρακτηριστικό λευκό σκληρό εξώφυλλο και το πορτρέτο του συγγραφέα, καθώς και με το ακόμα πιο χαρακτηριστικό διαφανές πλαστικό προστατευτικό. Κάποια στιγμή πήρα το βιβλίο λοιπόν, κάποια στιγμή άρχισα να το διαβάζω, και όλες οι υπόλοιπες στιγμές εκείνων των ημερών έγιναν στιγμές του Μπαλζάκ. Σε ανάλογες περιπτώσεις συνήθως λέμε «ρούφηξα το βιβλίο μέχρι το τέλος». Θα ήταν όμως ακριβέστερο αν έλεγα ότι συνέβη το αντίθετο. Το βιβλίο με ρούφηξε. Γιατί με τις Ψευδαισθήσεις όπως και με τη συνέχεια του, τις Κουρτιζάνες2, δεν διαβάζεις απλώς μια συναρπαστική ιστορία. Η ιστορία που διαβάζεις σε κατακυριεύει σε τέτοιο σημείο που όλο το εικοσιτετράωρο αρθρώνεται με άξονα τις περιπέτειες του Λυσιέν ντε Ρυμπαμπρέ και του εωσφορικού ηγούμενου Κάρλος Χερέρα. Κάθε άλλη δραστηριότητα πρέπει να περάσει όσο πιο γρήγορα γίνεται για να φτάσει η ώρα της ανάγνωσης. Κουβαλάς το βιβλίο στη δουλειά, μήπως βρεθεί κανένα κενό να διαβάσεις. Βγαίνοντας από το μετρό, κάθεσαι στο πρώτο καφέ για να διαβάσεις, γιατί αν γυρίσεις στο σπίτι θα πρέπει να πρώτα να κουβεντιάσεις με τη φίλη σου που βρίσκεται εκεί. Όταν ξηλώνετε με τους συναδέλφους το περίπτερο από την έκθεση στην «παγόδα» του ΟΛΠ, με μεγάλη χαρά διαπιστώνεις ότι το φορτηγό έχει γεμίσει και πρέπει ένας να μείνει πίσω, όποτε προσφέρεσαι με προθυμία να κάνεις την τάχα μου αγγαρεία, για να κάτσεις στη βρώμικη μοκέτα του εκθεσιακού κέντρου και να διαβάσεις ευτυχής την ιστορία του Λυσιέν, μέσα στην τεράστια αίθουσα που μοιάζει με γιαπί. Αυτή η σπάνια εμπειρία δεν είναι απλώς μια μέθη του πνεύματος, αλλά κάτι πολύ περισσότερο, μια σωματική μανία, μια παραφορά της ύπαρξης. Και θυμάμαι τα δύο βιβλία σήμερα, δύο δεκαετίες αργότερα, ως σημαντικά συμβάντα της ζωής μου και όχι απλώς ως εξαιρετικά αναγνώσματα. Φαντάζομαι ότι με ανάλογο τρόπο οι προϊστορικοί άνθρωποι κατακυριεύονταν από τις ιστορίες που άκουγαν γύρω από τη φωτιά στα βάθη των σπηλαίων· ιστορίες για επικά κυνήγια μαμούθ και αλλόκοτα συναπαντήματα των αρχαίων προγόνων. Οι εξιστορήσεις αυτές δεν έπλαθαν μόνο το δεσμό και το ήθος της κοινότητας. Επρόκειτο για κάτι πολύ περισσότερο· μυσταγωγικά γεγονότα που βιώνονταν από όλους μαζί και τον καθένα ξεχωριστά, ως μαγικές εμπειρίες. Μαγικές εμπειρίες των σωμάτων και των πνευμάτων. Κάπως έτσι άκουσα λοιπόν κι εγώ τον Μπαλζάκ να αφηγείται το επικό κυνήγι του Λυσιέν στην καπιταλιστική μητρόπολη του 19ου αιώνα, σε αυτό το οριστικά χαμένο και απολύτως σύγχρονο Παρίσι.

Όσο, λοιπόν, οι οικονομικοί κίνδυνοι που σπέρνει απομακρύνουν ψηφοφόρους από την κάλπη της, η ΝΔ θα αναζητεί κινδύνους για την προσωπική ασφάλεια για να πουλήσει προστασία στο τρομαγμένο κοπάδι. Και όσο η εγχώρια τρομοκρατία ή η κινηματική βία θα απουσιάζει και ο «μεταναστευτικός κίνδυνος» θα παραμένει ασήμαντος, η ΝΔ θα επινοεί κινδύνους για να δημιουργήσει ή να ξυπνήσει φόβους. Ούτε η γραφικότητα ούτε η κατάρριψη των αιτιάσεών τους θα τους σταματήσει. Γιατί δεν έχουν κάτι να προσφέρουν στην ελληνική κοινωνία. Μόνο δήθεν προστασία. Γι’ αυτό η Αριστερά θα πρέπει να είναι έτοιμη για προβοκάτσιες. Γιατί η ανάγκη για προστασία χρειάζεται κινδύνους. Και, αν η πραγματικότητα δεν τους προσφέρει, θα πρέπει να εφευρεθούν. Θα πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσει ότι στο φαύλο κύκλο «έγκλημα και τιμωρία» ο εκβαρβαρισμός της αστυνομίας είναι απαραίτητος κρίκος. Τέλος, καθώς βαδίζουμε προς τις εκλογές θα πρέπει να γίνει καθαρό ότι εκείνο που συγκρούεται είναι το κοινωνικό και δημοκρατικό κράτος της Αριστεράς με το αρπαχτικό και αυταρχικό κράτος της Δεξιάς. Κι ότι τη «δεύτερη φορά Αριστερά», όποτε και να είναι αυτή, πρέπει να φτιαχτεί ένα ισχυρό δίχτυ προστασίας για την κοινωνία και να ξηλωθούν όλες οι δεξιές πολιτικές που αυξάνουν τον φόβο.

Τα εμβολιαστικά προγράμματα δεν βασίστηκαν πάνω στις υγειονομικές ανάγκες των χωρών, αλλά πάνω στις δυνατότητες παραγωγής των φαρμακευτικών. Το «αντίδοτο στην πανδημία» πουλιόταν σε ένα ιδιότυπο πλειστηριασμό, όπου ο πλειοδότης παραλάμβανε πρώτος. Σε τιμές αγοράς. Οι προειδοποιήσεις του ΠΟΥ, ότι ανοσία δε μπορεί να υπάρξει αν δεν εμβολιαστεί ολόκληρος ο πλανήτης, αγνοήθηκαν. Οι συζητήσεις για απελευθέρωση των πατεντών, που ξεκίνησαν εδώ και πάνω από ένα χρόνο, έχουν βαλτώσει. Ακόμα και σήμερα, με εξασφαλισμένες πωλήσεις και συμβόλαια πολλών δισεκατομμυρίων, οι εταιρείες αρνούνται να κάνουν πίσω. Κανένας πολιτικός δεν τόλμησε να αντικρούσει το επιχείρημά τους ότι μόνο η ελεύθερη αγορά, ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός, μπορεί να προάγει την έρευνα και την επιστήμη. Και ο πλανήτης αγκομαχά απέναντι στα «κύματα» της πανδημίας, χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει πότε θα περάσει οριστικά αυτή η «φουρτούνα». «Εθελοντές» αιχμάλωτοι της αγοράς παραμένουν οι πολιτικοί και στο θέμα της ενέργειας. Ειδικά για την Ευρώπη, μια ήπειρο που δεν μπορεί να καλύψει μόνη της τις σχετικές της ανάγκες, αυτό αρχίζει πια να μοιάζει με μαζοχισμό. Πρώτη και καλύτερη η «απερχόμενη», αλλά πάντα ενεργή κυρία Μέρκελ, ως μετεμψύχωση της Θάτσερ, μας σέρβιρε τη θεωρία ότι η τωρινή κρίση θα είναι παροδική. Η αγορά λειτουργεί, θα ξαναβρεί τα πατήματά της. Οι ομόλογοι της δεν μπορούν να καταλήξουν σε συλλογική απάντηση στο πρόβλημα. Αρκούνται να παρέχουν ασπιρίνες σε βαριά ασθενείς. Γιατί βεβαίως δεν γίνεται να παραδεχτούν ότι η στρατηγική τους επιλογή για πλήρη απελευθέρωση του τομέα όχι μόνο δεν έφερε βελτίωση και «καλύτερες τιμές» για τους πολίτες, αλλά έχει ρίξει σε μια ενεργειακή επισφάλεια, ακόμα και σε πενία εκατομμύρια νοικοκυριά. Γιατί όποιος είναι φτωχός είναι και φταίχτης. Αυτό πρέπει να αποδεχτούν οι πολίτες. Για τα άτομα, αλλά και για τα κράτη. Το σίριαλ με τους «σπάταλους Έλληνες» της εποχής των μνημονίων δεν τελείωσε. Στις Βρυξέλλες γράφονται τα σενάρια για τα επόμενα επεισόδια. Η σεζόν που έρχεται θα μας εκπλήξει, με καινούρια «σπαρταριστά» επεισόδια.