Αναδημοσιεύσεις

Ο Μοραβιέτσκι έδειξε να μιλά εξ ονόματος πολλών, όταν υποστήριξε ότι η ΕΕ ξεπερνά πλέον το όριο αρμοδιοτήτων, που είναι διατεθειμένο να παραχωρήσει ένα εθνικό κράτος. Ή όταν κατηγόρησε τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι «σφετερίζονται εξουσίες, που δεν διαθέτουν βάσει των συνθηκών και επιβάλλουν τη θέλησή τους στα κράτη μέλη». Όπως εύστοχα παρατήρησαν κάποιοι στις Βρυξέλλες η στάση του πρέπει να προκάλεσε ρίγη, ανάλογα εκείνων που είχε προκαλέσει το «Όχι» των Γάλλων και Ολλανδών στο ξεχασμένο πια ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Τότε που αποδείχτηκε ότι η εθνική κυριαρχία ήταν ένα κεκτημένο, από το οποίο δεν ήθελαν να παραιτηθούν ολοκληρωτικά ορισμένες κοινωνίες. Αυτή την «κυριαρχία» επικαλείται τώρα και η πολωνική κυβέρνηση (και δικαιοσύνη) και πίσω της κρύβονται μια σειρά ακόμα χώρες. Η στάση της κυβέρνησης της Βαρσοβίας δείχνει καλά μελετημένη. Πατάει σε νομικές ασάφειες, αλλά και σε μια ευρέως διαδεδομένη δυσαρέσκεια σε μεγάλα τμήματα αρκετών κοινωνιών για τον τρόπο που λειτουργεί η Ένωση. Και οι πολωνοί λαϊκιστές, όπως και πολλοί ομοϊδεάτες τους σε άλλες πρωτεύουσες δεν αισθάνονται κανένα φόβο από τις απειλές της «διορισμένης» και εξαιρετικά φτωχού πολιτικού διαμετρήματος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η τελευταία προειδοποιεί ότι «αυτά που συμβαίνουν στην Πολωνία απειλούν τα ίδια τα θεμέλια της ΕΕ». Εν μέρει έχει δίκιο. Αλλά δεν συμβαίνουν μόνο εκεί και δεν ξεκίνησαν τώρα. Πηγάζουν από αδυναμίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, που οι όψιμοι οραματιστές του πίστεψαν ότι μπορεί να στηθεί αποκλειστικά πάνω στο ελεύθερο εμπόριο, σε ανταλλαγές φοιτητών και... φτηνότερο roaming. Οι Ευρωπαίοι επιμένουν να συγκαλύπτουν ένα βαθιά πολιτικό πρόβλημα, πίσω από νομικίστικες αντιδικίες και αόριστες «αξιακές» επικλήσεις. Όσο δεν παραδέχονται ότι μόνο η «οικονομική» ενοποίηση είναι αυτή που έχει ουσιαστικά προχωρήσει, κι αυτή μάλιστα ημιτελώς, τόσο θα συνεχίζουν να ονειρεύονται σταθερότητα πάνω σε ένα οικοδόμημα με ασταθή θεμέλια. Και θα γίνονται ολοένα και πιο ευάλωτοι σε εκβιασμούς λαϊκιστών, που γνωρίζουν πολύ καλύτερα από τις Βρυξέλλες τι ακριβώς επιθυμεί να ακούσει η εγχώρια τους εκλογική πελατεία.

Κεν Λόουτς, Εντουάρ Λουί «Διάλογος για την τέχνη και την πολιτική», μετάφραση: Στέλα Ζουμπουλάκη, εκδόσεις Αντίποδες, 2021 Οι δύο συνομιλητές ξεκινούν τη συζήτηση από το δίλημμα που θέτει ο σημερινός καπιταλισμός για την εργασία, για τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες («ή θα πεθάνετε από την πείνα ή θα πεθάνετε στη δουλειά»), ενώ ο Λουί παραδέχεται ότι για το βιβλίο του Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου επηρεάστηκε από την ταινία του Λόουτς Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ και την ψυχολογική και σωματική συντριβή ενός ανθρώπου από τον κρατικό μηχανισμό την οποία απεικονίζει. «Το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας», στην Αγγλία τουλάχιστον, «έχει τιμωρητικό χαρακτήρα», λέει ο Λόουτς, για να προσθέσει: «Πρόκειται για βία. Και μιλώ για συνειδητή βία». Ή αλλιώς, όπως λέει ο Λουί, πρόκειται για «την κοινωνική βία και τις οικονομικές ανισότητες». Το φάσμα των θεμάτων που θίγονται είναι ευρύτατο: από τη συλλογικότητα και την «ηθική του αγώνα», τον Τύπο («οι ιδέες της δεξιάς είναι πανταχού παρούσες στα μέσα ενημέρωσης»), τη θεσμική βία (είτε των αστυνομικών και των δικαστών είτε των ανισοτήτων) και τους άστεγους («αυτή η βία είναι υπερβολικά ορατή»), την τέχνη και τον «λόγο των κυρίαρχων» γι’ αυτήν («η τέχνη δημιουργείται υπό μια συνθήκη οργής», λέει ο ένας, «η τέχνη πρέπει να είναι ανατρεπτική», συμπληρώνει ο άλλος), για το κατεστημένο στην τέχνη και τη «βία του πολιτισμικού κεφαλαίου» (που «μπορεί να είναι ακόμη πιο ισχυρή από εκείνη του οικονομικού κεφαλαίου»), μέχρι βεβαίως το θέμα της Αριστεράς και της σχέσης της με τις υποτελείς τάξεις: ο Λόουτς επικρίνει εκείνη την Αριστερά που «έχει σταματήσει να μάχεται για τις λαϊκές τάξεις» και «έχει ταυτιστεί με τα συμφέροντα των εργοδοτών», ενώ ο Λουί επαναλαμβάνει την κριτική του για «το γεγονός ότι τα κόμματα της θεσμικής αριστεράς εξαφάνισαν σταδιακά από το λόγο τους τούς φτωχούς, την οικονομική επισφάλεια και την κοινωνική βία», θεωρώντας το τη βασική αιτία που οι λαϊκές τάξεις εγκαταλείπουν την Αριστερά ή ακόμα και στρέφονται στην ακροδεξιά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συζήτησή τους οι δύο συνομιλητές αποφεύγουν τα στερεότυπα και τις ευκολίες και θίγουν ή και εμβαθύνουν σε πιο δύσβατα θέματα, όπως π.χ. ο ρόλος της κοινότητας ή μια πιθανή εξιδανικευτική καρικατούρα των λαϊκών τάξεων. Λίγες σελίδες έχει αυτό το βιβλίο, αλλά κάθε σελίδα του σκαλίζει θέματα κρίσιμα, πυροδοτεί προβληματισμούς, συμφωνίες, διαφωνίες, σε μια εύφορη συζήτηση δύο ανθρώπων που, για να επανέλθω στο επίμετρο, «συμμερίζονται μια κοινή στάση: αντιμετωπίζουν τα ερωτήματα από τη σκοπιά των από κάτω».

Συνάγεται ότι η απόφαση για εμβολιασμό ή μη εμβολιασμό διασταυρώνεται και με τη δυναμική των πολιτικών εξελίξεων υπό τις εξής δύο έννοιες. Από τη μία, μεταξύ όσων έχουν εμβολιαστεί διαπιστώνεται η πλειοψηφική απόρριψη της κυβερνητικής διαχείρισης, αλλά με όρους που παραπέμπουν στους κεντρικοπολιτικούς συσχετισμούς. Από την άλλη, μεταξύ των μη εμβολιασμένων η δυσπιστία απέναντι στον εμβολιασμό πλαισιώνεται από μια καθολική αμφισβήτηση της κυβερνητικής επίδοσης στη διαχείριση της πανδημίας. Αυτή η αμφισβήτηση φαίνεται να έχει δύο πτυχές. Αφενός μια αντικυβερνητική, δηλαδή μια εναντίωση στον τρόπο με τον οποίο η συγκεκριμένη κυβέρνηση έχει αποφασίσει να διαχειριστεί την πανδημία και την εμβολιαστική εκστρατεία. Αφετέρου μια ευρύτερη «αντι-συστημική» ή και «αντι-πολιτική», που σχετίζεται με διαχρονικότερες τάσεις/εκδηλώσεις κρίσης εμπιστοσύνης και κρίσης θεσμών. Από το σύνολο των παραπάνω ευρημάτων σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο ρυθμός των νέων εμβολιασμών κρίνεται ως μη ικανοποιητικός από τους αρμόδιους φορείς, ενώ και η εμβολιαστική κάλυψη υπολείπεται του ευρωπαϊκού μ.ό. ή και των από την πολιτεία επιδιωκόμενων στόχων, προκύπτουν τα εξής: Η κυβερνητική στρατηγική στη βάση μιας λογικής «προνομίων», «ποινών»/«αποκλεισμών» και ατομικής «υπευθυνότητας»/«ρίσκου» εκ του αποτελέσματος δεν έχει φανεί επαρκής. Και όχι μόνον αυτό, αλλά μοιάζει να υποδαυλίζει μια συμβολική διαίρεση μεταξύ εμβολιασμένου και μη εμβολιασμένου πληθυσμού -η οποία φαίνεται να επιχειρείται να συντηρηθεί και ως κεντρικοπολιτική πόλωση- που φαίνεται να παράγει τα αντίθετα αποτελέσματα. Η πόλωση που προκαλείται δεν επιτρέπει την κατανόηση της ετερογένειας του πληθυσμού των μη εμβολιασμένων. Η δε προσέγγισή του, όχι ορθά όπως φαίνεται από τα ευρήματα της έρευνας, ως ενιαίου και ομοιογενούς διαμορφώνει και εξ αντανακλάσεως ευνοϊκό έδαφος για την επιδραστικότητα της ανορθολογικής αντιεμβολιαστικής προπαγάνδας. Η οποία, σύμφωνα και με πρόσφατη μελέτη για τα κοινωνικά δίκτυα (Σμυρναίος, Παπαευαγγέλου, Τσιμπούκης, 2021), κυριαρχείται από ακροδεξιές και εν γένει αντιδημοκρατικές δυνάμεις. Λαμβάνοντας αυτά υπόψη και σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, για την ενίσχυση του ρυθμού νέων εμβολιασμών και την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης χρειάζεται η έγκληση μέρους τού μη εμβολιασμένου πληθυσμού, κάτι για το οποίο φαίνεται να απαιτείται άλλο μείγμα στην εκστρατεία πειθούς και σίγουρα όχι η λογική της παραίτησης «η πολιτεία δεν έχει κάτι άλλο να κάνει».

1. Υπάρχει νέα εντολή χρήσης υπηρεσιακού όπλου από αστυνομικούς σε καταδιώξεις αν έχει προηγηθεί «εμβολισμός», κατά προφανή παράβαση της κείμενης νομοθεσίας; 2. Κύκλοι της ΕΛΑΣ διαρρέουν ότι στις 21/9/2021 εκδόθηκε διαταγή με το εξής περιεχόμενο: «Με αφορμή θανατηφόρο ατύχημα μοτοσικλετιστή που έλαβε χώρα χθες στην Αθήνα μετά από καταδίωξη του από αστυνομικούς, δεν θα ενεργούνται καταδιώξεις αν δεν έχει ενημερωθεί πρώτα το κέντρο Άμεσης Δράσης». Δόθηκε τέτοια εντολή και αν ναι από ποιόν; Ποιό περιστατικό αφορούσε και γιατί δεν υπήρξε τότε επίσημη ανακοίνωση από την ΕΛΑΣ παρά το μαθαίνουμε τώρα στα πλαίσια του γνωστού blame game; 3. Αν είχε δοθεί τέτοια εντολή από 21/9/2021, υπήρξε ενημέρωση του κέντρου και σχετική εντολή στα πολλαπλά πανομοιότυπα περιστατικά χρήσης υπηρεσιακού όπλου σε κατοικημένες περιοχές μέσα στον μήνα Οκτώβριο και συγκεκριμένα στις 8/10 στην οδό Μάρνη στο κέντρο της Αθήνας, στις 11/10 στον Άγιο Παντελεήμονα, αλλά και στις 22/10 στα Τρίκαλα, πριν τα γεγονότα στο Πέραμα; 4. Υπάρχει πειθαρχική διερεύνηση αυτών των περιστατικών, πέραν της επίσκεψης του κυρίου Θεοδωρικάκου στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο όπου βρέθηκε ο αστυνομικός κατόπιν του περιστατικού στο κέντρο της Αθήνας την 8/10 όπου έπεσαν πυροβολισμοί με χρήση υπηρεσιακού όπλου; 5. Δόθηκε τελικά εντολή λήξης της καταδίωξης από το κέντρο επιχειρήσεων της Άμεσης Δράσης στις ομάδες της ΔΙΑΣ; Παραβίασαν τη σχετική εντολή οι ομάδες ΔΙΑΣ Δυτικής Αττικής, σε αντίθεση με τις ομάδες ΔΙΑΣ του Πειραιά; Ήταν εν γνώσει του Κέντρου η συνέχιση της καταδίωξης από τις ομάδες ΔΙΑΣ Δυτ. Αττικής, όπως δηλώνουν ανώνυμα αξιωματικοί της ΕΛΑΣ στον δημοσιογράφο Γιάννη Σουλιώτη στην Καθημερινή (25/10/2021); Αν η εντολή λήξης δόθηκε, όπως λέγεται, κατόπιν επικοινωνίας με τον Διευθυντή της Άμεσης Δράσης, ο οποίος είχε συνεπώς πλήρη επιχειρησιακή εικόνα του περιστατικού από την αρχή του, του γνωστοποιήθηκε η συνέχεια της καταδίωξης και τι έπραξε για να τη σταματήσει; 6. Γιατί δεν δημοσιοποιήθηκε από την πρώτη στιγμή στο δελτίο τύπου της ΕΛΑΣ ότι οι κατηγορούμενοι αστυνομικοί της ομάδας ΔΙΑΣ είχαν παραβιάσει εντολή τερματισμού της καταδίωξης; 7. Γιατί δημοσιοποιήθηκε στο δελτίο τύπου της ΕΛΑΣ η πληροφορία περί επτά τραυματιών αστυνομικών («κατά τύχη» ισάριθμων με όσους στη συνέχεια κατηγορήθηκαν) από τη στιγμή που είχε διαβιβαστεί από τους αστυνομικούς στο Κέντρο (υπάρχει σχετικό βίντεο) η μη ύπαρξη τραυματιών αστυνομικών; Γιατί έσπευσε το Αρχηγείο της ΕΛΑΣ να ενισχύσει τον υπερασπιστικό ισχυρισμό των αστυνομικών ότι κινδύνεψε η σωματική τους ακεραιότητα; 8. Πόσα κέντρα υπάρχουν τελικά στην ΕΛΑΣ όσον αφορά τη λειτουργία της ομάδας ΔΙΑΣ και των ομάδων δικυκλιστών αστυνομικών και από πού εκπορεύονται οι εντολές; 9. Μετά τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης, απομακρύνθηκε από διοικητής της ΔΙ.ΑΣ. ο αστυνομικός Διευθυντής Ιωάννης Τριαντάφυλλος και ορίστηκε συντονιστής στο Κέντρο Επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ. Ποιός είναι ο τωρινός διοικητής των ομάδων ΔΙ.ΑΣ. στην Αττική και τι εντολές έχει δώσει; Ποιός είναι ο διευθυντής του κέντρου επιχειρήσεων της Άμεσης Δράσης σήμερα; 10. Θα αποδοθούν ευθύνες στους αστυνομικούς και πολιτικούς προϊσταμένους της ΕΛΑΣ και του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, δηλαδή στους κκ. Καραμαλάκη και Θεοδωρικάκο, για τη χρήση 38 σφαιρών κατά άοπλων νεαρών με αποτέλεσμα έναν νεκρό ή θα συνεχιστεί η συνήθης και συστημική ατιμωρησία των αυθαιρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας, που έχει επίσημα διαπιστωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου;

Μιλάει ο πρωθυπουργός για συμπεριληπτική κοινωνία. Που σημαίνει, κοινωνία ανοιχτή – με κανόνες, ναι, αλλά ανοιχτή - κοινωνία που δεν υποθάλπει τον ρατσιστικό, ξενοφοβικό, σκοταδιστικό λόγο, κοινωνία που απομονώνει και πατάσσει, εν τη γενέσει τους, φασιστικά φαινόμενα. Αυτό όμως προϋποθέτει πολιτικές συγκεκριμένου ύφους, ήθους και στοχεύσεων. Δυστυχώς, τα μέχρι σήμερα δείγματα γραφής της διακυβέρνησης ΝΔ-Μητσοτάκη, πόρρω απέχουν από αυτά τα χαρακτηριστικά. Με συνταγές βγαλμένες από τα πιο σκληρά νεοφιλελεύθερα μοντέλα και με σαφή υστέρηση σε δείκτες προάσπισης όλων των ειδών των δικαιωμάτων, κάθε άλλο παρά μπορεί να επαίρεται για τις επιδόσεις της στον τομέα της συμπερίληψης. Στην οποία (συμπερίληψη), οι πολιτικές στον ευαίσθητο τομέα του προσφυγικού/μεταναστευτικού, κατέχουν περίοπτη θέση. Τι να πρωτοπεί κανείς εδώ; Για τις κλειστές δομές - κέντρα κράτησης; Για τις χωρίς τέλος και σε δημόσια πια θέα επαναπροωθήσεις, όπως αποδεικνύουν τεκμηριωμένα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ –στην Ελλάδα και στο εξωτερικό– με πιο πρόσφατο αυτό της Εφημερίδας των Συντακτών που αφορά 23 άτομα (μεταξύ τους και 5 παιδιά) τα οποία προσέγγισαν την Ικαρία την περασμένη Κυριακή και εγκαταλείφθηκαν από το ελληνικό λιμενικό στα ανοιχτά της Τουρκίας μέσα στην ακυβέρνητη βάρκα τους; Για τις συνεχείς προειδοποιήσεις και συστάσεις ευρωπαίων αξιωματούχων όπως της επιτρόπου ανθρώπινων δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης Ντούνια Μιγιάτοβιτς ή της επιτρόπου μετανάστευσης Ίλβα Γιόχανσον; Ή για τις απίστευτης δυσκολίας ερωτήσεις για την κτήση της ελληνικής ιθαγένειας που συνιστούν, κατά πολλούς, συνταγή μαζικού αποκλεισμού χιλιάδων αλλοδαπών;

Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου οι ζωές κάποιων συνανθρώπων μας δεν έχουν αξία. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου κάποιοι πιστεύουν πως η θανατική ποινή είναι η λύση για οποιαδήποτε παράβαση. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου αυτός που κρατά όπλο δεν έχει κοινωνικές γνώσεις ούτε καν δημοτικού. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου ο χλευασμός οποιουδήποτε είναι έξω από τα κοινωνικά μας πρότυπα είναι μια κανονικότητα. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου ολόκληρες κοινωνικές ομάδες πετάγονται στο περιθώριο γιατί χαλάνε την ιλουστρασιόν εικόνα μας. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου η φτώχεια θεωρείται αποτέλεσμα ατομικής αδυναμίας. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου το παιχνίδι του καλαμαριού θεωρείται επιλογή για όσους δεν έχουν καμία επιλογή. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου ο φόνος ενός ανθρώπου για ασήμαντη αφορμή εξυμνείται ως η σωστότερη επιλογή. Δεν μπορούμε να ζήσουμε σε μία κοινωνία όπου ο φόβος, η απέχθεια για τον άγνωστο, η ανεργία και η φτώχεια θα καθορίζουν τις επιλογές μας. Κι όμως ζούμε σε μια τέτοια κοινωνία. Κι όσο δεν κάνουμε τα αναγκαία για να την αλλάξουμε ούτε προοδευτικοί είμαστε, ούτε πολύ περισσότερο αριστεροί. Στην φωτογραφία είναι ο δολοφονημένος νεαρός. Νίκος Σαμπάνης 18 ετών.

Πρόκειται, λοιπόν, για μια αποδοχή που αποτελεί άθλο στην καθημερινή μας ζωή και πολύ περισσότερο μετά από μια βίαιη, τραυματική εισβολή στην ψυχική και σωματική μας υπόσταση. Πόσοι από μας θα δεχόμασταν έναν θάνατο, μια αναπηρία μετά από τροχαίο ατύχημα ή μια ανίατη αρρώστια χωρίς το παραμικρό αίσθημα αδικίας, χωρίς την επιφωνητική φράση: «Γιατί έτυχε σε μένα; Γιατί τώρα; Τι φταίω; Δεν μου άξιζε τέτοια τύχη!». Πόσοι μπορούν απλώς και μόνον να μιλήσουν για θάνατο, αποχωρισμούς, ατυχίες ή αποτυχίες, ασθένειες που φέρνει η ζωή και όχι η αυθαίρετη εγκληματική θέληση ενός αγνώστου που γίνεται ο δήμιος της δικής μας θέλησης και ελευθερίας; Χρειάζεται, λοιπόν, μια αποποίηση των φαντασιώσεων περί παντοδυναμίας, μια αποδοχή ότι η ζωή είναι ένα είδος παλίμψηστου, ότι η μουτζούρα αποτελεί υπογραφή της εμπειρίας και όχι στίγμα προς απόκρυψη ή εξαφάνιση. Η ψυχανάλυση δεν οχυρώνεται πίσω από την άρνηση του πραγματικού, όπως εξάλλου και τα «θύματα» που καταθέτουν έστω δέκα, είκοσι, τριάντα ή και περισσότερα χρόνια μετά την τραυματική εμπειρία, τα οποία όλο και πιο συχνά αρνούνται τον χαρακτηρισμό «θύμα», εφόσον έχουν μπορέσει να αρθρώσουν δικό τους λόγο –και έχουν αφήσει πίσω τους το καθεστώς αντικειμένου στο οποίο συρρικνώθηκαν από τον δράστη του αδικήματος–, να ανασκευάσουν και να επανεγκαθιδρύσουν τις συμβολικές τους συντεταγμένες. Μια τέτοια ψυχική επεξεργασία είναι μακροχρόνια και επώδυνη, είναι έργο ζωής. Πράγμα που αναγνωρίζει εν μέρει ο νομοθέτης, εφόσον ο γαλλικός Ποινικός Κώδικας δίνει δικαίωμα καταγγελίας έως και τριάντα χρόνια μετά τη διάπραξη του αδικήματος αλλά χωρίς να έχει προβλέψει τη μη παραγραφή του! Οπότε, παρά την εκδίκαση, ο δράστης δεν εκτίει άλλη ποινή πέραν της κοινωνικής απαξίωσής του. Ο ελβετικός Ποινικός Κώδικας προβλέπει τη διά βίου μη παραγραφή αδικημάτων εξαναγκασμού σε γενετήσιες πράξεις όταν στρέφονται ενάντια σε παιδιά που δεν έχουν συμπληρώσει το δωδέκατο έτος της ηλικίας τους. Κατά τον αυστριακό Ποινικό Κώδικα, η παραγραφή αρχίζει από τη συμπλήρωση του εικοστού όγδοου έτους της ηλικίας του θύματος και κατά τον γερμανικό με το τριακοστό. Ο ελληνικός Ποινικός Κώδικας ορίζει ότι «η παραγραφή επέρχεται δεκαπέντε χρόνια μετά την πράξη, αν δεν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη, και είκοσι, αν έχει εκκινήσει η ποινική διαδικασία».

Ενώ οι περιβαλλοντικές απειλές είναι στην πραγματικότητα εκτός ελέγχου, όπως και η ενεργειακή μετάβαση, ενώ η παραγωγή, οι κοινωνικές υπηρεσίες και η απασχόληση πλήττονται από την ακραία νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση, οι αποτελεσματικές διορθωτικές παρεμβάσεις σε αυτούς τους τομείς δεν μπορεί παρά να έχουν δημόσιο χαρακτήρα και να αποφασίζονται και να διοικούνται από θεσμούς διοίκησης κοινών, δηλαδή αναγκαίων για όλους φυσικών πόρων, υπηρεσιών ή αγαθών. Θέματα όπως η περιφερειακή αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, ή άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα, η αποκατάσταση σε περιφερειακό επίπεδο αναγκαίων παραγωγικών δραστηριοτήτων και δυνατοτήτων απασχόλησης, η εξασφάλιση των αναγκαίων κοινωνικών υπηρεσιών, απαιτούν εξειδικευμένες αποφάσεις που δεν μπορούν παρά να υιοθετηθούν με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών ως κοινές αποφάσεις, και να υλοποιούνται υπό τον έλεγχο των κατάλληλων πολιτικών οργάνων. Μια τέτοια προσέγγιση δεν αποτελεί μια «κινηματική» θεώρηση των πάντων, καθώς ο ρόλος ενός κόμματος της Αριστεράς, όπως και της διοίκησης των δημόσιων και κοινωνικών θεσμών στην περίπτωση μιας εκλογικής της νίκης, αποτελούν εργαλεία της επεξεργασίας και υλοποίησης σχεδίων που επιδιώκουν να εκφράσουν το σύνολο της κοινωνίας, και δεν προκύπτουν απλώς από κινηματικές παρεμβάσεις, και ακόμα λιγότερο από μαζικές διαδηλώσεις. Η διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015–2019 δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει το σύνολο των αναγκών των κοινωνικών τάξεων και ομάδων, τις οποίες είχε υποσχεθεί να εκφράσει. Ο πρώτος λόγος είναι ότι η αναγκαστική διαπραγμάτευση με την τρόικα, ήταν ένας μηχανισμός ταυτόχρονης άντλησης εθνικών πόρων από τους δανειστές και επιβολής νεοφιλελεύθερων πληγμάτων. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η προγραμματική προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να ξεφύγει από αναποτελεσματικές πλέον αντιλήψεις για κεϋνσιανή αναθέρμανση και φορντιστική ανασυγκρότηση του καπιταλιστικού καθεστώτος. Σήμερα, πλέον, προέχει η συγκρότηση συλλογικών μορφών συσπείρωσης των λαϊκών τάξεων και του κόσμου της εργασίας, με την από κοινού επεξεργασία και υλοποίηση έστω και μερικής εμβέλειας σχεδίων, που σε τοπικό ή τομεακό επίπεδο διαμορφώνουν νέες καθεστωτικές πρακτικές.