Συνεντεύξεις

Ο νεοφιλελευθερισμός σήμερα έρχεται σε μια στιγμή όπου ολόκληρος ο κόσμος διαπιστώνει την κατάρρευση της πίστης στο τέλος της ιστορίας που πρέσβευε ο νεοφιλελευθερισμός. Η Αγγλία και οι ΗΠΑ, σημαιοφόροι της ελεύθερης αγοράς, σήμερα υποστηρίζουν τον προστατευτισμό. Η σχεδιασμένη οικονομία της Κίνας, με το ένα και μοναδικό κόμμα, είναι σήμερα σημαιοφόρος των ελεύθερων συναλλαγών. Ο κόσμος γύρισε ανάποδα. Ετσι, η νεοφιλελεύθερη πρόταση δεν είναι πια ελκυστική και τα πρότυπά της δεν αποτελούν ιδανικά. Αγγλία και ΗΠΑ, που στα μάτια των άλλων ήταν ένας ορίζοντας προς κατάκτηση, βρίσκονται σήμερα στο αντίθετο ρεύμα. Σ’ αυτό το σενάριο του γενικευμένου χάους, της κατάρρευσης του αφηγήματος της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, τα νεοφιλελεύθερα σχέδια που εφαρμόστηκαν σε μερικές χώρες δεν έχουν πια τη λάμψη, τη δύναμη, την πειθώ που είχαν άλλοτε. Δεν ενθουσιάζουν πια τους ανθρώπους. Οι ανώτερες τάξεις μπορούν για χρόνια να εκδικούνται τις μεσαίες και λαϊκές τάξεις, αλλά δεν θα μπορούν να εξασφαλίζουν το συλλογικό πνεύμα της κοινωνίας μακροπρόθεσμα. Γι’ αυτό και τα σχέδιά τους καταλήγουν να βρεθούν αντιμέτωπα με νέα κύματα λαϊκής δυσαρέσκειας, καθώς τα σχέδια αυτά γεννούν γενικευμένη φτώχεια.

Είναι πολλές οι εκφάνσεις καταστολής και ανάγονται στο ευρύτερο δόγμα «Νόμος και Τάξη». Κάθε κυβέρνηση οφείλει να νομιμοποιήσει την εκλογή της στον λαό, στους ψηφοφόρους της. Όμως, στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορεί να ενεργήσει ελεύθερα ούτε στην οικονομία, ούτε στην εξωτερική πολιτική ή σε άλλους τομείς, οπότε το μόνο που μπορεί να κάνει αυτόνομα είναι το «Νόμος και Τάξη». Κάτι, που στην πραγματικότητα είναι ουτοπία, γιατί δε μπορεί ποτέ να υπάρξει πλήρως νόμος και τάξη, όπως δεν μπορεί να υπάρξει πλήρως η ελευθερία.  Όλο αυτό το αφήγημα απευθύνεται στο αίσθημα ανασφάλειας που τροφοδοτείται κυρίως από τα ΜΜΕ. Οι μελέτες δείχνουν ότι το αίσθημα ανασφάλειας είναι μεγαλύτερο στις πιο ασφαλείς περιοχές και εντείνεται όταν αυξάνονται τα μέτρα ασφάλειας. Όλα γίνονται με επικοινωνιακούς όρους με αποτέλεσμα να έχουμε καταστολή, όχι όμως νόμο και τάξη. Για παράδειγμα στα Εξάρχεια, η Δίωξη Ναρκωτικών ήταν και παραμένει αδρανής και το εμπόριο ναρκωτικών συνεχίζεται, όπως και η μικροεγκληματικότητα. Βλέπουμε παντού ΜΑΤ, όμως τα ΜΑΤ αν δουν λίγο πιο κάτω μια κλοπή δεν επιτρέπεται να μετακινηθούν από τη θέση τους για να πιάσουν τον δράστη. Παραμένουν στα σημεία που τους έχουν υποδειχθεί για ώρες χωρίς να κάνουν τίποτα. Η εικόνα που δίνουν στους πολίτες είναι αρνητική. Μια αργόσχολη Αστυνομία, που δεν έχει τίποτα να κάνει. Οι πολίτες τους πληρώνουμε για να κάθονται;

Πάντα για τη Δεξιά και τις συντηρητικές δυνάμεις αυτό είναι το περιεχόμενο της ανάπτυξης, τόνισε μεταξύ άλλων μιλώντας Στο Κόκκινο ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Θοδωρής Δρίτσας, αναφερόμενος στο λεγόμενο αναπτυξιακό νομοσχέδιο και στα μέτρα που αυτό περιλαμβάνει, τα οποία στον πυρήνα τους έχουν όσα έζησε η ελληνική κοινωνία τις δεκαετίες του 1990 και του 2000. Παρακολουθώντας κάποιος τη συζήτηση στη Βουλή - εξήγησε στον Γιώργο Τραπεζιώτη ο κ. Δρίτσας - δεν διαπιστώνει μόνο την ύπαρξη δύο σχολών σκέψης αλλά και συγκεκριμένες πολιτικές και πρακτικές. Χαρακτήρισε δε αυτή τη συζήτηση στο κοινοβούλιο και διδακτική καθώς, όπως εξήγησε, η μια οδήγησε την Ελλάδα και την οικονομία στη χρεοκοπία και η άλλη με πολύ κόπο και μεθοδικότητα και με πολύ πόνο αποκατέστησε όχι μόνο την οικονομία αλλά και την κοινωνία σε μια τροχιά που μπορεί κανείς να ελπίζει ότι τα πράγματα μπορούν να πάρουν πορεία και να διορθωθούν. Όλα αυτά τα μέτρα που παίρνει η ΝΔ έχουν τραγικά διαψευστεί τόνισε ο κ. Δρίτσας και είναι πολύ νωπό όλο αυτό το βίωμα, «δεν είναι θεωρητική η κριτική μας» σημείωσε. Η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής είναι το ζητούμενο για τον ΣΥΡΙΖΑ και η μείωση των κοινωνικών αντιθέσεων περιλαμβάνεται στον προγραμματισμό που κάνει όμως δεν υπάρχει «ούτε κατ’ ίχνος» αυτό στην πολιτική επεξεργασία των αρίστων σημείωσε ο κ. Δρίτσας, ο οποίος επισήμανε και το μιντιακό σκοτάδι και την αναγκαιότητα η φωνή του ΣΥΡΙΖΑ να φτάνει παντού. Όπως εξήγησε, η υπεροπλία της ισχύος και των μέσων υπέρ της ΝΔ και βάρος του ΣΥΡΙΖΑ είναι δεδομένη και μίλησε για θεομπαίχτες που δεν έχουν ούτε ιερό ούτε όσιο.

Σήμερα που τα ΜΜΕ έχουν γίνει πολύ πιο διεισδυτικά, η εξουσία λειτουργεί όλο και πιο συνωμοτικά με μέτρα περιστολής και καταστολής της ελευθερίας του Τύπου. Είναι πολύ ανησυχητικό το φαινόμενο παραβίασης της ελευθερίας του Τύπου. Συνιστά επιδείνωση του δείκτη Δημοκρατίας στον δυτικό κόσμο.

Να ανεβάσουμε το δείκτη αυτοπεποίθησης. Έχουμε κάθε δικαίωμα να το κάνουμε. Όσα λάθη, παραλείψεις ή καθυστερήσεις και αν επισημάνει κανείς, το κόμμα μπορεί να ανασυνταχθεί, για να επιτύχει συνεχή προωθητικά βήματα στην κατεύθυνση που λέει η διακήρυξή μας: ανασύνταξη της οικονομίας και της κοινωνίας, με κοινωνικό κράτος, με ισοκατανομή πλούτου, με έμφαση στην υγεία, την παιδεία και τον πολιτισμό, με στήριξη της εργασίας ως παραγωγικού μεγέθους, με διεθνιστική ταυτότητα, ενάντια σε κάθε είδος ρατσισμού και διακρίσεων. Τον κορμό τον έχουμε, αλλά πρέπει να τον επεκτείνουμε με τεκμηρίωση και εμβάθυνση και να τον πιστέψουμε. Να συνθέσουμε με επάρκεια, με σαφή ταυτότητα τον αντιπολιτευτικό λόγο μας, όχι μόνο για να αναδεικνύουμε κάθε φορά τα κακά της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά κυρίως για να αναδεικνύουμε μια λαϊκή εναλλακτική προοπτική. Έτσι θα έχει πολλαπλασιαστική δυναμική η συνάντησή μας με τα άλλα συνεργαζόμενα ρεύματα. Δεν αρκεί μια δηλωμένη πρόθεση να προχωρήσουμε μαζί, απαιτείται και μια στέρεη βάση.

Η ΝΔ, δηλητηριάζοντας για ψηφοθηρικούς σκοπούς τον λαό με μισαλλόδοξα και ξενοφοβικά μηνύματα, επιχειρεί να μετατρέψει τη χώρα μας από παγκόσμιο σύμβολο ανθρωπισμού σε μια φοβική, κλειστή κοινωνία. Αυτό ο λαός δεν θα το επιτρέψει.

Η αναγκαιότητα αποτίμησης της πορείας μας κατά την κυβερνητική θητεία είναι προφανής. Για κάποιους λόγους χάσαμε, δεν έγιναν όλα τέλεια. Από τη μια κατορθώσαμε πολλά σε δύσκολες συνθήκες, και είναι σαφές ότι τα πιστωθήκαμε θετικά από τον κόσμο, με το 31,5%. Από την άλλη, πολλά από όσα εφαρμόσαμε δεν ήταν μέρος της πολιτικής και του οράματός μας, μας επιβλήθηκαν. Ορισμένα από αυτά δε, ίσως πιστέψαμε παραπάνω από ό,τι έπρεπε ότι ήταν επιβεβλημένα.  Τώρα λοιπόν που βγαίνουμε από τους μνημονιακούς καταναγκασμούς οφείλουμε να αποκαταστήσουμε τη δική μας πολιτική και να συστηθούμε ξανά στην κοινωνία και ιδιαίτερα στα νέα παιδιά που λόγω ηλικίας δεν ξέρουν πώς ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ πριν γίνει κυβέρνηση. Παρόλα αυτά, τον έχουν στηρίξει εκλογικά σε όλες τις αναμετρήσεις από το 2012, κατατάσσοντάς τον πρώτο στις προτιμήσεις τους. Εν κατακλείδι, η συζήτηση είναι που θα αναδείξει ποια θα είναι η φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ την επόμενη περίοδο.   Είναι απολύτως απαραίτητο να μπούμε σε διαδικασία διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και ανανέωσης, αλλαγής ορισμένων στοιχείων, αφού τίποτα δεν μπορεί να μένει για πάντα αναλλοίωτο. Η ζωή, η πολιτική, η κυβερνητική εμπειρία, όλα διδάσκουν. Ένα μόνο μένει σταθερό, η αριστερή και προοδευτική μας φυσιογνωμία.  Ήδη, το διάστημα μετά την εκλογική αναμέτρηση έχουμε υποδεχθεί χιλιάδες νέα μέλη. Πρόκειται για συνειδητοποιημένο πολιτικά κόσμο από τον προοδευτικό χώρο, και έχει διαπιστώσει -με απέχθεια, θα έλεγα- πώς η ολιγαρχία και τα ΜΜΕ στήριξαν μονομερώς ένα κόμμα, πώς ο ΣΥΡΙΖΑ με τις αδυναμίες του πέτυχε πράγματα, πώς η ΝΔ μέσα σε τρεις μήνες επιχειρεί την ολική ανατροπή των κατακτήσεων της διακυβερνησής μας.  Η διεύρυνση όμως του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι αναγκαία, δεν υποκαθιστά αλλά επιβάλει την ανάγκη πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών, δηλαδή τη δημιουργία ενός μπλοκ κατά της κυβέρνησης ΝΔ. Όσο για τα οργανωτικά, έπονται της συζήτησης για τα πολιτικά ζητήματα. Προηγείται το κύριο, το πολιτικό, χωρίς να υποτιμώ τίποτα. Θα τα βρούμε τα άλλα στην πορεία.  

Το προσφυγικό βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ατζέντας μας και πρέπει να κάνουμε παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα, και στο κοινοβουλευτικό και στο ευρωπαϊκό, ζητώντας ένα κοινό σύστημα ασύλου και ισομερή κατανομή, και στην αυτοδιοίκηση και στο κινηματικό. Ήδη έχουμε κάνει κοινοβουλευτικές ερωτήσεις για τα θέματα του ΑΜΚΑ και της εκπαίδευσης, έχουμε επικοινωνία με διεθνούς οργανισμούς και σε κάθε ανοιχτή δομή είμαστε εκεί με τις τοπικές κινήσεις αλληλεγγύης και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Δεν θα δείξουμε την αλληλεγγύη μας μόνο σε όσους πρόσφυγες έρχονται, αλλά θα αξιώσουμε και να συνεχιστεί και μια πολιτική που εφαρμόσαμε τα προηγούμενα χρόνια, που παρά τα προβλήματα και τις αδυναμίες που υπήρχαν, έβαλε το προσφυγικό σε μια ροή, με προγράμματα στέγασης και ένταξης. Το ίδιο ισχύει και για το μεταναστευτικό, που και σε αυτό κινδυνεύουν να τορπιλιστούν οι κατακτήσεις του προηγούμενου διαστήματος και αφορούν πάνω από 600.000 ανθρώπους, που βρίσκονται εδώ χρόνια και έχουν προσφέρει τα μέγιστα στη χώρα. Θα πρέπει να δούμε το προσφυγικό και το μεταναστευτικό στη λογική της ένταξης, του σεβασμού των δικαιωμάτων και της ανθρωπιάς, ενάντια στη λογική της εισβολής και του δημόσιου κινδύνου που προσπαθεί να χτίσει η ΝΔ.

Το 2,8% δεν είναι ο αριθμός που πραγματικά προβλέπουν, είναι αυτό που χρειάζονται για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό, backward engineering όπως λέγεται … Λες τι χρειάζομαι για να κλείσει ο προϋπολογισμός; 2,8%. Τι πρέπει να υπάρξει για να έχω 2,8%; Αυτά. Το ίδιο ισχύει και για άλλα μέτρα. Κλείνουν το κενό με μεγαλύτερη ανάπτυξη, με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές που υποτίθεται ότι θα φέρουν πάνω από 600 εκατ. ευρώ, μειώνουν το “ταβάνι” των δαπανών (και δεν ξέρουμε ακόμη αν είναι στην Υγεία, την Παιδεία, κτλ. κ.ά) (...) μέσα στην κυβέρνηση υπάρχουν… true believers που «έχουν δαγκώσει την λαμαρίνα του νεοφιλελευθερισμού», ότι αν μειωθεί η φορολογία θα υπάρχει φοβερή ώθηση στην οικονομία … ο κ. Σκυλακάκης π.χ. το πιστεύει ο άνθρωπος … υπάρχουν και οι ρεαλιστές … αλλά το χειρότερο είναι ότι δεν τους πολυπειράζει αν δεν τους βγει. Αν έχουν έλλειμμα, θα κόψουν το κοινωνικό κράτος … κάθε εμπόδιο σε καλό, γι’ αυτούς.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα χρησιμοποιούν τα κόμματα για τους ανθρώπους κάτω των 50 και τους νέους ψηφοφόρους από 18 και άνω. Οι νέοι άνθρωποι πλέον δεν διαβάζουν εφημερίδες. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι εταιρείες επικοινωνίας των κομμάτων αξιοποιούν την τηλεόραση για τους ηλικιωμένους και τα social media για τους νεότερους, που μπορεί να μην είναι πολιτικά οργανωμένοι, είναι όμως πολύ καλύτερα ενημερωμένοι. Τα κόμματα χρησιμοποιούν τα μέσα αυτά σαν ΜΜΕ, ενώ η ιδιαιτερότητά τους είναι ότι έχουν τη δυνατότητα της διαδραστικότητας. Δηλαδή ο υποψήφιος κανονικά θα έπρεπε να απαντήσει σε κάθε χρήστη. Η μη απάντηση γίνεται συνώνυμη μιας αδύναμης θέσης, με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι να αφήνουν να κρέμονται ερωτήματα και έτσι ό,τι κερδίζουν σε κοινό ή αναγνωσιμότητα να το χάνουν από τον τρόπο που χρησιμοποιούν τα social media.