Συνεντεύξεις

Αλέξης Χαρίτσης: Οφείλουμε να έχουμε ένα ρεαλιστικό και ριζοσπαστικό σχέδιο για την επόμενη μέρα

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιάννης Αγουρίδης

* Η κυβέρνηση φέρεται να ετοιμάζει την επανεκκίνηση της αγοράς. Με ποιον τρόπο θα πρέπει να συμβεί αυτό κατά τη γνώμη σας;

Πρόκειται για τραγέλαφο. Κάθε μέρα διάφορα στελέχη της κυβέρνησης εξαγγέλλουν, σαν άλλοι προφήτες, το άνοιγμα της αγοράς και κάθε μέρα αλληλοαναιρούνται και αυτοδιαψεύδονται. Το αποτέλεσμα είναι από τη μία η ένταση της πανδημίας και από την άλλη η γενίκευση της σύγχυσης. Δεν είναι αστείο. Είναι μια εγκληματική επιλογή που δυναμιτίζει την κοινωνική πειθαρχία και οδηγεί νομοτελειακά την οικονομία στην καταβαράθρωση. Το κυβερνητικό ράβε – ξήλωνε δοκιμάζει καθημερινά επιχειρήσεις και εργαζόμενους, αλλά και την υπομονή της κοινωνίας στο σύνολό της.

Εμείς είμαστε ξεκάθαροι. Η επανεκκίνηση της οικονομίας πρέπει να γίνει βάσει ενός ολοκληρωμένου σχεδίου, με ασφάλεια και ξεκάθαρους κανόνες για όλους. Στην περίπτωση δε του τουρισμού πρέπει από τώρα να υπάρξουν ένα στοχευμένο πρόγραμμα εσωτερικού τουρισμού και σαφή πρωτόκολλα στις αφίξεις εξωτερικού. Αλλιώς θα ξαναδούμε το περσινό φιάσκο.

Ας το καταλάβει η κυβέρνηση έστω και τώρα. Για να ανοίξει η αγορά πρέπει την ίδια στιγμή να έχουμε μέτρα ιχνηλάτησης και περιορισμού της διασποράς, με αποσυμφόρηση των μέσων μεταφοράς και διενέργεια μαζικών τεστ στους χώρους εργασίας. Μόνο η κοινωνική θωράκιση μπορεί να εξασφαλίσει την οικονομική επανεκκίνηση.

* Η Ν.Δ. αναφέρει πως, αν είχε ακούσει τις οικονομικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ από την περυσινή χρονιά, τώρα δεν θα υπήρχαν ταμειακά διαθέσιμα για την -από εδώ και στο εξής- αντιμετώπιση της κατάστασης. Πώς απαντάτε σε αυτό;

Η ελληνική κυβέρνηση πρωτοτυπεί. Στις περισσότερες χώρες οι κυβερνήσεις έσπευσαν να στηρίξουν την κοινωνία, ενώ εδώ επί μήνες ακούμε ότι πρέπει να κάνουμε “υπομονή”. Αν η κυβέρνηση είχε εφαρμόσει τις στοχευμένες, κοστολογημένες προτάσεις μας για στήριξη της πραγματικής οικονομίας, οι επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά, αλλά και τα δημοσιονομικά της χώρας θα βρίσκονταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση.

Είναι, νομίζω, καιρός να αναλογιστούμε το εξής: Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχθηκε πολύ πιο ικανός από το παλιό πολιτικό σύστημα να αντιμετωπίσει μια εξαιρετικά δύσκολη δημοσιονομική συνθήκη κρατώντας ταυτόχρονα την κοινωνία όρθια. Ενώ σήμερα η πρότασή μας βρίσκεται σε συγχρονισμό με την παγκόσμια τάση για την αναζήτηση διεξόδου από την πρωτοφανή συνθήκη της πανδημίας. Είναι προκλητικό η κυβέρνηση να μας κάνει μαθήματα οικονομίας.

* Τι πρέπει να γίνει μέσα στο επόμενο διάστημα ώστε να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τις επιχειρήσεις;

Η οικονομία δεν θα ανακάμψει από μόνη της, ακόμη και μετά το τέλος της πανδημίας. Η θεωρία του “ελατηρίου” δεν μπορεί να δουλέψει αν το ελατήριο στο μεταξύ έχει σπάσει! Για να μην σπάσει λοιπόν δεν μπορούμε να αφήσουμε επιχειρήσεις και εργαζόμενους να καταρρεύσουν.

Γι’ αυτό εξαρχής μιλήσαμε για μη επιστρεπτέες ενισχύσεις στις επιχειρήσεις και στοχευμένα προγράμματα για κλάδους με μεγάλο ειδικό βάρος στην οικονομία, όπως το λιανεμπόριο, η εστίαση και ο τουρισμός. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ενεργοποιηθούν επιτέλους τα σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία που δρομολογήθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά για την χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, όπως η αναπτυξιακή τράπεζα.

Στήριξη της εργασίας και όχι της αναστολής της και ενίσχυση του εισοδήματος των νοικοκυριών, όχι μόνο ως όρο κοινωνικής συνοχής, αλλά και ως μέτρο για την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Αναγκαία συνθήκη όμως για την ανάταξη της οικονομίας μας είναι και η ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους της κρίσης με πρόβλεψη απομείωσης του αρχικού κεφαλαίου.

* Προκύπτει ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας έχει εκτοξευτεί πάνω από 200%. Αντέχει η ελληνική οικονομία το μείγμα των μέτρων που προτείνετε; Σας ανησυχεί -στην πορεία του χρόνου- η κάποιου είδους επιβολή Μνημονίου από την Ε.Ε.;

Το χρέος είναι ποσοστό του ΑΕΠ. Αν έχουμε αυτό το δεδομένο ως αφετηρία, είναι σαφές ότι όσο το ΑΕΠ συρρικνώνεται τόσο το χρέος ως ποσοστό αυξάνεται. Ειδικά λοιπόν σε συνθήκες πρωτοφανούς ύφεσης πρέπει να στηρίξουμε την οικονομία -όχι όμως μόνο με τη μορφή δανείων! Κρίσιμη είναι η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που θα έχουν άμεση και ευεργετική επίπτωση στο ΑΕΠ της χώρας, ενώ θα αποτελέσουν το εφαλτήριο και για την προσέλκυση ουσιαστικών ιδιωτικών επενδύσεων.

Όσο η κυβέρνηση επιμένει στην πολιτική της αναστολής κάποιων υποχρεώσεων και του νέου δανεισμού, τόσο τα δημόσια έσοδα θα οδηγούνται σε κατάρρευση και το δημόσιο χρέος θα εκτοξεύεται. Η χώρα μας πρέπει να αξιοποιήσει σήμερα τις δυνατότητες που διαθέτει, όπως τα ταμειακά διαθέσιμα και η πανευρωπαϊκή άρση των δημοσιονομικών περιορισμών, για να στηρίξει την οικονομία με ουσιαστικά μέτρα. Αν αφήσουμε αυτό το παράθυρο ευκαιρίας να κλείσει, θα αναγκαστούμε να δανειστούμε με χειρότερους όρους. Και τότε, ναι, αυτό θα σημαίνει νέο Μνημόνιο.

* Σε περίπου τρεις μήνες αναμένεται να αρχίσουν να εκταμιεύονται τα πρώτα κονδύλια από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης. Ποιες είναι οι προτάσεις σας για την αξιοποίηση των πόρων;

Τα 32 δισ. που αναμένεται να λάβουμε από το ταμείο ανάκαμψης μας δίνουν τη δυνατότητα να πάρουμε γενναία μέτρα για τη διάσωση της οικονομίας και να θωρακίσουμε τις κοινωνικές υποδομές, με έμφαση στην Υγεία, την Παιδεία και τις μεταφορές. Να αντιμετωπίσουμε δηλαδή άμεσα τις συνέπειες της πανδημίας.

Το κατεπείγον της άμεσης ανακούφισης πρέπει να είναι εφαλτήριο ενός οραματικού μετασχηματισμού. Η πανδημία μάς έδειξε τα όρια του “χθες”. Μπορεί να σκιαγραφήσει και τα χαρακτηριστικά του “αύριο”. Θέλουμε ένα βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο με κανόνες για όλους και στόχο την καταπολέμηση των ανισοτήτων κάθε είδους: εργασιακών, κλαδικών, περιφερειακών, έμφυλων, ηλικιακών.

Αυτό το μοντέλο περιλαμβάνει την προώθηση παραγωγικών επενδύσεων σε νευραλγικούς τομείς, όπως η βιομηχανία, η μεταποίηση, η κυκλική οικονομία και η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Τη δημιουργία ολοκληρωμένων αλυσίδων αξίας από την πρωτογενή παραγωγή μέχρι τη μεταποίηση και τη διάθεση στην αγορά και την ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας σε όλο το παραγωγικό και τεχνολογικό φάσμα. Τη στήριξη της εργασίας και την αξιοποίηση των επιστημόνων και του τεχνικού δυναμικού της χώρας μας. Την οικοδόμηση ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους.

Στόχος όλων πρέπει να είναι οι πόροι αυτοί να έχουν παραγωγικό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία. Και αυτό προϋποθέτει την διαφάνεια και τον δημοκρατικό σχεδιασμό. Η παντελής έλλειψη διαβούλευσης από την κυβέρνηση σχετικά με την αξιοποίησή τους φοβόμαστε ότι υποκρύπτει την κατεύθυνσή τους σε συγκεκριμένους οικονομικούς ομίλους και έργα χωρίς προστιθέμενη αξία.  Όπως έχει συμβεί πάμπολλες φορές στο παρελθόν, με τα γνωστά οδυνηρά αποτελέσματα.

* Δημοσιεύματα στον Τύπο αναφέρονται στις σκέψεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Σας ανησυχεί μια τέτοια εξέλιξη;

Μας ανησυχεί η κυβερνητική ανευθυνότητα, όχι η προοπτική των εκλογών. Η κυβέρνηση εδώ και καιρό διακινεί σενάρια και οι υπουργοί της, αντί να ασχολούνται με τα φλέγοντα ζητήματα που καίνε την κοινωνία, ήδη σκέφτονται πού θα πολιτευτούν. Είναι μια εξοργιστική -δεδομένων των συνθηκών- φιλολογία που κάνει κακό στη χώρα. Αν ο κύριος Μητσοτάκης προχωρήσει σε εκλογές, τον περιμένει μια μεγάλη έκπληξη. Διότι η απογοήτευση και η οργή για την πολιτική του, αλλά και η αγωνία για μια άλλη προοπτική θα αποτυπωθούν και στις κάλπες.

* Σε κάθε περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ διατρανώνει τις αποτυχίες της κυβέρνησης σε μια σειρά από σημαντικά ζητήματα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του τόπου. Μήπως σκοπεύετε να ζητήσετε εσείς τη διενέργεια πρόωρων εκλογών;

Με την πολιτική που εφαρμόζει από τον Ιούλιο του 2019, η κυβέρνηση έχει οδηγήσει την κοινωνία στα όριά της. Από τη μία επέλεξε να χρησιμοποιήσει την κρίση ως ευκαιρία για να επισπεύσει την υλοποίηση του αντικοινωνικού της προγράμματος επιτιθέμενη στα εργασιακά δικαιώματα, το κοινωνικό κράτος και το περιβάλλον. Από την άλλη αρνείται να ενισχύσει ουσιαστικά το ΕΣΥ, ενώ με τα ελλιπή, αποσπασματικά μέτρα της στην οικονομία μάς έχει οδηγήσει στη δεύτερη μεγαλύτερη ύφεση στην Ευρωζώνη.

Αυτή την πλήρη αποτυχία επιλέγει να τη διαχειριστεί αποκλειστικά με επικοινωνιακούς όρους, ακραία καταστολή και περιστολή των δημοκρατικών μας δικαιωμάτων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ για να θωρακίσει την κοινωνία, να διασφαλίσει τη δημόσια υγεία, να ανασυντάξει την οικονομία, να διευρύνει τη δημοκρατική συμμετοχή στα κοινά. Αυτό το πρόγραμμα είναι κοινωνική ανάγκη. Και αυτή είναι η κοινωνική συνθήκη που θα οδηγήσει -αργά ή γρήγορα- και σε ανάλογες πολιτικές εξελίξεις.

* Σας προβληματίζει η δημοσκοπικά σταθερή εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένης της ευρείας αποδοκιμασίας των πολιτών προς την κυβερνητική πολιτική; Σκοπεύετε να προχωρήσετε σε κάποιες αλλαγές στη στρατηγική σας;

Η αποδοκιμασία είναι πλέον ορατή και στις δημοσκοπήσεις και στην καθημερινότητα. Το στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ο μετασχηματισμός της σε προωθητική πολιτική κατεύθυνση. Και φυσικά εκεί έχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε! Δεν αρκεί να λέμε ότι έχουμε διαφορετική πρόταση, οφείλουμε να το δείχνουμε καθημερινά και να πείσουμε, όχι για τις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για τη δυνατότητα ενός ρεαλιστικού και ριζοσπαστικού σχεδίου για την επόμενη μέρα.

Έχουμε την εμπειρία του 2015-2019, έχουμε την εμπιστοσύνη εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών, έχουμε μια πολιτική πρόταση που συνδιαλέγεται με τη μεγάλη πρόκληση του κοινωνικού μετασχηματισμού του 21ου αιώνα. Αυτή η πολλαπλή παρακαταθήκη μάς προσθέτει μια καθοριστική ευθύνη: να αποδείξουμε ότι υπάρχει και άλλος δρόμος.

* Έχει ετοιμάσει ο ΣΥΡΙΖΑ μια νέα συνολική πρόταση για την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας και ποια είναι αυτή;

Το σχέδιο των προγραμματικών μας θέσεων έχει ήδη δοθεί στη δημοσιότητα και το επόμενο διάστημα θα αποτελέσει αντικείμενο ευρύτατου διαλόγου -όχι μόνο στο εσωτερικό του κόμματος, αλλά και με τους πολλούς και τις πολλές που ενδιαφέρονται για την υπόθεση της σύγχρονης κοινωνικής Αριστεράς. Το όραμά μας δεν εξαντλείται στην κατεπείγουσα ανάγκη της καταπολέμησης των καταστροφικών επιλογών της κυβέρνησης. Το αντίθετο. Εκκινεί από το σημείο αυτό για να περιγράψει με συγκεκριμένους όρους τους μεγάλους μετασχηματισμούς και τις ριζοσπαστικές τομές που έχουμε ανάγκη.

Διότι τελικά οι ιδέες δοκιμάζονται στην πράξη. Και η δική μας καθημερινή πολιτική πράξη οφείλει την ίδια στιγμή να περιγράφει με σαφήνεια μια κοινωνία ισότητας, δικαιοσύνης και θωράκισης έναντι των πολλαπλών κινδύνων που μας περιβάλλουν.

Πηγή: Η Αυγή