Macro

07
01

Γιάννης Ρίτσος: “Γράμμα στον Ζολιό – Κιουρί”

"Αη - Στράτης Νοέμβρης 1950 Αγαπημένε μου Ζολιό, σου γράφω από τον Αη - Στράτη. Βρισκόμαστε δω πέρα, κάπου τρεις χιλιάδες άνθρωποι απλοί, δουλευτάδες, γραμματιζούμενοι με μια τρύπια κουβέρτα στον ώμο μας μ' ένα κρεμμύδι, πέντε ελιές κ' ένα ξεροκόμματο φως στο ταγάρι μας άνθρωποι απλοί σαν τα δέντρα μπροστά στον ήλιο άνθρωποι που δεν έχουμε άλλο κρίμα στο λαιμό μας εξόν μονάχα που αγαπάμε όπως και συ τη λευτεριά και την ειρήνη. (...) Ξεμάθαμε πολλά, Ζολιό, ξεμάθαμε πώς γλιστράει το ψάρι της γαλήνης στα ρηχά της σιγαλιάς πώς μπλέκονται οι γαλάζιες φλέβες στα χέρια της άνοιξης - ξεμάθαμε μάθαμε τώρα κάτι πράματα απλά πολύ απλά πολύ σίγουρα πως ο ουρανός αρχίζει απ' το ψωμί πως δεν είναι δίκιο άλλοι να βγάζουν το ψωμί κι άλλοι να τρώνε το ψωμί πως δεν είναι δίκιο να φτιάχνουν κανόνια και να λείπουν τ' αλέτρια, - απλά πράματα, μπορεί κ' ένα παιδί να τα πει σε μια φυσαρμόνικα της τσέπης μπορεί κ' ένας καλός φαντάρος που ονειρεύτηκε τη μάνα του να τιναχτεί απ' τον ύπνο του και να τα πει σε μια σάλπιγγα κ' οι νεκροί μας τα ξέρουν πιο καλά - κάθε νύχτα η σιωπή τους τα φωνάζει - απλά πράματα - δεν είμαστε σοφοί, Ζολιό, απλά πράματα λέμε πολύ απλά τα λέμε πως αξίζει κανένας να ζει και να πεθαίνει για τη λευτεριά και την ειρήνη. (...) Ζολιό, πες και στους άλλους αδελφούς μας στον Ερεμπουργκ, στον Αραγκόν και στο Νερούντα, στον Ελυάρ, στον Πικασσό και σ' όλα μας τ' αδέρφια πως είμαστε δω πέρα τρεις χιλιάδες εξόριστοι όχι για τίποτ' άλλο, αδέρφια μου, παρά μονάχα, να, γιατί και 'μεις όπως και 'σεις σηκώνουμε στη ράχη μας ένα αγκωνάρι απ' το καμένο σπίτι μας να χτίσουμε για κείνους που θα 'ρθούν ένα καινούργιο σπίτι με πολλά παράθυρα πολλά φαρδιά παράθυρα προς την ανατολή να μη νυχτώνει από νωρίς η καρδιά των μανάδων να μην κοιμούνται κάθε βράδυ τα παιδιά δίπλα στο θάνατο. Και πού θα πάει, Ζολιό; - θα λιώσουμε μια μέρα τις οβίδες να φτιάξουμε σφυριά κι αλέτρια και μπαλκόνια και φτερά κ' ένα άγαλμα Αφτερης Χαράς στη στάση, εκεί, των λεωφορείων, στη φτωχογειτονιά μας στη γειτονιά μας που θα μερμηγκιάζει απ' τα γιαπιά κάτου απ' τ' ασίγαστο χωνί του χεροδύναμου μεγάφωνου των συνδικάτων που όλο θα λέει, θα λέει σταράτα και με νούμερα για τις τεράστιες καταχτήσεις των λαών στο πλάνο της ανοικοδόμησης και θ' απαγγέλλει ποιήματα των νέων προλετάριων ποιητών για το χαρούμενο έρωτα για τους υδατοφράχτες και για τον εξηλεκτρισμό του κόσμου. Αχ, έτσι, αδέρφια μου, να μην υπάρχουν πια καμένα σπίτια μα να 'ναι όλος ο κόσμος ένα σπίτι ασβεστωμένο με τη βούρτσα του ήλιου κι αχ, έτσι, αδέρφια μου, τούτο το σπίτι να το συγυρνάει μονάχα η μάνα μας η Λευτεριά κ' η πρωτοθυγατέρα της η Ειρήνη."
07
01

Κατά συρροή πολιτικές δολοφονίες

Το «Βελούδινο γάντι» (Εκδόσεις των Συναδέλφων) σε μετάφραση Γιάννη Καυκιά -ένα απ’ τα μεγαλύτερα σε έκταση μυθιστορήματα του εμβληματικού Φρεντερίκ Α. Φαζαρντί- εκδόθηκε το 1994. Βασικός χαρακτήρας, ο αναρχίζων αστυνομικός διευθυντής στη Δίωξη Εγκλήματος Παντοβάνι, βετεράνος πλέον, καθώς μετρά είκοσι συναπτά έτη ενεργού υπηρεσίας. Μαζί του ο σπουδαγμένος υποδιευθυντής Οτζετίντ και ο ιδιότυπος αρχιφύλακας Πριμρόζ. Ό,τι έχει απομείνει από τη φιλοσοφημένη πεντάδα των σέβεντις, τότε που φρέσκοι στους καπνούς του Μάη του ’68 πίστευαν πως θα πολεμούσαν την κοινωνική αδικία μέσα από την οργανωμένη πάταξη των εγκληματιών.
07
01

Σε ταληράκια

Μας διαβεβαίωσε ότι σε ένα μήνα η πανδημία θα έχει τελειώσει. Τον Σεπτέμβριο μας έλεγε ότι η ακρίβεια θα έχει τελειώσει μέχρι τα Χριστούγεννα. Τον Οκτώβριο έλεγε ότι οι ανατιμήσεις είναι φαινόμενο που προκαλείται από τη μεγάλη ανάπτυξη. Και είχε προαναγγείλει και πολύ δραστικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπισή τους. Και τον Δεκέμβριο έλεγε ότι, εκτός από την ενέργεια, δεν υπάρχει καμία πραγματική αύξηση σε προϊόν. Τώρα ότι η πανδημία τελειώνει σε έναν μήνα. Γενικά έχει αποκτήσει το δικαίωμα να λέει ό,τι θέλει, χωρίς να τον παίρνει κανένας στα σοβαρά. Και αυτό είναι πλεονέκτημα για την κυβέρνηση. Είπε και κάτι ακόμα ο Άδωνις: ότι μέχρι στιγμής το ΕΣΥ αντέχει. Και εκεί χτύπησε ξύλο και έφτυσε τον κόρφο του. Και όλοι ασχολήθηκαν με αυτό. Αλλά το ζήτημα δεν είναι το ότι χτύπησε ξύλο. Το ζήτημα είναι, χτυπώντας ξύλο, το ότι «το ΕΣΥ αντέχει» το πέρασε στην κουβέντα ως δεδομένο. Ενώ το κατά πόσον αντέχει το ΕΣΥ είναι θέμα προς συζήτηση και μάλιστα πάρα πολύ. Δεν το προσπερνάμε φτύνοντας τον κόρφο μας. Η έκθεση Τσιόδρα, για παράδειγμα, που την έχει διαβάσει πλέον όλος ο κόσμος εκτός από την κυβέρνηση, λέει ότι με περισσότερους από 400 διασωληνωμένους, το ΕΣΥ δεν αντέχει. Με εκατό και εκατόν πενήντα διασωληνωμένους εκτός ΜΕΘ, το ΕΣΥ δεν αντέχει. Χωρίς προσωπικό και με το προσωπικό που υπάρχει ήδη να ταλαιπωρείται από την κούραση και την πανδημία, το ΕΣΥ δεν αντέχει. Αλλά η κυβέρνηση δεν θέλει να ακούει για ενίσχυση του ΕΣΥ. Προτιμάει αντ' αυτού να φτύνει τον κόρφο της και να λέει δόξα τω Θεώ, το ΕΣΥ αντέχει. Τι ωραία που τα έχουμε καταφέρει! Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε, με 40.000 κρούσματα τη μέρα: Το ΕΣΥ αντέχει και η πανδημία σε έναν μήνα τελειώνει.
07
01

Να ξανασηκώσουμε τα μάτια μας στην πόλη και τον δημόσιο χώρο

Η εικόνα που παρουσιάζει η πόλη κατά τον τοξικό συνδυασμό Μπακογιάννη - Νέας Δημοκρατίας δεν έχει προηγούμενο. Πάτημα η πανδημία, η οποία έδωσε την εντύπωση πως ο δεξιός ρεβανσισμός, ο οποίος μην ξεχνάμε ότι μπήκε βίαια σε εφαρμογή με σκοπό την ανάκτηση του όποιου εδάφους χάθηκε κατά την έντονη απονομιμοποίηση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών επί των ετών του μνημονίου-αντιμνημονίου, μπορεί να παρελαύνει χωρίς αντιστάσεις, ακόμα και να σβήνει από τον χάρτη ολόκληρες προηγούμενες κοινωνικές διεργασίες. Αρκεί όμως να θυμηθούμε τις πολύ σημαντικές νίκες που σημείωσαν οι κάτοικοι κατά τη θητεία όλων των τελευταίων δημάρχων της πόλης (Ελαιώνας, πάρκο Πατησίων, πάρκο Ναυαρίνου, κι ένα σωρό άλλα) για να καταλάβουμε πόσο επίπλαστη είναι η παραπάνω εικόνα. Σαφέστερες θέσεις και εντονότερη δράση θα πρέπει να ζητήσουμε και από τη σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση η οποία στην κυβέρνηση, αν και ξεκόλλησε το έργο του μετρό και υιοθέτησε μια σαφώς ηπιότερη και εποικοδομητικότερη νοοτροπία απέναντι στις εντάσεις πολιτειας-κατοίκων, άφησε άλυτα αρκετά θέματα της ζωής στην πόλη. Μεταξύ αυτών οι δραματικές συνθήκες έλλειψης πρασίνου, αλλά και πρόσβασης στη στέγη με την αλλοίωση που κατάφερε στις γειτονιές η έφοδος και η ασυλία του real estate, ταυτόχρονα με τη συνδρομή των ιδιοκτητών ακινήτων που εκτίναξαν τα ενοίκια για παλιούς και νέους κατοίκους. Ζητήματα δηλαδή που επηρεάζονται άμεσα από την σημερινή κυβερνητική νοοτροπία για τους ελεύθερους/δημόσιους χώρους. Το 2022 δύσκολα θα γίνει 2021 ενώ ακόμα πιο δύσκολα θα καταντήσει 2020. Να ξανασηκώσουμε τα μάτια μας στην πόλη και τον δημόσιο χώρο
06
01

Βασίλης Ρόγγας: Νέα Ακροδεξιά

Μια νέα, λιγότερο ενοχική και πιο χύμα ακροδεξιά χαράζει την πορεία της. Γέμισαν οι Πακιστανοί της πόλης μας το Σύνταγμα την πρωτοχρονιά, τη μια μέρα το χρόνο που βγαίνουν από τα στέκια τους στις δυτικές παρυφές της Αθήνας, και έγινε θέμα, λες και δε γίνεται το ίδιο εδώ και πολλά χρόνια. Η νέα ακροδεξιά είναι πιο χαλαρή ιδεολογικά, πιο αχταρμάς καλύτερα, βάζει στο μείγμα πολιτισμικό και θρησκευτικό μουσουλμανικό φόβο για να σφίξει, επανανομιμοποίηση μέσω της επίκλησης της ενσώματης ή ένοπλης(!) υπεράσπισης του συντάγματος, alt-right εξυπναδούλες και υποτιθέμενα αντικομφοσμιστική εναντίωση στην πολιτική ορθότητα, ολίγη ή μπόλικη από παραδοσιακό φασισμό, παραθρησκευτικές αρλούμπες, αντιεμβολιαστικό σθένος και έτοιμο το νέο φαγητό. Πολυδιασπασμένη έπειτα από την πτώση της χρυσής αυγής, οι ιδέες της κάνουν γκέλ ακόμα και στις παρυφές ή στο κέντρο της παρούσας κυβέρνησης. Η παγκοσμιοποιημένη κοινωνία της διακινδύνευσης που δημιουργεί χαμένους στη νομή του παραγόμενου πλούτου είναι η προϋπόθεση ύπαρξης και ανάπτυξής της. Η άκεντρη λειτουργία της, η κυβερνητική και ψεκασμένη εκδοχή της την αναδιπλασιάζουν αν την σκεφτούμε ως αξιακές, συμβολικές αναπαραστάσεις και οργανωτικές επιτελέσεις. Μπορούμε να απαντήσουμε επί του συγκεκριμένου. Ένα λαϊκό επιχείρημα θα μπορούσε να είναι το εξής. Οι περιοχές δυτικά κι ανατολικά της Πειραιώς, τόποι χρήσης ναρκωτικών, αστεγίας, βρωμιάς και κάθε λογής μικροπαρανομίας αναβαθμίστηκαν εκ των ενόντων από την πολυπληθή παρουσία των μεταναστών. Τα μαγαζιά των πακιστανών, των κινέζων, των μπαγκλαντεσιανών φωτίζουν (κυριολεκτικά το εννοώ, έχουν φώτα) αυτές τις γειτονιές, συνιστούν ασφαλείς χώρους, αλλάζουν τη δημογραφία και τις εγκαθιδρυμένες κοινωνικές κατηγορίες. Μικρά κινεζάκια παίζουν κυνηγητό στην Ιάσωνος, μουσουλμανάκια λένε τα κάλαντα στη Ζήνωνος, οικογένειες νωχελικά ησυχάζουν στους λιγοστούς πράσινους χώρους, κινέζοι στα πεζοδρόμια πάνω στα μηχανάκια τους σερφάρουν ατέλειωτα στον ιντερνετ. Κατά τη δεκαετία του 1990 και 2000 οι πέριξ της Ομόνοιας περιοχές ήταν σε πολύ χειρότερη μοίρα και η (σχετική πάντα) καλυτέρευση τους οφείλει πολλά στους μετανάστες, χώρια που ρουχισμός, φαγητό, καφέ, καθημερινή τεχνολογία είναι πιο φθηνά και συχνά σε μεγάλη ποικιλία. Η μείωση της εγκληματικότητας, η άρση προσπαθειών gentrification και τουριστικοποίησης συχνά βασίζονται σε αυτούς τους πληθυσμούς (δε μπορώ να επεκταθώ περαιτέρω εδώ). Εκείνοι και εκείνες που εναντιώνονται στην ακροδεξιά χρειάζεται να επινοήσουν λόγους και πράξεις που αντιστοιχούν στο υπογείως αναβαθμισμένο επίπεδο του αντιπάλου τους. Και οι απαντήσεις επί του συγκεκριμένου είναι σημαντικές. ΥΓ τη δεκαετία του 1990 μια ακροδεξιά αφήγηση που έκανε πάταγο είναι πως στην Ομόνοια ακούς μόνο αλβανικά, πλέον την λένε "Πλατεία Τιράνων". Κανένας δεν τολμά να πει με τόση ευκολία τέτοιες βλακείες πια για τους αλβανούς συμπολίτες μας, με των οποίων τα παιδιά είμαστε ένα. ΥΓ2 μην κάνουμε εξωτισμούς, δεν είναι όλοι οι μετανάστες καλοί. Οι μαφίες τους είναι εξαιρετικά σκληρές και τυραννάνε πρώτα απ’ όλα τα μέλη της δικής τους εθνοτικής ομάδας. Το ίδιο όμως ισχύει και για εμάς.