Αναδημοσιεύσεις

Η εναλλακτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελεί απλώς ένα πρόγραμμα για την επόμενη κυβέρνηση που θα διορθώσει τα λάθη της προηγούμενης. Φιλοδοξεί να αποτελεί το σχέδιο ενός άλματος προς ένα νέο μέλλον, χαρακτηριστικό μιας περιόδου κατά την οποία προοδευτικές πολιτικές ηγεσίες σε όλο τον κόσμο, με πλέον θεαματικό παράδειγμα την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, συνειδητοποιούν ότι οι πολιτικές τους πρέπει να επικεντρωθούν στην αντιμετώπιση των κινδύνων που αποτελούν οι διευρυνόμενες ανισότητες, η υγειονομική κρίση και η κλιματική αλλαγή, και να έχουν στρατηγικό χαρακτήρα και στοχεύσεις. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ αφορά τη δίκαιη πράσινη μετάβαση, τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου, με την ενίσχυση της εργασίας, την ενδυνάμωση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, και των αυτοαπασχολουμένων, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και ανθεκτικότητας, την παράλληλη και συνδυασμένη ανάπτυξη των περιφερειών, των πόλεων και της υπαίθρου. Για τον καθένα από αυτούς τους τομείς παρέμβασης, προβλέπονται κατευθύνσεις μεταρρυθμίσεων, επενδύσεων και έργων. Πρόκειται για προτάσεις παρεμβάσεων που επιδιώκουν να αξιοποιήσουν τόσο την προηγούμενη κυβερνητική εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και την εμπειρία της αντιπολίτευσης μετά τον Ιούλιο του 2019, ειδικά σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η εκδήλωση για την παρουσίαση της εναλλακτικής πρότασης, έδειξε ειδικότερα ότι ενισχύεται στον ΣΥΡΙΖΑ η συνειδητοποίηση της ανάγκης να περάσει από την υιοθέτηση νέων επιδιώξεων και στόχων στο εσωτερικό του υπαρκτού θεσμικού πλαισίου, στην υλοποίηση ισχυρών θεσμικών μεταρρυθμίσεων ικανών να υπηρετήσουν το πρόγραμμα και το σχέδιο μιας αριστερής κυβέρνησης στις σημερινές συνθήκες. Αναδείχθηκε, κατά την παρουσίαση, η ανάγκη της ενίσχυσης και του συντονισμού των δημόσιων πολιτικών, η επιδίωξη της αποτελεσματικότερης αξιοποίησης των χρηματοδοτικών εργαλείων και ειδικότερα η ενίσχυση της αναπτυξιακής τράπεζας, η ανάγκη υλοποίησης σχεδίων μετασχηματισμού της οικονομίας, ειδικότερα στον ενεργειακό τομέα, η ανάγκη ανάδειξης και αντιμετώπισης της τοπικότητας των περιβαλλοντικών, παραγωγικών και κοινωνικών ζητημάτων. Ένας τέτοιος προσανατολισμός θα μπορούσε να υποστηριχθεί από την υιοθέτηση των εξής θεσμικών πρωτοβουλιών: Τη δημιουργία “δεξαμενών σκέψης” με διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό, σχετικά με ζητήματα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και παραγωγικά, και στόχους τη μελέτη εξελίξεων, δυνατοτήτων και πολιτικών επιλογών. Τη δημιουργία σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο εργαλείων αναπτυξιακού σχεδιασμού. Την ενεργοποίηση σε τοπικό επίπεδο οργάνων εκπροσώπησης των παραγωγικών και κοινωνικών δυνάμεων ώστε να είναι δυνατή η δημοκρατική επίλυση προβλημάτων όπως η μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η προστασία από επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η αναβάθμιση της αγροτικής παραγωγής, και η παραγωγική ανασυγκρότηση με τη ευρύτερη έννοια, η επάρκεια των θεσμών κοινωνικής προστασίας και προσφοράς κοινωνικών υπηρεσιών.

Η απόφαση του υπουργείου Παιδείας για λήξη των μαθημάτων στα Λύκεια στις 2 Ιουνίου, σχεδόν δύο εβδομάδες νωρίτερα από την παράταση που το ίδιο έδωσε, αποτελεί μια ακόμη πράξη κυβερνητικής αποτυχίας. Δυστυχώς, μαθητές και γονείς είχαν την ατυχία -μέσα στην πανδημία- να γνωρίσουν την πιο ανίκανη πολιτική ηγεσία στο υπουργείο Παιδείας. Τα στοιχεία της αποτυχίας βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα του υπουργείου. Την προηγούμενη Τετάρτη έκλεισαν 27 σχολεία λόγω Covid-19. Σήμερα, 10 ημέρες από την επαναλειτουργία, έβαλαν «λουκέτο» 1.000 τμήματα και σχολεία. Η αύξηση του αριθμού των σχολείων με μαθητές και εκπαιδευτικούς που νοσούν είναι τρομακτική. Ήταν αναμενόμενη αυτή η ραγδαία αύξηση; Δυστυχώς, ναι. Για τρίτη συνεχή φορά, η κυβέρνηση άνοιξε τα σχολεία όπως τα έκλεισε. Επέμεινε στα πολυπληθή τμήματα και στηρίχθηκε αποκλειστικά στην αναξιόπιστη διαδικασία των self-tests. Ακόμα και αυτά περιορίστηκαν από δύο σε ένα ανά εβδομάδα. Παράλληλα, με αλλοπρόσαλλες οδηγίες (αριθμός κρουσμάτων για κλείσιμο σχολείων, μείωση ημερών καραντίνας από 14 σε 10) και με τις πανελλαδικές εξετάσεις να πλησιάζουν, επέτεινε τη σύγχυση, το φόβο και την ανασφάλεια σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς. Η Ελλάδα συνεχίζει να κατέχει ένα θλιβερό «προνόμιο». Σύμφωνα με την UNESCO, τα σχολεία μας παρέμεινα κλειστά για το μεγαλύτερο διάστημα μεταξύ των χωρών της Ευρώπης. Ένα ακόμα «κατόρθωμα» της κυβέρνησης Μητσοτάκη, το οποίο συνοδεύεται από τη θεσμοθέτηση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και τον αποκλεισμό 25-30.000 μαθητών και μαθητριών από τα Πανεπιστήμια, ήδη από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Το λιγότερο που οφείλουν τώρα να κάνουν, ως ελάχιστη εξιλέωση έναντι της αναλγησίας και της ανικανότητάς τους, είναι να ανακαλέσουν τη μείωση του αριθμού των εισακτέων. Ας δείξουν, έστω την ύστατη στιγμή, ότι διαθέτουν ρινίσματα ενσυναίσθησης και αξιοπρέπειας.

Το μοναδικό επιχείρημα που επικαλείται η ΝΔ είναι ότι η απλή αναλογική που καθιέρωσε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στην τοπική αυτοδιοίκηση με τον Κλεισθένη Ι, με την οποία έγιναν οι αυτοδιοικητικές εκλογές τον Μάιο του 2019, προκάλεσε ακυβερνησία στους Δήμους και στις Περιφέρειες. Όμως, η αλήθεια είναι ότι ο Κλεισθένης Ι δεν δοκιμάστηκε ποτέ στην πράξη, διότι από το καλοκαίρι του 2019 ο προκάτοχος του κ. Θεοδωρικάκος, αφαίρεσε σημαντικές αρμοδιότητες από τα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια μεταφέροντάς τις στην Οικονομική επιτροπή και στην επιτροπή Ποιότητα Ζωής, αφού πρώτα είχε αλλάξει τη σύνθεσή τους υπέρ της πλειοψηφούσας παράταξης, αλλοιώνοντας έτσι με τον πιο βάναυσο τρόπο το εκλογικό αποτέλεσμα. Τι προτείνει, λοιπόν, το νομοσχέδιο: Δήμαρχος και περιφερειάρχης θα εκλέγονται από την πρώτη Κυριακή, εφόσον ο συνδυασμός τους εξασφαλίσει το 43% +1 ψήφο  και ταυτόχρονα θα διασφαλίζουν το 60% των συμβούλων. Επειδή όπως φαίνεται στη ΝΔ απεχθάνονται τη δημοκρατία και την πολυφωνία, θέτουν και όριο 3% για να εκπροσωπείται μια παράταξη στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, με σκοπό να ακούγονται λιγότερες φωνές εντός των συμβουλίων. Αν  εφαρμόζαμε τον νόμο Βορίδη στα εκλογικά αποτελέσματα του 2019, θα είχαμε περίπου 200 αυτοδιοικητικές «απόψεις» λιγότερες στα συμβούλια. Το πλαφόν του 3% δεν φανερώνει μόνο την αντιδημοκρατική ιδεοληψία της ΝΔ αλλά και την ανοησία αυτών που συνέταξαν τον νόμο καθώς στους περίπου 250 Δήμους από τους 332 το όριο του 3% μπορεί και να μην αρκεί για την εκλογή συμβούλου του συνδυασμού. Επίσης, η ΝΔ κάνει ένα βήμα παραπέρα στην περιστολή της πολυφωνίας καθώς μειώνει τον αριθμό των συμβούλων, κατά περίπου 19% στα δημοτικά συμβούλια και αντίστοιχα 17% στα περιφερειακά. Τέλος, καταργεί μια ουσιαστική δημοκρατική κατάκτηση του Κλεισθένη Ι, που ήταν η ενίσχυση των χιλιάδων κοινοτήτων με πόρους και αρμοδιότητες μέσω της εκλογής των τοπικών συμβουλίων από μια τρίτη κάλπη ανεξάρτητη από τα κεντρικά ψηφοδέλτια, ενισχύοντας έτσι τη ζωή και τη δημοκρατία στα χωριά μας. Μια μεταρρύθμιση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ που είχε την ομόφωνη στήριξη των ανθρώπων που ζούνε στα χωριά. Τα εμπόδια στην κοινωνία των πολιτών και στην ανεξαρτησία της τοπικής αυτοιδιοίκησης πολλαπλασιάζονται με την ενίσχυση του κομματισμού, καθώς για να δοθεί η δυνατότητα σε έναν αυτοδιοικητικό συνδυασμό να πάρει μέρος στις εκλογές θα πρέπει να έχει ψηφοδέλτιο με υποψηφιότητες που θα καλύπτουν τουλάχιστον το 80% του συνόλου των κοινοτήτων!

Δεν είναι το δόγμα της ασφάλειας που πρέπει να προταχθεί, αλλά η επιδίωξη της ηρεμίας του πληθυσμού. Η αριστερά και ο προοδευτικός κόσμος γενικότερα, πρέπει να υπερβούν την ατζέντα του «αντιπάλου» και να επενδύσουν στην ειρήνη και όχι στον πόλεμο –που καλλιεργείται μέσα από το δόγμα της ασφάλειας. Για να γίνει αυτό, πρέπει το να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική λειτουργία του οργανωμένου εγκλήματος. Από τη μία, η περιστολή της προσφοράς υπηρεσιών του μπορεί να γίνει μέσα από αποτελεσματικά κοινωνικά μέτρα πρόληψης (π.χ. μείωση της ανεργίας και της επισφαλούς εργασίας), την ανάπτυξη ενός συστήματος αστυνομίας και απονομής δικαιοσύνης, που να μπορεί να αποδώσει ουσιαστικά. Από την άλλη, η ζήτηση για τις υπηρεσίες του οργανωμένου εγκλήματος, αναπτύσσεται εκεί που το κράτος υποχωρεί υποστηρίζει ο Φεντερίκο Βαρέζε. Η αποδυνάμωση του κρατικού μονοπωλίου της βίας και η ιδιωτικοποίηση της δημοσίας ασφάλειας, η απόσυρση του κράτους από τον έλεγχο της οικονομίας και της διοίκησης επιτείνουν την παρουσία του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς αφήνει πεδία υπό τον έλεγχο των κάθε φορά ισχυρών (π.χ. καρτέλ, παράνομες αγορές λιανικής κλπ), ανεξάρτητα αν ο νόμος θεωρεί ποινικό ή αστικό αδίκημα, πολλές τέτοιες περιπτώσεις ή δέχεται για αυτές τον όρο εγκληματικές οργανώσεις.

Από το 2011 μέχρι την αρχή της πανδημίας που το θέατρο αναγκαστικά παρέμεινε κλειστό, παρουσιάστηκαν εκεί εκατοντάδες θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις, εκδηλώσεις ενίσχυσης αυτοοργανωμένων εγχειρημάτων, κινηματικών πρωτοβουλιών, έγιναν ομιλίες και διαλέξεις, παρουσιάσεις βιβλίων, αφιερώματα και φεστιβάλ. Ο χώρος έγινε προσβάσιμος για τα ανάπηρα άτομα, αλλά και για τους ανάπηρους καλλιτέχνες. Τα χρόνια που η Χρυσή Αυγή σάρωνε το κέντρο της Αθήνας και οι χρυσαυγίτες βρίσκονταν με ποσοστά που πλησίαζαν το 10% στη Βουλή, το Εμπρός οργάνωσε για αρκετές χρονιές το Αντιφασιστικό Φεστιβάλ Παραστατικών Τεχνών με τεράστια συμμετοχή καλλιτεχνών και κοινού. Οργανώθηκαν εκδηλώσεις για το προσφυγικό, με σημαντικότερη μια διημερίδα μετά το ναυάγιο στο Φαρμακονήσι. Το επισκέφθηκαν διάσημοι ξένοι στοχαστές όπως ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν, που συνομίλησε με το κοινό σε ένα κατάμεστο θέατρο τον Νοέμβριο του 2014, ή ο Ραούλ Βανεγκέμ. Οργανώθηκαν εκδηλώσεις για θέματα αιχμής και επικαιρότητας, για τα κοινά της πόλης αλλά και τα ψηφιακά κοινά, για το queer, για την απεργία πείνας του Νίκου Ρωμανού, για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου. Συναντήθηκαν άνθρωποι, δημιουργήθηκαν σχέσεις, έγιναν ομηρικοί καυγάδες, κάποιοι έφυγαν και νέα πρόσωπα μπήκαν στο χώρο. Το εγχείρημα του Εμπρός κίνησε το ενδιαφέρον ξένων μέσων ενημέρωσης αλλά και ερευνητών και πανεπιστημιακών του εξωτερικού. Επηρέασε τα πολιτιστικά πράγματα με έναν τρόπο που μένει ακόμη να ερευνηθεί και να καταγραφεί. Σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, η κατάληψη θα είχε κάποια στιγμή νομιμοποιηθεί και ο χώρος θα είχε παραχωρηθεί στις συλλογικότητες. Εδώ, οι εικόνες του εκκενωμένου, σφραγισμένου, τσιμεντωμένου θεάτρου σηματοδοτούν ένα τέλος εποχής, αλλά και μια απορία (με την πλήρη σημασία της λέξης), ένα αναπάντητο ερωτηματικό όχι μόνο για την τύχη που επιφυλάσσεται στο συγκεκριμένο κτίριο, αλλά και σε όσα διαδραματίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια στο εσωτερικό του.

Είναι όλοι οι πατεράδες κακοποιητές και ανίκανοι να μεγαλώσουν ένα παιδί. Όχι, βέβαια. Γι’ αυτό και υπάρχει η συνεπιμέλεια ως επιλογή ανάμεσα στα χωρισμένα ζευγάρια. Θα πούνε ότι η πικρόχολη μάνα στερεί τα παιδιά από τον πατέρα, θα το πούνε και θα έχουν παταγωδώς άδικο. Αλλά η συνεπιμέλεια του Τσιάρα ανοίγει τον δρόμο όχι στους καλούς πατεράδες, αλλά στους πατεράδες που δεν θα είχαν απολύτως καμία πιθανότητα μπροστά στο δικαστήριο. Αν σας ενδιαφέρει το δικαίωμα του παιδιού, τότε προφυλάξτε το.

Αν δεν ήταν διαδεδομένη η αντίληψη του «δεν βαριέσαι, έτσι κι αλλιώς συμβαίνει ήδη», δεν θα τολμούσαν ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εργασίας να νομιμοποιούν τη γενικευμένη ανομία στους χώρους εργασίας και ταυτόχρονα να διατείνονται ότι η ατομική διαπραγμάτευση αποτελεί πραγματική ελευθερία του εργαζόμενου, που θα μπορεί πλέον «να μαζεύει ελιές», να έχει παραπάνω διακοπές ή τετραήμερη εργασία, ο φοιτητής να διαβάζει για τις εξετάσεις κ.ο.κ. Αν τα συνδικάτα ως απαραίτητος θεσμός συλλογικής διεκδίκησης είχαν διατηρήσει την αξιοπιστία τους και οι εργαζόμενοι είχαν επίγνωση, ότι σε συνθήκες μαζικής ανεργίας και επισφάλειας, χωρίς συνδικάτα, συλλογικές διαπραγματεύσεις και ελεγκτικούς μηχανισμούς κανένα ατομικό δικαίωμα δεν μπορεί να ασκηθεί πραγματικά στους χώρους εργασίας, δεν θα μπορούσε η κυβέρνηση εύκολα να ισχυρίζεται ότι η ευελιξία είναι ατομικό δικαίωμα, η ανεργία θέμα βιογραφικού, η μετανάστευση επιλογή των άξιων για να αδράξουν ευκαιρίες. Η «μάχη για το οκτάωρο» είναι κάτι περισσότερο από μια κοινωνική και πολιτική αντιπαράθεση γύρω από ένα νομοσχέδιο. Αποτελεί πρωτίστως ιδεολογική διαμάχη γύρω από τις έννοιες, τις αξίες, τις στάσεις ζωής. Είναι σύγκρουση μεταξύ της ατομοκεντρικής και της συστημικής ερμηνείας των κοινωνικών προβλημάτων, είναι αγώνας κατάδειξης της διαλεκτικής σχέσης μεταξύ ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων, είναι μάχη υπεράσπισης της αξίας της συνδικαλιστικής οργάνωσης και δράσης των εργαζομένων και μιας διαφορετικής μορφής συνδικαλισμού που να εμπνέει τη συμμετοχή και την ενότητα.

Η οπτική των διαφόρων ιδρυμάτων “πολιτισμού”, ιδιοκτησία πολυεθνικών επιχειρηματικών κολοσσών, είναι ο μόνος δρόμος με τον οποίον ο καλός καπιταλιστής μπορεί να αντιληφθεί το καλλιτεχνικό γίγνεσθαι. Και ο μόνος τρόπος να το ανεχτεί, αφού πια το θέτει υπό τον πλήρη έλεγχο των συμφερόντων του. Το φιλοθεάμον κοινό γίνεται μια χαρά “πελατάκι” πρόθυμο να αγοράσει ό,τι του σερβίρεται. Όσοι δε, ως δημιουργοί, βιοπορίζονται από την τέχνη τους, ελέγχονται: τα φρονήματα, πολλάκις, καθορίζουν τις καριέρες. Η παντοδυναμία των “μαικήνων” εκβράζει ό,τι δεν μπορεί να εμπορευματοποιήσει. Ο κύκλος του κέρδους είναι ο μοναδικός ορίζοντας. Αν, λοιπόν, το καλλιτεχνικό πάθος είναι κατεξοχήν αναρχικό και αντιεξουσιαστικό, να το τσιμεντώνεις, μαζί με όλα τα κοινωνικά συμπαρομαρτούντα, είναι η συνήθης πρακτική της εξουσίας. Η κυβέρνηση της δεξιάς του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Δεν είναι μοναχά που που δεν θέλει, είναι και που δεν μπορεί: για τον/ην καθαρόαιμο/η δεξιό/α, τίποτε, μα τίποτε, δεν κατανοείται έξω από τη συνθήκη του πουλάω–αγοράζω, έξω από τη συνθήκη του κέρδους από κάθε προσφορά, έξω από τη συνθήκη της αναπαραγωγής της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων. Μπορεί να καταργεί ως άχρηστο ό,τι ακόμη δεν κατέστη εμπόρευμα, μπορεί και να καταστρέφει ό,τι φοβάται, μπορεί και τα δύο μαζί. Ο οραματικός χαρακτήρας ενός αυτοδιαχειριζόμενου χώρου πολιτισμού, όπως το Εμπρός, που δίνει τη δυνατότητα μιας άλλης, συνολικής οπτικής και προοπτικής, ως προεικόνιση μιας κοινωνίας ισότιμης συμμετοχής, δεν είναι μόνο φαινόμενο ακατανόητο, είναι και εχθρικό. Το τσιμεντώνουμε λοιπόν εδώ και τώρα, για να μην βρει μιμητές.