Αναδημοσιεύσεις

Όπως επιβεβαίωσε η τελευταία ανακοίνωση του υπουργού Υγείας, η κυβέρνηση παριστάνει την ψύχραιμη μπροστά στο θανατηφόρο τέταρτο κύμα και στις προειδοποιήσεις των ειδικών για ακόμα χειρότερες μέρες. Αρνείται να πάρει μέτρα για την υπερδιάδοση του ιού και την ολοκλήρωση των εμβολιασμών, εκεί που καθημερινά συνωστίζονται εκατομμύρια μετακινούμενοι εργαζόμενοι και γενικότερα πολίτες. Έχει αποδεχτεί το ενδεχόμενο να φτάσουμε στην ανοσία της κοινότητας με τον χειρότερο τρόπο, δηλαδή με τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κρουσμάτων και χωρίς τη μόνιμη και ουσιαστική ενίσχυση του ΕΣΥ. Όσο κι αν κοστίσει αυτό σε ανθρώπινες ζωές. Η ευθύνη για την έκβαση της συλλογικής προσπάθειας δεν ανήκει πια σ’ αυτήν. Την έχει απεμπολήσει και ασχολείται περισσότερο με το πώς δεν θα δυσαρεστήσει το τμήμα του ακροατηρίου της, που επηρεάζεται από τους αρνητές του εμβολίου. Αν δεν την αναλάβουν οι δυνάμεις τής δημοκρατικής αντιπολίτευσης, ούτε οι ανεμβολίαστοι θα μειωθούν δραστικά και έγκαιρα, ούτε μέτρα προφύλαξης αποτελεσματικά θα ληφθούν και θα τηρηθούν, ούτε οι εμβολιασμοί της τρίτης δόσης θα προχωρήσουν. Η ευθύνη ανήκει σε όσους αντιλαμβάνονται τους πραγματικούς κινδύνους και αντιστρατεύονται τη στρατηγική επιλογή της ανεύθυνης κυβέρνησης.

Πρέπει να είμαστε πάρα πολύ σαφείς. Η επιμονή διεθνώς και μέσω τώρα του ψηφίσματος που έχει προετοιμαστεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο εσωτερικό της χώρας με την εξαιρετική εγκύκλιο του Εισαγγελέα κ. Πλιώτα πριν από μία βδομάδα-δέκα μέρες, η επιμονή που υπάρχει για αυτό το ζήτημα δεν είναι γιατί ανέκυψε τώρα και γι’ αυτό δεν έχει κομματικό ή πολιτικό πρόσημο, σας το λέω ευθύτατα. Αλλά λόγω της πανδημίας, όπου αυξήθηκαν και διεθνώς και στη χώρα μας σαφώς τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας, δόθηκε η ευκαιρία να σπάσει η σιωπή. Αυτή είναι η συγκυρία την οποία καλούμαστε εμείς να αξιοποιήσουμε και να νομοθετήσουμε πάνω σε αυτό το ζήτημα. Έσπασε μια σιωπή πολύχρονη μέσα σε κοινωνίες οι οποίες σιωπούν, σιωπούσαν σε βάρος χιλιάδων γυναικών. Τα φαινόμενα τώρα και η καταμέτρηση που γίνεται στη χώρα μας και σε άλλες χώρες είναι ένα υποπολλαπλάσιο των χιλιάδων γυναικών που έχουν υποστεί την ενδοοικογενειακή βία ή και έχουν δολοφονηθεί και έχει αποκρυβεί το αίτιο της δολοφονίας τους με συναινέσεις, με την κακή έννοια, του κλειστού πυρήνα κοινωνιών. Το γνωρίζετε, το γνωρίζουμε και το γνώριζε και το δικαιϊκό μας σύστημα παρόλα αυτά επί δεκαετίες ακούγαμε για εγκλήματα τιμής ή εγκλήματα πάθους. Ακούγαμε δηλαδή για υποκριτικές και προσχηματικές αιτιάσεις, που δεν βέβαια δεν έφταναν στον πυρήνα της πράξης. Είναι σαφές ότι υπάρχουν, και ανάλογα με τις κρίσεις τις ιστορικές που διαμορφώνονται μέσα στις κοινωνίες, μόνιμες και οριζόντιες πατριαρχικές και δομές, ανδροκρατικές δομές. Υπάρχει μία αντίληψη, δυστυχώς, λόγω ακριβώς αυτών των δομών και των συστημικών συντηρητικών προτύπων που υπάρχουν σε ορισμένες κοινωνίες ή πλαίσια ότι πέραν της μητέρας μας ή της αδελφής μας η γυναίκα μας, η συμβία μας, η σύντροφός μας ενδεχομένως, για κάποιους λίγους, αλλά υπάρχει η αντίληψη ότι είναι κτήμα και με αυτή την έννοια μπορεί και να είναι υποκείμενο της όποιας αντιμετώπισης, της όποιας συμπεριφοράς που φτάνει μέχρι και την δολοφονία. Κι αυτό έρχεται μέσα, επαναλαμβάνω, από κοινωνικές καταστάσεις, μέσα από ανοχές. Έχει σπάσει αυτή η σιωπή και διεθνώς και στη χώρα μας, το γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά, και θα πρέπει πάνω σε αυτό να υπάρξει μία ομόθυμη στάση. Από την πλευρά μας και από την πλευρά και άλλων πολιτικών δυνάμεων εγκαίρως έχουμε πει και έχουμε θέσει αυτά τα ζητήματα. Έχει σημασία να εισαχθεί αυτή η ορολογία και να εισαχθεί και στο εύρος του κολασμού και στην αυστηροποίηση των ποινών όλο το πολύ σύνθετο ζήτημα που κατατείνει στην εμφάνιση αυτών των εγκληματικών πράξεων των γυναικοκτονιών.

Δεν μπορώ να θυμηθώ πώς βρέθηκε το βιβλίο στα χέρια μου. Νομίζω πάντως ότι δεν μου είχαν κάνει δώρο· το είχα πάρει εγώ. Εκείνη την περίοδο δεν πάταγα στο Γαλλικό στο οποίο είχα περάσει, αλλά διάβαζα πολλή κλασική γαλλική λογοτεχνία –πράγμα που εξακολουθώ να κάνω. Οπότε κάπως έφτασα και στις «Χαμένες Ψευδαισθήσεις» του Μπαλζάκ1, με το χαρακτηριστικό λευκό σκληρό εξώφυλλο και το πορτρέτο του συγγραφέα, καθώς και με το ακόμα πιο χαρακτηριστικό διαφανές πλαστικό προστατευτικό. Κάποια στιγμή πήρα το βιβλίο λοιπόν, κάποια στιγμή άρχισα να το διαβάζω, και όλες οι υπόλοιπες στιγμές εκείνων των ημερών έγιναν στιγμές του Μπαλζάκ. Σε ανάλογες περιπτώσεις συνήθως λέμε «ρούφηξα το βιβλίο μέχρι το τέλος». Θα ήταν όμως ακριβέστερο αν έλεγα ότι συνέβη το αντίθετο. Το βιβλίο με ρούφηξε. Γιατί με τις Ψευδαισθήσεις όπως και με τη συνέχεια του, τις Κουρτιζάνες2, δεν διαβάζεις απλώς μια συναρπαστική ιστορία. Η ιστορία που διαβάζεις σε κατακυριεύει σε τέτοιο σημείο που όλο το εικοσιτετράωρο αρθρώνεται με άξονα τις περιπέτειες του Λυσιέν ντε Ρυμπαμπρέ και του εωσφορικού ηγούμενου Κάρλος Χερέρα. Κάθε άλλη δραστηριότητα πρέπει να περάσει όσο πιο γρήγορα γίνεται για να φτάσει η ώρα της ανάγνωσης. Κουβαλάς το βιβλίο στη δουλειά, μήπως βρεθεί κανένα κενό να διαβάσεις. Βγαίνοντας από το μετρό, κάθεσαι στο πρώτο καφέ για να διαβάσεις, γιατί αν γυρίσεις στο σπίτι θα πρέπει να πρώτα να κουβεντιάσεις με τη φίλη σου που βρίσκεται εκεί. Όταν ξηλώνετε με τους συναδέλφους το περίπτερο από την έκθεση στην «παγόδα» του ΟΛΠ, με μεγάλη χαρά διαπιστώνεις ότι το φορτηγό έχει γεμίσει και πρέπει ένας να μείνει πίσω, όποτε προσφέρεσαι με προθυμία να κάνεις την τάχα μου αγγαρεία, για να κάτσεις στη βρώμικη μοκέτα του εκθεσιακού κέντρου και να διαβάσεις ευτυχής την ιστορία του Λυσιέν, μέσα στην τεράστια αίθουσα που μοιάζει με γιαπί. Αυτή η σπάνια εμπειρία δεν είναι απλώς μια μέθη του πνεύματος, αλλά κάτι πολύ περισσότερο, μια σωματική μανία, μια παραφορά της ύπαρξης. Και θυμάμαι τα δύο βιβλία σήμερα, δύο δεκαετίες αργότερα, ως σημαντικά συμβάντα της ζωής μου και όχι απλώς ως εξαιρετικά αναγνώσματα. Φαντάζομαι ότι με ανάλογο τρόπο οι προϊστορικοί άνθρωποι κατακυριεύονταν από τις ιστορίες που άκουγαν γύρω από τη φωτιά στα βάθη των σπηλαίων· ιστορίες για επικά κυνήγια μαμούθ και αλλόκοτα συναπαντήματα των αρχαίων προγόνων. Οι εξιστορήσεις αυτές δεν έπλαθαν μόνο το δεσμό και το ήθος της κοινότητας. Επρόκειτο για κάτι πολύ περισσότερο· μυσταγωγικά γεγονότα που βιώνονταν από όλους μαζί και τον καθένα ξεχωριστά, ως μαγικές εμπειρίες. Μαγικές εμπειρίες των σωμάτων και των πνευμάτων. Κάπως έτσι άκουσα λοιπόν κι εγώ τον Μπαλζάκ να αφηγείται το επικό κυνήγι του Λυσιέν στην καπιταλιστική μητρόπολη του 19ου αιώνα, σε αυτό το οριστικά χαμένο και απολύτως σύγχρονο Παρίσι.

Όσο, λοιπόν, οι οικονομικοί κίνδυνοι που σπέρνει απομακρύνουν ψηφοφόρους από την κάλπη της, η ΝΔ θα αναζητεί κινδύνους για την προσωπική ασφάλεια για να πουλήσει προστασία στο τρομαγμένο κοπάδι. Και όσο η εγχώρια τρομοκρατία ή η κινηματική βία θα απουσιάζει και ο «μεταναστευτικός κίνδυνος» θα παραμένει ασήμαντος, η ΝΔ θα επινοεί κινδύνους για να δημιουργήσει ή να ξυπνήσει φόβους. Ούτε η γραφικότητα ούτε η κατάρριψη των αιτιάσεών τους θα τους σταματήσει. Γιατί δεν έχουν κάτι να προσφέρουν στην ελληνική κοινωνία. Μόνο δήθεν προστασία. Γι’ αυτό η Αριστερά θα πρέπει να είναι έτοιμη για προβοκάτσιες. Γιατί η ανάγκη για προστασία χρειάζεται κινδύνους. Και, αν η πραγματικότητα δεν τους προσφέρει, θα πρέπει να εφευρεθούν. Θα πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσει ότι στο φαύλο κύκλο «έγκλημα και τιμωρία» ο εκβαρβαρισμός της αστυνομίας είναι απαραίτητος κρίκος. Τέλος, καθώς βαδίζουμε προς τις εκλογές θα πρέπει να γίνει καθαρό ότι εκείνο που συγκρούεται είναι το κοινωνικό και δημοκρατικό κράτος της Αριστεράς με το αρπαχτικό και αυταρχικό κράτος της Δεξιάς. Κι ότι τη «δεύτερη φορά Αριστερά», όποτε και να είναι αυτή, πρέπει να φτιαχτεί ένα ισχυρό δίχτυ προστασίας για την κοινωνία και να ξηλωθούν όλες οι δεξιές πολιτικές που αυξάνουν τον φόβο.

Τα εμβολιαστικά προγράμματα δεν βασίστηκαν πάνω στις υγειονομικές ανάγκες των χωρών, αλλά πάνω στις δυνατότητες παραγωγής των φαρμακευτικών. Το «αντίδοτο στην πανδημία» πουλιόταν σε ένα ιδιότυπο πλειστηριασμό, όπου ο πλειοδότης παραλάμβανε πρώτος. Σε τιμές αγοράς. Οι προειδοποιήσεις του ΠΟΥ, ότι ανοσία δε μπορεί να υπάρξει αν δεν εμβολιαστεί ολόκληρος ο πλανήτης, αγνοήθηκαν. Οι συζητήσεις για απελευθέρωση των πατεντών, που ξεκίνησαν εδώ και πάνω από ένα χρόνο, έχουν βαλτώσει. Ακόμα και σήμερα, με εξασφαλισμένες πωλήσεις και συμβόλαια πολλών δισεκατομμυρίων, οι εταιρείες αρνούνται να κάνουν πίσω. Κανένας πολιτικός δεν τόλμησε να αντικρούσει το επιχείρημά τους ότι μόνο η ελεύθερη αγορά, ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός, μπορεί να προάγει την έρευνα και την επιστήμη. Και ο πλανήτης αγκομαχά απέναντι στα «κύματα» της πανδημίας, χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει πότε θα περάσει οριστικά αυτή η «φουρτούνα». «Εθελοντές» αιχμάλωτοι της αγοράς παραμένουν οι πολιτικοί και στο θέμα της ενέργειας. Ειδικά για την Ευρώπη, μια ήπειρο που δεν μπορεί να καλύψει μόνη της τις σχετικές της ανάγκες, αυτό αρχίζει πια να μοιάζει με μαζοχισμό. Πρώτη και καλύτερη η «απερχόμενη», αλλά πάντα ενεργή κυρία Μέρκελ, ως μετεμψύχωση της Θάτσερ, μας σέρβιρε τη θεωρία ότι η τωρινή κρίση θα είναι παροδική. Η αγορά λειτουργεί, θα ξαναβρεί τα πατήματά της. Οι ομόλογοι της δεν μπορούν να καταλήξουν σε συλλογική απάντηση στο πρόβλημα. Αρκούνται να παρέχουν ασπιρίνες σε βαριά ασθενείς. Γιατί βεβαίως δεν γίνεται να παραδεχτούν ότι η στρατηγική τους επιλογή για πλήρη απελευθέρωση του τομέα όχι μόνο δεν έφερε βελτίωση και «καλύτερες τιμές» για τους πολίτες, αλλά έχει ρίξει σε μια ενεργειακή επισφάλεια, ακόμα και σε πενία εκατομμύρια νοικοκυριά. Γιατί όποιος είναι φτωχός είναι και φταίχτης. Αυτό πρέπει να αποδεχτούν οι πολίτες. Για τα άτομα, αλλά και για τα κράτη. Το σίριαλ με τους «σπάταλους Έλληνες» της εποχής των μνημονίων δεν τελείωσε. Στις Βρυξέλλες γράφονται τα σενάρια για τα επόμενα επεισόδια. Η σεζόν που έρχεται θα μας εκπλήξει, με καινούρια «σπαρταριστά» επεισόδια.

Αλμπέρ Καμύ «Τα θεατρικά: Καλιγούλας, Η παρεξήγηση, Οι δίκαιοι, Κατάσταση πολιορκίας», μετάφραση: Ρίτα Κολαΐτη, εκδόσεις Καστανιώτη, 2021 Ο Αλμπέρ Καμύ αγαπούσε πολύ το θέατρο. Όπως έλεγε και ο ίδιος, και διαβάζουμε στον πρόλογο του βιβλίου, ο νομπελίστας συγγραφέας θεωρούσε το θέατρο «το ύψιστο λογοτεχνικό είδος και, εν πάση περιπτώσει, το πλέον οικουμενικό». Τα θεατρικά του έργα, ωστόσο, είναι το κομμάτι του έργου που έχει δεχθεί εκτός από εγκώμια και έντονη κριτική αμφισβήτηση, τουλάχιστον κάποια από αυτά, και ειδικά την εποχή που εμφανίστηκαν. Ο συγκεκριμένος τόμος περιέχει τα τέσσερα πρωτότυπα θεατρικά του Καμύ (καθώς έχει κάνει και διασκευές λογοτεχνικών έργων): τον Καλιγούλα, την Παρεξήγηση, τους Δίκαιους και την Κατάσταση πολιορκίας, γραμμένα όλα τη δεκαετία του 1940, πλην του Καλιγούλα, για τον οποίο η πρώτη εγγραφή/σημείωση εντοπίζεται στα Σημειωματάρια του Καμύ τον Ιανουάριο του 1937. Ο Καλιγούλας, ωστόσο, είναι ένα έργο που ο Καμύ τροποποίησε πολλές φορές μέσα στα χρόνια, έως και το 1958, παράλληλα με την επεξεργασία του υπόλοιπου έργου του, καθώς «οι διορθώσεις που επέφερε διαρκώς στο έργο του υπακούουν στην εξέλιξη της σκέψης του». Στο βιβλίο, εκτός από τα τέσσερα θεατρικά του Καμύ, περιέχεται και εκτενές συνοδευτικό υλικό, με αναλύσεις για τα έργα και για την πορεία της συγγραφής τους, με ιστορικό των παραστάσεων και άλλα πολλά. Όσον αφορά τον Καλιγούλα υπάρχουν και αποσπάσματα από παλιότερες εκδοχές που αφαιρέθηκαν κατά τη διαδικασία συνεχούς επεξεργασίας του κειμένου από τον Καμύ. Το έργο του Καμύ δεν έχει πάψει να προκαλεί συζητήσεις και νέες αναγνώσεις μέσα στα χρόνια, αναγνώσεις πολύπλευρες που κι αυτές στη συνέχεια μπορεί να γίνονται συχνά αντικείμενο νέας ανάλυσης και συζήτησης, με αποκλίσεις και συγκλίσεις. Αυτό αντανακλάται και στις αναλύσεις που συνοδεύουν τα θεατρικά έργα του σε αυτόν τον τόμο αλλά και στις αντιδράσεις, θετικές και αρνητικές, που προκάλεσαν αυτά τα έργα τόσο στην εποχή τους όσο και αργότερα, και οι οποίες επίσης αποτυπώνονται σε αυτή την πλούσια έκδοση.

Διαμερίσματα ερειπωμένα με ενοίκιο, που ξεκινά στα 350 ευρώ, διαμερίσματα 40 τ.μ. με ενοίκιο που αγγίζει τα 450 ευρώ, γκαρσονιέρες 17-20 τ.μ. με ενοίκιο μεγαλύτερο των 300 ευρώ. Μια ματιά στις πλατφόρμες αναζήτησης κατοικίας αρκεί για να αντιληφθεί κανείς ότι τα ενοίκια έχουν φτάσει σε ύψη που είναι απλησίαστα για τις τσέπες των περισσότερων εργαζομένων. Με την έναρξη της πανδημίας υπήρχαν προβλέψεις ότι θα πέσουν, οι οποίες δεν επαληθεύτηκαν. Αντίθετα, σύμφωνα με έρευνα της Remax, το 2021 τα ενοίκια στο κέντρο της Αθήνας αυξήθηκαν κατά 11,6%, στα βόρεια προάστια κατά 16,7% , στα νότια προάστια κατά 13,9 %, ενώ στον Πειραιά και στη δυτική Αττική καταγράφηκε αύξηση 12,7% και 4,2% αντίστοιχα. Αυξήσεις παρατηρούνται σε όλη την επικράτεια, αλλά η Αττική, στην οποία κατοικεί το ένα δεύτερο του πληθυσμού είναι το επίκεντρο.

Η σημαντική αυτή εγκύκλιος συνέπεσε χρονικά με δημοσίευση δέσμης προτάσεων της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για την αντιμετώπιση των γυναικοκτονιών, οι οποίες για το 2021 έχουν φτάσει τις 13. Ένα από τα σημεία που προτάσσει είναι η καταγραφή του φαινομένου με την άμεση σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Καταγραφής, ο οποίος θα επιφορτιστεί με την καταγραφή πειρστατικών έμφυλης βίας και γυναικοκτονιών που φτάνουν στις Αρχές. Όπως δε αποκαλύπτεται στην πρώτη Ετήσια Έκθεση Απολογισμού Έργου 2020 του τμήματος Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της ΕΛΑΣ καταγράφονται για το έτος 2020, 5.413 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας (450 περιστατικά ανά μήνα και 15 τη μέρα, κατά μέσο όρο). Το 73% των περιστατικών αφορούν 4.243 γυναίκες, με την πλειονότητα των ανδρών (83%) να είναι άντρες. Με το δεδομένο ότι «η εξάλειψη των γυναικοκτονιών διαπερνάται και μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της αντιμετώπισης της έμφυλης βίας, αφού οι πρώτες αποτελούν την πιο ακραία έκφανση της δεύτερης» η ΕλΕΔΑ προτείνει ακόμα διαρκείς καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, ένταξη ειδικού μαθήματος στα σχολεία, συστηματική εκπαίδευση σε ζητήματα έμφυλης βίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη διαχείριση περιστατικών βίας, εκπόνηση και εφαρμογή ενός πρωτοκόλλου ενεργειών της ΕΛΑΣ και σύσταση ειδικού επιχειρησιακού οργάνου άμεσης ανταπόκρισης. Ακόμα προτείνει κατάρτιση οδηγού δεοντολογίας σχετικά με την κάλυψη έμφυλων εγκλημάτων για δημοσιογράφους και ΜΜΕ. Επιπλέον, προτείνει τη βελτιστοποίηση και την ενίσχυση των υφιστάμενων υποστηρικτικών υπηρεσιών, την αύξηση συμβουλευτικών κέντρων στην περιφέρεια και την ενίσχυσή τους, την αύξηση των ξενώνων ανά την επικράτεια και την ενίσχυσή τους, την ενίσχυση της Γραμμής SOS 15900, την παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας και δικαστικής εκπροσώπησης στις επιζώσες έμφυλης βίας. Τέλος, η ΕλΕΔΑ κρίνει ότι θα πρέπει να ενδυναμωθεί ο ρόλος του δικηγορικού και δικαστικού σώματος και των εισαγγελικών αρχών. «Σε διαφορετική περίπτωση, κρίνεται σκόπιμη η επαναξιολόγηση του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου», καταλήγει. Η εγκύκλιος του κ. Πλιωτά συνέπεσε όμως και με το κήρυγμα του Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης, Παύλου, ο οποίος θεώρησε σκόπιμο να «ενημερώσει» το ποίμνιό του πως ο όρος γυναικοκτονία φτιάχτηκε για τις γυναίκες «για να τις εμπαίζουν και αυτές το πιστεύουν». Πρόσθεσε δε «Μου λένε γυναίκες πως, σεβασμιότατε, οι άντρες μας πολλές φορές μας ταπεινώνουν. Στο χέρι σας είναι να μεταδώσετε, να μεταγγίσετε αυτό που είστε. Έλεγαν οι μανάδες μας, ακούστε παιδιά μου, εμείς οι γυναίκες ό,τι θέλουμε κάνουμε, αρκεί σε κάποια στιγμή να έχουμε το στόμα μας κλειστό και μετά θα γίνει αυτό που εμείς θέλουμε. Έχει δύναμη η γυναίκα, γιατί έχει αισθήματα που δεν έχει ο άνδρας», σημείωσε. Στον αντίποδα, ευτυχώς, της Εκκλησίας το Πανεπιστήμιο, με το τμήμα Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ να διοργανώνει διαδικτυακή εκδήλωση στη μνήμη της δολοφονημένης φοιτήτριάς του Γαρυφαλλιάς Ψαρράκου, την Δευτέρα 15 Νοεμβρίου, με τις καθηγήτριές της να μιλούν ανοιχτά για τις γυναικοκτονίες. Στο τέλος της εκδήλωσης θα επιδοθεί δίπλωμα μεταπτυχιακών σπουδών στην Γαρυφαλλιά Ψαρράκου, που όμως δεν θα παραστεί να το παραλάβει, αφού οι δολοφονημένες πάντα λείπουν.