Αναδημοσιεύσεις

Η Κοινωνία και η Εκπαίδευση δίνουν καθημερινά μάχη με την πανδημία. Τον ίδιο αγώνα είναι υποχρεωμένη να δίνει και η κυβέρνηση, κρατώντας ενωμένο το λαό, με τη βοήθεια όλων των πολιτικών δυνάμεων. Εν όψει του τρίτου κύματος και των επικίνδυνων μεταλλάξεων του ιού, απαιτούνται πρωτοβουλίες που θα εμπνέουν τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση και όχι το διχασμό. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και όχι στο «1969». Δεν είναι δυνατόν η κυβέρνηση να νομοθετεί δραστική περικοπή εισακτέων, κλείσιμο πανεπιστημίων, ίδρυση αστυνομίας στα πανεπιστήμια και να περιμένει ότι δεν θα υπάρχουν μαζικές αντιδράσεις. Την καλούμε ως βήμα ευθύνης, να περιοριστεί στα απαραίτητα για την πανδημία μέτρα επείγοντος χαρακτήρα και να πάψει να αντιμετωπίζει τη συγκυρία ως ευκαιρία και τους εκπαιδευτικούς και τη νεολαία ως «εσωτερικό εχθρό». Στο μεταξύ, να γίνει δεκτή από όλες τις πολιτικές δυνάμεις η πρόταση των πρυτάνεων και των Συγκλήτων για τον τρόπο φύλαξης των πανεπιστημίων, που ούτως ή άλλως με τα ιδρύματα κλειστά δεν αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα. Ανάλογη είναι η πρακτική σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες από την Οξφόρδη μέχρι το Χούμπολτ και τη Σορβόνη. Δυστυχώς η κυβέρνηση φαίνεται να έχει διαλέξει άλλο δρόμο. Μετά τις πρωτοφανείς σε μέγεθος διαδηλώσεις στην Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις, που ακύρωσαν στο δρόμο τις κυβερνητικές απαγορεύσεις, εξαγγέλλονται σήμερα διώξεις εναντίον των χιλιάδων νέων και εκπαιδευτικών που συμμετείχαν σε αυτές. Οξύνει η κυβέρνηση το κλίμα, δημιουργεί μόνη της το έδαφος για νέες αντιδράσεις. Είναι σαφές ότι χαράζοντας τέτοιο δρόμο, η απάντηση θα είναι η κλιμάκωση του αγώνα. Αυτό όμως είναι το ζητούμενο; Έτσι θα δοθεί η μάχη της πανδημίας; Με σμπαραλιασμένο το εσωτερικό μέτωπο; Με διώξεις υγειονομικών, εκπαιδευτικών και φοιτητών; Ο ΣΥΡΙΖΑ με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης παίρνει την πρωτοβουλία να προτείνει «νομοθετικό μορατόριουμ», τουλάχιστον στον ευαίσθητο χώρο της Παιδείας. Ως πρώτο βήμα, ζητάμε (για πολλοστή φορά από τον περασμένο Μάρτιο) άμεση σύγκληση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής με τη συμμετοχή λοιμωξιολόγων, με αποκλειστικό θέμα την υγειονομική θωράκιση στο χώρο της εκπαίδευσης, ώστε επιτέλους τα σχολεία και τα πανεπιστήμια να ανοίξουν και να λειτουργήσουν με ασφάλεια. Έστω και τώρα, έστω και αργά, ας δείξει η κυβέρνηση ότι σέβεται θεσμούς και Κοινοβούλιο.

Ο Τραμπ υποδύθηκε με εξαιρετικά για τον ίδιο αποτελέσματα τον ρόλο του αντισυστημικού. Αν και ο ίδιος είναι σκανδαλωδώς ευνοημένος από το σύστημα που υποτίθεται πως πολεμά, κατάφερε να πείσει πολλούς απ’ αυτούς που έχασαν τις δουλειές τους, που είναι χρεωμένοι στις τράπεζες, που φοβούνται τους ξένους και μισούν τους μαύρους, ότι έχει τη στρατηγική για να τους βγάλει από το περιθώριο. Το «Πρώτα η Αμερική» ήταν το σύνθημα που συσπείρωσε πολύ κόσμο. Κυρίως τα θύματα της απληστίας του χρηματοπιστωτικού τομέα και της ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης, αλλά και εκείνους που οι πνευματικές και πολιτικές ελίτ αντιμετώπιζαν με περιφρόνηση. Αξιοθρήνητους είχε χαρακτηρίσει η Χίλαρι Κλίντον τους μισούς ψηφοφόρους του Τράμπ στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση. Τα 75 εκατομμύρια που τον ψήφισαν δεν είναι καθόλου αμελητέο μέγεθος. Ακόμη κι αν αφαιρέσουμε το κομμάτι των ψηφοφόρων του που δεν συμφωνεί με τη ρητορική και την πρακτική του και δεν θα τον ακολουθήσει, το υπόλοιπο τμήμα, που κανείς δεν ξέρει πόσο είναι, ενδεχομένως να τον στηρίξει, αν φυσικά επιχειρήσει να αναμετρηθεί στην πράξη με τον δικομματισμό. Ο Τραμπ είναι ένας επιδέξιος δημαγωγός και ένας υψηλού επιπέδου λαϊκιστής. Εδωσε χώρο στις συγκινήσεις και στα πάθη για να προσελκύσει όσους αισθάνονταν αποσυνάγωγοι. Μίλησε με τη γλώσσα τους. Καλλιέργησε προσδοκίες. Τους κολάκευσε. Ο λαϊκισμός, σύμφωνα με τον Ερνέστο Λακλάου, δεν είναι ιδεολογία, αλλά ένας τρόπος συγκρότησης του πολιτικού που διαιρεί την κοινωνία στα δύο και καλεί τους «από κάτω» να κινητοποιηθούν ενάντια στην υπάρχουσα εξουσία. Αυτό το χαρτί έπαιξε συστηματικά ο Τραμπ. Κατασκεύασε εχθρούς. Κατηγορούσε τους διανοούμενους, τα μέσα ενημέρωσης, την ηγετική ομάδα των Δημοκρατικών και τη γραφειοκρατία της Ουάσινγκτον ότι τον συκοφαντούν και τον υπονομεύουν. Ο λαϊκισμός παρουσιάζεται ως η απάντηση σε μια δημοκρατία που έχει απονευρωθεί, που δεν πείθει, που αποκλείει, που δεν προστατεύει. Ας πάρουμε υπόψη μας την προειδοποίηση του Πιερ Ροζανβαλόν: «Οι λαϊκισμοί θάλλουν πάνω στο έδαφος τόσο των ανεκπλήρωτων υποσχέσεων και των δυσλειτουργιών της υπαρκτής δημοκρατίας όσο και της κοινωνικής αποδιοργάνωσης, που συνδέεται με την ανάδυση πρωτόγνωρων μορφών καπιταλισμού» (σελ. 397, «Η δική μας διανοητική και πολιτική ιστορία: 1968-2018», Πόλις).

Συµπερασµατικά, η εξασφάλιση κοινωνικά δίκαιων ενεργειακών µεταβάσεων οφείλει να αποτελεί βασικό πολιτικό στόχο, τόσο σε επίπεδο χώρας όσο και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Παράλληλα, οφείλει να υλοποιείται εντός του µικρότερου δυνατού χρονικού διαστήµατος, αφού η υποβάθµιση του περιβάλλοντος συγκεκριµένων περιοχών και οι διαρκώς διευρυνόµενες επιπτώσεις της κλιµατικής κρίσης διαρρηγνύουν περαιτέρω τις εκάστοτε κοινωνικές και περιβαλλοντικές ισορροπίες. Για τον λόγο αυτό, είναι σηµαντικό να διευρυνθεί η συζήτηση για τον ρόλο των κοινωνικών ανισοτήτων και την κλιµατική δικαιοσύνη, το πλαίσιο λογοδοσίας, τη διεύρυνση των κέντρων αποφάσεων, τον τρόπο και τα µέσα στήριξης των πληττόµενων κοινοτήτων, τονίζοντας την εµπλοκή των άµεσα και έµµεσα πληττόµενων.  Σε αυτή τη βάση προσεγγίστηκε η κατάσταση της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας υπό τον ταχύ οικονοµικό και κοινωνικό µετασχηµατισµό που θα προκαλέσει η προβλεπόµενη εφαρµογή του ΕΣΕΚ. Επιδιώχθηκε να γίνει κατανοητό πως τα χαρακτηριστικά της περιοχής µελέτης, σε συνδυασµό µε αυτά του ΕΣΕΚ, δηµιουργούν ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο µείγµα και µια επικίνδυνη συνθήκη για τη διατήρηση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής στη νέα µεταλιγνιτική κατάσταση. Με βάση τα ιστορικά δεδοµένα και τα πρόσφατα οικονοµικά στοιχεία συµπεραίνουµε πως δεν αποτελεί µία ακόµα περιοχή σε µετάβαση, αλλά µια ιδιαίτερα δύσκολη περίπτωση που χρίζει ειδικής προσοχής. Τα υψηλά επίπεδα ανεργίας, η µείωση και η γήρανση του πληθυσµού στη Δυτική Μακεδονία αποτελούν τα κύρια προβλήµατα και τους βασικούς επιβραδυντές µιας δίκαιης µετάβασης. Παράλληλα, το ήδη υπάρχον βάρος από τις επιπτώσεις της οικονοµικής κρίσης που βίωσε και βιώνει η χώρα και η πλήρης έλλειψη καινοτόµων δράσεων, δεν αφήνουν περιθώρια λάθους.  Όµως, τα εµπόδια αυτά επ’ ουδενί δεν θα πρέπει να καθυστερήσουν επ’ αόριστο την έναρξη της µετάβασης. Σε κάθε περίπτωση, η κλιµατική ουδετερότητα, οι υποχρεώσεις που εκπορεύονται από τη Συµφωνία του Παρισιού αλλά ακόµα και η ιδιαίτερα υψηλή τρωτότητα της λιγνιτικής βιοµηχανίας της Δυτικής Μακεδονίας δεν αφήνουν κανένα περιθώριο. Απαιτούνται άµεσα, οργανωµένες πολιτικές πρόληψης των επιπτώσεων της µετάβασης µέσω σταδιακής κλαδικής διαφοροποίησης της οικονοµικής δραστηριότητας δηµιουργώντας κίνητρα που θα στοχεύουν ακόµα και στον επαναπατρισµό νέων εργαζοµένων. Λαµβάνοντας υπόψη την κρισιµότητα της περιόδου 2021-2023 –σε συνάρτηση µε το γεγονός πως, ακόµα και στην περίπτωση που θα ήταν επαρκές µέτρο, είναι ιδιαίτερα δύσκολο µεγάλης κλίµακας επενδύσεις να προλάβουν να ολοκληρωθούν και να συνοδευτούν από επαρκή αριθµό θέσεων εργασίας εντός αυτού του χρονικού διαστήµατος– καθίσταται αναγκαίο ένα πρόγραµµα κοινωνικών µέτρων άµεσης επιχορήγησης επιχειρήσεων, επιδότησης εργαζοµένων και ανέργων και συγκράτησης του ρεύµατος µετανάστευσης των νέων που είναι σε πλήρη εξέλιξη.

Συνολικά, έχουμε ενώπιον μας ένα νομοσχέδιο το οποίο αλλάζει τη δημοκρατική δομή του πανεπιστημίου. Οι υπηρεσίες ασφάλειας που εισάγονται δεν υπάγονται κανονικά στις διοικητικές υπηρεσίες του πανεπιστημίου, αλλά απευθείας σε ένα μονοπρόσωπο όργανο, τον πρύτανη, που δεν λογοδοτεί πουθενά. Παράλληλα, εισάγει μια σειρά από θεσμούς και όργανα που αλληλοδιαπλέκονται και διαμορφώνουν ένα σύστημα ασφάλειας περίπου αποπνικτικό, με συστήματα λήψης ήχου και εικόνας για τον έλεγχο του οποίου θα απασχολούνται και αστυνομικοί. Κύριο χαρακτηριστικό της ασφάλειας είναι η προληπτική αντιμετώπιση της παραβατικής συμπεριφοράς εντός των ΑΕΙ. Ποια είναι αυτή, διότι εμείς η εγκληματολόγοι προσπαθούμε χρόνια να την ορίσουμε; Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι ότι δεν αποτελεί έγκλημα αλλά μια συμπεριφορά που παραβαίνει κοινούς κανόνες. Περιγράφοντάς την το νομοσχέδιο αναφέρει την άσκηση σωματικής και λεκτικής βίας, τη χρήση ναρκωτικών ουσιών, την ένταξη σε εγκληματικές ομάδας, τη ρατσιστική βία κ.ά. Παίρνει δηλαδή τις συνήθεις οχλούσες συμπεριφορές φοιτητών, που ούτως ή άλλως διώκονται ποινικά, και τις μετατρέπει πρόσθετα σε παραβατικές συμπεριφορές και τις υπαγάγει σε μια επιτροπή από ακαδημαϊκούς. Πλάι σε αυτό καταρτίζεται ένας μηχανισμός ελεγχόμενης πρόσβασης, την οποία σε ένα βαθμό καθορίζει το ΑΕΙ, αλλά αν δεν είναι εφικτό να γίνει εξωτερικά (λόγω της χωροταξίας του ΑΕΙ) τότε θα πρέπει να γίνει εσωτερικά, μέσα στα κτίρια. Φαίνεται σαν να έχουν στο μυαλό τους κάτι άλλο και όχι τα ελληνικά πανεπιστήμια. Ένα ακόμα σημείο είναι η συγκρότηση ομάδων προστασίας πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, στο οποίο αντιδρά η Πανελλήνια Ομοσπονδία Αστυνομιών Υπαλλήλων. Διότι κατώτεροι αξιωματικοί θα πλαισιώνονται από ειδικούς φρουρούς. Οι ειδικοί φρουροί είναι ένα «αιώνιο πρόβλημα» για το λόγο ότι εισάγονται με μια παράλληλη διαδικασία με αυτήν που εισάγονται οι άλλοι αστυνομικοί. Άρα δεν έχουν την εκπαίδευση και το πνεύμα του επαγγελματισμού. Έχουν όμως κάτι άλλο: έχουν υπηρετήσει σε ειδικές μονάδες στο στρατό. Θα πάρουν δηλαδή 1.000 ανθρώπους, θα τους εκπαιδεύουν τρεις μήνες και θα τους στείλουν να αστυνομεύουν τα πανεπιστήμια. Μάλιστα ειδικά για τα πανεπιστήμια θωρακίζονται με ιδιαίτερες αρμοδιότητες για τις οποίες ουδόλως είναι εκπαιδευμένοι. Τέλος, εισάγεται πειθαρχικό δίκαιο που εγκαινιάζει πειθαρχικές διαδικασίες σε αναλογία με τις ποινικές διαδικασίες και διαμορφώνει ένα ιδιότυπο δικαστήριο από καθηγητές. Για πρώτη φορά, μαζί με τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά καθήκοντα ένας πανεπιστημιακός αναλαμβάνει και πειθαρχικά καθήκοντα, πράγμα τουλάχιστον αντιπαιδαγωγικό. Ακόμα και ο όρος ποινή –που το νομοσχέδιο χρησιμοποιεί αλλά ακόμα και ο ποινικός κώδικας δεν τον χρησιμοποιεί– είναι αμφίβολο αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ανθρώπους αυτής της ηλικίας.

Με αφορμή τις δηλώσεις της Σοφίας Μπεκατώρου, αναδεικνύεται το θέμα της κακοποίησης γυναικών από άνδρες σε θέση ισχύος. Στη συζήτηση στην αριστερά ιδιαίτερα για το γυναικείο ζήτημα, όταν σκάει κάτι τέτοιο μπαίνει το εξής δίλλημα: από τη μία πλευρά, με ενοχλεί η υποκρισία των όψιμα σοκαρισμένων ανθρώπων, που τάχα μου δεν ήξεραν τίποτα, που ξαφνιάστηκαν ή ταράχτηκαν με τις αποκαλύψεις γεγονότων που λίγο πολύ αυτοί έπρεπε να ξέρουν πως κάτι τρέχει. Από την άλλη – και αυτή την άποψη ενστερνίζομαι περισσότερο – η παραδοχή του γεγονότος και η καταδίκη του από όλο το σύστημα, το να βγουν να το πουν δημοσίως, είναι από μόνη της μια νίκη. Δεν μπορεί πλέον κανείς να κάνει εύκολα σχόλια κατά του θύματος, και αυτή η μετατόπιση της πολιτικής ορθότητας είναι πάρα πολύ σημαντική.  Είναι καιρός πια να μη φοβούνται τα θύματα το στιγματισμό που τα εμποδίζει να καταγγείλουν  και να μειωθούν επιτέλους τα περιστατικά κακοποίησης. Ένα βήμα υπέρ μιας δικαιότερης κοινωνίας. (...) Στη Βουλή  για τη συζήτηση προκάλεσε ο πρωθυπουργός για να ενημερώσει για την πανδημία.  Μπαίνει το θέμα της πατέντας του εμβολίου. Αυτή η ανικανότητα της κυβέρνησης να συζητήσει σοβαρά οποιοδήποτε σημαντικό θέμα που αφορά τη ζωή των ανθρώπων. Αντί για μια ανταλλαγή απόψεων για το ρόλο της πατέντας σε σχέση με νέα φάρμακα - τι ποσά χρειάζονται οι φαρμακευτικές για τη χρηματοδότηση έρευνας, ιδιαίτερα σε αυτή την περίπτωση, δεδομένης της μείωσης χρόνου έγκρισης και την ύπαρξη προπληρωμένων παραγγελιών - είχαμε τα γνωστά: ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ξέρει το θεσμικό πλαίσιο, θέλει να κρατικοποιήσει τη Pfizer κλπ. (...) Στις 13/10/2020 έγραφα στο ημερολόγιο για το Social Dilemma και την επίδραση των social media στην κοινωνία και την πολιτική. Το ερώτημα που έμπαινε σχετικά με το ποιοι διαχειρίζονται αυτές τις κατ’ επίφασιν ουδέτερες τεχνολογίες έρχεται ξανά στο προσκήνιο με τον αποκλεισμό του Trump από τα social media μετά την επίθεση των ακροδεξιών και συνομοσιολόγων υποστηρικτών του στο Καπιτώλιο. Το ερώτημα είναι σαφές: ήταν σωστός ο αποκλεισμός του Trump;   Παρότι διαφωνώ μαζί του σε κάθε πιθανό θέμα που μπορεί να σκεφτεί κανείς και τον θεωρώ έναν απόλυτα επικίνδυνο άνθρωπο δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι θα απαντούσα θετικά σε αυτό το ερώτημα. Διότι άμεσα προκύπτουν τουλάχιστον 3 ακόμα ερωτήματα: ποιος και με βάση ποια κριτήρια αποφασίζει έναν τέτοιον αποκλεισμό; Που μπαίνουν τα όρια; Τι συνέπειες θα έχει αυτό; Ο Branko Marcetic, συγγραφέας και συντάκτης στο Jacobin magazine σωστά σημειώνει στον Guardian ότι «η λογοκρισία – αλλά και κάθε είδους καταπίεση - αρχίζει πάντα στοχεύοντας ιδιαίτερα αντιπαθείς ανθρώπους, εκείνους που κανείς δεν θα διαφωνούσε ότι πρέπει να λογοκρίνουν. Αλλά μόλις τεθεί προηγούμενο, αναπόφευκτα τα όρια του τι θεωρείται αποδεκτό να λογοκριθεί καταλήγουν πάντα να επεκτείνονται.»

Γνωρίζουμε ότι δεν γνωρίζουμε πως θα εξελιχθεί η πανδημία, τη ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού, τη διάρκεια της ανοσίας, εάν θα υπάρξει τρίτο κύμα. Ίσως όμως περισσότερο σημαντικό είναι ότι γνωρίζουμε ότι δεν γνωρίζουμε εάν οι αλλαγές που επήλθαν εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης θα έχουν μόνιμη επίδραση ή θα είναι προσωρινές. Αν θα συνεχίσουν για παράδειγμα να είναι μειωμένα τα ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους ή συνέδρια και θα λειτουργούμε με τηλεδιασκέψεις, αν η καθιέρωση της τηλε-εργασίας θα ωθήσει σε στασιμότητα τους ήδη χαμηλούς μισθούς και σε περαιτέρω ελαστικοποίηση τις εργασιακές σχέσεις. Εξίσου άγνωστο είναι εάν οι σημαντικές εξελίξεις το 2020 στη χαλάρωση της νομισματικής και οικονομικής πολιτικής θα έχουν μόνιμο ή προσωρινό χαρακτήρα. Από τη μια μεριά γνωρίζουμε ότι πολλοί επιφανείς νεοφιλελεύθεροι, δημοσιογράφοι, πολιτικοί, τραπεζίτες, στρουθοκαμηλίζουν, αρνούμενοι να συνειδητοποιήσουν τη σοβαρότητα της κρίσης που διανύουμε, κρίση που έχει τρεις διαστάσεις, την υγειονομική, την οικονομική και την κλιματική. Οι βουλευτές και το επιστημονικό προσωπικό της ΝΔ αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα. Από την άλλη διαφαίνεται μια αλλαγή στάσης σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, καθώς ο κόσμος επαναξιολογεί την αξία κάποιων αγαθών όπως η υγεία ή ακόμα και το ρόλο που παίζει το δημόσιο ακόμα και στον παραγωγικό τομέα. Άρα δεν γνωρίζουμε ακόμα εάν η κρίση θα οδηγήσει σε μια μόνιμη αλλαγή του οικονομικού υποδείγματος. Για παράδειγμα παρατηρούμε μια σημαντική αύξηση του δημοσίου χρέους. Οι αισιόδοξοι ισχυρίζονται ότι με μηδενικά επιτόκια οι επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές μπορούν να είναι συμβατές με σταθερότητα του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ. Αντιθέτως οι απαισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι τα επιτόκια θα αυξηθούν και αργά ή γρήγορα καθιστώντας απαραίτητη τη δημοσιονομική προσαρμογή. Ακόμα και αν διαφανεί ότι αυτή η προσαρμογή θα γίνει το 2022 θα επηρεάσει την ανάπτυξη το 2021 δυσμενέστατα. Κατά τη γνώμη μου η ανάκαμψη δεν μπορεί να έρθει χωρίς γενναίες επενδύσεις από το δημόσιο τομέα που θα λάβουν σοβαρά υπόψη την απειλή στην πραγματική οικονομία από τις κοινωνικές ανισότητες και την κλιματική αλλαγή. Υπάρχει άλλωστε και το προηγούμενο της αναιμικής ανάπτυξης μετά τελευταία χρηματοπιστωτική κρίση. Το επιχείρημα του κ. Μητσοτάκη ότι λόγω αποταμιεύσεων στην περίοδο της πανδημίας η ανάκαμψη θα έρθει από μόνη της μου φαίνεται τουλάχιστον αδύναμο – για τον απλούστατο λόγο ότι ενώ οι αποταμιευτές θα αισθάνονται πλουσιότεροι οι οφειλέτες θα αισθάνονται φτωχότεροι. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι μια πολύ θετική εξέλιξη. Στο επίπεδο της ΕΕ η μεγάλη μάχη θα δοθεί στο εάν η νίκη στην προηγούμενη μάχη των «φειδωλών τεσσάρων» θα είναι μόνιμη ή όχι. Όπως είπα στην αρχή δύσκολο το 2021 ειδικά εάν δεν υπάρξει μια σημαντική αλλαγή στο επίπεδο των ιδεών, των κοινωνικών συσχετισμών και των πολιτικών. Και αυτό χωρίς να πάρουμε υπόψη και εκείνα που δεν γνωρίζουμε ότι δεν γνωρίζουμε. Αλλά για αυτά ισχύει το απόφθεγμα του Wittgenstein «whereof one cannot speak, thereof one must be silent» (Για όσα δεν μπορεί να μιλάει κανείς, για αυτά πρέπει να σωπαίνει).

Η φιλοσοφία του κτήνους, η φιλοσοφία που αποδέχεται πως ο άνθρωπος δύναται να έχει αξιακές διαφορές από τον συνάνθρωπο, η φιλοσοφία που πριμοδοτεί την υπεροχή, και την κυριαρχία άρα, των “αρίστων” απέναντι σε λιγότερο άριστους και διαχωρίζει με όρους βιοπολιτικής τους ζώντες, είναι προορισμένη να γεννά συμφορές.  Το πρότυπο ενός αποϊδεολογικοποιημένου, νομοταγούς πολίτη, που κοιτά την υγειά του και τη δουλειά του, δίχως να συνωστίζεται σε δρόμους και πλατείες διαμαρτυρόμενος, είναι εκείνο ακριβώς το ευεπίφορο πρότυπο σε κάθε λογής ολοκληρωτισμούς. Οι οποίοι περνούν κάθε φορά μέσα από την υποτίμηση, την υπαγωγή του Άλλου σε κατώτερη αξιακή βαθμίδα από την όντως ανθρώπινη.΄Ετσι, ο δρομολογούμενος, στις μέρες μας, διαχωρισμός σε άμυαλους, στους χωρίς ατομική ευθύνη, και στους άλλους, τους σώφρονες, είναι χαρακτηριστικός: το μίσος προς τους Εβραίους, που μαγάριζαν την Άρια φυλή, προσομοιάζει αυτό προς εκείνους που δήθεν μας αρρωσταίνουν. Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για τον καπιταλισμό: η 27η Ιανουαρίου, η μέρα που ο κόκκινος στρατός απελευθέρωσε το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς - Μπίρκεναου στην Πολωνία, καθιερώθηκε ως Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος. Αλλά να θυμόμαστε δεν φτάνει. Εκείνο που χρειάζεται είναι αναστοχασμός. Και, πρωτίστως, κριτική απέναντι στο κυρίαρχο διανοητικό κατασκεύασμα που επιβάλλει διαχωρισμούς ακόμα και μπροστά στο θάνατο. Που, ευκαιρίας δοθείσης, κατακρεουργεί δικαιώματα κι ελευθερίες. Που δεν θέλει, ίσως, και πολύ για να ξαναχτίσει στρατόπεδα για τους λαούς που περισσεύουν ή για κείνους που δεν συμμορφώνονται.  Μέρες που είναι, ας μιλήσουμε για το σύστημα που, δυστυχέστατα, ηγεμονεύει δίχως αντίπαλον δέος.

Ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, στο πλαίσιο του προγράμματος «υιοθέτησε την πόλη σου», έφερε στο Δημοτικό Συμβούλιο τη δωρεά ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ για τη μελέτη εργασιών στον λόφο του Στρέφη, αιφνιδιάζοντας τις αντιπολιτευόμενες παρατάξεις του δήμου που ενημερώθηκαν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Η δωρεά προέρχεται από την εταιρεία real estate Prodea, η οποία αποτελεί συνέχεια της εταιρείας Εθνική Πανγαία και είχε απορροφηθεί από τον όμιλο MIG. Η πρόταση ψηφίστηκε στη συνεδρίασης της προηγούμενης Δευτέρας παρά τις αντιρρήσεις που διατυπώθηκαν από δημοτικές παρατάξεις, καθώς κατατέθηκε εσπευσμένα και χωρίς καμία διαβούλευση με φορείς και κατοίκους, αλλά και γιατί -σε μια περίοδο που γίνεται προσπάθεια να αλλάξουν φυσιογνωμία τα Εξάρχεια μέσω του real estate- δίνεται αυξημένος ρόλος στην εταιρεία Prodea, η οποία διαχειρίζεται ακίνητα-φιλέτα στο κέντρο της πόλης. (...) Είναι απορίας άξιο το ότι η δημοτική αρχή Μπακογιάννη αποδέχτηκε το αυστηρό χρονοδιάγραμμα στη διαδικασία έγκρισης των μελετών για τις εργασίες, που προσδιορίζεται σε πέντε μόνο ημέρες. Επίσης, για όποια αστοχία στην εκτέλεση των εργασιών, όπως αναφέρεται στο κείμενο της δωρεάς, την ευθύνη έχει αποκλειστικά ο δήμος Αθηναίων. Έκπληξη προκαλεί, επίσης, ότι στην πρόταση γίνεται λόγος για υλικά και τεχνικές προδιαγραφές συγκεκριμένης εταιρείας που απαιτούνται για την υλοποίηση των έργων. Στους όρους καλής εκτέλεσης του έργου η εταιρεία θέτει ως προϋπόθεση ο δήμος Αθηναίων να δεσμευτεί ότι το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των έργων ανάπλασης θα έχει καταληκτική ημερομηνία την 1η Ιουλίου 2023. Επιπλέον, η εταιρεία ζητάει από το δήμο να δεσμευτεί ότι «θα μεριμνήσει τόσο κατά το κατασκευαστικό στάδιο όσο και μετά την αποπεράτωση του έργου για την ασφάλειά του και την επαρκή αστυνόμευσή του, προς αποφυγή πρόκλησης ζημιών, βανδαλισμών, καταστροφών και θα αποκαταστήσει αυτές σε περίπτωση επέλευσης τυχόν τέτοιων ζημιών, προκειμένου το έργο να διατηρήσει την ωφέλειά του και το αισθητικό του αποτέλεσμα».