Αναδημοσιεύσεις

18
02

Οι τρύπες της… επιτοκιο-λογίας

Εκείνο ωστόσο που έχει μπει τελείως στο περιθώριο της... επιτοκιο-λογίας είναι ότι τα αποτελέσματα της αύξησης των επιτοκίων δεν πρόκειται να φανούν στις τιμές πριν από το δ’ τρίμηνο του 2022. Η νομισματική πολιτική λειτουργεί με καθυστέρηση και θα πάρει χρόνο οι αλλαγές στα επιτόκια να περάσουν στην οικονομία. Δηλαδή, θα πάρει καιρό τα υψηλότερα επιτόκια να καταστήσουν λιγότερο προσιτό τον δανεισμό και να οδηγήσουν σε επιβράδυνση των πιστώσεων. Οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι τα αποτελέσματα θα φανούν μετά από 6-12 μήνες. Με άλλα λόγια, είτε αυξήσει τα επιτόκιά της κατά 0,5% είτε κατά 0,25% τον Μάρτιο, η Fed δεν μπορεί να κάνει άμεσα κάτι για να σταματήσει την άνοδο των τιμών. Αυτό το γνωρίζει και η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, που διεμήνυσε χθες σε συνέντευξή της στο Redaktionsnetzwerk Deutschland ότι η αύξηση των επιτοκίων ευρώ «δεν θα έλυνε κανένα από τα τρέχοντα προβλήματα. Αντίθετα, είπε, αν ενεργούσαμε πολύ βιαστικά τώρα, η ανάκαμψη των οικονομιών μας θα μπορούσε να είναι σημαντικά πιο αδύναμη και οι θέσεις εργασίας να τεθούν σε κίνδυνο». Αν όμως δεν μπορεί να δώσει λύση η ΕΚΤ, η Fed και οι άλλες κεντρικές τράπεζες -που έχουν βασική αποστολή τους τη σταθερότητα των τιμών-, τότε ποιος θα κάνει κάτι για τον πληθωρισμό και την ακρίβεια που ροκανίζει διαρκώς τα εισοδήματα των εργαζομένων και εξελίσσεται γοργά σε παγκόσμια κρίση διαβίωσης; Την απάντηση έδωσε χθες η... κυβέρνηση της Σερβίας. Αφήνοντας στην άκρη το... αόρατο χέρι της αγοράς, αποφάσισε να επιβάλει πλαφόν στην τιμή των καυσίμων προκειμένου να ανακοπεί ο πληθωρισμός. Λύσεις για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια και η κρίση υπάρχουν, αρκεί να υπάρχει η πολιτική βούληση.
18
02

Οι ανισότητες ως πολιτική επιλογή

Ο Ρέιγκαν υποστήριζε πράγματι ότι η μείωση της φορολόγησης των πλουσιότερων θα ενθάρρυνε την ανανέωση και θα ενίσχυε δυναμικά την ανάπτυξη. Υποσχέθηκε στους Αμερικανούς ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα γίνονταν πλούσιοι και ότι οι μισθοί όλων θα αυξάνονταν, πράγματα που ποτέ δεν έγιναν. Μείωσε επομένως τους φόρους στους πλουσιότερους. Ο φορολογικός συντελεστής για τα υψηλότερα εισοδήματα μειώθηκε περίπου κατά 40% στις δεκαετίες 1980-1990. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ακολούθησαν μια παρόμοια ιδεολογική και φορολογική διαδρομή. Στη Γαλλία, έπειτα από ένα κορυφαίο 70% στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο φορολογικός συντελεστής για τα ανώτερα εισοδήματα μειώθηκε για να φτάσει στο 50%. Ακόμα και αν αυτός ο νέος λόγος υπέρ της ιδιοκτησίας α λα Ρέιγκαν έχει κάποια συνοχή από θεωρητική άποψη, η Ιστορία τον διαψεύδει. Τριάντα χρόνια αργότερα, διαπιστώνουμε αναδρομικά ότι η ανάπτυξη στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι δύο φορές πιο ισχνή μετά τον Ρέιγκαν από όσο ήταν πριν από αυτόν. Μεταξύ 1950 και 1990 αυτή ήταν 2,2% κατά μέσο όρο, ενώ μεταξύ 1990 και 2020 ήταν 1,1%. Οι υπερβολικές περιουσίες των πλουσίων δεν συμβάλλουν στην ανάπτυξη. (...) Ο Ρόναλντ Ρέιγκαν παρουσίαζε τους δισεκατομμυριούχους σαν ανώτερα όντα, τα οποία υποτίθεται ότι πλούτισαν με την αξία τους, χάρη στην επίμονη εργασία τους και τις λαμπρές ιδέες τους. Πρόκειται για μια σχεδόν μοναρχική αντίληψη της οικονομίας. Ο Μπιλ Γκέιτς όμως δεν εφηύρε τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές μόνος του, στο γραφείο του. Η ιδιοκτησία είναι πάντοτε κοινωνική. Αυτή εξαρτάται από ένα δημόσιο σύστημα το οποίο επέτρεψε συσσωρεύσεις γνώσεων και ειδημοσύνης εδώ και αιώνες.
18
02

Κατέ Καζάντη: Άθλιοι!

Είναι από μόνη της δυστυχία η ακρίβεια. Τα παγωμένα σπίτια απ’ τις αυξήσεις στο ρεύμα και τους φυσικούς πόρους, η καταδίκη να ’σαι εκτός παραγωγής, άνεργη/ος, ή δίχως πόρους, άφραγκος, πένης, σ’ ένα περιβάλλον αφθονίας για τους λίγους. Είναι από μόνη της και εξ αρχής δυστοπία η ζωή για κείνους που γεννήθηκαν σε λάθος τάξη, με αλυσίδες στα πόδια, γρανάζι ενός κόσμου που αναπαράγει ανισότητα και ανελευθερία. Και είναι από μόνη της η επιτομή της ξεφτίλας και της απανθρωπιάς να στέκεις στα ψηλά και να κλωτσάς, να πέσουν κι άλλο κάτω, οι αδικημένοι και οι αναξιοπαθούντες. Ο “Ιανός”, το σούπερ μάρκετ που εμπορεύεται, σα να ΄ναι κάρβουνο, βιβλία, εκεί όπου συνωστίζονται οι εμπνεόμενοι από μια τάχατε ανώτερη κουλτούρα, κατάβρεξε τον έξω χώρο, με τις μοκέτες, μην βρίσκουν άσυλο οι άστεγοι, μην και λερώσουν το ιλουστρέ. Και το άλλο, της γνωστής αλυσίδας με γνωστά τα τρόφιμα, το Lidl, μήνυσε φτωχιά γυναίκα, κλέφτρα ναι, κλέφτρα του επιούσιου, κλέφτρα μιας ζωής που της στέρησαν, και επιμένει στη μήνυση αγνοώντας την κατακραυγή. Ο ηθικός εκμαυλισμός, ή μάλλον ο αμοραλισμός, στον οποίο καταδικάζονται οι θιασώτες του καπιταλισμού είναι στην πραγματικότητα νόσος: αν πρυτανεύει παντού και πάντοτε η ζωώδης και ανταγωνιστική πλευρά της ανθρώπινης φύσης, παραμερίζοντας τη διανοητική, η διαστροφή είναι προφανής. Αυτή η διαστροφή αποτελεί την αιτία που η υπεύθυνη του Ιανού θεωρεί καθήκον της να εκδιώκει, αντί να περιθάλπει, τους άστεγους, αυτή επιβάλλει στους υπεύθυνους του σούπερ μάρκετ να μην κάνουν τα στραβά μάτια στους σύγχρονους Αγιάννηδες. Η αθλιότητα των από πάνω, εκείνων που, τις περισσότερες φορές, έχουν εκ γενετής τη δυνατότητα να τα “καταφέρνουν”, είναι κληρονομική και διεθνική. Είναι μια ιδιότητα, ένστικτο τρόπον τινά επιβίωσης. Διότι για να επιβληθεί ως τέτοια, και με τέτοια υπερκέρδη, μια εγχώρια ή εξωχώρια πολυεθνική εταιρεία, οφείλει να ποδοπατά. Οφείλει, επίσης, να αλλοτριώνει, οφείλει να κάνει τον εργάτη/τρια – υπεύθυνο/η συνένοχο. Η αθλιότητα γίνεται έτσι συστημική, διαπερνώντας όλες τις κοινωνικές τάξεις. Η διανοητική κυριαρχία του καπιταλισμού έγκειται στην κυριαρχία των εμπορευματικών σχέσεων, οι οποίες και αποτελούν πρότυπο όλων των μορφών σχέσεων στην αστική κοινωνία. Οι απλουστεύσεις κλέβεις-πας-φυλακή, είσαι-άστεγος-λερώνεις αποτελούν κυρίαρχα σχήματα στην ηθική και του κόσμου της εργασίας Λησμονώντας πως ηθική του εργάτη είναι η ταξική του συνείδηση, η συνειδητοποίηση δηλαδή του υπάρχοντος κόσμου ως κόσμου εκμετάλλευσης, οι από κάτω ενδίδουν. Η ενεργοποίηση των αντανακλαστικών του άγριου, ενίοτε αμυνόμενου, ζώου αντί του αλληλέγγυου έλλογου όντος, που ενίσταται στην αδικία, είναι η κατεξοχήν ιδεολογική δουλειά του κεφαλαίου και των πολιτικών του εκπροσώπων. Στις δυο άθλιες πράξεις των τελευταίων ημερών συνοψίζεται επί της ουσίας όλη η αθλιότητα του καπιταλισμού: γεννά τις σχέσεις εκμετάλλευσης, πραγμοποιεί τον άνθρωπο ως μηχανικό εξάρτημα, τον χρησιμοποιεί και τον εκβράζει. Τον διαμορφώνει ως υποτακτικό και τον ανακυκλώνει ως απόρριμμα. Απέναντι σε όλα τούτα ο πόλεμος είναι διαρκής και αδυσώπητος. Ένας πόλεμος διιστορικά ιδεολογικός, απέναντι σε κάθε επιχείρηση αλλοτρίωσης των συνειδήσεων, σε κάθε επιχείρηση απανθρωποποίησης, σε κάθε επιχείρηση επιβολής της αγοραίας ηθικής. Απέναντι εν τέλει στη συστημική αθλιότητα.
18
02

Νίκος Φίλης: Εξακολουθούν λοιπόν να κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν

Άκουσα την υφυπουργό Παιδείας, κα Μακρή, από το βήμα της Βουλής, στενοχωρημένη που «κανένα σχολείο δεν έχει επιλέξει τα προγράμματα της Ελληνικής Αγωγής». Κι αυτό, παρά την έγκριση του ΙΕΠ και τη βούλα που έβαλε σήμερα η κα υφυπουργός, χαρακτηρίζοντάς τα «επιστημονικά σωστά και παιδαγωγικά κατάλληλα». Εξακολουθούν λοιπόν να κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν. Καταρχάς, δεν είναι δυνατόν υπουργοί να εγκρίνουν πρόγραμμα άλλου υπουργού, και κατόπιν από το βήμα της βουλής να επικροτούν το περιεχόμενό του, διαφημίζοντάς το στο πανελλήνιο, σε απευθείας μετάδοση. Οι πολιτικοί, ιδιαίτερα από θεσμικές θέσεις, οφείλουν να κατανοούν τις ευθύνες τους όταν μιλούν. Έπειτα βέβαια, είναι το θέμα του περιεχομένου. «Διέγραψαν» από τα σχολεία κοινωνιολογία, καλλιτεχνικά μαθήματα, πολιτική αγωγή, το πιο καινοτόμο και σύγχρονο πρόγραμμα Ιστορίας που είχε υπάρξει, για να κατεβάσουν θεωρίες για τον… λευκό πρωτάνθρωπο που ζει στην Ελλάδα εδώ και 13 εκατομμύρια χρόνια. Και κάθε τι άλλο εθνικιστικό και ρατσιστικό για την ελληνική γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό, που ήταν πάντα τα «ανώτερα» στον κόσμο! Το ξέρουν, εξάλλου, και τα κουτάβια! Αλλά όπως φαίνεται, όπως ομολόγησε δυσαρεστημένη η κα υφυπουργός, η εκπαιδευτική κοινότητα ξέρει ακόμα καλύτερα. Κανένα σχολείο δεν το έχει επιλέξει. Έχουμε εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς μας.