Συνεντεύξεις

Η κυβέρνηση στην πραγματικότητα θέλει να προσελκύσει επενδύσεις μέσα από την εφαρμογή σκληρού κοινωνικού dumping. Επιδιώκει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον προσφοράς φτηνής εργατικής δύναμης. Έτσι, η ανάπτυξη που υπόσχεται προϋποθέτει κυριολεκτικά τη συντριβή της εργασίας. Δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε αυτό το μοντέλο να εφαρμόζεται στη χώρα μας, ούτε είναι άγνωστες οι συνέπειές του.  Την περίοδο 2010-2014 μείωσαν τον κατώτατο μισθό και κατήργησαν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις με την ανεργία να εκτινάσσεται στο ρεκόρ του 28%. Το μοντέλο συμπίεσης μισθών και δικαιωμάτων, αλλά και της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας, είχε βέβαια αρχίσει να εφαρμόζεται αρκετά πριν το 2009 -αν και όχι με τόσο βίαιο τρόπο όπως την περίοδο 2010-2014- και ήταν αυτό που εν πολλοίς μας οδήγησε στην κρίση και τη χρεωκοπία.

Από την πρώτη ημέρα η δίκη των χρυσαυγιτών παρήγαγε αποτελέσματα, ανεκόπη η δράση των ταγμάτων εφόδου, η ρατσιστική βία στο δρόμο, στη συνέχεια έκλεισαν τοπικές και τώρα τα κεντρικά της ΧΑ στη Μεσογείων, όπως σε όλες τις εγκληματικές οργανώσεις πηδούν από το καράβι ή αλληλοεκβιάζονται, δεν πρέπει να τα υποτιμούμε όλα αυτά (...). Έχουμε λόγους να αισιοδοξούμε, αρχίζουμε να ξεμπερδεύουμε με την Χρυσή Αυγή, επιβεβαίωσε ο κ. Παπαϊωάννου, χωρίς να πρέπει να υπάρξει... κλίμα τρελού ενθουσιασμού και εφησυχασμός, αλλά μπορεί να τελειώσει η διαρκής μεμψιμοιρία και η γκρίνια των τελευταίων ετών.

Η ΝΔ πρόσθεσε άλλα 200 εκ στη μείωση του ΕΝΦΙΑ που είχαμε ψηφίσει εμείς, εκ των οποίων ωστόσο ούτε 1 ευρώ δεν πηγαίνει στην μεγάλη πλειοψηφία των φορολογουμένων ενώ τα 100 από τα 200 εκ πήγαν στην ελάφρυνση του 3% με την μεγαλύτερη περιουσία, κάτι για το οποίο εκφράσαμε και τη διαφωνία μας στη βουλή. Συγχρόνως το μέτρο «σημαία» για το 2020 είναι η μείωση στη φορολογία επιχειρήσεων, για την οποία εμείς είχαμε νομοθετήσει μια πιο σταδιακή προσέγγιση ώστε να υπάρχει περισσότερος χώρος για παρεμβάσεις προς όφελος των χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων. Δεν προκύπτει λοιπόν ότι η συνισταμένη όλων των μέτρων οδηγεί σε μείωση των ανισοτήτων, ιδιαίτερα αν συμπεριλαμβάνονται και κομμάτια από τη μεριά των επιδομάτων αλλά και τις αυξήσεις που ήδη έχουν αρχίσει όπως αυτή στα τιμολόγια της ΔΕΗ. Αυτά τα λέω γιατί υπάρχει μια διεθνής εμπειρία. Η ΝΔ ακολουθεί τις συνταγές των περισσότερων κεντροδεξιών κομμάτων διεθνώς. Όπου έχουν εφαρμοστεί αυτές οι συνταγές έχουν οδηγήσει σε αύξηση των ανισοτήτων και στη συμπίεση των μεσαίων τάξεων. Γι’ αυτό και βλέπουμε τόσα κεντροδεξιά κόμματα να χάνουν την πολιτική τους ηγεμονία και να διαβρώνεται η εκλογική τους βάση.

Οι υποσχέσεις της ΝΔ, στα μεσαία κοινωνικά στρώματα και στην κοινωνική πλειοψηφία, είναι στον αέρα, γιατί από την άλλη είναι συνεπής στις υποσχέσεις της στα ανώτερα. Σε μερίδες του κεφαλαίου κάνουν δώρα, δώρο στον ΣΕΒ η περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, η ακύρωση κάθε μορφής προστασίας που είχε νομοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, δώρο στη Λάμδα το Ελληνικό, δώρο η Χαλκιδική στην Eldorado, νεύμα στις μεσαίες επιχειρήσεις τουρισμού για χαλάρωση των ελέγχων, πρόσκληση στα funds και στις μεγάλες επιχειρήσεις για παράδοση του δημόσιου πλούτου, ξεκινώντας από την ενέργεια, προσκλητήριο στις εταιρείες outsourcing για δουλειές στο δημόσιο με φθηνούς εργολαβικούς εργαζόμενους, αφού προηγουμένως έχει φροντίσει να ακυρώσει τα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ, που δημιουργούσαν ένα προστατευτικό πλαίσιο για τους εργαζόμενους σε δύο αφεντάδες. Με λίγα λόγια, ακολουθεί πιστά όλες τις νεοφιλελεύθερες συνταγές που αποτύχανε διεθνώς, αυξάνοντας τις ανισότητες, δημιουργώντας πλούτο για τους λίγους, χωρίς να δημιουργούν ανάπτυξη για τους πολλούς. Η συνταγή, δηλαδή, που για χρόνια ακολουθήθηκε και εδώ και οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία και την κοινωνία στην φτώχεια. Σε αυτές τις συνταγές, συμπλήρωμα τους είναι η καταστολή, ο «Νόμος και η Τάξη» για να ελέγξουν τις κοινωνικές αντιδράσεις, η σιδηρά συμμαχία με τα μεγάλα ΜΜΕ για να κάνουν το άσπρο μαύρο, τα fake news, η συσκότιση και η απόκρυψη της πραγματικότητας για να αποπροσανατολίζουν το δημόσιο διάλογο, τη δημόσια κριτική. Ευτυχώς για μας, δυστυχώς για κείνους, το ψέμα δεν επιβιώνει για πολύ έναντι της βιωμένης πραγματικότητας, ιδιαίτερα όταν απέναντι στη συνωμοσία της σιωπής υπάρχει ένα κόμμα με ευρεία κοινωνική απήχηση όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτά που βλέπουμε εσχάτως με τις εκκενώσεις καταλήψεων κ.λπ. είναι επικοινωνιακά τρικ στο σενάριο «νόμου και τάξης». Δεν είναι σοβαρή διαχείριση του μεταναστευτικού. Η χώρα απαιτείται να εργαστεί πάνω σ' ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο ενσωμάτωσης. Αυτό όμως σημαίνει ότι πρέπει να υπερβεί την κουτοπονηριά της χώρας-τράνζιτ. Αν σκεφτόμαστε με όρους εφήμερης παραμονής των ανθρώπων, τότε η κοινωνική ένταξη υπονομεύεται και η ασφάλεια απειλείται. Η μεταναστευτική εμπειρία της Ελλάδας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, όπως και όλης της Νότιας Ευρώπης, προέκρινε ένα μοντέλο ενσωμάτωσης όπου όλα τα έκανε η αγορά εργασίας. Το κράτος έπαιζε τον κοιμώμενο νυχτοφύλακα. Η ενσωμάτωση ήταν αποκλειστικά υπόθεση της μαύρης ή γκρίζας αγοράς εργασίας. Και τελικά επειδή τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια (ουσιαστικά από το 1990 ως το 2005) ήταν χρόνια φρενήρους ανάπτυξης, η αγορά τα κατάφερε μόνη της κι οι άνθρωποι εντάχθηκαν ή αφομοιώθηκαν όπως-όπως χωρίς οργανωμένο σχέδιο εκ μέρους της πολιτείας. Σήμερα που η αγορά δεν δίνει τέτοιες μαγικές λύσεις, η ανάληψη κοινωνικής ευθύνης από το κράτος είναι μονόδρομος. Και να σας πω και κάτι άλλο, διότι ακούω συχνά το επιχείρημα «μα αυτοί είναι μουσουλμάνοι» ή «θέλουν να φύγουν» και πάει λέγοντας. Όταν όμως έρχεται ο Σαουδάραβας επενδυτής, τεμενάδες του κάνουμε κι ας είναι ο φανατικότερος ουαχαμπίτης. Άδεια διαμονής του δίνουμε και υπάρχουν και κράτη στην Ευρώπη που ακόμα και ιθαγένεια θα του δώσουν. Με ποιον μουσουλμάνο τα βάζουμε; Με τον φτωχοδιάβολο του Πακιστάν ή του Μπαγκλαντές. Σας το λέω αυτό διότι στην Ευρώπη σήμερα, που η ισλαμοφοβία αποκτά ενδημικά χαρακτηριστικά, ξεχνάμε συχνά το ταξικό πρόσημο αποδίδοντας μυθικές διαστάσεις στο πολιτισμικό.

[Όσο αφορά τη διεύρυνση] ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια μακρά διαδρομή, που όχι απλώς δεν την απεμπολούμε, αλλά χτίζουμε πάνω σε αυτή. Κατά συνέπεια δεν πρόκειται εδώ για μια αυτοκατάργηση ή υπέρβαση. Πρόκειται για μια τομή που αφορά το μεγάλο ερώτημα της μορφής του πολιτικού κόμματος στον 21ο αιώνα. Στο έδαφος αυτό η Π.Γ. αποφάσισε ότι πέραν όλων των άλλων, βασικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας είναι η προετοιμασία μιας νέας πολιτικής διακήρυξης, που θα περιγράφει το ρόλο που θα πρέπει να έχει ο ΣΥΡΙΖΑ στις νέες συνθήκες. Η διακήρυξη αυτή διαπλέκεται με την προετοιμασία των θέσεων για το συνέδριο. Θέλουμε ένα κείμενο που θα συμπυκνώνει αφενός την εμπειρία από τη διακυβέρνηση του 2015-2019, και κυρίως θα περιγράφει το πώς αντιλαμβανόμαστε το ρόλο μιας σύγχρονης, ριζοσπαστικής αριστερής παράταξης και ενός πολυσυλλεκτικού κόμματος της αριστεράς, όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ.

Επανειλημμένα έχω απαντήσει στα ψεύδη του κ. Βρούτση για τις εκκρεμείς συντάξεις. Τον Ιούνιο του 2019 τα ίδια τα ταμεία έδωσαν στοιχεία για 107.000 εκκρεμείς συντάξεις και εφάπαξ, αριθμό μειωμένο κατά 73% από τις 400.000 που παρέδωσε η Ν.Δ. το 2015. Απολύτως αναληθής είναι και ο ισχυρισμός του περί δήθεν μη επανυπολογισμού συντάξεων. Ο επανυπολογισμός έχει γίνει για όλες τις συντάξεις, στη βάση του ν. 4387/2016. Ακόμα και στα ταμεία που ο κ. Βρούτσης παρέδωσε χωρίς στοιχεία και μητρώα, ο επανυπολογισμός έγινε με τεκμηριωμένες παραδοχές και στατιστικά στοιχεία. Όλες οι συντάξεις καταβάλλονται επανυπολογισμένες από 1/1/2019 όχι μόνο χωρίς καμία περικοπή, αλλά και με αυξήσεις για 600.000 χαμηλοσυνταξιούχους που θα συνεχιστούν σε βάθος πενταετίας. Ο κ. Βρούτσης ακολουθεί μια πορεία ταυτισμένη με τα fake news και την υπονόμευση της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Και το κάνει για δύο λόγους: Πρώτον, διότι η σύγκριση των πεπραγμένων του με αυτά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι χαοτική. Σας θυμίζω ότι η προηγούμενη θητεία του ταυτίστηκε με τις αλλεπάλληλες οριζόντιες περικοπές συντάξεων και το έλλειμμα του 1,1 δισ. ευρώ στα ταμεία. Δεύτερον, διότι μέσω της απαξίωσης του δημόσιου συστήματος προετοιμάζει το έδαφος για ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης, ώστε η τελευταία να φανεί ως σωτήρια.

Ο ισχυρισμός του κυρίου Βρούτση περί «ηλεκτρονικού φακελώματος» των εργαζομένων είναι όχι μόνο ψευδής αλλά και επικίνδυνος. Είναι ψευδής διότι ο εργοδότης δεν έχει πρόσβαση στα στοιχεία του εργαζομένου. Είναι όμως και επικίνδυνος καθώς επιχειρεί να καλλιεργήσει ένα κλίμα φόβου σε βάρος όποιου αντιδρά σε καταχρηστικές και παραβατικές εργοδοτικές πρακτικές. Η απόδειξη του βάσιμου λόγου και η αιτιολόγηση των απολύσεων ήταν μία υποχρέωση του εργοδότη, την οποία η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θέσπισε κατ' εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Επομένως, δεν ήταν μια «παγκόσμια πρωτοτυπία» όπως παρουσιάστηκε από τον κύριο Βρούτση για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, αλλά ευρωπαϊκή νομική παράδοση. Η ρύθμιση έβαζε φραγμό στις αυθαίρετες και καταχρηστικές απολύσεις. Αυτόν το φραγμό η κυβέρνηση της ΝΔ τον κατήργησε, διευκολύνοντας τις απολύσεις και ενισχύοντας τα φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Πλέον, οι εργαζόμενοι όχι μόνο θα απολύονται χωρίς καμία εξήγηση αλλά δεν θα έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν την επαναπρόσληψή τους λόγω της αναιτιολόγητης και χωρίς βάσιμο λόγο απόλυσης. Το ότι η Ν.Δ. και ο κ. Βρούτσης θα καταργούσαν εργατικά δικαιώματα και μέτρα προστασίας των εργαζομένων ήταν δυστυχώς αναμενόμενο. Αυτό όμως που είναι πραγματικά επαίσχυντο είναι να χρησιμοποιούν τερατώδη ψέματα προσβάλλοντας τον κοινό νου για να δικαιολογήσουν τη στάση τους. Μία στάση που σημειωτέον χαρακτηρίζεται και από βαθιά υποκρισία, γιατί ως αντιπολίτευση η ΝΔ και ο ίδιος ο κ. Βρούτσης είχαν υπερψηφίσει τη διάταξη για τον βάσιμο λόγο. Εξάλλου, στην ίδια κατεύθυνση ήταν η υποβάθμιση του ΣΕΠΕ, η κατάργηση και μάλιστα αναδρομικά (!) των διατάξεων για την προστασία των εργαζομένων στις εργολαβίες και για τις θετικές προθεσμίες σε όσους διεκδικούν δεδουλευμένα και δικαιώματα μέσω του ΣΕΠΕ. Μια τακτική βαθιά τιμωρητική για τους εργαζόμενους, την οποία η κυβέρνηση ξεκίνησε χωρίς να χάσει χρόνο και με διαδικασίες προσβλητικές για τη λειτουργία του Κοινοβουλίου και τη δημοκρατία.