Συνεντεύξεις

Ο Κωστής Καρπόζηλος που είναι συγγραφέας, ιστορικός, διευθυντής των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, μιλάει για τα 45 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Η σοσιαλδημοκρατικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μια ελκτική προοπτική. Αυτά που επιδιώκουμε είναι η ενδυνάμωση και η αποκατάσταση της παρουσίας του κόμματός μας στους κοινωνικούς και μαζικούς χώρους, στην αυτοδιοίκηση και στα συνδικάτα. Έτσι προσεγγίζουμε τη νέα κοινωνική του γείωση. Μην ξεχνάμε πως τα προηγούμενα χρόνια το κόμμα μας, δυστυχώς, είχε εγκαταλειφθεί στην τύχη του. Η υπέρβαση όλων αυτών των αδυναμιών προϋποθέτει και τη μαζικοποίησή του. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να συνδεθούμε οργανικά με όσους μας παρακολουθούν ήδη από το 2012 και το 2015. Ξεχωριστό θέμα είναι οι σχέσεις με τις νεότερες ηλικίες. Εδώ να επισημάνουμε πως ο ΣΥΡΙΖΑ στις νεότερες ηλικίες αναδείχθηκε πρώτο κόμμα με διαφορά στις εθνικές εκλογές. Βεβαίως, αυτό δεν μπορεί να γίνει με παλιές συνταγές ή μέσα από διαδικασίες που δεν αγγίζουν τους νέους ανθρώπους..

Στο νέο τοπίο εμείς έχουμε την κύρια ευθύνη και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να διαμορφώσουμε ένα προωθητικό αλλά και ρεαλιστικό σχέδιο κοινών στόχων, που να ευνοεί συνεργασίες ή και συμμαχίες με ένα ευρύ φάσμα πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, που προφανώς θα μπορεί να συμπεριλάβει και την Αριστερή Σοσιαλδημοκρατία και τους Οικολόγους Πράσινους και την κομμουνιστογενή Αριστερά και την εναλλακτική Αριστερά. Ξεχωριστή, τέλος, και ίσως πιο δύσκολη και περίπλοκη, είναι η διαδικασία για τις κοινωνικές συμμαχίες. Αυτές θέλουν προγραμματική, αλλά και καθημερινή εξειδικευμένη δουλειά, με στράτευση και μετρήσιμους στόχους.

Γιατί να πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να κάνει στροφή σε πολιτικές οικογένειες που είναι σε αποδρομή; Τόσο η κεντροαριστερά όσο και η σοσιαλδημοκρατία είναι σε αποδρομή κι όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να αφήσει ένα πολιτικό στίγμα μέσα από κοινωνικές αντιπροσωπεύσεις και ποιότητα πολιτικής, κι όχι επειδή μετακόμισε ιδεολογικά, πολιτικά ή θεωρητικά σε άλλες πολιτικές οικογένειες. Πράγματι, είναι μεγάλο στοίχημα να μπορέσεις να φτιάξεις στις μέρες μας ένα μαζικό αριστερό πολιτικό κόμμα, γιατί η κρίση του κομματικού φαινομένου δεν είναι πολύ εύκολα αντιμετωπίσιμη. Η σημερινή εποχή διαφέρει από το παρελθόν, όπου ο κόσμος οργανωνόταν σε σωματεία, στις ομάδες πρωτοβουλίας, στις επιτροπές αλληλεγγύης και στα κόμματα. Υπάρχει μία δυστοπία σε αυτό το μέτωπο και χρειάζεται πολύ μεγάλη προσπάθεια στο να επινοείς τρόπους πολιτικής συμμετοχής. Δεν έχει νόημα, δηλαδή, να καλείς τον άλλο μια φορά στο τόσο να συμμετέχει σε μια διαδικασία, αντιθέτως πρέπει να βρεις τρόπους να εκφράζεται και να ψηφίζει αυτό που κατά την άποψή του είναι το σωστό. Άρα πρέπει να επινοήσεις εκ νέου στην πραγματικότητα την πολιτική και το ενδιαφέρον για την πολιτική. Και αυτό είναι ένα από τα μεγάλα στοιχήματα των ημερών μας σε όλο τον κόσμο.

Το θέμα με την κατάργηση του ασύλου είναι ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να μπει η Αστυνομία στα Πανεπιστήμια π.χ. για τα ναρκωτικά. Είχε μπει η Αστυνομία και το 2018 αλλά το φαινόμενο μεταφέρθηκε απέναντι γιατί το φαινόμενο της παραβατικότητας πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά. Με την καταστολή δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα.

Ακριβώς επειδή η Ν.Δ. είναι αποφασισμένη να ξηλώσει κάθε κοινωνική κατάκτηση, αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να το αφήσουμε να συμβεί. Και δεν μπορούμε να το αφήσουμε ούτε ως ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορούμε να το αφήσουμε ούτε ως ένα μέτωπο ευρύτερων προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων. Πρέπει να σταθούμε εμπόδιο σε κάθε αντιλαϊκή μεταρρύθμιση, σε κάθε σχέδιο συρρίκνωσης των κοινωνικών κεκτημένων. Και για να μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να απαντήσει αποτελεσματικά στις νέες προκλήσεις, για να μπορέσει να είναι αποτελεσματικός στη νέα συνθήκη μιας δεξιάς επίθεσης στα κοινωνικά δικαιώματα θα πρέπει να ισχυροποιηθεί. Είναι ιστορική ανάγκη η ισχυροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ιστορική ανάγκη να αντιστοιχηθεί η πολιτική του εμβέλεια και η οργανωτική του εμβέλεια με την εκλογική του δυναμική, να αντιστοιχηθεί δηλαδή με τους ψηφοφόρους του από τη νεολαία, με τους ψηφοφόρους στα λαϊκά στρώματα.. Άρα χρειαζόμαστε έναν ΣΥΡΙΖΑ πιο μαζικό, πιο γειωμένο στους κοινωνικούς χώρους, άρα και πιο αποτελεσματικό για τις μάχες που έρχονται. Και θα σας έλεγα ότι τα προηγούμενα χρόνια η επιρροή που είχε που βλέπαμε σε εκλογικές μάχες σε συνδικάτα, στα επιμελητήρια, σε επιστημονικούς φορείς, στην αυτοδιοίκηση στις φοιτητικές εκλογές, όλα αυτά ήταν καμπανάκια αρνητικά για τον ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα πρέπει να αναλύσουμε γιατί η επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ σ’ αυτούς τους χώρους δεν είναι όπως θα θέλαμε να είναι, αντίστοιχη δηλαδή με την εκλογική του δύναμη. ¨Όπως επίσης θα πρέπει να δούμε γιατί τα οργανωμένα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ είναι κατά πολύ λιγότερα απ’ αυτούς που τον ψηφίζουν. Άρα, αφού τα συζητήσουμε όλα αυτά, το άνοιγμα πρέπει να γίνει -δεν είναι κάτι το οποίο πρέπει να το φοβηθούμε, είναι κάτι το οποίο πρέπει να το επιδιώξουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Και θα σας έλεγα επίσης ότι είναι ακριβώς αυτή η σχέση με την κοινωνία που διαμορφώνει ένα ριζοσπαστικό και αριστερό κόμμα το οποίο συναντιέται με τα κινήματα, το οποίο απαντά στις αγωνίες των λαϊκών ανθρώπων και το οποίο είναι χρήσιμο για την επόμενη μέρα που η χώρα μας χρειάζεται μια μαχητική αντιπολίτευση, μια αντιπολίτευση προγραμματική, αλλά και μια αντιπολίτευση η οποία θα δώσει αγώνες και θα καταφέρει να σταθεί εμπόδιο σε μια σειρά αντιλαϊκών επιδιώξεων που έχει η Ν.Δ.

Δεν νομίζω ότι η συγκατάθεση για μαζικό κόμμα συνεπάγεται τη μετακόμισή του στη σοσιαλδημοκρατία, μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, με τα εμπειρικά δεδομένα τουλάχιστον της τελευταίας εικοσιπενταετίας. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα μετατράπηκαν σε κόμματα καρτέλ, σε κλειστά κλαμπ αναπαραγωγής των ηγεσιών και σε θαμώνες της κυβερνητικής εξουσίας πάση θυσία. Νομίζω ότι ο Κόρμπιν στο Ηνωμένο Βασίλειο και ο Σάντερς στις ΗΠΑ ήταν αυτοί που έσπασαν την παράδοση των εργατικών και δημοκρατικών κομμάτων για «κλειστά συστήματα κομματικών βαρονιών» και απευθύνθηκαν στην κοινωνική πλειοψηφία. Γι αυτό εξάλλου ακόμα και σήμερα αντιμετωπίζουν την υπονόμευση των μπλερικών ο Κόρμπιν και των οπαδών της Κλίντον ο Σάντερς. Σας απαντάω λοιπόν ευθέως, είμαι υπέρ του ανοικτού πλειοψηφικού αριστερού κόμματος, το οποίο δεν ζητά ιδεολογικά διαβατήρια για να γράψει κάποιον ή κάποια στις γραμμές του. Δεν «κολλάω» με τις διαδικασίες, ούτε είμαι αντίθετος με το διαδίκτυο, ένα πράγμα μόνο απαιτώ, τα νέα μέλη να έχουν πλήρη πολιτικά δικαιώματα, δηλαδή να λαμβάνουν αποφάσεις. Δεν θεωρώ πολιτική συμμετοχή την ανά τέσσερα χρόνια δυνατότητα να εκλέγεις τον πρόεδρο του κόμματος και όλη την επόμενη περίοδο να είσαι στην απέξω. Την ίδια στιγμή θεωρώ επιπόλαιους όσους προτείνουν ο ΣΥΡΙΖΑ να μετατραπεί σε ένα ακόμα κόμμα της κεντροαριστεράς ή της σοσιαλδημοκρατίας, δηλαδή σε ένα ακόμα κόμμα σε αποδρομή, χωρίς κοινωνικές αναφορές, ένα κόμμα από αυτά που η πολιτική κρίση καταδικάζει σε μαρασμό.

Ο ΣΕΒ στα εργασιακά έχει μία πάρα πολύ σαφή ιδεολογική θέση, η οποία λέει ότι δεν μπορούμε να έχουμε ανάπτυξη στη χώρα αν δεν μειώνουμε το εργατικό κόστος και αυτό σημαίνει μείωση μισθών και συρρίκνωση εργασιακών δικαιωμάτων. Το λέει, το έχει υποστηρίξει σε κάθε δυνατή περίσταση, το έχει υποστηρίξει σε όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων που είχε η προηγούμενη κυβέρνηση με τους δανειστές, σε κάθε πιθανό σενάριο, είτε αφορούσε κανόνες προστασίας της εργασίας τους οποίους εισηγούμασταν στη Βουλή, είτε αφορούσε τη διαπραγμάτευση, για παράδειγμα για τη διαιτησία, είτε αφορούσε το ζήτημα της αύξησης του κατώτατου μισθού, που υποστήριζε ότι θα πρέπει να υπάρχει μία αύξηση της τάξης του 1% και ήταν πολέμιος στην αύξηση του 11% που δόθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, είτε αφορά στο ζήτημα των τριετιών.

Η ΝΔ υποσχέθηκε προεκλογικά τα πάντα στους πάντες και φρόντισε – με τη βοήθεια βέβαια και του μιντιακού συστήματος που τη στηρίζει – να κρύψει τα νεοφιλελεύθερα και αντικοινωνικά στοιχεία του προγράμματός της. Τώρα όμως οι εκλογές τελείωσαν και οι πολίτες περιμένουν να δουν τις γενναίες φοροελαφρύνσεις, τις επενδύσεις και τις πολλές νέες δουλειές που τους υποσχέθηκε. Αλλά και τα μεγάλα συμφέροντα που στήριξαν και στηρίζουν τον κ. Μητσοτάκη,απαιτούν να τους δώσει τα ανταλλάγματα που τους έταξε: την ελαστικοποίηση της εργασίας, τη μείωση των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών, την παράδοση κρίσιμων υπηρεσιών του δημοσίου, την ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού κλπ. Επειδή όμως οι υποσχέσεις προς τη μεσαία τάξη έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης προς τις ελίτ, δεν έχω καμία αμφιβολία ποιες θα θυσιαστούν. Επιπλέον, φοβάμαι ότι η οικονομική πολιτική που δρομολογεί η ΝΔ, όχι μόνο ισχυρή ανάπτυξη δεν θα φέρει, αλλά κινδυνεύει να δυναμιτίσει τη δημοσιονομική σταθερότητα που πετύχαμε με τις θυσίες του ελληνικού λαού και να βάλει τη χώρα ξανά σε περιπέτειες. Εκτιμώ ότι πολύ σύντομα οι πολίτες θα βιώσουν τη διάψευση των προσδοκιών τους από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Σε κάθε περίπτωση, εμείς θα είμαστε δίπλα τους για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά τους.