Συνεντεύξεις

Η σύντομη προεκλογική εκστρατεία ξεκίνησε την Πέμπτη και θα διαρκέσει μία μόνο εβδομάδα. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα στοχεύει να έχει ένα αποτέλεσμα που θα του επιτρέψει να κυβερνήσει από μόνο του, κάτι το οποίο είναι αδύνατον. Μας φαίνεται ότι θα καταλήξει να συνεργαστεί με τη Δεξιά - με τους Πολίτες, το εθνικιστικό κόμμα της ισπανικής Κεντροδεξιάς ή ακόμη χειρότερα με το Λαϊκό Κόμμα. Στο Unidas Podemos έχουμε θέσει ως πρωταρχικό μας στόχο να μπλοκάρουμε με οποιοδήποτε τρόπο τον σχηματισμό μια δεξιάς κυβέρνησης, γιατί θα εφαρμόσει μια νεοφιλελεύθερη πολιτική, και φιλοδοξούμε, με την ψήφο των πολιτών, να πιέσουμε το Σοσιαλιστικό Κόμμα να αποδεχθεί τον σχηματισμό μιας προοδευτικής κυβέρνησης συνασπισμού. Πρέπει να βλέπουμε την πραγματικότητα. Έρχεται μια νέα κρίση. Τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε θέσει σε όλους το μεγάλο ερώτημα: Ποιος θα πληρώσει τη νέα κρίση; Θα την πληρώσουν πάλι τα λαϊκά και μεσαία στρώματα, οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι μετανάστες, οι νέοι μας που μετανάστευσαν σε τρίτες χώρες; Θα την πληρώσουν αυτοί που δεν έχουν κλείσει ακόμη τα τραύματά τους μετά από δέκα χρόνια φτωχοποίησης, από το 2008 έως σήμερα; Το Unidas Podemos υποστηρίζει ότι πρέπει να την πληρώσουν αυτοί που πλούτισαν την τελευταία δεκαετία όταν οι υπόλοιποι αντιμετώπιζαν τις απολύσεις. Στην Ισπανία από το 2008 μέχρι σήμερα αυξήθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των πολυεκατομμυριούχων, οι αποδοχές των εργαζομένων αυξήθηκαν κατά 1,5% και τα κέρδη των επιχειρήσεων κατά 60%, ενώ μειώθηκε η φορολόγηση των κερδών των επιχειρήσεων και του μεγάλου κεφαλαίου. Το Unidas Podemos αγωνίζεται για να διασφαλίσει τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων που αμφισβητούνται εκ νέου και να τα διευρύνει, σε αντιπαράθεση με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.

Η ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών, αλλά και μεγάλου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας, είναι ένα μεγαλειώδες έργο ανάτασης, με ιστορικές διαστάσεις, στο οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ πρωταγωνίστησε ως κόμμα και ως κυβέρνηση. Πρωταγωνίστησε, αλλά δεν μονοπώλησε το έργο αυτό. Γι’ αυτό πέτυχε, αν και προφανώς με μεγάλες αδυναμίες. Η πλειοψηφία της κοινωνίας έδειξε αντανακλαστικά ευαισθησίας και γνήσιας ανιδιοτέλειας. Χωρίς αυτά θα είχαμε αποτύχει. Μετά το μετεκλογικό αποτέλεσμα έχουμε πισωγύρισμα. Δεν ήρθε αιφνιδιαστικά. Είχε… προαναγγελθεί. Παρά ταύτα, πιστεύω πως τίποτα δεν έχει κριθεί τελεσίδικα. Εμπιστεύομαι τις υγιείς δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας. Στην ελληνική κοινωνία, αλλά και στην ελληνική διοίκηση, υπάρχει πλούσια θεσμική μνήμη απέναντι στο ζήτημα. Το 2015 δεν καταγράφηκε μια κατ’ εξαίρεση θετική αντίδραση της πλειοψηφίας απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, αλλά μια αυθεντική συλλογική έκφραση αισθημάτων αλληλεγγύης. Αυτό που συνέβη στη χώρα μας, και συγκίνησε όλο τον κόσμο, δεν ήταν ένα εφήμερο επεισόδιο που καταγράφηκε άπαξ και δεν θα επαναληφθεί. Καταγράφηκε στις συνειδήσεις των ανθρώπων που συμμετείχαν και είναι βέβαιο ότι θα εκφραστεί πάλι. Μπορεί οι συσχετισμοί να έχουν αλλάξει και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Μπορεί η ξενοφοβία να ηγεμονεύει και να αποπροσανατολίζει τις κοινωνίες. Μπορεί η ακροδεξιά να κερδίζει έδαφος. Όμως δεν λύνει τα πραγματικά προβλήματα των ανθρώπων, για να είναι η κοινωνία, για πολύ καιρό, όμηρος τέτοιων απάνθρωπων ιδεολογιών. Το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι πολύ σοβαρό ζήτημα. Υπερβαίνει τα ελληνικά και ευρωπαϊκά σύνορα και αναζητείται επειγόντως ένα πολιτικό σχέδιο για τη διαχείρισή του. Αν είναι ουτοπία ότι μπορούν να σταματήσουν άμεσα οι πόλεμοι, η φτώχεια και η κλιματική παρακμή, δεν είναι ουτοπία ότι οι ευρωπαϊκές κοινωνίες μπορούν να επιβάλουν μια άλλη πολιτική στο προσφυγικό.

Το παρελθόν και η ενεργός κοινωνική μνήμη μας θυμίζουν με τρόπο παραδειγματικό, μέσα από αυτά που δεν πρέπει να ξεχνάμε, τα σημερινά επίδικα: την αλληλεγγύη στα δισεκατομμύρια ανθρώπων που ο καπιταλισμός έχει εξωθήσει πέρα από τα όρια της επιβίωσης, τις σύγχρονες ανοιχτές πληγές του φασισμού και του ρατσισμού που επιτίθενται με εγκληματικούς τρόπους στους σύγχρονους κολασμένους της γης, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, και φυσικά τη σχετικά πρόσφατη πληγή της οικολογικής καταστροφής και της κλιματικής αλλαγής.

«Ηθελα να αφηγηθώ τη μετανάστευση στη μακρά της διάρκεια» υπογραμμίζει η Αλίς Ζενιτέρ στην «Εφ.Συν.». «Ηθελα να γράψω ένα αφήγημα που να υπενθυμίζει ότι κάθε μετανάστευση είναι πριν απ’ όλα ένας ξεριζωμός. Ηθελα να αποτυπώσω την “πολιτισμική σύγκρουση” που εκδηλώνεται με ιδιαίτερη σφοδρότητα σε οικογένειες μεταναστών. Ηθελα οπωσδήποτε να γίνεται αισθητός ο χρόνος που κυλά και οι γενιές που απομακρύνονται η μια από την άλλη».

Η κατάργηση της προσφυγής στη διαιτησία και η υπονόμευση των συλλογικών συμβάσεων μαθηματικά, όπως επιβεβαίωσε και η Τράπεζα της Ελλάδος, οδηγούν στη μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Άλλωστε, ο «πολιτικός τσαμπουκάς» εκ μέρους της κυβέρνησης, στο πλαίσιο της προανακριτικής, αποσκοπεί αφενός στο να μεταθέτει τη συζήτηση από τα αντικοινωνικά μέτρα που προωθούνται και αφετέρου στο να δημιουργεί εμπόδια στη διερεύνηση του πραγματικού σκανδάλου της Novartis. Όποτε, λοιπόν, θα βρισκόμαστε απέναντι σε πολιτικές κατάφωρα αντικοινωνικές ή συγκάλυψης πραγματικών σκανδάλων, η σύγκρουση θα είναι σφοδρή.

Υπάρχει θέμα με την παρέλαση. Είναι κατάλοιπο άλλων εποχών. Η κατάργησή τους όμως -και είμαι υπέρ της κατάργησης- δεν μπορεί να υλοποιηθεί από τα πάνω, με διοικητικά μέτρα, αλλά πρέπει να συνειδητοποιηθεί από τις τοπικές κοινωνίες και τους γονείς, επειδή δεν προσφέρουν τίποτα ουσιαστικό στη διαμόρφωση του πατριωτισμού των παιδιών.

Ο νεοφιλελευθερισμός σήμερα έρχεται σε μια στιγμή όπου ολόκληρος ο κόσμος διαπιστώνει την κατάρρευση της πίστης στο τέλος της ιστορίας που πρέσβευε ο νεοφιλελευθερισμός. Η Αγγλία και οι ΗΠΑ, σημαιοφόροι της ελεύθερης αγοράς, σήμερα υποστηρίζουν τον προστατευτισμό. Η σχεδιασμένη οικονομία της Κίνας, με το ένα και μοναδικό κόμμα, είναι σήμερα σημαιοφόρος των ελεύθερων συναλλαγών. Ο κόσμος γύρισε ανάποδα. Ετσι, η νεοφιλελεύθερη πρόταση δεν είναι πια ελκυστική και τα πρότυπά της δεν αποτελούν ιδανικά. Αγγλία και ΗΠΑ, που στα μάτια των άλλων ήταν ένας ορίζοντας προς κατάκτηση, βρίσκονται σήμερα στο αντίθετο ρεύμα. Σ’ αυτό το σενάριο του γενικευμένου χάους, της κατάρρευσης του αφηγήματος της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, τα νεοφιλελεύθερα σχέδια που εφαρμόστηκαν σε μερικές χώρες δεν έχουν πια τη λάμψη, τη δύναμη, την πειθώ που είχαν άλλοτε. Δεν ενθουσιάζουν πια τους ανθρώπους. Οι ανώτερες τάξεις μπορούν για χρόνια να εκδικούνται τις μεσαίες και λαϊκές τάξεις, αλλά δεν θα μπορούν να εξασφαλίζουν το συλλογικό πνεύμα της κοινωνίας μακροπρόθεσμα. Γι’ αυτό και τα σχέδιά τους καταλήγουν να βρεθούν αντιμέτωπα με νέα κύματα λαϊκής δυσαρέσκειας, καθώς τα σχέδια αυτά γεννούν γενικευμένη φτώχεια.

Είναι πολλές οι εκφάνσεις καταστολής και ανάγονται στο ευρύτερο δόγμα «Νόμος και Τάξη». Κάθε κυβέρνηση οφείλει να νομιμοποιήσει την εκλογή της στον λαό, στους ψηφοφόρους της. Όμως, στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορεί να ενεργήσει ελεύθερα ούτε στην οικονομία, ούτε στην εξωτερική πολιτική ή σε άλλους τομείς, οπότε το μόνο που μπορεί να κάνει αυτόνομα είναι το «Νόμος και Τάξη». Κάτι, που στην πραγματικότητα είναι ουτοπία, γιατί δε μπορεί ποτέ να υπάρξει πλήρως νόμος και τάξη, όπως δεν μπορεί να υπάρξει πλήρως η ελευθερία.  Όλο αυτό το αφήγημα απευθύνεται στο αίσθημα ανασφάλειας που τροφοδοτείται κυρίως από τα ΜΜΕ. Οι μελέτες δείχνουν ότι το αίσθημα ανασφάλειας είναι μεγαλύτερο στις πιο ασφαλείς περιοχές και εντείνεται όταν αυξάνονται τα μέτρα ασφάλειας. Όλα γίνονται με επικοινωνιακούς όρους με αποτέλεσμα να έχουμε καταστολή, όχι όμως νόμο και τάξη. Για παράδειγμα στα Εξάρχεια, η Δίωξη Ναρκωτικών ήταν και παραμένει αδρανής και το εμπόριο ναρκωτικών συνεχίζεται, όπως και η μικροεγκληματικότητα. Βλέπουμε παντού ΜΑΤ, όμως τα ΜΑΤ αν δουν λίγο πιο κάτω μια κλοπή δεν επιτρέπεται να μετακινηθούν από τη θέση τους για να πιάσουν τον δράστη. Παραμένουν στα σημεία που τους έχουν υποδειχθεί για ώρες χωρίς να κάνουν τίποτα. Η εικόνα που δίνουν στους πολίτες είναι αρνητική. Μια αργόσχολη Αστυνομία, που δεν έχει τίποτα να κάνει. Οι πολίτες τους πληρώνουμε για να κάθονται;

Πάντα για τη Δεξιά και τις συντηρητικές δυνάμεις αυτό είναι το περιεχόμενο της ανάπτυξης, τόνισε μεταξύ άλλων μιλώντας Στο Κόκκινο ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Θοδωρής Δρίτσας, αναφερόμενος στο λεγόμενο αναπτυξιακό νομοσχέδιο και στα μέτρα που αυτό περιλαμβάνει, τα οποία στον πυρήνα τους έχουν όσα έζησε η ελληνική κοινωνία τις δεκαετίες του 1990 και του 2000. Παρακολουθώντας κάποιος τη συζήτηση στη Βουλή - εξήγησε στον Γιώργο Τραπεζιώτη ο κ. Δρίτσας - δεν διαπιστώνει μόνο την ύπαρξη δύο σχολών σκέψης αλλά και συγκεκριμένες πολιτικές και πρακτικές. Χαρακτήρισε δε αυτή τη συζήτηση στο κοινοβούλιο και διδακτική καθώς, όπως εξήγησε, η μια οδήγησε την Ελλάδα και την οικονομία στη χρεοκοπία και η άλλη με πολύ κόπο και μεθοδικότητα και με πολύ πόνο αποκατέστησε όχι μόνο την οικονομία αλλά και την κοινωνία σε μια τροχιά που μπορεί κανείς να ελπίζει ότι τα πράγματα μπορούν να πάρουν πορεία και να διορθωθούν. Όλα αυτά τα μέτρα που παίρνει η ΝΔ έχουν τραγικά διαψευστεί τόνισε ο κ. Δρίτσας και είναι πολύ νωπό όλο αυτό το βίωμα, «δεν είναι θεωρητική η κριτική μας» σημείωσε. Η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής είναι το ζητούμενο για τον ΣΥΡΙΖΑ και η μείωση των κοινωνικών αντιθέσεων περιλαμβάνεται στον προγραμματισμό που κάνει όμως δεν υπάρχει «ούτε κατ’ ίχνος» αυτό στην πολιτική επεξεργασία των αρίστων σημείωσε ο κ. Δρίτσας, ο οποίος επισήμανε και το μιντιακό σκοτάδι και την αναγκαιότητα η φωνή του ΣΥΡΙΖΑ να φτάνει παντού. Όπως εξήγησε, η υπεροπλία της ισχύος και των μέσων υπέρ της ΝΔ και βάρος του ΣΥΡΙΖΑ είναι δεδομένη και μίλησε για θεομπαίχτες που δεν έχουν ούτε ιερό ούτε όσιο.