Macro

Εάν σε άλλες εποχές τα βιβλία προορίζονταν για το χτίσιμο του εθνικού μας μύθου, δηλαδή μιας αφήγησης σύμφωνα με την οποία οι Ελληνες δώσαμε τα φώτα του πολιτισμού στους άγριους της Δύσης και ο πολιτισμός μας έχει μια τρισχιλιετή αδιάσπαστη συνέχεια, σήμερα έχουν έναν περισσότερο μεταμοντέρνο χαρακτήρα, ο οποίος πολλές φορές καταλήγει στην ασυναρτησία. Ποιος κερδίζει απ’ αυτό; Μα φυσικά οι «φρουροί» της εθνικής ορθότητας. Οταν η «άλλη» διδασκαλία της Ιστορίας κλονίζει τις υπάρχουσες και εδραιωμένες πεποιθήσεις περί έθνους και εθνικής αποστολής δίχως ένα καινούργιο νόημα, τότε το σταθερό σημείο ξαναγίνεται ο εθνικός μύθος και το ένδοξο παρελθόν. Ετσι όμως αφήνουμε τη νεολαία στο έλεος των κατ’ επάγγελμα πατριωτών, των εθνικιστών, των παπάδων και, τελικά, της Χρυσής Αυγής.

«Καλύτερα μια καλή συμφωνία αργότερα, παρά μια κακή συμφωνία τώρα». Το σλόγκαν αυτό, που ακούγεται για την περίπτωση του μακεδονικού, εκφράζει μια νοοτροπία που κάνει την εμφάνισή της κάθε φορά που βρισκόμαστε μπροστά σε κρίσιμα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, τα οποία απαιτούν τολμηρές λύσεις. Αν και από άποψη ουσίας μοιάζει απελπιστικά με το γνωστό αυτονόητο «καλύτερα πλούσιος και υγιής, παρά φτωχός και άρρωστος», αποτελεί την πεμπτουσία της αναβλητικότητας εν αναμονή καλύτερων ημερών, που όμως δεν έρχονται σχεδόν ποτέ. Γιατί μ΄ αυτήν ακριβώς τη λογική που διέπει αυτό το σλόγκαν, ουδείς αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να πράξει οτιδήποτε, προκειμένου να υπάρξουν οι «καλύτερες μέρες». Στον πυρήνα αυτής της λογικής υπάρχει η αντίληψη ότι το καλύτερο πράγμα είναι να μην κάνεις τίποτε. Κι αυτό αποδεικνύεται και στην πράξη: κάθε φορά που η διαχείριση τέτοιων κρίσιμων ζητημάτων βρέθηκε στα χέρια ανθρώπων που εμπνέονται από αυτή την αντίληψη, το αποτέλεσμα ήταν να μην οδηγηθεί σε λύση κανένα από αυτά. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, αυτή η περίφημη διαπίστωση μεταφράζεται στην πράξη ως εξής: «Καλύτερη λύση είναι η μη λύση».

Οταν ο Αρης πρόβαλε στον εξώστη μια απέραντη ζητωκραυγή σκέπασε τα πάντα και δεν εννοούσε να σταματήση. Κι όσο ο Αρης τούς έκανε νόημα με χειρονομίες να ησυχάσουν, τόσο ο λαός της Λαμίας κουνούσε τα πανώ και τις σημαίες και ζητωκραύγαζε. Πέρασε αρκετή ώρα ώς ότου μπορέση ν’ αρχίση την ομιλία του. Τέσσερις ολόκληρες ώρες κράτησε εκείνη η ομιλία του Αρη. Τέσσερις ώρες ο Αρης μιλούσε για τον αγώνα του Ελληνικού λαού στις πόλεις και στα βουνά, πώς άρχισε, τι υπόφεραν και πώς έφθασαν ώς τη σημερινή μέρα της λευτεριάς. Ηρθαν στιγμές κατά την ομιλία του που ο Αρης είχε συγκινηθή τόσο πολύ που βούρκωναν τα μάτια του, έκλαιγε και δεν μπορούσε ν’ αρθρώση λέξη. Πρώτη φορά έβλεπα τέτοια συγκίνηση και ομολογώ πως ποτέ μου δεν μπορούσα να φαντασθώ πως υπάρχουν τέτοιες στιγμές στον άνθρωπο Τιτάνα. Ως εκείνη τη στιγμή νόμιζα πως τέτοιες αδυναμίες τις έχουμε εμείς οι κοινοί άνθρωποι, αλλά να βλέπης έναν Αρη να δακρύζη και να συγκινείται τόσο πολύ, αυτό δεν το χωρούσε ο νους μου… Εβλεπα έναν Αρη γεμάτο καλωσύνη κι ανθρωπιά και προσπαθούσα να νοιώσω την ψυχική του κατάσταση. Να επικοινωνήσω ψυχικά μαζί του και να γίνω και 'γώ μέτοχος της χαράς και της συγκίνησης που πλημμύριζαν την ψυχή του. Ομολογώ πως εκείνη τη στιγμή ένοιωσα μια μεγάλη αναταραχή μέσα μου… Πώς ήταν λοιπόν δυνατόν να μη συγκινηθή τόσο πολύ όταν πριν από τρία χρόνια άφησε την πόλη που γεννήθηκε σκλάβα κι’ άρπαξε το ντουφέκι και βγήκε αντάρτης στα βουνά και πάλεψε και μόχθησε για το ξεσκλάβωμά της.