Macro

Χρειάζεται σύνεση και σοβαρή μελέτη στο πώς θα παρέμβουμε να μαζέψουμε τους πικρούς καρπούς που γέννησε η αντιπαράθεση και η μισαλλοδοξία. Όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις πρέπει να συμπορευθούν για να αποκρουστεί αυτός ο μείζον κίνδυνος για τη δημοκρατία στη χώρα μας. Η ΝΔ, το είδαμε όλοι αυτό, δεν είναι μια, είναι τουλάχιστον τρεις. Πρέπει κι αυτές οι δυνάμεις της να κληθούν σ΄ αυτό τον αγώνα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, όλοι όσοι στήριξαν και ψήφισαν «ναι» στη συμφωνία, με ανοιχτό πνεύμα και χωρίς αποκλεισμούς, πρέπει να οργανώσουν αυτό το κίνημα διαλόγου και συζήτησης για τη σημασία της. Να αρχίσουν αμέσως η συνεργασία και οι επαφές μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων, των επιστημονικών και πολιτιστικών δυνάμεων, των συνδικάτων, των κινημάτων πολιτών των δύο χωρών. Οι δυο κυβερνήσεις να πάρουν αμέσως κοινές πρωτοβουλίες στα Βαλκάνια για την ειρήνη, τη συνεργασία και την συνανάπτυξη. Όσοι στάθηκαν στο «όχι», ως συνέπεια μιας σύνθετης και δύσκολης διαδικασίας δεκαετιών, που καλλιεργούσε το φόβο, την επιθετικότητα και τον εθνικισμό, πρέπει γρήγορα να δουν τους θετικούς καρπούς της συμφωνίας.

Η απόφαση του δικαστηρίου στο Αίγιο είναι λοιπόν εμβληματική. Εφεξής ο (κάθε) Αμβρόσιος θα προσέχει λιγο περισσότερο όταν επιχειρεί να δηλητηριάσει με το άρρωστο μίσος του την κοινωνία μας. Κάθε νίκη εναντίον του φασισμού είναι νίκη της δημοκρατίας. Και τα δικαστήρια έχουν το ρόλο τους. Όχι αποκλειστικό, αλλά κρίσιμο. Μπράβο σε αυτούς που την κατάφεραν.

Αυτό που παρατηρείται παντού είναι μια επιτάχυνση της διείσδυσης των νέων τεχνολογιών στην οικονομία και στην καθημερινή μας ζωή. Ενώ απαιτήθηκαν 75 χρόνια για να φθάσουν οι χρήστες του πρώτου τηλεφώνου στα 100 εκατομμύρια άτομα, χρειάστηκε λιγότερο από ένα μήνα το 2016 για να φθάσουν οι χρήστες του Pokemon Go στον ίδιο αριθμό. Απαιτήθηκαν έξι δεκαετίες για την πώληση 50 εκατομμυρίων αυτοκινήτων. Τον ίδιο αριθμό πωλήσεων έφθασε η WeChat μέσα σε ένα μόνο έτος. Ο αριθμός διείσδυσης νέων υπολογιστών και smartphones δεν έχει προηγούμενο στην παγκόσμια τεχνολογική ιστορία. Τρεις αμερικανικές εταιρείες πληροφορικής (Alphabet, Facebook, Microsoft) και μία κινεζική (Tencent) έχουν η καθεμία τους πάνω από ένα δισεκατομμύριο χρήστες. Σύμφωνα με έρευνα του McKinsey Global Institute Global Institute (MGI) η ποσότητα της διασυνοριακής ροής των πληροφοριών στον πλανήτη μας αυξήθηκε κατά 45 φορές από το 2005.

Υπάρχουν στιγμές που επαναστατικό είναι το να τραβήξουμε το φρένο κινδύνου στο τρένο της ιστορίας, έγραφε υπό το πρίσμα του δικού του καταστροφικού παρόντος ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, κορυφαίος μαρξιστής θεωρητικός του μεσοπολέμου, στις «Θέσεις για τη Φιλοσοφία της Ιστορίας». Ναι, η πολιτική αναχαίτισης του νέου κινδύνου του φασισμού είναι σήμερα επαναστατική. Αυτή είναι η ιστορική ευθύνη της αριστεράς σε στιγμές κινδύνου: να μετατρέπει τις ρωγμές των συσχετισμών δυνάμεων σε πεδία χειραφετησιακής δυνατότητας και σε ορίζοντα προσδοκίας.

Η κορυφαία επαναστάτρια δικαιώθηκε σε σχέση με την αντίθεση της στο δημοκρατικό συγκεντρωτισμό. Η Σοβιετική Ένωση αλλοτριώθηκε σε μια στυγνή δικτατορία που έπνιξε τη δημόσια ζωή και κατέρρευσε οικονομικά στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η δική της θεωρητική κληρονομιά σε σχέση με τα οργανωτικά ζητήματα δεν ευτύχησε να εμπεδωθεί ως ηγεμονικό υπόδειγμα κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Αλλά αυτό δεν ήταν και το τέλος της. Εκατό χρόνια από τη δολοφονία της, οι απόψεις της δεν είναι, όπως συνηθίζουμε να λέμε, επίκαιρες, αλλά μένουν ένας μη εφαρμοσμένος οργανωτικός προσανατολισμός, μια ευρηματική μεθοδολογία για όσους και όσες έχουν αναφορά στο δημοκρατικό σοσιαλισμό που θέλει να τελειώσει με τον καπιταλισμό. Τόση είναι η επικαιρότητά του έργου της, που η παρακάτω φράση, όπως ακριβώς διατυπώθηκε το 1915, δεν χάνει καθόλου από την αξία της: «ο μαρξισμός είναι μια επαναστατική παγκόσμια θεώρηση που πρέπει πάντα να μάχεται για νέες αποκαλύψεις. Ο μαρξισμός δεν πρέπει να αποστρέφεται τίποτα περισσότερο από το να μείνει παγωμένος στην παροντική του μορφή. Είναι στα καλύτερά του όταν χτυπά το κεφάλι του από αυτοκριτική, και μέσα στους ιστορικούς κεραυνούς και αστραπές διατηρεί το σθένος του».

Δεν ήρθα για να υποσχεθώ και εγώ μεγάλα λόγια. Δεν ήρθα να διχάσω. Δεν ήρθα να μοιράσω ιλουστρασιόν προγράμματα. Είμαι εδώ μπροστά σας για να δηλώσω την διάθεσή μου να συνεργαστώ με όλους τους Πειραιώτες και τις Πειραιώτισσες για να μην χαθεί άλλος χρόνος. Το ευρύ μέτωπο δεν το αναζητούμε, υπάρχει ήδη από όσες και όσους, δεν το αντέχουν αυτό που μας συμβαίνει, ντρέπονται για τη σημερινή κατάσταση του Πειραιά. Είναι πολλοί, με αυτούς προχωράμε. Με αυτούς θα συνδιαμορφώσουμε και θα συνδημιουργήσουμε μια ανθρώπινη πόλη. Το ξαναλέμε: ο πλούτος θα μένει εδώ που παράγεται, σε αυτούς που τον παράγουν. Είμαστε εδώ, είμαστε από εδώ, εκατοντάδες γυναίκες και άνδρες. Μας ξέρετε, με τα μικρά μας ονόματα, μας βλέπετε καθημερινά στις γειτονιές, στα σχολεία, στα γραφεία, στα μαγαζιά μας, στις λαϊκές αγορές, στις πλατείες και στους δρόμους. Εμείς που γεννηθήκαμε στον Πειραιά, εμείς που μεγαλώσαμε στον Πειραιά, εμείς που ζούμε και εργαζόμαστε στον Πειραιά. Για αυτό παλέψαμε μια ζωή και θα συνεχίσουμε. Ήρθαμε όλες και όλοι για να νικήσουμε, και θα νικήσουμε. Είμαστε ΕΜΕΙΣ ο Πειραιάς, ΟΛΟΙ ΕΜΕΙΣ, ο Πειραιάς των πολλών, ο Πειραιάς των αποκάτω, ο Πειραιάς του λιμανιού, της εργασίας, της παραγωγής, του πολιτισμού, του αθλητισμού. Για μια πόλη για ΟΛΟΥΣ

Ο χώρος του κέντρου και της κεντροαριστεράς μονοπωλούταν με άνεση από το ΠΑΣΟΚ για δεκαετίες, ακόμα και την περίοδο Σημίτη, όπου το κόμμα εφάρμοζε νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Έπειτα από την ψήφιση του πρώτου μνημονίου το ελληνικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα συμμαχεί για πρώτη φορά με τη δεξιά Νέα Δημοκρατία, αλλάζει ονόματα, διασπάται, αλλάζει ηγεσίες, τακτική και αφήγημα αλλά δεν καταφέρνει να αποσοβήσει τη στρατηγική του ήττα. Μάλιστα, μερίδα της ηγεσίας του θεωρούσε πως η εκλογική υποχώρηση και η μειωμένη κοινωνική του εμβέλεια θα ήταν προσωρινή και πως η βάση θα κατανοήσει τις θυσίες που έγιναν για το καλό της πατρίδας. Η τότε ηγεσία του ΠΑΣΟΚ πολιτευόταν με οδηγό το θυμικό της, διαδικασία που στην πολιτική δεν βγαίνει συχνά σε καλό. Ωστόσο, αν και η λάθος αυτή εκτίμηση διαψεύστηκε από την πραγματικότητα, το κόμμα συνέχισε με την εξίσου λαθεμένη: η στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι στρατηγική νίκη του ΠΑΣΟΚ. Εισηγητής αυτής της άποψης ήταν ο κ. Βενιζέλος, αν και ποτέ δεν φάνηκε να συναντά ισχυρό αντεπιχείρημα στο εσωτερικό του κόμματος. Είχε ήδη προηγηθεί η τρίχρονη συγκυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία, περίοδος την οποία η ηγεσία του υπερασπίζεται, χωρίς ιδιαίτερη αυτοκριτική. Φαίνεται πως η πορεία όλων αυτών των λαθών θα συνεχιστεί απρόσκοπτα.

Σήμερα οι πολιτικοί συσχετισμοί αναδιαμορφώνονται ξανά. Όχι όμως στην κατεύθυνση της πολυδιάσπασης του 2012 αλλά στην κατεύθυνση της παγίωσης δύο μεγάλων πολιτικών πόλων, της Αριστεράς και της Δεξιάς, που αντιπαρατίθενται στη βάση δύο σαφώς ανταγωνιστικών σχεδίων. Και τα σχέδια αυτά δεν αφορούν πλέον τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης αλλά τους όρους εκπροσώπησης αντιπαρατιθέμενων κοινωνικών δυνάμεων στη μεταμνημονιακή περίοδο. Οι πολιτικές προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ αφορούν φυσικά την ενίσχυση του εισοδήματος και της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων, την οικοδόμηση ενός νέου κοινωνικού κράτους και την αναδιανομή εισοδημάτων υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας όχι απλώς για λόγους κοινωνικής ευαισθησίας αλλά ταυτόχρονα και για λόγους οικονομικής αποτελεσματικότητας, καθώς μόνο αυτή η οικονομική στρατηγική δημιουργεί όρους βιώσιμης και ισχυρής ανάπτυξης. Οι αντίστοιχες της Νέας Δημοκρατίας αφορούν την υπεράσπιση της οικονομικής ολιγαρχίας και την παλινόρθωση του παραδοσιακού συστήματος εξουσίας με μια παραδοσιακή συνταγή: περαιτέρω εσωτερική υποτίμηση για να στηριχτεί δήθεν η επενδυτική δραστηριότητα που με τη σειρά της υποτίθεται ότι θα βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο για το σύνολο της κοινωνίας. Με μία πρόταση, η επιδίωξη της ΝΔ δεν είναι άλλη από την υποταγή των συμφερόντων των πολλών σε αυτά των λίγων.