Macro

25
02

Όταν ο Βορίδης στενοχωριέται για την «ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς»

Η Αριστερά δεν έχει ασχοληθεί ποτέ με τη διατήρηση κάποιας κατακτημένης ιδεολογικής ηγεμονίας, τουλάχιστον όπως την εννοούν οι ακροδεξιοί. Δίνει μια διαρκή μάχη για τις ανθρώπινες αξίες, τον ορθολογισμό, την κριτική σκέψη, τη δημοκρατία, την αλληλεγγύη, τα δικαιώματα, με το μυαλό όχι σε αυτά που έχει κερδίσει, αλλά σε αυτά που έχει να υπερασπιστεί. Το περίφημο ηθικό της πλεονέκτημα το επικαλείται περισσότερο προς τα μέσα για να ελέγχει τον εαυτό της, παρά προς τα έξω για να τον διαφημίζει. Και όταν ο Βορίδης προσπαθεί να αμφισβητήσει την «ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς» δανειζόμενος από αυτήν τον Γκράμσι, η Αριστερά απλά διασκεδάζει. Σοβαρά τώρα;
25
02

24 Φεβρουαρίου 1943: Η νικηφόρα απεργία και η ιστορική πορεία των εργαζομένων εναντίον της πολιτικής επιστράτευσης

Η ΕΠΟΝ ιδρύθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 1943, μια ημερομηνία κάθε άλλο παρά τυχαία, καθώς την επομένη, στις 24 Φεβρουαρίου, πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεγάλη κινητοποίηση των κατοίκων της πρωτεύουσας ενάντια στο μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης. Σύμφωνα με το μέτρο αυτό όλοι οι κάτοικοι της χώρας, ηλικίας από 16 έως 45 ετών, ήταν υποχρεωμένοι να αναλάβουν υποδεικνυόμενη από τις αρχές κατοχής εργασία και εκτός του τόπου κατοικίας τους, συγκροτημένοι σε συμβιωτικές ομάδες εργασίας εντός στρατοπέδων. Με άλλα λόγια, το μέτρο αυτό έπληττε το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού, καθώς ο κίνδυνος της μαζικής αποστολής Ελλήνων στα εργοστάσια της Γερμανίας ήταν πλέον ορατός.
24
02

Επισημάνσεις

Δεν το ξέραμε ότι είναι θεσμική ύβρις να παίρνεις τηλέφωνο τον Στουρνάρα. Παραβιάζει, λέει, την ιερή αρχή της αυτονομίας των τραπεζών. Ντροπή, Πολάκη. Θα ρίξει ο Θεός capital controls να μας κάψει. Είναι σαν να απασχολείς τον Μωυσή την ώρα που κατεβάζει τις πλάκες από το βουνό.
24
02

Όταν η προπαγάνδα ψυχαγωγεί ή κάνει τέχνη

Στη μαζική κοινωνία, εκείνη όπου ο κόσμος της εργατικής τάξης, της χειρωνακτικής ή και της διανοητικής εργασίας, διαθέτουν ελεύθερο χρόνο τόσο ώστε ο καναπές να αποτελεί προσφιλέστερη επιλογή από τη ριζασπαστική κοινωνικοποίηση, η, κάθε είδους, καλλιέργεια του ιδιώτη περνά, προφανώς, μέσα από τις οθόνες. Εκλαμβάνεται, λοιπόν, ως δεδομένο ότι οι επιχειρηματίες της τηλεόρασης δεν επενδύουν τα λεφτά τους μοναχά στις ενημερωτικές, λεγόμενες, εκπομπές, αλλά περισσότερο, ίσως, σ’ εκείνες της ψυχαγωγίας. Και προσβλέπουν, εννοείται, στο οικονομικοπολιτικό διάφορο που θα αποκομίσουν. Ενισχύοντας την ατομικότητα του ιδιώτη, με πλύσεις εγκεφάλων και δια-φθορές συνειδήσεων, ενισχύουν ταυτόχρονα την αίγλη της δικής τους, περιώνυμης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, μιας και διαθέτουν κάμποσες «δουλειές», πέρα, φυσικά, από εκείνες των ΜΜΕ.
23
02

23 Φλεβάρη 1943 ιδρύεται η ΕΠΟΝ

Η θρυλική ΕΠΟΝ με σημαία το «Πολεμάμε και τραγουδάμε», συσπείρωσε πάνω από 600.000 νέους και νέες που την περίοδο της Κατοχής εντάχθηκαν στις γραμμές της, προσέφερε πάνω από 32.000 ως αντάρτες μαχητές στον αγώνα και πάνω από 1.300 παιδιά της έπεσαν στα πεδία των μαχών.
23
02

Νάσος Ηλιόπουλος: Θέλουμε μια πόλη χωρίς πίσω αυλές και αόρατα σημεία

“Είμαστε εδώ για να δημιουργούμε μια πόλη χωρίς πίσω αυλές και αόρατα σημεία” τόνισε ο Ν. Ηλιόπουλος αναπτύσσοντας το όραμά του για την πρωτεύουσα μετά την κρίση, για μια Αθήνα, που μπορεί να γίνει το ευρωπαϊκό υπόδειγμα πόλης του 21ου αιώνα. “Ο επόμενος δήμαρχος να είναι κάποιος που μεγάλωσε και έζησε την πόλη ως την πόλη του και όχι ως ιδιοκτησία του" είπε για να τονίσει: “Αυτή είναι μια τομή σε μια αριστοκρατική αντίληψη της πολιτικής που περιορίζει την Αθήνα στο ιστορικό της κέντρο και αντιμετωπίζει τις γειτονιές της ως συμπληρωματικές ‘επαρχίες’”.
23
02

“Τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο στη Γαλλία”

Φυσικά, είναι πολύ νωρίς για να κάνουμε μια οποιαδήποτε σαφή πρόβλεψη για το πού θα οδηγήσουν όλα αυτά. Μοιάζει ίσως καταπληκτικό, αλλά δεν βρήκαμε επί δεκαπέντε μέρες ούτε έναν Γάλλο, από την άκρα Αριστερά έως την άκρα Δεξιά, από τους οπαδούς του Προέδρου έως τους ορκισμένους αντιπάλους του, διανοούμενο, πολιτικό, δημοσιογράφο ή ακτιβιστή, που να μας απαντήσει με έστω και ελάχιστο βαθμό βεβαιότητας στην ερώτηση "Πού πάει η Γαλλία". Η ίδια άλλωστε η εφημερίδα Monde κινητοποίησε πάνω από εβδομήντα ειδικούς επιστήμονες να αναλύσουν τι στο καλό συμβαίνει στη χώρα, που κανείς δεν το είχε πάρει χαμπάρι και κανείς δεν το είχε προβλέψει προτού ξεσπάσει. Το μόνο στο οποίο όλοι ανεξαιρέτως συμφωνούν είναι ότι τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο στη Γαλλία. Άρα και στην Ευρώπη, συμπεραίνει κανείς. «Μια επανάσταση είναι αδιανόητη μία ώρα προτού ξεσπάσει και όλοι είναι σίγουροι γι΄ αυτήν μετά την πρώτη νίκη της». Αυτά τα λόγια της Γερμανίδας σοσιαλδημοκράτισσας Ρόζας Λούξεμπουργκ χρησιμοποιεί ο οικολόγος και οπαδός της "εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης" Πατρίκ Φαρμπιάζ, συγγραφέας και μελετητής του φαινομένου των Κίτρινων Γιλέκων, για να απαντήσει κάπως σιβυλλικά στο ερώτημά μου αν στη χώρα του γίνεται τώρα επανάσταση. Στη Rue d΄Aubervilliers, στο Παρίσι, ο "ζωγράφος του δρόμου" Πασκάλ Μπουαγιάρ έδωσε τη δική του απάντηση, ή τουλάχιστον εξέφρασε την επιθυμία του, διακοσμώντας έναν ολόκληρο τοίχο με μια διασκευή του ξακουστού πίνακα του Ευγένιου Ντελακρουά «Η Ελευθερία οδηγεί τον Λαό», εμπνευσμένου από την Επανάσταση του Ιουλίου 1830. Τώρα, κάτω από την Ελευθερία, στον τοίχο της Rue d΄Aubervilliers, απέναντι από το τοπικό Πολιτιστικό Κέντρο, είναι τα Κίτρινα Γιλέκα που υψώνουν τη σημαία της Γαλλικής Δημοκρατίας.
22
02

Ευκλείδης Τσακαλώτος: Οι εκλογές κερδίζονται με το ποιος έχει καλύτερο όραμα για την Ελλάδα κι εμείς το αποδείξαμε ότι έχουμε

«Είναι ώρα να αναρωτηθούμε τι κράτος θέλουμε, πόσο διαφάνεια θέλουμε, ποιοι θέλουμε να μας διοικούν», για να συνεχίσει λέγοντας ότι η κυβέρνηση κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες ώστε να θωρακίσει το πολιτικό σύστημα της χώρας προκειμένου να μην επικρατήσουν ξανά τα πελατειακά φαινόμενα του παρελθόντος. Αυτός ήταν ο στόχος μας, να δημιουργήσουμε ένα νέο πολιτικό σύστημα που θα διασφαλίζει και θα εξασφαλίζει την ισότητα και την ισονομία ανάμεσα σε όλους τους πολίτες».
22
02

Η κινηματογραφική εκδίκηση των ηττημένων: Όταν ο Αγγελόπουλος έκανε «αντεθνική προπαγάνδα» και γέμιζε ασφυκτικά τις αίθουσες!

Γιατί προκάλεσε όμως τέτοια λυσσαλέα αντίδραση ο Θίασος; Μετά την ήττα της Αριστεράς στον εμφύλιο, το αυταρχικό καθεστώς που επιβλήθηκε από τους νικητές (1950-1974) είχε ως βασικό στόχο την «αποεαμοποίηση» του ελληνικού πληθυσμού, το ξερίζωμα δηλαδή της εμπειρίας της κατοχής, της αντίστασης, του εμφυλίου. Οι συστηματικές διώξεις των κομμουνιστών αλλά και η μεθοδική εθνικιστική προπαγάνδα δεν άφηναν άλλα περιθώρια πέρα από την (αυτό-) λογοκρισία της μνήμης. Αυτή η διαδικασία εγγράφηκε και στον ελληνικό κινηματογράφο «ο οποίος από το 1945 και μετά αναζήτησε στην πρόσφατη ιστορία την θεματολογία του αλλά όσον αφορά τον Εμφύλιο η σιωπή ήταν εκκωφαντική. Η μνήμη του Εμφυλίου και η επίδρασή της στο συλλογικό υποσυνείδητο θα λάβει σε μεγάλο βαθμό τη μορφή ενός τραύματος που θα εξοριστεί ως το 1974». Το απόστημα αυτό θα σπάσει πρώτος ο Αγγελόπουλος με το Θίασο, ο οποίος θα διαπραγματευτεί αυτήν την επώδυνη μνήμη και μάλιστα από τη σκοπιά των ηττημένων, ερχόμενος σε πλήρη αντίθεση με την αφήγηση των νικητών. Έτσι θα ανοίξει τον κύκλο της «κινηματογραφικής εκδίκησης των ηττημένων», στην οποία βασικοί στόχοι των νέων ταινιών είναι «η αποκατάσταση της ιστορίας από το φακό, η απελευθέρωση της καταπιεσμένης μνήμης. Οι ίδιες ταινίες αναλαμβάνουν να αντιστρέψουν την παγιωμένη αντίληψη για την ιστορία και να την κοινοποιήσουν στις νέες γενιές θεατών». Τα παιδιά του Εμφυλίου, και ο Αγγελόπουλος είναι ένα από αυτά (τον Δεκέμβρη του 1944, εννιά χρονών τότε, έψαχνε μαζί με την μητέρα του στην Αθήνα το σώμα του νεκρού πατέρα του), θα θελήσουν να αποκαταστήσουν τους γονείς του. Αυτήν ακριβώς τη δυναμική φαίνεται να διέβλεπαν οι πρώτες μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις για αυτό χτύπησαν τον Θίασο.
22
02

Χρειάζεται σχέδιο για αμφίπλευρο άνοιγμα

Δεν είναι λύση η παλινδρόμηση σε πολυσυλλεκτικά κόμματα που συγκλίνουν στο κέντρο χωρίς ευκρινείς κοινωνικές αναφορές, κόμματα που ισορροπούν γύρω από ένα αρχηγοκεντρικό μοντέλο. Χρειαζόμαστε κόμματα αρχών που γι’ αυτόν τον λόγο θα είναι ικανά να δημιουργούν κοινωνικές - πολιτικές συμμαχίες και τελικά ένα μεγάλο πλειοψηφικό ρεύμα, εμπνέοντας πρώτα και κύρια τους νέους, δίνοντας φωνή στον κόσμο των «από κάτω».