Macro

Το λογικό είναι ο σχηματισμός  κυβέρνησης να αποδειχθεί μακρά διαδικασία και θα συμπέσει με την ανάληψη της Ευρωπαϊκής Προεδρίας από τον Μακρόν, ο οποίος φιλοδοξεί να πετύχει (εκεί που είχε αποτύχει το ’17) τις μεταρρυθμίσεις του, με πρώτη το Σύμφωνο Σταθερότητας χωρίς λιτότητα, που προωθούν από κοινού Γάλλοι, Ιταλοί και Ισπανοί. Οι ανισότητες και το έλλειμμα δημοκρατίας στη νεοφιλελεύθερη ΕΕ οδήγησαν στην παρακμή του εγχειρήματος. Χωρίς ριζικές αλλαγές Συνθηκών, Συμφώνου Σταθερότητας και της νεοφιλελεύθερης εργαλειοθήκης των Βρυξελλών, χωρίς  ριζοσπαστική κοινωνική και πράσινη ατζέντα, χωρίς ξερίζωμα του νεοφιλελεύθερου θεσμικού πλαισίου, χωρίς αλλαγές λειτουργίας της ΕΚΤ, οποιαδήποτε light μεταρρύθμιση είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Από την άλλη, η ταυτόχρονη ύπαρξη  εθνικής κυριαρχίας επί των δημοσιονομικών πολιτικών, ρήτρας μη διάσωσης για τις χώρες-μέλη σε κατάσταση αθέτησης υποχρεώσεων (no bail out clause) και ανεξάρτητης Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αποτελεί αντίφαση, με αποτέλεσμα η ΕΖ να μην είναι μια Άριστη Νομισματική Περιοχή. Οι γερμανικές και, κατόπιν, οι γαλλικές εκλογές θα καθορίσουν τη νέα κατεύθυνση και δυναμική της ΕΕ.

«Στην Τήνο πηγαίνω στο σούπερ μάρκετ... εκεί μ' αρέσει να το κάνω, αλλά έχω πλήρη αίσθηση ότι οι βασικές δουλειές στο σπίτι γίνονται από τη νοικοκυρά», δήλωνε προεκλογικά, τον Μάιο του 2019, ο νυν πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην εκπομπή της Σταματίνας Τσιμτσιλή στον ALPHA. Η χαρωπή κατάφαση της παρουσιάστριας, «σωστό», συμπλήρωσε το καρέ μιας κοινωνίας που στερεοτυπικά αναπαράγει τη γυναικεία καταπίεση. Τούτη η λογική έδωσε τον τόνο να ξεφυτρώσουν πάλι τα διαβόητα συνέδρια γονιμότητας, οι συζητήσεις περί των αμβλώσεων κ.ο.κ. Αυτή η συστηματική, διαρκής επαναδιαμόρφωση του πασίγνωστου προτύπου εμπεριέχει όλη τη βία που επιφυλάσσουν οι μηχανισμοί του συστήματος για τις γυναίκες. Στην άκρη του νήματος της οποίας τοποθετούνται οι γυναικοκτονίες. Έτσι, οι γυναίκες δολοφονούνται ακριβώς επειδή, ως γυναίκες, δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο που τους επιφύλαξε η πατριαρχία. Δολοφονούνται επειδή διεκδικούν τη ζωή τους, κάθε πτυχή της ζωής τους. Τη χαρά του σεξ, την ηδονή πέρα από την αναπαραγωγή, τη διανοητική αυτοπραγμάτωση μακριά από τις “δούλες και κυρές” της νοικοκυρωσύνης, σε μιαν άλλου τύπου ζωή, διαρκώς διεκδικητική. Εννοείται πως το πρόβλημα δεν είναι μοναχά ελληνικό. Τα στατιστικά (Ιούνιος 2021) είναι ενδεικτικά: στην καρδιά της Ενωμένης Ευρώπης, για παράδειγμα, το Βέλγιο, μέχρι και τον Απρίλη, είχαν καταγραφεί 13 γυναικοκτονίες ενώ στη Γαλλία 56, όπου, σημειωτέον, το 2019, 146 γυναίκες δολοφονήθηκαν, σύμφωνα με την οργάνωση «Γυναικοκτονίες από συντρόφους ή πρώην». Ας μην κρυβόμαστε: το σύστημα που στηρίζεται στη βιαιότητα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, επιτάσσει καθεμιά/νας να κράτα, κατά το κοινώς λεγόμενο, τη θέση του. Να μην επαναστατεί, διότι τότε, η τιμωρία αποτελεί μορφή δικαιοσύνης. Και, ναι, ο ακροφιλελεύθερος ζόφος των καιρών μας και η συντηριτικοποίηση της κοινωνίας με την οποία συνδέεται, ξυπνά παλαιά δαιμόνια. Μαζί με τις συνθήκες που δημιούργησε ο κορονοϊός, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Που ευνοεί τις γυναικοκτονίες. Σήμερα είμαστε όλες μας η Δώρα Ζαχαριά.

«Με πρωτοφανείς και απαράδεκτες διαδικασίες για χώρα εκτός μνημονίου, εν είδει «τρόικας εσωτερικού», φέρνει η κυβέρνηση εντός 24ώρου από την κατάθεσή του για συζήτηση στις επιτροπές και ψήφιση νομοσχέδιο που πραγματεύεται πολύ σημαντικά ζητήματα για την προστασία παιδιών και αναπήρων και την προσχολική αγωγή», επισημαίνει η Θ. Φωτίου, αν. Τομεάρχης Κοινωνικής Αλληλεγγύης του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ.  Και συνεχίζει: «Τα 2/3 των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου θα εφαρμοστούν, στην καλύτερη περίπτωση, το 2022. Η κυβέρνηση όμως βρίσκεται σε πανικό και προσπαθεί να αλλάξει ατζέντα μετά τη γενικευμένη λαϊκή κατακραυγή για την αποτυχία της στην πανδημία και τον εμβολιασμό, στις πυρκαγιές και στον έλεγχο της ακρίβειας. Να αλλάξει ατζέντα υπό το βάρος της κριτικής που άσκησε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ και των ελπιδοφόρων προτάσεων που εξήγγειλε. Το ίδιο το νομοσχέδιο είναι ένα επικοινωνιακό σκηνικό, ένα «πουκάμισο αδειανό». Ως συνήθως, κρίσιμα θέματα θεσμοθετούνται με ασάφειες και γενικολογίες. Όλα δε παραπέμπονται σε ΚΥΑ που θα ορίζουν, όχι μόνο την εφαρμογή, αλλά και την ουσία που παραλείπουν τα άρθρα». 

Ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών δεν έχει λάμψη και εκτόπισμα, είχε όμως την ευφυΐα να διαγνώσει την κατάσταση. Εμφανίστηκε ένα βήμα πιο γρήγορος από τον βασικό αντίπαλό του, τον συντηρητικό Αρμίν Λάσετ. Για παράδειγμα, πήγε πρώτος στο Παρίσι για να συναντήσει τον Μακρόν. Η επίσκεψη ανέβασε το status του, του έδωσε ηγετικό αέρα. Ο Λάσετ θα ακολουθούσε δύο μέρες μετά στο φωτογραφικό ενσταντανέ με τον Γάλλο πρόεδρο, αλλά ήταν ήδη αργά. Τι θα σήμαινε όμως μια νίκη του Σολτς για την Ευρώπη; Οι αναλυτές λένε ότι η δημιουργία συνασπισμού με τον Σολτς επικεφαλής θα έφερνε μεγάλες αλλαγές στην Ε.Ε., με νέα δικαιώματα για τους εργαζόμενους, αυξημένες κοινωνικές δαπάνες και περισσότερες δημόσιες επενδύσεις. Η Μέρκελ είπε στη γερμανική Βουλή ότι η Γερμανία υπό τον Σολτς θα έθετε σε κίνδυνο την ανάπτυξη. Αναφερόταν στο παρελθόν του. Μεγαλύτερος από τα τρία του αδέλφια, ο Σολτς έγινε μέλος των Σοσιαλδημοκρατών το 1975 για να βοηθήσει «να ξεπεραστεί η καπιταλιστική οικονομία». Οσοι τον ξέρουν λένε ότι τώρα γελάει με τον νεανικό του ριζοσπαστισμό. Βοήθησε τον Γκέρχαρντ Σρέντερ, τον τελευταίο καγκελάριο του SPD, να προωθήσει μια βαθιά αμφιλεγόμενη εργασιακή μεταρρύθμιση και υπηρέτησε ως υπουργός Εργασίας υπό τη Μέρκελ κατά τη διάρκεια της κρίσης. (...)

Ήταν εξαιρετικά σημαντική η νίκη των ντελιβεράδων της e food. Ίσως είναι η πρώτη μάχη που κερδίζεται εδώ και δυο χρόνια. Η επίτευξή της κατέδειξε πως ο συνδικαλισμός από τη βάση, περίπου με τον τρόπο που το κάνει χρόνια το ΣΒΕΟΔ, είναι μια διαρκής δουλειά που αφορά απλούς, ριζοσπάστες κι ωστόσο πεισματάρηδες ανθρώπους και όχι δεινόσαυρους και κομματικούς συνδικαλισταράδες. Αυτή είναι η μια πλευρά. Η άλλη είναι πως εμείς οι υπόλοιποι, όταν δε μας αφορά άμεσα, στην τσέπη μας π.χ. μια κινητοποίηση, ως καταναλωτές έχουμε τη δύναμη να στηρίζουμε κινητοποιήσεις άλλων εργαζόμενων ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΚΛΙΚ. Η ακύρωση, το cancelling της φήμης μιας εταιρείας στοιχίζει φοβερά στον "καπιταλισμό της διαχείρισης της εικόνας". Ο τρόπος να κερδίζουμε μάχες δεν έχει να κάνει με τη μεθοδολογία που το κάναμε παλιά. Οι συνήθειες αυτές είναι βολικές αποσκευές κουρασμένων ταξιδιωτών κι όχι ανθρώπων που θέλουν να έχουν ελπίδες να κερδίσουν. Αν είμαστε σε πόλεμο με τους κανίβαλους του κόσμου είναι γελοίο να τους βλέπουμε να μας βαράνε με λέιζερ κι εμείς να νομίζουμε πως μπορούμε να κερδίσουμε με τα τίμια καρυοφύλλια μας. Η δημιουργία καταναλωτικής συνείδησης είναι το νέο στοιχείο που εισέφερε πολύ σε αυτή τη νίκη, διαδικασία που αν συνεχιστεί θα δούμε πολλές νίκες και σύντομα. Οι πολίτες έχουν χιλιάδες τρόπους κοινοποίησης της θέσης τους για μια μάχη που διεξάγεται: προσωπικό τόνο, συγκεκριμένα παραδείγματα, ωραίες φωτογραφίες, εμπρηστική συνθηματολογία, λόγια ή λαϊκά λόγια. Ό, τι γουστάρει ο καθένας, η καθεμία. Η πολλαπλότητα εδώ δεν είναι επικοινωνιακός θόρυβος αλλά πολύκεντρη ή και άκεντρη διάδοση μηνυμάτων που κάνουν bypass τον αλγόριθμο, αντιστοιχίζονται με πολλές ψυχοσυνθέσεις, δημιουργούν ή ενδυναμώνουν επιχειρήματα, κινητοποιούν συναισθήματα. Κανένα συνδικάτο όσο ριζοσπαστικό και αν είναι δε μπορεί να το κάνει αυτό. Αν ο αγώνας τελειώσει εδώ θα είμαστε όλοι λίγο μαλάκες. Χιλιάδες παιδιά της wolt είναι «συνεργάτες» και όχι αορίστου και με δικαιώματα. Το επάγγελμα των ντελιβεράδων δεν ανήκει στα βαρέα και ανθυγιεινά. Θέλετε να πούμε πως κάνουμε καταναλωτικό μποϊκοτάζ στη wolt να δούμε σε πόσες μέρες θα το παίξει γαμάτη για τους εργαζόμενους εταιρεία; Είμαστε πολίτες όχι μόνο πελάτες και αυτή τη δύναμη είναι καιρός να την ενεργοποιήσουμε. Και -τελοσπάντων- μόνο και μόνο για να σταματήσουν οι εταιρείες να γράφουν αυτές τις businesswise νεομανατζεριακές πίπες στις ανακοινώσεις τους αξίζει τον κόπο. Η gig economy είναι εδώ, παγκόσμια και γυρνάει εκατομμύρια κόσμο σε φεουδαρχικές σχέσεις εργασίας. Άρα τα παραπάνω και πολλά ακόμα πρέπει να τα σκεφτούν χθες και στα σοβαρά άνθρωποι που έχουν αναφορά στην αριστερά ή κάνουν συνδικαλισμό.

Είπαν ότι είναι με την μεσαία τάξη. Μετά τους είπαν μπαταχτσήδες και τις επιχειρήσεις τους ζόμπι. Μετά έκαναν μείωση ΕΝΦΙΑ αλλά άφησαν απέξω το 60% των ιδιοκτητών. (Εκεί την μείωση 30% την είχε ήδη νομοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ) Αντίθετα το 50% του οφέλους το έδωσαν στο πλουσιότερο 3% με περιουσίες πάνω από 300.000. Για την ακρίβεια το 40% των χρημάτων πήγαν σε περιουσίες από 300.000 μέχρι 1 εκατομμύριο και το 10% στους πλουσιότερους 15.000 με περιουσία άνω του 1 εκατομμυρίου. Έδωσαν επιπλέον δώρα σε όσους έχουν περιουσίες 800.000 ευρώ με τις γονικές παροχές. (Ή μάλλον περιουσίες εκατομμυρίων γιατί αν είναι 2 γονείς με 2 παιδιά ο καθένας μπορεί να δώσει από 800.000 αφορολόγητα σε κάθε παιδί άρα σύνολο 3.200.000). Είπαν ότι μείωσαν τους φόρους για τους πολλούς και εννοούσαν 11 ευρώ για κάποιον που παίρνει ένα χιλιάρικο και 275 ευρώ για κάποιον που παίρνει 5 χιλιάρικα. Ενισχύουν τις μεγάλες επιχειρήσεις που ανταγωνίζονται τις μικρές μειώνοντας τους φόρους επί των κερδών, δίνοντας τους απευθείας αναθέσεις, κάνοντας δωρεάν τις μεταβιβάσεις τεράστιων μετοχικών πακέτων, στερώντας πόρους από το κοινωνικό κράτος και ιδιαίτερα αυτή την εποχή από την υγεία. Στερούν τα χρήματα του ταμείου ανάκαμψης από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό. Προχθές ο Υπουργός Ανάπτυξης είπε ότι οι επιχειρήσεις αυτές ή θα συγχωνευτούν (θα εξαγοραστούν στην πραγματικότητα) ή θα κλείσουν. Δηλαδή αν έχεις φούρνο, καφέ, μαγαζί με ρούχα, βιβλιοπωλείο, χασάπικο, μίνι-μάρκετ, βενζινάδικο, αν έχεις γενικά μικρή επιχείρηση η ΝΔ σου λέει ότι πρέπει να γίνεις υπάλληλος σε μια μεγάλη αλυσίδα που θα σε εξαγοράσει. Το ίδιο και αν είσαι ελεύθερος επαγγελματίας. Δικηγόρος, γιατρός μηχανικός. Θα είσαι υπάλληλος σε δικηγορική εταιρία, κλινική, κατασκευαστική. Και θα είσαι υπάλληλος αλλά ενδεχομένως και “freelancer”. Χωρίς δικαιώματα. Άλλωστε ο Χατζηδάκης είπε ότι έχει γνωρίσει πολλούς που θέλουν να δουλεύουν έτσι. Μας λένε ότι για την άνοδο των τιμών δεν μπορούν να κάνουν τίποτα γιατί οφείλεται στην ανάκαμψη αλλά η ανάκαμψη κατευθύνεται σε λίγους. Αντίθετα οι τιμές αυξάνονται για τους πολλούς. Κάποιος που έχει 800.000 και βγάζει αλλά 5.000 τον μήνα μάλλον δεν αγχώνεται για την τιμή στο supermarket ή της ΔΕΗ. Δεν είναι με τον κόσμο της εργασίας. Αλλά αυτό ήταν γνωστό. Τώρα είναι πλέον προφανές ότι δεν είναι ούτε με την μεσαία τάξη. Είναι με τους λίγους. Είναι με την συσσώρευση κεφαλαίου, το μεγάλο κεφάλαιο, την τάξη που πλουτίζει από την εργασία όλων των άλλων. Αλλά δεν είναι καν με όλους αυτούς. Είναι με ένα υποσύνολο τους, την ελίτ της ελίτ. Αυτούς που σχεδόν πάντα έκαναν κουμάντο στη χώρα. Είναι με τους φίλους τους που πήγαν μαζί σχολείο και βγαίνανε στις ίδιες κοσμικές εκδηλώσεις. Όμως η ελίτ της ελίτ δεν μπορεί να αποφασίζει πάντα. Η ελίτ αγχώνεται όταν γεμίζουν οι δρόμοι με κόσμο ή με κόκκινα παπιά. Η ελίτ αγχώνεται όταν ο κόσμος διεκδικεί και κερδίζει. Και είναι στο χέρι μας η ελίτ κάθε είδους να αγχωθεί ακόμη περισσότερο το βράδυ των επόμενων εκλογών.

Άλλη μια γυναικοκτονία, ενδέκατη, αν δεν κάνω λάθος, μέσα στο 2021. Άλλη μια δολοφονία μιας νέας γυναίκας, η οποία αρνήθηκε τον άντρα αφέντη και αυτός εξέδωσε θανατική καταδίκη. Και υλοποίησε την απόφασή του, δυστυχώς.... Και σκέφτομαι πόσα βάρβαρα "μυστικά" κρύβονται, τούτη τη στιγμή, πίσω από κλειστές πόρτες, μυστικά που δεν φτάνουν στη δολοφονία, αλλά στη λεκτική και σωματική βία. Γιατί ο "άντρακλας" θεωρεί τη γυναίκα κτήμα του, ιδιοκτησία, υποχρεωμένη να κάνει τα κέφια του, να υπακούει χωρίς δεύτερη κουβέντα. Το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών, ασφαλώς οι γυναικοκτονίες, είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, ίσως περισσότερο σοβαρό από όσο νομίζουμε. Γι αυτό και πολλές φορές επιμένουμε, όσοι και όσες το κάνουμε, να αναδεικνύουμε τα ζητήματα αυτά ως κυρίαρχα, πρωτεύοντα, ζητήματα που μας αφορούν απολύτως. Καμία κοινωνία δεν μπορεί να γίνει καλύτερη, πιο δίκαιη, πιο ανθρώπινη, αν η ματιά και η δράση μας, ασφαλώς και σε κεντρικό επίπεδο, δεν αφορά τα ζητήματα του σεξισμού και της πατριαρχίας. Αν δεν αφορά τον ρατσισμό, τις πολλαπλές διαχωριστικές γραμμές, την απελευθέρωση της γυναίκας από τη διπλή καταπίεση της ανδροκρατίας και του καπιταλισμού.... Το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών είναι πολύ σοβαρό θέμα, ιδεολογικό, αξιακό και μας αφορά....

Από μια συνήθεια, μια τυποποιημένη μεταφορά, χαρακτηρίζουμε συχνά συμβάντα, όπως τον θάνατο του/της Ζακ/Ζάκι, τραγικά και τραγικό το ίδιο το θύμα. Έχει κι αλλού επισημανθεί πως το επίθετο τραγικός είναι παραπλανητικό, τονίζει τη συγκίνηση και συσκοτίζει το πολιτικό περιεχόμενο της βίας. Ωστόσο κάνει και κάτι ακόμη. Ας προσέξουμε καλύτερα τι πραγματικά λέει η μεταφορά. Κάθε φορά που κάποιος θάνατος αποκαλείται τραγικός, χρεώνεται ο νεκρός με μια βαριά, ανομολόγητη και υπερβατική ευθύνη. Η μεταφορική επίκληση της τραγωδίας σημαίνει παραπομπή σε μια αυστηρή δομή, σε ένα μυθολογικό και ανθρωπολογικό σύστημα όπου οι ενέργειες των ατόμων είναι δεμένες σε μια ακολουθία, κάθε πράξη οδηγεί στην επόμενή της και ο τραγικός ήρωας καταλαβαίνει αναδρομικά μια μοίρα που είχε υφάνει ο ίδιος με κάθε απόφασή του. Πυρήνας της τραγωδίας, τουλάχιστον στην αρχετυπική, ίσως όχι πάντα φιλολογικά ακριβή, εκδοχή της, είναι η ύβρις και η νέμεσίς της. Λέγοντας λοιπόν πως ο θάνατος του Ζακ Κωστόπουλου είναι τραγικός αποφαινόμαστε, ενδεχομένως δίχως να το καταλαβαίνουμε, πως επρόκειτο για ένα τέλος προδιαγεγραμμένο, το οποίο είχε προετοιμάσει ο ίδιος με τις πράξεις και τις επιλογές του. Και ακόμη αποφαινόμαστε πως στη δολοφονία του λανθάνει μια αρχέγονη παράβαση και μια σκληρή και δίκαιη τιμωρία. Ποια παράβαση υπονοείται άραγε; Η σεξουαλικότητα; Η εκδραμάτισή της στο drag show; Η οροθετικότητα; Η μαχητική διεκδίκηση της ορατότητας; Ονομάζοντας τον θάνατό του τραγικό, δεν συσκοτίζουμε λοιπόν απλώς την πολιτική και συστηματική βία που τον σκότωσε, την αναπαράγουμε, επαναφέρουμε ασυνείδητα την σεξουαλικότητα, την επιτελέσή της, την οροθετικότητα, τον ακτιβισμό ως μια ύβρι που επέφερε κάποια νέμεση. Ο θάνατος του Ζακ Κωστόπουλου δεν είναι τραγικός αλλά είναι ιδιαίτερα πυκνός, πολιτικά και συμβολικά πυκνός, είναι μια ιδιαίτερα πυκνή πολιτική στιγμή, από τις πυκνότερες των τελευταίων ετών που ήταν γεμάτα με πυκνές πολιτικές στιγμές. Είναι μια σημαντική πολιτική δολοφονία αλλά δεν είναι πολιτική δολοφονία με έναν συνηθισμένο τρόπο. Δεν είναι η ανάδυση με βίαιο τρόπο μιας προϋπάρχουσας πολιτικής σύγκρουσης, το ξέσπασμα της βίας από πολιτικά υποκείμενα που επιτελούν ακραία την στράτευσή τους. Αντίθετα, η δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου διανοίγει έναν καινούργιο πολιτικό χώρο, ρευστό και δύσκολα περιγράψιμο, έναν χώρο που δεν προϋπάρχει ως πολιτικός αλλά γίνεται πολιτικός μετά τη δολοφονία και εξαιτίας αυτής.

Η γνωσιακή ηγεμονία των κυρίαρχων τάξεων στον καπιταλισμό συνίστατο ακριβώς σε αυτή την «αταξική» θετικότητα των εφαρμογών της επιστημονικής γνώσης. Η καπιταλιστική εξουσία ήταν διττά παραγωγική κατά το ότι η πολυσχιδής χρήση της επιστήμης τής εξασφάλιζε την καθαυτό οικονομική παραγωγή εμπορευμάτων από κοινού με τη στοιχειώδη ευημερία των κατώτερων και μεσαίων τάξεων που αποτελούσε αναγκαία προϋπόθεση της κοινωνικής συνοχής. Ολα αυτά όμως, μέχρι την παγκόσμια επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού. Η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους ήταν η πρώτη έκφανση της κρίσης στη γνωσιακή ηγεμονία του καπιταλισμού. Παρ’ ότι κατά βάσιν πολιτικο-οικονομική επιλογή, είχε μια καθοριστική γνωσιακή διάσταση, κατά το ότι αποδυναμώθηκε μεταξύ άλλων και το ιατρικό σκέλος της κοινωνικής πολιτικής. Περικοπές δαπανών στη δημόσια υγεία συνεπάγονταν και μικρότερη δυνατότητα για έρευνα αλλά και μέριμνα σχετικά με την υγεία του πληθυσμού. Ταυτόχρονα, και σε αγαστή συνέργεια με τις νεοφιλελεύθερες κρατικές πολιτικές, οι πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες μετατόπισαν σκόπιμα και συνειδητά τον στόχο της ιατρικής έρευνας. Από την επίτευξη της μέγιστης δυνατής αποτελεσματικότητας στην πρόληψη και θεραπεία των ασθενειών, τούτος επαναπροσδιορίστηκε ως η επίτευξη του μέγιστου δυνατού κέρδους από την παραγωγή φαρμάκων. Η αποκαρδιωτική αδυναμία αντιμετώπισης της πανδημίας, που άλλαξε άρδην την παγκόσμια καθημερινότητα, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αλλά συνέπεια συνειδητών επιλογών του συστήματος, που οδήγησαν στην πρώτη σημαντική κρίση της γνωσιακής ηγεμονίας του. Το αντιεμβολιαστικό φαινόμενο δεν είναι παρά ένα πρώτο κραυγαλέο σύμπτωμα της απώλειας του ηγεμονικού ρόλου της επιστήμης στον σύγχρονο καπιταλισμό. Οικονομικές, πολιτειακές και ιδεολογικές κρίσεις συνοδεύουν την ιστορία του καπιταλισμού από γεννησιμιού του. Στον βαθμό που οι αιτίες τους εντοπίζονται στα «τρία επίπεδα» του συστήματος, τούτο –αργά ή γρήγορα– κατορθώνει να τις υπερβαίνει, αφομοιώνοντας τα στοιχεία που τις προξενούν. Η επιστημονική ορθολογικότητα είναι το «έξωθεν δάνειο» του καπιταλισμού από τον Διαφωτισμό. Και ο τελευταίος τώρα απολαμβάνει την τραγική εκδίκησή του.

Ο Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ στη ΔΕΘ εισηγήθηκε το πρόγραμμα «πρώτο ένσημο» για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων 18 έως 29 χωρίς προηγούμενη εργασιακή εμπειρία. Μετά τις αρχικές ασάφειες, η μπίλια έκατσε στην ενίσχυση των άνεργων νέων με 100 ευρώ μηνιαίως επί 6 μήνες προσαύξηση στον όποιο μισθό καταφέρουν να βρουν. Το ίδιο ποσόν δίνει και στους εργοδότες, με τη γνωστή παράκληση (sic) να στηρίξουν το πρόγραμμα. Χωρίς δικλίδες ασφαλείας υπέρ των νέων (λ.χ. τι θα γίνει μετά το εξάμηνο), χωρίς άλλες υποχρεώσεις για τους εργοδότες. Οι νεοεισερχόμενοι/ες στην αγορά εργασίας συνήθως αμείβονται με τον κατώτατο μισθό. Ταυτόχρονα, οι νέοι άνθρωποι είναι πιο «συγχρονισμένοι» με τις τρέχουσες απαραίτητες επαγγελματικές γνώσεις και μακράν ικανότεροι στην προσαρμογή σε ψηφιακές δεξιότητες που, μαζί με την όρεξη για δουλειά, διασκεδάζουν ή έστω περιορίζουν τους φόβους των εργοδοτών για μειωμένη παραγωγικότητα της εργασίας. Γνωρίζοντας τη γενική συμπεριφορά των εργοδοτών και τον ισχύοντα νόμο Χατζηδάκη, εάν το «πρώτο ένσημο» λειτουργήσει ως έχει θα πρέπει να αναμένουμε αντικατάσταση μεγαλύτερων σε ηλικία και «ακριβότερων» εργαζόμενων με δικαιούχους του προγράμματος κι όχι μόνο για 6 μήνες, με αμοιβές κοντά στον κατώτατο μισθό και χωρίς δυνατότητες για προστασία από συλλογικές συμβάσεις (τριετίες, επιδόματα κ.λπ.). Οποιαδήποτε κυβέρνηση δηλώνει ότι επιθυμεί να καταπολεμήσει την ανεργία, δεν έχει παρά να επιδιώξει τη μείωση του χρόνου εργασίας σε επίπεδα όπου οι θέσεις εργασίας να μπορεί να μοιραστούν σε όσους και όσες μπορούν να εργαστούν.