Macro

Ο Covid-19 σήμερα κινήθηκε ακριβώς επάνω στα υπάρχοντα δίκτυα, εισέβαλε στις πόλεις. Μόνο που τα δίκτυα μεταφέρουν με ρυθμούς ασύλληπτους ακόμη και για τα δεδομένα του περασμένου αιώνα. Αν για να διασχίσει κάποιος τολμηρός τον κόσμο τον 14ο αιώνα έπρεπε να ταξιδεύει πολλά χρόνια, στις αρχές του 20ού εβδομάδες ή και μήνες, το 2020 αυτό είναι δυνατόν να γίνει σε 24 ώρες. Ο αστικός πληθυσμός έχει εκτιναχθεί στο 60% του παγκόσμιου και αυτός άγγιξε τα 8,2 εκατομμύρια ανθρώπους. Διαβάζοντας ξανά το μάθημα του Μαύρου Θανάτου και της ισπανικής γρίπης είναι βέβαιο ότι εκτός από το επίπεδο του πολιτισμού και το επίπεδο των υποδομών Υγείας, που θα αποδειχθούν κρίσιμα και καθοριστικά στην εξέλιξη της πανδημίας, υπάρχουν άλλοι δύο σημαντικοί παράγοντες: Οι αστικές συγκεντρώσεις και οι ταχύτητες μεταφορών και επικοινωνιών. Το αποδεικνύει ο ίδιος ο χάρτης της εξάπλωσης του Covid-19. Ταυτίζεται σχεδόν απόλυτα με τον παγκόσμιο χάρτη του αστικού αποτυπώματος. Η σε πραγματικό χρόνο ενημέρωσή του και διάδοσή του σε παγκόσμιο επίπεδο σχετίζεται άμεσα με τη σημερινή ταχύτητα μετάδοσης του τεράστιου όγκου της πληροφορίας. Ετούτα τα δύο καθιστούν την τρέχουσα εμπειρία πρωτοφανή για την ιστορία του ανθρώπινου είδους. Ενδιαφέρουσα για σκέψεις.

Ο Αντώνης Γ. εργαζόταν ως μάγειρας σε εστιατόριο σε πόλη της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης. Η αμοιβή του ήταν 4 ευρώ την ώρα - ποσό αναλογικά μεγαλύτερο από τον μέσο όρο για τους εργαζόμενους ντελίβερι στην περιοχή. Η σύμβασή του ωστόσο ήταν ασαφής. Όταν ανακοινώθηκε το κλείσιμο των χώρων εστίασης, η σάλα του μαγαζιού έκλεισε και συνεχίστηκαν οι παραδόσεις κατ’ οίκον. Η δουλειά γινόταν με γάντια και μάσκες, αλλά πληρωμένες από τους ίδιους τους εργαζόμενους. Η δουλειά έπεσε απότομα πολύ, «στο μισό από μια κακή καθημερινή», μαζί μειώθηκαν και οι ώρες. Την Πέμπτη δέχθηκε ένα μήνυμα στο κινητό του ότι το ντελίβερι σταματά γιατί δεν βγαίνει και η δουλειά σταματά. Οικονομικά εξοφλήθηκε με χρήματα που μπήκαν στην τράπεζα, αλλά δεν είναι βέβαιος ότι ως ωρομίσθιος δικαιούται να υπαχθεί σε κάποια από τις ρυθμίσεις. «Η σύντροφός μου δούλευε σε εργοστάσιο. Δεν υπήρχε σχεδόν κανένα μέτρο προστασίας πέρα από μια θερμομέτρηση. Αρκετοί εργάτες πηγαινοέρχονταν από τη Βουλγαρία. Υπήρξαν εργάτες που ανέβασαν δέκατα χωρίς να παρθεί κανένα μέτρο. Όταν ανέφερε στο αφεντικό ότι έχει βρογχίτιδα και θέλει να κάνει τεστ για τον ιό έλαβε την απάντηση να πάει νωρίτερα στη δουλειά από όσο προβλέπει η άδεια και να αποφύγει το τεστ». Οι δύο τους έχουν στην μπάντα 400 ευρώ - και μια άδεια άνευ αποδοχών.

Η πανδημία του κορονοϊού εισέβαλε ανατρεπτικά στη ζωή και στη ψυχολογία όλων μας, ιδίως αυτών που έχασαν τις δουλειές τους ή περίμεναν την άνοιξη και το καλοκαίρι για να βρουν δουλειά και δεν έχουν πλέον καμία ελπίδα, εμφυτεύοντας το φόβο της αρρώστιας και του θανάτου, την ανασφάλεια της επιβίωσης και την προοπτική ενός γκρίζου μέλλοντος στο ατομικό και συλλογικό μας συνειδητό και ασυνείδητο. Ενδέχεται μάλιστα να επιφέρει βαθιές αλλαγές στον τρόπο που οι άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη κοιτάζουν τη ζωή, στις απόψεις τους για βασικές κοινωνικές και πολιτικές επιλογές και, ας ελπίσουμε, στις συνειδήσεις τους για τον επιθετικό και καταστροφικό καπιταλιστικό κόσμο στον οποίο όλοι μας ζούμε.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ζητήσει επιτακτικά ένα πλέγμα οριζόντιων μέτρων που θα προστατεύει αποτελεσματικά τόσο την οικονομία όσο και την εργασία. Το πρώτα είναι να απαγορευτούν οι απολύσεις, να ακυρωθούν αμέσως ως παράνομες αυτές που έχουν γίνει ήδη και να διασφαλιστεί η καταβολή μισθών και ασφαλιστικών εισφορών, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του δώρου του Πάσχα. Παράλληλα, ο Αλέξης Τσίπρας έχει επισημάνει από την περασμένη Πέμπτη την ανάγκη να εξασφαλιστεί φθηνή ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, να παγώσουν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας και να υπάρξει ελάφρυνση δανειακών υποχρεώσεων σε επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα. Αν η κυβέρνηση συνεχίσει την υπονομευτική της πολιτική κάνοντας πως δεν ακούει και εξαίροντας τα αγαθά της ομοψυχίας, είναι αναμενόμενο, το αμέσως επόμενο διάστημα, οι τόνοι στα οικονομικά θέματα να ανεβούν σημαντικά.

Tο μέγα διακύβευμα αυτών των άγριων ημερών δεν είναι απλώς να αντέξει το λοιδορημένο, κατασυκοφαντημένο, αποσαθρωμένο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Αυτό είναι το σημείο αιχμής, που για να έχει αποτελέσματα θα πρέπει να αντέξει το σύστημα που λέγεται δημοκρατία. Και τώρα και την επόμενη μέρα

Η πρόταση αυτή είναι, στις παρούσες συνθήκες, προφανώς αντίθετη με την πραγματοποίηση και απολυτηρίων και πανελληνίων εξετάσεων στη λήξη του περιπετειώδους αυτού σχολικού έτους. Βρίσκεται όμως και στον αντίποδα οποιασδήποτε άποψης διατυπώνεται για την απόκτηση απολυτηρίου Λυκείου με μοναδικό κριτήριο την προφορική βαθμολογία των παιδιών, αφού έτσι θα κυκλοφορούν στην ελληνική κοινωνία απολυτήρια πολλαπλών ταχυτήτων εξαιτίας της απόλυτης υποκειμενικότητας αυτών των βαθμολογιών μεταξύ όλων των σχολείων και ιδιαίτερα μεταξύ των δημόσιων και των ιδιωτικών. Ας μην ξεχνάμε πως το απολυτήριο του Λυκείου είναι δημόσιος τίτλος, που αναγνωρίζεται από τον ΑΣΕΠ για διορισμό στις δημόσιες υπηρεσίες, και ότι η βαθμολογία του απολυτηρίου είναι αποφασιστικό κριτήριο διορισμού για εκείνες τις θέσεις όπου θεωρούνται ικανοποιητικές οι γνώσεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Άρα, η διασφάλιση ενός ικανοποιητικού βαθμού αξιοπιστίας του λυκειακού απολυτηρίου είναι κοινωνικό προαπαιτούμενο, το οποίο οφείλουμε να διαφυλάξουμε. Με αυτήν πρόταση θεωρώ ότι υπερβαίνονται αρκετές -όχι φυσικά όλες- από τις πρόσθετες λόγω της πανδημίας εκπαιδευτικές και επομένως κοινωνικές ανισότητες.

Η έκδοση ευρωομολόγου είναι μια πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ. Στο σημερινό Eurogroup θα τεθεί στο τραπέζι το αίτημα έκδοσης ενός τέτοιου ομολόγου του λεγόμενου Covid bond. Η ευρωομάδα της Αριστεράς, μέσω του Αντιπροέδρου του ευρωπαικού κοινοβουλίου Δ. Παπαδημούλη, έχει μάλιστα καταθέσει ήδη σχετική ερώτηση στην commission. Το αίτημα αυτό στηρίζεται απο την Ιταλία και την Γαλλία και η ευρωπαική επιτροπή το εξετάζει ήδη ως πρόταση. Ποιά η θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης; Θα λάβει θέση ή για άλλη μια φορά θα παραμείνει θεατής της συνεδρίασης; Καλούμε τον κ. Σταικούρα να θέσει σήμερα αυτό το ζήτημα μετ' επιτάσεως. Και σε αυτό το αίτημα θα έχει την στήριξή μας. Παράλληλα τον καλούμε να στηρίξει κάθε θέση για πιο επεκτατικά μέτρα όπως το αίτημα των υπολοίπων χωρών του νότου ο ESM να παράσχει δανεισμό χωρίς όρους και μνημόνια, παρότι αυτό το εργαλείο φοβάμαι ότι θα αποδειχθεί ανεπαρκές. Η Ευρώπη πρέπει να λάβει άμεσα πιο επιθετικά μέτρα. Οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες, οι επιχειρήσεις, χρειάζονται "ζεστό χρήμα" ώστε να μην υπάρξει μια νέα κρίση χρέους όταν εξέλθουμε της υγειονομικής κρίσης. Η Ελλάδα οφείλει να δώσει μάχη προς αυτή τη κατεύθυνση. Ελπίζω να μην θεωρηθεί και αυτή η θέση μαξιμαλιστική και λαικίστικη.

Και τώρα, που οι μέχρι χθες οπαδοί του Φρίντμαν ανακοινώνουν πολιτικές βγαλμένες από κεϊνσιανά εγχειρίδια, τι κάνουμε; Προλαβαίνουμε; Με τι απώλειες; Έχουμε ελπίδες η ανάγκη που έγινε ιστορία να μας διδάξει; Ή όχι μάλλον; Διότι αν η ιστορία διέθετε αυτό το καταπληκτικό χάρισμα, θα ήμασταν όλοι εδώ και πολλά χρόνια ώριμοι και αυτάρκεις. Δεν είμαστε όμως. Παρ' όλα αυτά, η ελπίδα κάτι να μάθουμε από την πανδημία δεν είναι εντελώς μάταια. Το γενικό το στοχαζόμαστε ανέκαθεν με μια «επιφανειακή βολικότητα». Την εξαίρεση όμως όχι.   Σε μια περιβόητη αποστροφή της, η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε πει: «There is no such thing as society». Κι όμως, η πανδημία δείχνει πως όχι μόνο κοινωνία υπάρχει, αλλά και κοινότητα. Κοινότητα ως όλον που ξεπερνά τα εγωιστικά δικαιώματα των μελών της. Κοινότητα συλλογικού χρέους και αλληλεγγύης, όχι μόνο άθροισμα ατομικών ευθυνών. Όλοι μέσα μας έχουμε κάτι από τους άλλους. Το ίδιο το Σύνταγμά μας κάνει λόγο για «πρόσωπα» αλλά και για «μέλη του κοινωνικού συνόλου». Αυτό εννοεί. Έχουμε πολλά να δούμε και να σκεφτούμε ακόμη. Να ξανασκεφτούμε την κοινότητα, την προοπτική και τη σύνθεσή της πιο εμφατικά παρά ποτέ. Να σκεφτούμε, επίσης, ότι τέτοιες κρίσεις αποτελούν νοσηρή ευκαιρία για ένα γερό ξεκαθάρισμα παραγωγικών δυνάμεων και μισθωτής εργασίας στο όνομα μιας νέας, αδυσώπητης κερδοφορίας. Είναι αφέλεια να νομίσουμε πως «άμα περάσει τούτο δω»³, αυτομάτως θα πάμε σε μια δικαιότερη κατεύθυνση. Θα πάμε, αρκεί να το σκεφτούμε, να το επεξεργαστούμε και να το παλέψουμε. Οι άνθρωποι δεν είναι μόνο θύματα, αλλά και πρωταγωνιστές της ιστορίας τους.

Απαιτούμε.... όχι μόνοι μας, οι ανθρώπινες αξίες, αλλά και η κοινή λογική απαιτούν από την κυβέρνηση, να εγκαταλείψει έγκαιρα τα επικίνδυνα και αδιέξοδα σχέδιά της. Να αποσυμφορήσει τώρα αμέσως τα νησιά ξεκινώντας από τις χιλιάδες ευάλωτους. Να τους εγκαταστήσει με ισότιμη κατανομή , στα άδεια πλέον ξενοδοχεία αναλογικά σε κάθε περιφέρεια. Τώρα να αξιοποιήσει κάθε ευρωπαϊκό πόρο απαραίτητο και για την στήριξη σε ένα βαθμό, και της πληττόμενης οικονομίας του τουρισμού μας. Και εννοείται διεκδικώντας στα σοβαρά και παρά τις δυσκολίες, την ισότιμη κατανομή ευθυνών σ' ολόκληρη την Ευρώπη. Η ασύμμετρη υγειονομική απειλή που αντιμετωπίζουν οι ζωές όλων μας , τα κοινωνικά και εργασιακά μας δικαιώματα , ο κίνδυνος για την κοινωνική μας συνοχή αλλά και την ψυχολογική μας ισορροπία είναι ένας πολύ σοβαρός λόγος.... Όχι όμως για να ξεχάσουμε τους πρόσφυγες , αλλά αντίθετα για να βάλουμε τους πιο ευάλωτους στο επίκεντρο της προσοχής μας. Γιατί υπερασπίζοντας τα δικαιώματα και τις δικές τους ζωές παραμένουμε ζωντανοί . Υπερασπίζουμε την ζωή, τις πανανθρώπινες αξίες, τον πολιτισμό μας.