Κωστής Παπαϊωάννου

Ένας παπάς που πέρασε διά πυρός και σιδήρου.

Η επέτειος είναι μια υπόμνηση για τα μείζονα της εποχής. Κι από τα μείζονα το μέγιστο η ελευθερία να πληροφορούμαστε και να πληροφορούμε. Να μιλάμε και να μετέχουμε. Αυτό είναι σε ανοιχτή διακινδύνευση σήμερα, από μια βουλιμική πανοπτική κρατική εξουσία με ρίζες στο βαθύ κράτος και από εταιρικά συμφέροντα σε διαπραγμάτευση και ώσμωση μαζί της. Όχι μόνο μιντιακά, και άλλα. Σε τρεις ανθρώπους, διαφορετικούς, σημερινούς η σκέψη τούτη τη μέρα του Πολυτεχνείου. Στην δημοσιογράφο του Alterthess Stavroula Poulimeni στην οποία η εταιρία Ελληνικός Χρυσός έκανε αγωγή με την οποία ζητάει υπέρογκη αποζημίωση γιατί απλώς δημοσίευσε την είδηση μιας καταδίκης της εταιρίας. Για την τακτική των SLAPP (Strategic lawsuits against public participation, Στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού) στα σχόλια βάζω εξαιρετικό κείμενο του Stratis Bournazos. Στον ερευνητή δημοσιογράφο Stavros Malichudis και το Solomon που βρέθηκαν στο στόχαστρο της ΕΥΠ και των σκοτεινών μηχανισμών με αφορμή ρεπορτάζ για έναν 12χρονο Σύρο πρόσφυγα υπό κράτηση στην Κω. Η υπόθεση ξυπνάει τις χειρότερες μνήμες αλλά δείχνει και το σκοτεινό μέλλον, φέρνει οσμή από τον εφιάλτη του Snowden στη δική μας γειτονιά. Στα σχόλια η θέση του Solomon για την υπόθεση. Στην ολλανδή δημοσιογράφο Ingeborg Beugel που έπεσε θύμα δολοφονίας χαρακτήρα από φιλοκυβερνητικά μέσα αλληλοτροφοδοτούμενα με τον ανώνυμο εσμό του διαδικτύου και πρόθυμους επώνυμους. Μια δυσάρεστη ερώτηση στον πρωθυπουργό γέννησε σεξιστικές συνυποδηλώσεις, εθνικιστικά και ρατσιστικά συμφραζόμενα, βρόμικα υπονοούμενα για άδηλους πόρους και σκοπούς. Στους καιρούς της δυστοπίας ο πολιτικά ενοχλητικός γίνεται κοινωνικά λεπρός. Αυτό, πείτε στην κυρία Σώτη Τριανταφύλλου, θυμόμαστε σήμερα, μέρα που είναι. Εκείνη μπορεί να μην το θυμάται, δικαίωμά της είναι.

Φωνάζουμε για δικαιώματα γιατί είμαστε με την ασφάλεια. Φωνάζουν για ασφάλεια γιατί είναι με τον φόβο. Αυτό είναι το ζουμί, αλλά δεν καταφέρνουμε να το πούμε πειστικά. Δεν καταφέρνουμε να ψωμώσουμε τις λέξεις με το νόημά τους, να τους επιστρέψουμε το βάρος που τους αφαιρέθηκε. Εκείνοι μπορούν να κατασκευάσουν πολύ φόβο. Εμείς δεν μπορούμε να φτιάξουμε καλύτερο λόγο. Κι εκεί στεκόμαστε. Στην κόψη. Όπου κοιτάζω να κοιτάζεις. Καταδίωξη, πιτσιρικάδες, τσιγγάνοι, κλεφτρόνια, λάστιχα στριγγλίζουν στη νύχτα, τους χάνουν, τους βρίσκουν. Στην άλλη άκρη, Πέραμα. Στριμώχνονται, όπισθεν στη φάκα. Πυρ. Καταιγισμός. Στο ψαχνό. Ένας κι ένας κι ένας. Ένας νεκρός, ένας τραυματίας, ένας φυγάς. Η εκτέλεση ως συμβάν. Η αλήθεια σκάει από παντού, ξεχειλίζει. 38 αλήθειες. Αδύνατον να αναιρεθεί συνολικά, να χτιστεί τελείως καινούρια αλήθεια, όπως άλλοτε. Plan b, επιχείρηση κατασκευής alter αλήθειας. Δες τα όπως στα λέω εγώ: ο άοπλος φυγάς απειλή ζωής για τον ένοπλο επιτιθέμενο διώκτη. Μην ακούς το νεκρό σώμα, άστο αυτό. Εμένα άκου: δεν ήταν τρομαγμένος άοπλος 18χρονος πατέρας συνοδηγός, ήταν 20χρονος σεσημασμένος οδηγός. Plan c: απόσπαση κοινωνικής συναίνεσης. Αρκεί το σχήμα: φυλή = αποκλεισμός, αποκλεισμός = τεκμήριο ενοχής. Επόμενη φάση: η κυβέρνηση συνήγορος υπεράσπισης κρατικών οργάνων ελεγχόμενων για κακουργήματα. Οι ενοχλητικές φωνές που δείχνουν τον ελέφαντα στο δωμάτιο αποτελούν εσωτερικό εχθρό. Ο θάνατος στο βιβλίο συμβάντων. Ασφάλεια, Κέντρο διαβιβάστε.

Έπρεπε η αστυνομία να δει τι σημαίνει η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματική οργάνωση σε σχέση με το γεγονός ότι μέλη των σωμάτων ασφαλείας ήταν μέλη αυτής της οργάνωσης ή συνεργάζονταν μαζί της. Έπρεπε η Δικαιοσύνη να διαβάσει τη δικαστική απόφαση και να διδαχτεί από την αβελτηρία και την καθυστέρηση που σημειώθηκε πριν από το 2013 για να μην τις επαναλάβει. Έπρεπε η Εκκλησία να πάρει το μήνυμα ότι δεν γίνεται στελέχη της ιεράρχες να συναγελάζονται με τη Χρυσή Αυγή. Έπρεπε τα ΜΜΕ να λάβουν το μήνυμα τι σημαίνει να προβάλλουν εκπροσώπους εγκληματικής οργάνωσης. Εκεί, έναν χρόνο μετά, θεωρώ πως μπορούμε να πούμε ότι κάποιοι το μήνυμα δεν το διάβασαν, δεν το πήραν. Και άρα υπάρχει μια θεσμική αδράνεια και κίνδυνος να ξαναγίνουν τα ίδια λάθη. Αυτό είναι το ανησυχητικό. Τώρα, ξεχωριστό κεφάλαιο είναι πώς αντιδρά το πολιτικό προσωπικό. Νομίζω πως η θεωρία των δύο άκρων και οι ίσες αποστάσεις που επιχειρήθηκε να κρατηθούν από κυβερνητικά στελέχη, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων του υπουργείου Παιδείας, είναι εξαιρετικά ανησυχητική. Κατ’ αρχάς διότι, όταν έχεις στο πεδίο ευθύνης σου τη διοίκηση και την ευθύνη για εκπαιδευτικά ιδρύματα στα οποία λειτουργούν ένοπλες νεοφασιστικές συμμορίες, όχι μόνο δεν αντιδράς κρατώντας ίσες αποστάσεις ή εκφράζοντας τη θεωρία των δύο άκρων, αλλά οφείλεις να δεις αυτοκριτικά τι δεν έχεις κάνει και να ελέγξεις πειθαρχικά ή διοικητικά ενδεχομένως τους προϊσταμένους αυτών των μονάδων για δικές τους παραλείψεις ή πράξεις. Ξέρω ότι κινήθηκαν οι διαδικασίες για τους διευθυντές των ΕΠΑ.Λ., αυτό όμως δεν συμβαδίζει με τη στάση του κ. Συρίγου. Δεν έχουμε σύγκρουση ιδεών εδώ. Ούτε δύο άκρα. Ούτε δύο ομάδες.

Ο φασισμός έχει έμμονη προκατάληψη με την παρακμή της κοινωνίας, τον εξευτελισμό και τη θυματοποίηση (Paxton). Αυτό μάς θύμισε ο Μπογδάνος. Και μη νομίσει κανείς πως ο Μπογδάνος είναι ακίνδυνος επειδή είναι γραφικός. Ακόμα και μια γκροτέσκα φιγούρα, ένας μπουφόνος μπορεί να είναι επικίνδυνος. Ένας αυτάρεσκος κορδωμένος παλιάτσος που ξεστομίζει πομπώδεις βλακείες. Ένας σαλτιμπάγκος που φωτογραφίζεται κάνοντας μούτες, ένας καμαρωτός κλόουν που αποφάσισε να αναρριχηθεί τη σκάλα του δημόσιου γελωτοποιού. Μπορεί λοιπόν ο Μπογδάνος να προκαλεί γέλιο, οργή ή αηδία. Όμως είναι επικίνδυνος κι ας είναι γραφικός ή γκροτέσκος. Εξάλλου, ο φασισμός φορούσε συχνά δυο πρόσωπα, σαν άλλος Ιανός. Δίπλα στον φανφαρόνο Μουσολίνι στέκονταν οι δολοφόνοι μελανοχίτωνες. Ο φασισμός είναι ένας Janus bifrons, ένας διπρόσωπος Ιανός. Το τέρας δεν βγάζει πάντα από το στόμα φωτιές σαν τους νεοναζί των ταγμάτων εφόδου, μπορεί να βγάζει και γλίτσα σαν τον βουλευτή που ζήλεψε τον Ηρώδη. Πάλι τέρας είναι. Ο φασισμός δεν έρχεται πάντα με το τρομακτικό πρόσωπο του θηρίου. Μπορεί να έρχεται και με το πρόσωπο του γελοίου. Η γελοιότητα μπορεί να κρύβει τον μεταφασίστα όπως έκρυβε η κουκούλα τον μπόγια. Κάποιοι είπαν «Έλα μωρέ, ποιος τον παίρνει σοβαρά;». Να το ξαναπούμε: η δημοσιοποίηση ονομάτων των μαθητών και της νηπιαγωγού τους δεν είναι λιγότερο τρομακτική επειδή την έκανε ο Μπογδάνος. Όπως και καμιά δημόσια συγγνώμη προς το Ισραήλ και την εδώ εβραϊκή κοινότητα δεν μπορεί να αλλάξει το απίστευτο: πρώτη φορά στα χρονικά έχουμε τρεις πατεντάτους αντισημίτες πρωτοκλασάτους υπουργούς. Και κρατάμε και κάτι ακόμα. Καμιά συγγνώμη δεν αρκεί, ούτε του Μπογδάνου ούτε των τριών υπουργών του ΛΑΟΣ, για έναν λόγο: προσχηματικά ελίσσονται, πετάνε το έρμα που τους εμποδίζει αλλά κρατάνε το σκάφος. Σε καμιά περίπτωση δεν αρνούνται το ιδεολογικό και αξιακό πλαίσιο, τμήμα του οποίου είναι ο ρατσισμός, ο αντισημιτισμός, η ομοφοβία που κάποτε αποκηρύσσουν. Αμετανόητοι ακροδεξιοί, «μεταμελημένοι» αντισημίτες ή κυνηγοί νηπίων. Και πάνω από όλους, μοιραία φιγούρα, ο πρωθυπουργός. Στην καλύτερη περίπτωση, ανεπίγνωστος κι ανίκανος να καταλάβει. Στην χειρότερη, κυνικός εισαγωγέας του Βίζνεγκραντ στην Ελλάδα.

Οι τρεις υποστηρίζουν ότι κατά λάθος τούς θεωρήσαμε αντισημίτες. Πού ήταν οι τρεις όταν ο αρχηγός τους Καρατζαφέρης έλεγε «ο Εβραίος μυρίζει αίμα»; Μήπως αντέδρασαν όταν τον άκουγαν να λέει: «Ελάτε εδώ, κύριε πρεσβευτά, να μιλήσουμε για το Ολοκαύτωμα, να μιλήσουμε για τους μύθους του Άουσβιτς και του Νταχάου και να μιλήσουμε για τους φούρνους αυτούς, να μιλήσουμε για τους θαλάμους αερίων, να δούμε, λοιπόν, αν οι θάλαμοι αερίων ήταν μονωμένοι για να κρατούν τα αέρια μέσα ή ήταν απλώς ένα τούβλο»; Ας μη σκεφτεί κανείς πως πρόκειται για light αντισημιτισμό των τριών, για τίποτα πολιτικώς μη ορθά αστειάκια ή χαζές προκαταλήψεις. Αποτελούν όψεις του ωμού ελληνικού αντισημιτισμού που ξεκινάει από τον Μεσοπόλεμο, περνάει από τον εμπρησμό στον συνοικισμό Κάμπελ της Θεσσαλονίκης και τις αποβάθρες του τρένου όπου φορτώθηκε η εβραϊκή κοινότητα και φτάνει στην ευθεία άρνηση του Ολοκαυτώματος, τις βεβηλώσεις εβραϊκών μνημείων. Δεν είναι μεμονωμένες αστοχίες. Ο κ. Βορίδης φωτογραφιζόταν με ναζιστικά σύμβολα, ο κ. Γεωργιάδης δημοσίως τραγουδούσε το ναζιστικό «Θα ξαναγυρίσουμε και θα τρέμει η γη», ο κ. Πλεύρης μιλούσε για καθαρότητα του αίματος. Σήμερα ζητάνε συγγνώμη. Είναι καλό που εμβληματικοί ρατσιστές και αντισημίτες αποκαλούν το Ολοκαύτωμα «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, που εκτέλεσαν οι ναζί, εξοντώνοντας με βιομηχανικό τρόπο 6.000.000 Εβραίους, μεταξύ των οποίων και 65.000 Εβραίους συμπολίτες μας». Είναι καλό που γονατίζουν μπροστά στα κρεματόρια. Αλλά έχουμε γνώση: δεν αποκηρύσσουν το ιδεολογικό και αξιακό πλαίσιο, τμήμα του οποίου είναι ο αντισημιτισμός που αποκηρύσσουν. Πετάνε το αχρείαστο έρμα που εμποδίζει την ανέλιξή τους, κρατάνε το σκάφος. Αμετανόητοι ακροδεξιοί, «μεταμελημένοι» αντισημίτες. Σε άλλη χώρα ο πρωθυπουργός θα έπρεπε να απολογείται διαρκώς επειδή ψώνισε τρεις αντισημίτες υπουργούς. Τώρα όμως ανέμελος, σαν τον λαθροκυνηγό που τον τσάκωσαν με το ελάφι στον ώμο, έκπληκτος τάχα, τινάζει το πέτο και λέει «πω πω, τρεις αντισημίτες στην κυβέρνησή μου!». Φανταστείτε να μη δήλωνε και φιλελεύθερος! Η ευθύνη όλη δική του, φέρει στο πέτο τρεις κατάμαυρους λεκέδες. Οι τρεις είναι το Βίσενγκραντ μέσα στην κυβέρνηση.

Ανοίγουν όλη την ακροδεξιά ατζέντα. Πετάνε στη δημόσια αυλή μας τον οχετό του αμερικανικού και ευρωπαϊκού Alt Right. Ετοιμάζουν ανοιχτά θέμα για τις αμβλώσεις. Δυσφορούν με την προβολή του me too, αμφισβητούν τον όρο γυναικοκτονία. Μαζεύουν υπογραφές εναντίον των λοατκι. Πολιορκούν το μεταπολιτευτικό συμβόλαιο με συνέδρια για τη γονιμότητα, αμφισβητούν τα θεμελιώδη ενός στοιχειωδώς σύγχρονου οικογενειακού δικαίου, κάνουν ανοιχτές επιθέσεις στα βασικά του Διαφωτισμού. Οι ίδιοι που θεωρούν ότι η θρησκευτική κατήχηση (προσοχή, η κατήχηση, όχι η γενική θρησκευτική/θρησκειολογική αγωγή) είναι δουλειά του κράτους και του σχολείου και όχι των οικογενειών, οι ίδιοι λένε ότι η σεξουαλική αγωγή είναι δουλειά της οικογένειας και όχι του κράτους και του σχολείου. Μα είναι όντως δουλειά της οικογένειας και τα βλέπουμε τα αποτελέσματα. Είναι δουλειά των οικογενειών αυτών των ανθρώπων η σεξουαλική αγωγή και το βλέπουμε στην έμφυλη βία, στη σεξουαλική κακοποίηση και τους βιασμούς. Έχουν διαρκή ώσμωση με τους θεσμούς, μπαινοβγαίνουν στα υπουργεία, το βαθύ κράτος βαράει ενίοτε μπροστά τους προσοχή. Ιδίως εσχάτως. Δεν είναι γραφικοί. Όχι πια. Τα κάνουν και καθόλου δεν κρύβονται. Εμείς κάνουμε ότι δεν τους βλέπουμε. Δεν έχουμε ιδεολογική αντιπαλότητα. Με αυτούς τους ανθρώπους δεν είμαστε απλώς σε αντιπαράθεση. Δεν έχουμε διαφορετικές αντιλήψεις. Θέλουμε να ζούμε σε τελείως διαφορετικές κοινωνίες. Ειναι ένας κηρυγμένος πόλεμος. Ας το καταλάβουμε μια ώρα αρχύτερα.

Καλή η εθνική μας συμφιλίωση, βαρύνων ο εθνικός ρόλος του Μίκη, καταλυτικές οι παρεμβάσεις του για την υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών. Και ναι, ο Μϊκης είχε προ πολλού περάσει σε άλλη σφαίρα. Και ναι, η ιστορία θα πει κι αυτή τα δικά της όταν στεγνώσουν τα δάκρυα και το χώμα αναλάβει κι αυτό να κάνει τη δουλειά του. Και για τα στερνά και για τα πρώτα. Αλλά, βρε παιδιά, με την αριστερά όπου γης, καλή και στραβή, ήταν ο μακαρίτης. Κομμουνιστές και σοσιαλιστές ήταν οι συνομιλητές του κυρίως. Με τον Αλιέντε ήταν, όχι με τον Πινοσέτ. Επαναστατικά κινήματα προχωρούσαν με τις μουσικές του, όχι τάγματα εφόδου. Οι αριστεροί Λαμπράκηδες το (παρα)κράτος της Δεξιάς πολεμούσαν, δεν ήταν γαύροι κατά βάζελων. Έκανε στραβές; Πολλές. Όμως, ya basta. «Το Άσμα Ασμάτων ( Τι ωραία που είν’ η αγάπη μου) για τις Κοπέλες του 'Αουσβιτς του Νταχάου κοπέλες μιλάει. Δεν είναι ερωτικό τραγουδάκι σε φεστιβάλ τραγουδιού της χούντας. Για ένα αριθμό στο άσπρο της το χέρι, για ένα κίτρινο άστρο στην καρδιά λέει κυρ Πλεύρη μου. Και το Γελαστό παιδί (ο Ιρλανδός αγωνιστής Μ. Κολινς) στην Ελλάδα πάντα έφερνε στον νου τον δολοφονημένο Λαμπράκη κύριε Γεωργιάδη. Όχι τον Κατσίφα. Και αυθόρμητα ο κόσμος τραγούδαγε "σκοτώσαν οι φασίστες". Κι ο Επιτάφιος κι η Μέρα Μαγιού μου μίσεψες ήταν για τους νεκρούς καπνεργάτες απεργούς, θύματα της δικτατορίας Μεταξά, κύριε Βορίδη μου. Δεν ήταν για τα καλόπαιδα του κουμπάρου σας του Λεπέν. Και ποιοι χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Αντρέα; Ποιο ήταν το σφαγείο; Και της Δικαιοσύνης ήλιε νοητέ και όταν σφίγγουν το χέρι ήταν τραγούδια που συνέγειραν τα πλήθη που γιόρταζαν τη δημοκρατία το 74 κυρ Βελόπουλε. Δεν ήταν για κηραλοιφές ούτε για αρνητές εμβολίων εθνοκάπηλους. Και τη Ρωμιοσύνη και το Σώπα όπου να ναι θα σημάνουν οι καμπάνες, γυναίκες πολιτικών κρατουμένων την πήγαν στον Θεοδωράκη. Όχι ιδιοκτήτες κολεγίων, κλινικάρχες ή κατασκευαστικές εταιρίες. Και μια μέρα του 66, ανήμερα Φώτα, ο Μίκης έφαγε ξύλο στον Πειραιά σε συγκρούσεις με την αστυνομία. Και τότε μελοποίησε τη Ρωμιοσύνη. Κι η Δραπετσώνα του Λειβαδίτη δε μιλάει για το σπιτάκι μας έτσι γενικά κι αόριστα κυρ Μηταράκη μου. Μιλάει για τους πρόσφυγες στη Δραπετσώνα που τους ξεσπίτωναν. Τους τουρκόσπορους και τις παστρικιές.

Μετά την οργή τι; Τώρα χρειάζεται επείγον πρόγραμμα ανάταξης μιας χώρας διαλυμένης, νέο σχέδιο για το ταμείο ανάκαμψης, κοινωνικές συναινέσεις στα βασικά και στο βάθος μια νέα πλειοψηφία που θα φέρει στοιχειώδη ηρεμία σε άλλη πολιτική κατεύθυνση, με προτάγματα κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, δημοκρατικών δικαιωμάτων. Είμαστε σε οριακό σημείο από κάθε άποψη. Η πολιτική προστασία πλέον αφορά το σύνολο των λειτουργιών της χώρας. Η χώρα η ίδια χρειάζεται συνολική πολιτική προστασία σε καιρούς κλιματικής κρίσης. Το πολιτικό μας σύστημα χρειάζεται νέο σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Χρειάζεται άμεσα πρόγραμμα 10 σημείων για την ανάταξη με ρητές προβλέψεις για τους εκτοπισμένους της φωτιάς και την αναδάσωση των καμένων. Χρειάζεται νομοθετικός οδικός χάρτης με άμεσες αλλαγές στους βλαπτικούς για το περιβάλλον νόμους. Οι προτάσεις των ειδικών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων υπάρχουν ήδη στα συρτάρια του κ. Χατζηδάκη που τις αγνόησε. Απαιτείται συνολική ανάταξη ανά τομέα, με ειδική πρόβλεψη για τον χώρο της υγείας και της εκπαίδευσης που θα δοκιμαστούν από τις συνδυαστικές συνέπειες covid και πυρκαγιών. Χρειάζονται προτάσεις δραστικών και γενναίων συνεννοήσεων με γειτονικές χώρες και κυρίως την Τουρκία με στόχο κοινές δυνάμεις δασοπροστασίας αντί για ανταγωνισμό εξοπλισμών. Κυρίως, χρειάζεται ριζική αλλαγή προτεραιοτήτων και αναχρηματοδότηση πυροπροστασίας και υγείας με χρήματα που έχουν προσανατολιστεί αλλού πχ  αστυνομία. Πώς θα γίνουν αυτά; Με μια πρόταση συνεννόησης των κομμάτων της αντιπολίτευσης που θα σύρει και αυτή την εν πολλοίς απονομιμοποιημένη κυβέρνηση ή θα την ωθήσει να συγκρουστεί μετωπικά με τη λαϊκή βούληση. Τώρα, χωρίς καθυστέρηση. Μια πρόταση στην οποία δε θα χωράει άρνηση. Μια πρόταση κοινής λογικής, πολιτικής και κοινωνικής επιβίωσης. Η χωρίς σχηματοποιημένη διεκδίκηση οργή δεν αρκεί να φέρει κανέναν στην κυβέρνηση με προϋποθέσεις ουσιαστικής αντιμετώπισης προβλημάτων. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ποντάρει εκεί, θα διαψευστεί με τρόπο ηχηρό. Το 15 δεν επαναλαμβάνεται, τα λάθη του 15 όμως μπορούν κάλλιστα να επαναληφθούν. Το 15 υπήρχε οργή με ελπίδα. Τώρα υπάρχει μόνο οργή. Χωρίς ελπίδα στις στάχτες όμως, θα μας πάρει ο διάβολος. Είναι δημοκρατικό μας χρέος να βρούμε ελπίδα στις στάχτες. Η οργή και η καταστροφή πρέπει να γεννήσουν κάτι θετικό.

Αυτό που παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό είναι μια στρατηγική να ανοίξουν μια σειρά από θέματα που συγκροτούν μια ατζέντα συντηρητικής παλινόρθωσης στα ζητήματα της έμφυλης ισότητας, της αυτοδιάθεσης του σώματος, των δικαιωμάτων των γυναικών, είτε έχουν να κάνουν με την προστασία του αγέννητου παιδιού -βλέπε την αμφισβήτηση της θεσμικής κατοχύρωσης της δυνατότητας της γυναίκας στην άμβλωση- είτε έχουν να κάνουν με όσα είδαμε στο πλαίσιο της συζήτησης για τη συνεπιμέλεια και τώρα με τα ζητήματα της γονιμότητας ή της υπογεννητικότητας, πίσω από τα οποία βρίσκεται μια εξαιρετικά συντηρητική λογική που βλέπει τη γυναίκα -όπως όλα τα ακροδεξιά καθεστώτα- μια μηχανή αναπαραγωγής νέων τέκνων για χάρη του έθνους. Αυτό δεν είναι καινούργιο διεθνώς. Μπορεί κανείς να πει ότι είναι η ατζέντα των χωρών του Βίσενγκραντ που τίθεται και στην Ελλάδα. Έχει σαφέστατα να κάνει με τη νέα Δεξιά, την Alt Rright της Αμερικής, όπου τα θέματα αυτά έχουν τεθεί εκεί εδώ και πολλές δεκαετίες. Να θυμίσουμε εδώ τι έλεγε, ήδη από τη δεκαετία του 2000, το Tea Party με τη Σάρα Πέιλιν, που έβαζε μετ’ επιτάσεως όλα αυτά. Πώς συγκροτείται όμως αυτή η ατζέντα; Ποιες δυνάμεις την προωθούν; Υπάρχουν τάσεις τέτοιες στο εσωτερικό της ελλαδικής Εκκλησίας, όπως και πολιτικές δυνάμεις ή μορφώματα. Επίσης είναι εξόχως ανησυχητικό το γεγονός ότι με αφέλεια και απροσεξία κορυφαίοι πολιτειακοί θεσμοί, όπως η Προεδρία της Δημοκρατίας, δέχονται ή επιλέγουν να συνδέονται με τέτοιου είδους επιλογές. Κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ σημαντική η ηχηρή αντίδραση της ελληνικής κοινής γνώμης μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μάλιστα είναι μια αντίδραση που στιγματίζει τη στάση των μεγάλων ΜΜΕ, που δεν βρίσκουν «δημοσιογραφικό ενδιαφέρον» σε τέτοιου είδους θέματα. Από την άλλη, πιστεύω πως, για να υπάρξει τόσο έντονη αναδίπλωση και ακύρωση του συνεδρίου, υπήρξαν βροντερές αντιδράσεις που εμείς δεν τις είδαμε. Τα θέματα αυτά, από την κατάργηση της προίκας, την αποποινικοποίηση της μοιχείας μέχρι το σύμφωνο συμβίωσης και την αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, δημιουργούσαν πάντα ηθικούς πανικούς από την πλευρά της Ακροδεξιάς. Το ζήτημα είναι ότι πλέον δεν τίθενται αμυντικά, όπως από το 1980 και μετά, σε μια προσπάθεια αποτροπής εξελίξεων που βοηθούσαν στην απελευθέρωση της γυναίκας, αλλά επιθετικά, δηλαδή να ξηλωθούν όσα έχουν γίνει.