Αναδημοσιεύσεις

Οι Έλληνες είναι γενναίοι, παίρνουν το ρίσκο και βγαίνουν νικητές. Πάνω απ’ όλα η εθνική υπερηφάνεια. Με αυτό το σκεπτικό πάρθηκε και η απόφαση να επαναλειτουργήσουν τα σχολεία  μόνο για 10 μέρες (!). Με ευθύνη του πολυχρονεμένου πρωθυπουργού και της υπουργού Κατηχητικού, Νίκης (το λέει και τ’ όνομά της) Κεραμέως, αποφασίσαμε να ρισκάρουμε όσα πετύχαμε ως κοινωνία τους τελευταίους δύο μήνες, μένοντας σπίτι και επιδιδόμενοι στο επικίνδυνο σπορ να παρακολουθούμε ειδήσεις στα κανάλια.

Είναι κάπως τσιμπημένες οι μάσκες, αλλά μην ανησυχείτε. Θα τα λύσουν όλα η αυτορρυθμιζόμενη αγορά και ο ελεύθερος ανταγωνισμός. Κι εσείς μην βοηθήσετε έναν άνθρωπο να δουλέψει με 5.000% κέρδος σε μια ώρα ανάγκης, αμέσως να πέσετε να του βγάλετε τα μάτια. Το ίδιο κάνατε και με τους λαδέμπορες στην Κατοχή και τρομάξαμε μετά να τους αποκαταστήσουμε. Και δεν εκτιμήσατε και τον υπουργό Ανάπτυξης που είχαμε τότε, άνθρωπο ρεαλιστή, να τα λέει έξω από τα δόντια, και ταυτόχρονα φλογερό πατριώτη με μεγάλο θαυμασμό στην Αρχαία Ελλάδα. Βασικά δεν ξέρουμε καν ποιος ήταν, αλλά σίγουρα αυτά τα χαρακτηριστικά θα είχε. Ορθώς βέβαια επισημαίνουν κάποιοι ότι και σώβρακα είμαστε υποχρεωμένοι να φοράμε στον δρόμο, αλλά δεν απαιτούμε να μας τα χορηγεί το κράτος. Σωστό. Αλλά τα σώβρακα δεν μας υποχρεώνουν να τα αγοράζουμε από έναν φίλο του Μητσοτάκη προς 100 ευρώ το ένα.

Η συζήτηση στη Βουλή, την προηγούμενη Πέμπτη για την οικονομία, τελικά, ήταν εισαγωγή στη συνειδητοποίηση ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια, ξανά, εξαιρετικά δύσκολη περίοδο, η οποία έχει ήδη αρχίσει. Δεν χρειάστηκε να υπερβάλει κανένας, ούτε να κινδυνολογήσει. Προέκυπτε, εμμέσως πλην σαφώς, από τις παρεμβάσεις του πρωθυπουργού που για δεύτερη φορά, μετά το τελευταίο διάγγελμα, υπήρξε συγκρατημένος σε προβλέψεις και τόνους, αμήχανος και ασαφής όταν κλήθηκε να περιγράψει τα επόμενα βήματα που σχεδιάζει η κυβέρνηση για την οικονομία. Μια δημοσκόπηση, το ίδιο βράδυ, στο MEGA της Metron Analysis αποκάλυπτε, συγχρόνως, ότι στην αξιολόγηση των πολιτών η οικονομία αποκτά ξανά δεσπόζουσα θέση, ενώ η θετική γνώμη για την κυβέρνηση άρχισε να κάμπτεται. Αυτό αναμένεται να είναι το πεδίο όπου θα δοκιμαστεί η κυβέρνηση την επόμενη μακρά περίοδο. Σ΄ αυτό θα γίνεται η πολιτική και η κοινωνική αντιπαράθεση καθώς η κοινωνική κρίση, μετά τα δέκα χρόνια μνημονιακών πολιτικών, θα είναι οξύτατη. Η υγειονομική πτυχή της κρίσης δεν θα χαθεί, κάθε άλλο. Αλλά οι δυσκολίες της μετάβασης στη δεύτερη φάση, που θα εμποδίζουν, με τις αβεβαιότητες και τα ενδεχόμενα πισωγυρίσματα – γι’ αυτό ανέκυψαν και διαφωνίες, ιδίως για το άνοιγμα των σχολείων ή το κόστος και τη χρήση της μάσκας – θα συνιστούν ευνοϊκό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα δοκιμάζεται η οικονομική πολιτική.

Στην ιδιότυπη κατάσταση πολιορκίας στην οποία βρέθηκε η κοινωνία τα καθεστωτικά ΜΜΕ μπουκώθηκαν περισσότερα χρήματα απ’ όσα διατέθηκαν για το ίδιο το ΕΣΥ για να εξυμνούν την κυβέρνηση και να κάνουν τα στραβά μάτια στις διάφορες αρπαχτές που διαπιστώνονται καθημερινά και που οι περισσότερες είναι απροκάλυπτες. Τα ΜΜΕ ανέλαβαν επίσης να εξαφανίσουν την αντιπολίτευση από τις ειδήσεις. Δύσκολα θα βρεθεί άλλη ευρωπαϊκή χώρα της οποίας τα ΜΜΕ δεν θα είχαν κρίνει χρήσιμο να παρουσιάσουν την οικονομική πρόταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης μπροστά σε αυτό που η ίδια κυβέρνηση προβλέπει ως βαριά ύφεση. Η κυβέρνηση και τα κανάλια της παρεξήγησαν ως ένδειξη αδυναμίας και όχι ως πολιτική υπευθυνότητα τη θετική στάση του ΣΥΡΙΖΑ στην αντιμετώπιση της πρωτόγνωρης υγειονομικής συνθήκης. Είναι σαφές ότι πλησιάζουμε στο τέλος της ανοχής. Αν η υγειονομική συνθήκη λήγει, η ταξική παραμένει, όπως δείχνουν οι επιλογές της κυβέρνησης, επιλογές καταστροφικές για τις εργαζόμενες τάξεις, την εργατική και τη μεσαία τάξη, αυτούς δηλαδή που αποκοιμίζουν και παραπλανούν τα κανάλια.

«Μια κοινωνία», έγραφε ο Ντοστογιέφσκι, «κρίνεται από το πώς φέρεται στους εγκληματίες». Συνεπώς κρινόμαστε όλοι από τη στάση μας απέναντι στην περίπτωση του Βασίλη Δημάκη. Ενός ανθρώπου που βρέθηκε στη φυλακή για σοβαρά ποινικά αδικήματα, υποτροπίασε, κι όμως κάτω από τις απίστευτα σκληρές συνθήκες του ποινικού εγκλεισμού στάθηκε όρθιος απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό και τα κατάφερε. Πρόκειται για νίκη ενάντια σε θεούς και δαίμονες, ενάντια στον σκληρότατο «θεό» ενός ποινικού συστήματος για το οποίο κάποτε η κοινωνία θα ντρέπεται, ενάντια στον χειρότερο -γιατί είναι ανίκητος σχεδόν πάντα- εχθρό που είναι ο εαυτός μας. Γι’ αυτό το «σχεδόν» που καταφέρνουν οι μεγαλειώδεις νίκες, ώστε να μην μας πνίξει η απελπισία του συμπαγούς «πάντα», αξίζει τον έπαινο ο Βασίλης Δημάκης. Αντ’ αυτού βρίσκεται αντιμέτωπος με μια άτυπη καταδίκη σε θάνατο, διεκδικώντας με το κορμί του τα αυτονόητα: το δικαίωμα στη ζωή του, που την έβαλε σε κίνηση με απίστευτο κόπο. Ηθικό, πνευματικό και σωματικό, καταφέρνοντας να γίνει ο ίδιος η υπεραξία του εαυτού του. Μια υπεραξία που κινδυνεύει να κατασπαραχτεί από τον θάνατο, γιατί ο Βασίλης Δημάκης δεν έχει άλλο «χρήμα» γα να μετρήσει τη συμμετοχή του στον κόσμο, παρά μονάχα με το κορμί του.

Το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων 2020 που κατέθεσε η κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ένα ενδιαφέρον κείμενο. Προκύπτουν δε εξαιρετικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα, τόσο για τις προβλέψεις της κυβέρνησης για την οικονομία, όσο και για τις δεκάδες ανακρίβειες που η ΝΔ παραδέχεται ότι έχει πει. Τα βασικότερα είναι η παραδοχή της ότι έχει λάβει μέτρα που δεν ξεπερνούν το 3% του ΑΕΠ αλλά και η παραδοχή ότι οι πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ βελτίωσαν την οικονομία της χώρας αλλά και την ποιότητα ζωής της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών. Ακόμη εντυπωσιακό είναι ότι σε ένα κείμενο που στον πυρήνα του έχει τις προβλέψεις για την οικονομία η τεκμηρίωση των προβλέψεων αυτών είναι κάπως ελλειμματική. Οι -ανεδαφικές- όμως προβλέψεις της κυβέρνησης είναι η βάση στην οποία θα κριθεί. 1.Στο κείμενο αυτό υπάρχει μία πανηγυρική κατάρρευση των όσων έλεγε η ΝΔ για την διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Τόσο καλή παρουσίαση των επιτευγμάτων μας παραδέχομαι ότι εμείς δεν είχαμε κάνει. 2.Οι προβλέψεις της κυβέρνησης για ύφεση 4.7% το 2020 και για ανάκαμψη 5.1% το 2021 είναι ανεδαφικές. Για παράδειγμα, δεν παρουσιάζουν καν ένα δυσμενές σενάριο ούτε βέβαια κάποια νύξη για την ύπαρξη σχεδίου αντιμετώπισής του. Θεωρώ ότι δεν έχουν πάρει τα απαιτούμενα μέτρα για να περιορίσουν την ύφεση -πόσο μάλλον αν υπάρξει ένα δυσμενές σενάριο. Ο δε σχεδιασμός για την ανάκαμψη δεν είναι καθόλου σαφής. Αν μάλιστα παρουσίαζαν το 2019 σε εξάμηνα θα πρόκυπτε ότι η καθοδική πορεία της οικονομίας άρχισε τον Ιούλιο του 2019 πολύ πριν τον ιό. 3.Η κυβέρνηση σημειώνει ότι "Το συνολικό δημοσιονομικό́ κόστος των μέτρων για το 2020 ανέρχεται σε 9,5 δισ. ευρώ́, από́ τα οποία 1,56 δις ευρώ́ αντιστοιχεί́ σε αναβαλλόμενα έσοδα." Που είναι τα 12 και 14 δις που έλεγαν; Στην καλύτερη περίπτωση τα μέτρα είναι κάτω από 8 δις (9,5-1,5=8) (δηλαδή 4% του ΑΕΠ). Όμως με μια προσεκτική ματιά βλέπει κανείς ότι στα 8 δις έχουν συνυπολογίσει και την επιστρεπτέα προκαταβολή των 2 δις. Που είναι ακριβώς αυτό που λέει η λέξη. Επιστρεπτέα. 4.Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η αναφορά στις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου προς τους ιδιώτες. Είναι δε τόσο αφαιρετική, που δεν προκύπτει κανένα συμπέρασμα. Αλήθεια, πως πάει η μείωση αυτών; Υπάρχει; Ή τώρα που κυβέρνηση είναι η ΝΔ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές δεν είναι τροχοπέδη για την οικονομία; 5.Ακόμη και σε αυτά τα πενιχρά μέτρα, είναι χαρακτηριστικό το πως έχει επιλέξει η κυβέρνηση να διαθέσει τα χρήματα. Για παράδειγμα, τα χρήματα που υπολογίζονται για τους ανθρώπους του πολιτισμού είναι μόλις 10 εκ. και το συνολικό κόστος της άδειας ειδικού σκοπού για τους εργαζόμενους είναι μόλις 15 εκ. 6.Το κείμενο παρουσιάζει ορισμένες εξαιρετικά ενδιαφέρουσες λεκτικές ακροβασίες. Παρουσιάζει δε και την πολιτική της ΝΔ για την επόμενη μέρα όσο και αν προσπαθεί να την κρύψει. Η επί της ουσίας κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας που η ΝΔ νομοθέτησε αναφέρεται ως «εμπλουτισμός του περιεχομένου τους» ενώ γίνεται αναφορά σε ένα « αποδεκτό χαμηλό επίπεδο υγειονομικού ρίσκου» που θέλει να εξασφαλίσει η κυβέρνηση χωρίς όμως να διευκρινίζεται τι σημαίνει αυτό. 7.Η κυβέρνηση σημειώνει ότι θα αναβάλει την αύξηση του κατώτατου μισθού αρνούμενη να καταλάβει την αναπτυξιακή σημασία των μισθών. Κάτι που φαίνεται ότι είναι μέγιστη προτεραιότητα της αφού έσπευσε να φέρει ήδη ΠΝΠ. Τουλάχιστον για τους χαμηλούς και μεσαίους μισθούς, γιατί στους εξαιρετικά υψηλούς μισθούς στελεχών δε φείδεται χρημάτων.

Ο χειμώνας του 36 ήταν θυελλώδης. Φτώχεια, ακρίβεια και απολύσεις, εξαθλίωση, εξεγέρσεις, τραυματισμοί, συλλήψεις, εξορίες. Αυτό ήταν  το σκηνικό απ’ τις αρχές εκείνης της φοβερής χρονιάς. Λιμενεργάτες, αυτοκινητιστές, τροχιοδρομικοί, οι εργάτες βενζίνης (Σελλ, Γκρεκοπετρόλ), οι καπνεργάτες της Καβάλας και της Δράμας, οι κλωστοϋφαντουργοί, το ένα μετά το άλλο τα σωματεία ξεσηκώνονταν. Ακολούθησαν οι φοιτητές.   Στις 28 Μαρτίου τρεις μεγάλες εταιρίες καπνού στη Θεσσαλονίκη απολύουν ξαφνικά 200 εργάτες. Την άλλη μέρα, στις 29, οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης αποφασίζουν γενική απεργία. Ζητούν οκτάωρο και καλύτερο μεροκάματο. Την άλλη μέρα η απεργία γενικεύεται σε όλη τη χώρα. Την 1η Μαΐου, γιορτάζεται η εργατική πρωτομαγιά με συγκεντρώσεις στο Σέιχ σου και στο Μπεχτσινάρ. Τις επόμενες μέρες μπαίνουν κι άλλα σωματεία στην απεργία, κατεβαίνουν στους δρόμους, συγκρούονται με την αστυνομία. Η Θεσσαλονίκη είναι ένα πραγματικό καζάνι που βράζει. Ο Ιωάννης Μεταξάς φτάνει στη Θεσσαλονίκη από το Βελιγράδι και δίνει εντολή για την καταστολή των διαδηλώσεων.   Στις 8 Μαΐου, μέρα Παρασκευή, η Θεσσαλονίκη θυμίζει πεδίο μάχης. Χιλιάδες εργάτες συγκρούονται με την αστυνομία στην Εγνατία και αλλού. Εβδομήντα οι τραυματίες, εκατό οι συλλήψεις. Κηρύσσεται 24ωρη γενική απεργία. (...) Στη γωνία Συγγρού και Πτολεμαίων, μπροστά στο ξενοδοχείο «Μητρόπολις», ακούστηκε κι άλλος πυροβολισμός. Μια σφαίρα διαπέρασε το κρανίο του, απ΄ το ‘να αυτί στο άλλο. «Ωχ μάνα μου, μάνα μου!» έκανε ο Τάσος, έβαλε το χέρι στα μάτια κι έπεσε στο πεζοδρόμιο. Οι καπνεργάτες μαζεύτηκαν γύρω του, σοκαρισμένοι. Ύστερα κάποιοι ξήλωσαν μια πόρτα από ένα μαγαζί, έβαλαν τον Τάσο επάνω, έβαψαν τα μαντήλια τους και μερικά κομμάτια ψωμιού που είχαν μαζί τους με το αίμα που έτρεχε απ’ τους κροτάφους του, σήκωσαν την πόρτα στους ώμους τους και ανηφόρισαν σε νεκρική πομπή για το Διοικητήριο.