Αναδημοσιεύσεις

02
11

Ανδρέας Ξανθός: Όλοι ανησυχούν για τις αντοχές του ΕΣΥ

Αυτή είναι η ουσία της πολιτικής κριτικής που κάνουμε στην κυβέρνηση. Ότι δεν εκμεταλλεύεται την πανδημία ως ευκαιρία μιας μεγάλης και μακροπρόθεσμης επένδυσης στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, που όλοι πλέον κατάλαβαν την αξία του. Η αιτία φυσικά δεν είναι η ανικανότητα αλλά η ιδεοληψία. Στην πραγματικότητα η ΝΔ ποτέ δεν πίστεψε στο ΕΣΥ και στη δημόσια περίθαλψη, γι’ αυτό άλλωστε μέχρι να ξεσπάσει η πανδημία δεν είχε κάνει τίποτα για να ενισχύσει τις δημόσιες δομές ή τις ΜΕΘ. «Παρακαταθήκη» από την πανδημία σημαίνει σχέδιο 15.000 μόνιμων προσλήψεων σε βάθος 4ετίας με αυξημένη μοριοδότηση των συμβασιούχων, αυτόματη προκήρυξη όλων των κενούμενων θέσεων στο ΕΣΥ, εθνικό πρόγραμμα υποδομών υγείας, ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ, αναδιοργάνωση των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, αναβάθμιση μισθολογίου γιατρών-υγειονομικών, ειδικά κίνητρα για την αντιστροφή του brain drain, για τις άγονες – νησιωτικές περιοχές και για τις «άγονες» ειδικότητες (αναισθησιολογία, εντατικολογία, επειγοντολογία, οικογενειακή ιατρική, Δημόσια Υγεία, κλπ). Και πάνω απ’ όλα ενίσχυση του «δημοσιονομικού χώρου» για το ΕΣΥ και σταδιακή σύγκλιση με το μέσο όρο της ΕΕ στις δημόσιες δαπάνες υγείας (7% του ΑΕΠ από 5% που έχει η Ελλάδα σήμερα). Τέτοιο σχέδιο μόνιμης «θωράκισης» του ΕΣΥ και της Δημόσιας Υγείας δεν υπάρχει.
02
11

Η αποπομπή του Κόρμπιν, επίθεση στην Αριστερά των Εργατικών

Όπως συνέβη και στην Αμερική με την αποχώρηση του Σάντερς από την κούρσα για την επιλογή του υποψήφιου των Δημοκρατικών στις εκλογές της επόμενης Τρίτης, έτσι και στο Εργατικό Κόμμα, μετά την αποχώρηση του Κόρμπιν η αριστερή τάση βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Στην κοινοβουλευτική ομάδα, οι βουλευτές της Socialist Campaign Group είναι μια πολύ μικρή μειοψηφία, 34 στους 200, ενώ σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας YouGov το 41% των ψηφοφόρων του Εργατικού Κόμματος στις εκλογές του 2019 υποστηρίζει την απόφαση για τον Κόρμπιν, με μόνο το 26% να είναι εναντίον της. Επιπλέον, η αριστερή τάση που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εκλογή του Κόρμπιν στη θέση του αρχηγού του κόμματος το 2015 με ποσοστό 59%, μετά το διχασμό της στο δημοψήφισμα για το Brexit –το οποίο, κατά τη γνώμη πολλών αναλυτών με τους οποίους συμφωνώ, είναι ένας από τους κύριους λόγους της ήττας των Εργατικών στις εκλογές του 2019– εμφανίζεται μάλλον αποθαρρημένη, παρά τις προσπάθειες του Momentum. Να μην ξεχνάμε ότι η υποψήφιά της για την ηγεσία, Ρεμπέκα Λονγκ Μπέιλι, την οποία στήριξε ο Κόρμπιν, έλαβε στις εσωκομματικές εκλογές το 27% των ψήφων, έναντι 56,2% του Κιρ Στάρμερ και 16,2% της Λίζα Νάντι, η οποία τοποθετήθηκε υπέρ της αναστολής της κομματικής ιδιότητας του Κόρμπιν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι για τον Στάρμερ και την ομάδα του η αριστερά είναι ξένο σώμα στο Εργατικό Κόμμα. Το ερώτημα είναι αν αυτό ισχύει και για τα μέλη του κόμματος και αν όσα από αυτά ανήκουν στην αριστερή πτέρυγα έχουν τη δύναμη να αντισταθούν στις προσπάθειες περιθωριοποίησής τους και την υπομονή να περιμένουν μια ήττα του κόμματος στις επόμενες εκλογές, προκειμένου να αμφισβητήσουν με αξιώσεις τον Στάρμερ.
02
11

Ράνια Σβίγκου: Να ανακτήσουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων στην εξωτερική πολιτική

Σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία επέμεινε στην ανάγκη διαλόγου με την Τουρκία στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.  Όχι μόνο δεν πλειοδότησε σε ανέξοδες πολεμοχαρείς δηλώσεις και δεν έκανε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση, αλλά υπερψήφισε τη συμφωνία για την ΑΟΖ με την Ιταλία και ψήφισε «παρών» στην αντίστοιχη με την Αίγυπτο. Κι αυτό γιατί αναγνώρισε τη δύσκολη συγκυρία, εξαιτίας του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνου, και την ανάγκη διεμβολισμού του. Επέμεινε, βέβαια, στο ότι οι συμφωνίες δεν εντάσσονται σε μια διπλωματική στρατηγική αντιμετώπισης των τουρκικών προκλήσεων, διεθνοποίησης του ζητήματος, δημιουργίας των κατάλληλων συμμαχιών στην Ε.Ε. (...) Με στόχο την ανάκτηση της πρωτοβουλίας των κινήσεων και την αποτροπή μιας έμπρακτης μελλοντικής αμφισβήτησης του κυριαρχικού δικαιώματος, διατυπώθηκε από τον Αλ. Τσίπρα η πρόταση για επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, αρχικά νότια και ανατολικά της Κρήτης. Δεν πρόκειται για κάποια επιθετική ενέργεια εναντίον της Τουρκίας, αλλά έρχεται να προλάβει τετελεσμένα. Ακόμα και σε αυτό, όμως, βλέπουμε ότι ο μεν ΥΠΕΞ έχει προαναγγείλει από τον Αύγουστο την επέκταση των χωρικών υδάτων στην Κρήτη, ο δε κ. Χρυσοχοΐδης μιλάει για “εθνικισμό”, ενώ ο κ. Μητσοτάκης, στην πρόσφατη ομιλία του στη Βουλή, δεν είπε λέξη. Απέναντι στις εποικοδομητικές προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία για την απεμπλοκή από το στρατηγικό αδιέξοδο η απάντηση του κ. Μητσοτάκη είναι η διαρκής άρνησή του, εδώ και μήνες, να συγκληθεί συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών. Σήμερα, όμως, η χάραξη μιας άλλης στρατηγικής στην εξωτερική πολιτική είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Αυτό ο κ. Μητσοτάκης πρέπει επιτέλους να το αντιληφθεί.
02
11

Επισημάνσεις

Οι τράπεζες ήταν αντίθετες με τον Πτωχευτικό Κώδικα είπε στη Βουλή ο Μητσοτάκης και μας ράγισε την καρδιά. Εντάξει, ίσως ήταν λίγο υπερβολικό, αλλά ήθελε να στείλει ένα μήνυμα στους πολίτες που τον άκουγαν ότι τους θεωρεί ηλίθιους. Άλλωστε από την ακρόαση των φορέων στη Βουλή είχε φανεί πόσο ζόρι τραβάνε οι τράπεζες. Με ροκάνες και καραμούζες είχαν εμφανιστεί. Είχαν φέρει και λουκουμάδες να κεράσουν. Προφανώς το έκαναν για να μην δείξουν ότι πληγώθηκε η αξιοπρέπειά τους. Μετά γύρισαν στις αίθουσες συσκέψεων και έκλαιγαν όλο το βράδυ αγκαλιά μ’ ένα μπουκάλι ουίσκι. Και του έστελναν πληγωμένα SMS. Δεν πειράζει, Κυριάκο, να είσαι καλά και τα 300 εκατομμύρια που μας χρωστάει το κόμμα σου κράτα τα να τα μοιράσεις στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Καληνύχτα. Θεσπίζεται δεκάώρη εργασία χωρίς καταβολή υπερωριών. Δείτε ποιες κατηγορίες εργαζομένων ωφελούνται. Λογικό. Αν δεν τα περάσουν μέσα στο λοκντάουν αυτά, πότε θα τα περάσουν; Σου λέει, τι θα κάνει ο κόσμος, άντε να βγει στα μπαλκόνια να μας χειροκροτήσει. Άσε που από τα κανάλια εθνικής εμβέλειας δεν πρόκειται να το μάθει καν.
01
11

Ευκλείδης Τσακαλώτος: Η επόμενη μέρα του πτωχευτικού κώδικα

Η κυβέρνηση της ΝΔ, που έχτισε το προεκλογικό της αφήγημα πάνω στη μεσαία τάξη, τώρα δείχνει τις πραγματικές προτεραιότητές της. Επιλέγει τη ρευστοποίηση των περιουσιών των ανθρώπων, αντί για την αναδιάρθρωση των χρεών τους. Και αυτό ίσως είναι ακόμη πιο εμφατικό στις επιχειρήσεις, όπου δεν υπάρχει καμία σκέψη για την ανασυγκρότησή τους. Η λογική της κυβέρνησης είναι η επιβίωση του ισχυρότερου, το μεγάλο ψάρι να φάει το μικρό. Αλλά δεν αρκούνται καν σε αυτό. Ενισχύουν συγκεκριμένους μεγάλους ώστε να είναι βέβαιοι ότι το «σωστό» μεγάλο ψάρι θα φάει τα μικρά. Ποια είναι η απάντηση σε όλο αυτό; Το πρώτο ζήτημα είναι η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, όσο και αν φαίνεται άλλο ζήτημα. Γιατί η διεθνής εμπειρία αποδεικνύει ότι μια στρατηγική που περιορίζει το κοινωνικό κράτος ώστε να υποστηρίζει μόνο τους πολύ ευάλωτους είναι μια στρατηγική που καθιστά τα μεσαία στρώματα πολύ ευάλωτα. Γιατί κοινωνικό κράτος δεν είναι μόνο το επίδομα στέγασης –που νομοθέτησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ– ή η πλήρης προστασία της πρώτης κατοικίας για συγκεκριμένα κομμάτια του πληθυσμού αλλά και μια συνεκτική στεγαστική πολιτική, μέσα στην οποία εντάσσονται αυτά τα μέτρα. (...) Αν το παρατηρήσετε, οι περισσότερες χρεοκοπίες, ακόμη και σε ανθρώπους της μεσαίας τάξης, ξεκινούν από κάποιο απρογραμμάτιστο έξοδο που κάποιος δεν μπορεί να καλύψει. Μια ιατρική ανάγκη για παράδειγμα. Αυτό που θέλουμε εμείς να κάνουμε είναι να καλύψουμε όσο το δυνατόν περισσότερα από αυτά τα έξοδα, να δώσουμε εναλλακτικές επιλογές έτσι ώστε να μη ζουν οι άνθρωποι με ένα μόνιμο άγχος, να μη βγαίνουν οι ζωές τους εκτός προγραμματισμού. Παρά τις αντίξοες συνθήκες, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κάναμε σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Τώρα όμως, που η χώρα έχει ανακτήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την οικονομική της ελευθερία, πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα. Πρέπει να επεκταθεί το επίδομα στέγασης και να υπάρχει μια βεβαιότητα στον κόσμο ότι θα μπορεί να κρατήσει το σπίτι του. Σε περίπτωση που δεν έχει ιδιόκτητο, να είναι βέβαιος ότι θα έχει μια αξιοπρεπή στέγη, χωρίς να χρειάζεται να δαπανά ένα ολοένα και αυξανόμενο μέρος του εισοδήματός του για αυτό. Να κάνουμε πράξη δηλαδή το ότι η στέγη είναι κοινωνικό δικαίωμα. Πρέπει παράλληλα να εξετάσουμε πώς μπορεί να σωθεί μια επιχείρηση από τη χρεοκοπία, ειδικά σε συνθήκες κρίσης. Να εξασφαλίσουμε ότι σε κάθε περίπτωση οι εργαζόμενοι δεν θα χάνουν τα δεδουλευμένα τους και τις αποζημιώσεις τους. Δυστυχώς, η ΝΔ κινείται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Ευτυχώς, ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία έχει τη δυνατότητα να εκφράσει αυτά τα κοινωνικά αιτήματα και να τα κάνει πράξη τη δεύτερη φορά Αριστερά. Η οποία πράγματι θα είναι πολύ διαφορετική από την πρώτη. Γιατί το 2015 είχαμε το άγχος να βγάλουμε τη χώρα από τα Μνημόνια και να ανασχέσουμε την ανθρωπιστική κρίση. Πλέον έχουμε το καθήκον και την υποχρέωση να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες του κόσμου για κοινωνική δικαιοσύνη.
01
11

Πάνος Λάμπρου: Όταν μιμείσαι τον αντίπαλο…

Ανατριχιάζω κάθε φορά, που κάποιοι, στο όνομα της κοινωνικής απελευθέρωσης χρησιμοποιούν τα όπλα του αντιπάλου. Ενοχλούμαι κάθε φορά που αντικρίζω πρακτικές, που ουδεμία σχέση έχουν με το απελευθερωτικό όραμα. Αντίθετα μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό με το αποκρουστικό πρόσωπο της κοινωνίας, που θέλουμε να αλλάξουμε. Έχω υποστηρίξει και σε άλλες περιπτώσεις ότι δεν είναι απλώς λάθος να μιμείσαι τον αντίπαλο, για να τον αντιμετωπίσεις δήθεν, αλλά στην ουσία πρόκειται για προσχώρηση στο δικό του στρατόπεδο, στο δικό του ιδεολογικό και αξιακό κόσμο. Αποδέχεσαι τις πρακτικές του, χρησιμοποιείς τις μεθόδους του, τον μιμείσαι και το μόνο που αλλάζει είναι ο... στόχος. Αλλά έτσι δεν αλλάζουν οι κοινωνίες και οι σχέσεις μέσα σε αυτές. Το μόνο που κάνεις είναι να διαιωνίζεις τις κυρίαρχες, ανελεύθερες και αυταρχικές, ιδεολογικές αντιλήψεις και να τις παρουσιάζεις σαν τις μόνες υπαρκτές, σαν να είναι νομοτέλεια, σαν ο δικός σου χώρος να μην έχει, να μην διαθέτει ένα διαφορετικό και ανταγωνιστικό ιδεολογικό πλαίσιο. Σαν να δέχεσαι ότι ο κόσμος θα παραμείνει ίδιος, σαν να θες να παραμείνει ίδιος. Απλώς τις άθλιες πινακίδες στον λαιμό θα τις φοράει κάθε φορά, με τη βία, ένας άλλος. Οι πινακίδες όμως θα μένουν για να μας θυμίζουν ότι αυτός ο κόσμος πρέπει να ανατραπεί. Με τα δικά μας όπλα, τα ανθρώπινα, τα απελευθερωτικά....
30
10

Η πανδημία βάζει στο στόχαστρο τον συσσωρευμένο πλούτο

Η ψηφιοποίηση της οικονομίας επιτρέπει στις πολυεθνικές επιχειρήσεις να μετακινούν με μεγαλύτερη ευκολία εργαζόμενους, κεφάλαια, εισροές και δεδομένα μεταξύ των συνόρων, ώστε να εμφανίζουν κέρδη και δραστηριότητα σε χώρες με ελάχιστη ρυθμιστική μέριμνα και χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές. Για παράδειγμα, η Uber χρησιμοποιεί θυγατρικές εταιρείες με έδρα την Ιρλανδία και την Ολλανδία προκειμένου να μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος των κερδών της στον φορολογικό παράδεισο των Βερμούδων αφήνοντας τις χώρες -από την Κένυα έως τις ΗΠΑ- όπου τα κέρδη δημιουργούνται χωρίς τις φορολογικές εισπράξεις που τους αντιστοιχούν. Η φοροαποφυγή είναι επιζήμια για όλους: για τα κράτη, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον ΟΑΣΑ τα κράτη χάνουν απαραίτητους πόρους που με συντηρητικούς υπολογισμούς αγγίζουν τα 100-240 δισ. δολάρια ετησίως.1 Πρόκειται για χρήματα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στην Εκπαίδευση, την Υγεία, τις υποδομές και τις συντάξεις. Οι πολίτες χάνουν είτε επειδή υποχρεώνονται να πληρώνουν υψηλότερους φόρους για υπηρεσίες που διαφορετικά θα χρηματοδοτούνταν από τους φόρους στα εταιρικά εισοδήματα είτε επειδή στερούνται αυτές τις υπηρεσίες. Οι εταιρείες που λειτουργούν σε εθνικά πλαίσια αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες απέναντι στους πολυεθνικούς ανταγωνιστές τους που επιλέγουν να αγνοούν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις μεταφέροντας τα κέρδη τους σε εξωχώριους προορισμούς. (...) Αν οι εταιρείες τεχνολογίας έχουν την ιδιαιτερότητα να παραμένουν απρόσβλητες από τις συνέπειες της πανδημίας και να κερδίζουν από αυτές, ενώ την ίδια στιγμή οι κυβερνήσεις παλεύουν για μετρητά και ροές εσόδων, τότε η φορολόγηση αυτών που συστηματικά φοροαποφεύγουν τα τελευταία χρόνια χωρίς να συνεισφέρουν στα δημόσια ταμεία δεν μπορεί παρά να τεθεί ως προτεραιότητα στην εργαλειοθήκη των δημόσιων πολιτικών. Η πίεση από τους δημόσιους λειτουργούς για ρύθμιση των τεχνολογικών μονοπωλίων υπήρξε και πριν από το χτύπημα του ιού. Τον Ιανουάριο η Γαλλία έγινε η πρώτη ισχυρή οικονομία που επέβαλε φόρο 3% επί των συνολικών ετήσιων εισόδων των μεγαλύτερων εταιριών τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στη χώρα, όπως η Amazon και η Facebook.8 Τον Απρίλιο το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλε φόρο 2% σε έσοδα αποκτημένα από τις μηχανές αναζήτησης, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις διαδικτυακές αγορές. Αυτά τα ad hoc μέτρα απαντούν στις αντιδράσεις των πολιτών, αλλά δεν υποκαθιστούν τα χαμένα από τη φορολογία έσοδα ούτε εξασφαλίζουν τα μελλοντικά. Έχει ενδιαφέρον το ότι, ενώ συμβαίνουν όσα περιγράφηκαν, οκτώ τεχνολογικοί κολοσσοί (Microsoft, Apple, Alphabet, Facebook, Cisco Systems, Adobe, Intel, Nvidia) θέλησαν να δείξουν την εταιρική τους γενναιοδωρία μέσα από δωρεές ύψους 1,2 δισ. δολαρίων στις οποίες προέβησαν με στόχο την αντιμετώπιση της πανδημίας. Σύμφωνα με το TaxWatch αυτό το ποσό αντιστοιχεί στο 0,22% του συνολικού ποσού των κερδών αυτών των εταιρειών που συσσωρεύονταν κρυμμένα στους φορολογικούς παραδείσους έως το τέλος του 2017.9 Ίσως οι υπηρεσίες υγείας σε πολλά κράτη να είχαν πολύ μεγαλύτερο όφελος αν οι τεχνολογικοί κολοσσοί απλώς πλήρωναν κανονικά τους φόρους τους όπως όλοι οι υπόλοιποι, αντί να προσφέρουν φιλοδωρήματα σε περιόδους κρίσης.
30
10

Φανή Κουντούρη: Χρειάζεται μια σύγκρουση να γίνει μέσα στην κοινωνία

Στο πρώτο κύμα της πανδημίας δημιουργήθηκε μια πολύ κρίσιμη και ουσιαστική συναίνεση και από την κοινωνία και από το πολιτικό σύστημα. Αυτό που βλέπω ότι αλλάζει τώρα, καθώς κρίνω ότι η κοινωνική και η πολιτική συναίνεση δεν θα διατηρηθούν, είναι ότι αντιστρέφεται το κοινωνικό κλίμα. Όπως δείχνουν και οι κοινωνικές έρευνες, έχουμε μια μετατόπιση σε μια κατεύθυνση ματαίωσης, απογοήτευσης, άγχους και οικονομικής ανασφάλειας. Σε πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις, τα πέντε πρώτα αισθήματα που αναφέρονται από τους ερωτώμενους έχουν αρνητική χροιά (αβεβαιότητα, ανασφάλεια, άγχος, απογοήτευση, φόβος), ενώ τον Μάρτιο, πριν από το πρώτο κύμα της πανδημίας, η αισιοδοξία –από τη θετική πορεία της οικονομίας, και από ψηφοφόρους που έβλεπαν θετικά την κυβερνητική αλλαγή, κ.λπ.- συμπορευόταν με το αίσθημα της ανασφάλειας. Το στοιχείο της αισιοδοξίας ενυπήρχε στο κοινωνικό σώμα. Τώρα το αίσθημα αυτό έχει καταβαραθρωθεί (η αισιοδοξία από την πρώτη θέση μεταξύ των αισθημάτων τον Απρίλιο 2020 με 39,8%, έχει υποχωρήσει τον Σεπτέμβριο του 2020 στην έκτη θέση με 15,8%). Πρόκειται για αρνητικά συναισθήματα που αν και προκαλούν ένα κινητοποιητικό μούδιασμα, θα εκδηλωθούν με άλλους τρόπους και μπορούμε εδώ να σκεφτούμε την πτώση της κυβερνητικής αξιοπιστίας, τη φθορά και την εκλογική μετατόπιση ψηφοφόρων. Ένα ακόμα στοιχείο που θα πρέπει να συνεκτιμήσουμε είναι ότι ακριβώς επειδή η πανδημία δεν είναι το πρώτο θέμα στα θέματα που απασχολούν τους πολίτες –αν δούμε και πάλι τις έρευνες (π.χ. διαΝΕΟσις) η πανδημία δεν θεωρείται από τους πολίτες η σημαντικότερη απειλή που αντιμετωπίζει η χώρα, πρώτη είναι η οικονομία, δεύτερο το μεταναστευτικό-προσφυγικό και τρίτο οι ελληνοτουρκικές σχέσεις- έχουμε ένα μείγμα, που θα εκφραστεί κοινωνικά. Και εδώ γεννάται ένα καίριο ερώτημα: Μπροστά στην οργή κατά τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης, είχαμε την ελπίδα, που δημιούργησε μια ανάταση των προσδοκιών. Ποιος είναι αυτός ο δείκτης σήμερα που μπορεί να αντιστρέψει το κοινωνικό κλίμα; Θα έλεγα ότι μια πολύ σημαντική παράμετρος είναι η εμπιστοσύνη. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό δείκτη δημοκρατικής εμβάθυνσης. Η οικοδόμηση της εμπιστοσύνης μπορεί να είναι μια συνθήκη, η οποία θα μπορέσει να αναδιατάξει το πολιτικό σκηνικό. Εμπιστοσύνη σημαίνει σκέφτομαι με μεγαλύτερη βεβαιότητα, σχεδιάζω, ονειρεύομαι, πλαισιώνω τις ανάγκες μου με μια πιο σταθερή πυξίδα. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως η εμπιστοσύνη ήταν από τους πρώτους δείκτες που κατέρρευσαν στη διάρκεια της κρίσης, απέναντι στα κόμματα, την πολιτική, τα ΜΜΕ.
30
10

Daniel Schneidermann: Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι λύση, αλλά ένα άλλο είδος προβλήματος

Μιλώντας για τη Γαλλία υπάρχουν σημεία ομοιότητας και σημεία που διαφέρουν. Δεν μπορούμε να ταυτίσουμε πλήρως τις καταστάσεις. Τα σημεία σύγκρισης μου έρχονται βέβαια πολύ συχνά στο μυαλό. Μετά βέβαια προσπαθώ να σκεφθώ ξανά τα πράγματα και λέω ότι “όχι, δεν μπορούμε να συγκρίνουμε όλα”. Για παράδειγμα, σήμερα το πρωί, άκουσα τον Ζεράρ Νταρμανέν (σ.σ.: υπουργό Εσωτερικών) να λέει, ότι θα γίνουν έρευνες σε οργανώσεις, σε ιδιώτες, μετά τη δολοφονία του καθηγητή, προσθέτοντας το “ακόμη κι αν δεν έχουν καμία σχέση με τον αποκεφαλισμό”! Θα τιμωρηθούν δηλαδή κατά κάποιον τρόπο άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με το γεγονός. Όλο αυτό μου φέρνει έντονα στον νου τη Νύχτα των Κρυστάλλων, το 1938, όταν ένας νεαρός Εβραίος σκότωσε έναν Γερμανό διπλωμάτη στο Παρίσι και σε αντίποινα οι ναζί πυρπόλησαν συναγωγές, κακοποίησαν Εβραίους, απέσπασαν χρήματα από την εβραϊκή κοινότητα, από ανθρώπους δηλαδή που δεν είχαν καμία ευθύνη για τη δολοφονία του διπλωμάτη. Οι άνθρωποι που θα γίνουν σήμερα αντικείμενα των ερευνών στη Γαλλία θα βρεθούν αντιμέτωποι και με άλλα προβλήματα, που δεν θα σταματήσουν στις έρευνες. Πρόκειται για μια αντίδραση τιμωρητική ανθρώπων που δεν ευθύνονται για ό,τι τους καταλογίζεται. Αυτού του είδους οι συγκρίσεις μου έρχονται συχνά στο μυαλό. Βέβαια πάντα πρέπει να βάζουμε τα πράγματα στη σειρά. Και φυσικά η Γαλλία σήμερα δεν είναι στην κατάσταση της Γερμανίας το 1933. Ο γαλλικός Τύπος είναι σε πολύ διαφορετική κατάσταση από ό,τι ήταν ο ξένος Τύπος στη Γερμανία το 1933... Οι καταστάσεις δεν είναι ίδιες. Εκείνο που πιστεύω όμως είναι ότι μπορεί να υπάρξει σύγκριση μεταξύ των μηχανισμών. (...) Ακριβώς. Και αυτός είναι ο λόγος που οι δημοσιογράφοι πρέπει να κάνουν καλά τη δουλειά τους. Είναι ένα σημαντικό επάγγελμα που πρέπει να ασκείται σωστά. Σήμερα ανησυχώ για την κατάσταση της δημοσιογραφίας διότι ζούμε σε μια περίοδο μεγάλης αστάθειας. Τα καταξιωμένα ΜΜΕ είναι πάρα πολύ αποσταθεροποιημένα από το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που σήμερα έχουν γίνει τα μέσα ενημέρωσης των νέων ανθρώπων. Μπορεί κανείς να πει ότι διαδραματίζουν μονοπωλιακό ρόλο στην ενημέρωση των νέων. Ελάχιστοι είναι οι νέοι που επισκέπτονται τις ιστοσελίδες των μεγάλων ΜΜΕ. Ακόμη λιγότεροι εκείνοι που αγοράζουν εφημερίδες, έντυπα ή βλέπουν τηλεόραση σε πραγματικό χρόνο. Προς το παρόν καμία αξιόπιστη πηγή δεν έχει πάρει τη θέση των μεγάλων ΜΜΕ. Βρισκόμαστε ακόμη σε μια κατάσταση που δεν ξέρουμε ποιον να πιστέψουμε, ποιον να εμπιστευθούμε. Δεν υπάρχει κάποια δομή πιστοποίησης. Και αυτή η κατάσταση είναι πηγή αστάθειας. Την ίδια στιγμή διαπιστώνουμε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μια απίστευτη ισχύ. Μια ισχύ που προκαλεί φόβο. Και το διαπιστώνουμε αυτό και τώρα, σήμερα, με τη δολοφονία του καθηγητή. Πράγματι λοιπόν όλα αυτά είναι πάρα πολύ ανησυχητικά.
30
10

Ποιήματα ενός μινιμαλιστή πεζογράφου

Στην ποίηση του Κάρβερ βρίσκουμε ένα γοητευτικό αμάλγαμα της αναμέτρησης με το παρελθόν (γνωστή η πολύχρονη μάχη του με τον αλκοολισμό), της αναψηλάφησης των οικογενειακών σχέσεων, της συντροφικότητας και γλυκόπικρων συναισθημάτων, όπως η δικαίωση, αλλά και η δίψα μπροστά στο αναπόφευκτο τέλος. Οπως χαρακτηριστικά γράφει σε έναν στίχο του: «Οπου κι αν πήγαινε εκείνη τη μέρα, βάδιζε/ μέσα στο ίδιο του το παρελθόν [...]». Στους στίχους του Κάρβερ, ακολουθούμε εκστατικά τις εναλλαγές χρόνου και χώρων και τον κυματισμό των στίχων που συνομιλούν αδιαμεσολάβητα με τα πιο μύχια συναισθήματά μας. Την ίδια στιγμή η πύκνωση και η μινιμαλιστική αποτύπωση στιγμών και καταστάσεων που χαρακτηρίζουν τα διηγήματά του υπάρχουν αυτούσια και στα ποιήματά του.