Αν ανακεφαλαιώσουμε τη διετή διαχείριση της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης –τη διαχείριση του πρώτου πραγματικά παγκόσμιου γεγονότος στην ιστορία της ανθρωπότητας–, θα καταλήξουμε στο θλιβερό συμπέρασμα ότι μια εκ πρώτης όψεως μονοδιάστατη και μονοσήμαντη κρίση, στην οποία τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο θα είχε η επιστήμη, το μικροσκόπιο και η βιολογία, στα χέρια του Λεβιάθαν εξελίχθηκε σε μια καθολική κρίση. Δεν υπάρχει σφαίρα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής που να μην έχει περιέλθει σε κατάσταση κρίσης. Από τα συστήματα υγείας μέχρι την εφοδιαστική αλυσίδα. Από τις τιμές των αγαθών μέχρι την αγορά εργασίας. Και από την ενεργειακή αγορά μέχρι τις γεωπολιτικές ισορροπίες της Γηραιάς Ηπείρου και όλου του πλανήτη.
Δεν ήταν αναπόφευκτο να συμβεί αυτό. Ο Λεβιάθαν οδήγησε τον πλανήτη και τον εαυτό του στην εντατική γιατί στη θέση του ορθολογισμού της επιστήμης, με όλες τις βεβαιότητες και όλες τις αμφιβολίες της, έβαλε την κοινωνική μηχανική ως απόλυτο, σχεδόν μοναδικό εργαλείο αντιμετώπισης της κρίσης. Με αλλοπρόσαλλες επινοήσεις περιορισμών και απελευθερώσεων της κοινωνικής δραστηριότητας. Με σκοτσέζικα λουτρά λοκντάουν και πλήρους ασυδοσίας. Με απότομα κλεισίματα και αιφνιδιαστικά ανοίγματα της οικονομίας, Με εκρήξεις αισιοδοξίας περί τέλους της πανδημίας και βυθίσεις απαισιοδοξίας και κινδυνολογίας για ατέλειωτες μεταλλάξεις του κορονοϊού.
Αλλά οι ιοί δεν καταλαβαίνουν από τη μεταφυσική του Λεβιάθαν. Τους είναι αδιάφορος ο βολονταρισμός και ο τυχοδιωκτισμός των πολιτικών ελίτ, οι αγωνίες τους για τους εκλογικούς κύκλους και τις ισορροπίες της εξουσίας. Στην εντατική η ζωή καθενός κρέμεται από ένα κουμπί. Ακόμη και η ζωή του Λεβιάθαν. Γιατί ακόμη και ο Χομπς τον αποκαλεί θεό, αλλά δεν παραλείπει να μας θυμίσει ότι είναι θνητός.