Αναδημοσιεύσεις

Ο υφυπουργός Παιδείας κ. Συρίγος ισχυρίστηκε σε εκπομπή της ΕΡΤ όπου συνομιλήσαμε, ότι δεν θυμάται να έχει εκδώσει εγκύκλιο που υπενθυμίζει στις πρυτανικές αρχές την υποχρέωσή τους (ΠΔ 160/2008, άρ. 26, παρ. 1) να ενημερώνουν τον υπουργό, όταν μέλη ΔΕΠ παραπέμπονται στο Πειθαρχικό Συμβούλιο. Δίνω τώρα στη δημοσιότητα το... λησμονημένο έγγραφο, με ημερομηνία 27 Απριλίου 2021 και φυσικά την υπογραφή του. Βεβαίως, αν τον πρόδωσε στιγμιαία η μνήμη του, το κατανοώ. Δεν αποτελεί σημείο αντιπολίτευσης, αυτό. Αλλού είναι το σοβαρότατο πολιτικό ζήτημα: Ενώ προφανώς η Πρυτανεία του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σύμφωνα με το νόμο και το έγγραφο Συρίγου, διαβίβασε στο υπουργείο την άσκηση πειθαρχικής δίωξης κατά του καθηγητή που φέρεται ενεχόμενος σε δύσοσμες υποθέσεις, το υπουργείο Παιδείας δεν άσκησε στη συνέχεια την αρμοδιότητά του. Δεν τον έθεσε δηλαδή σε αποχή από τα καθήκοντά του, μέχρι την ολοκλήρωση του πειθαρχικού ελέγχου. Έκθετη συνεπώς η κα υπουργός, άλλη μια φορά. Αν αμέλησε απλώς να ασκήσει το εκ του νόμου καθήκον της, αποτελεί ήδη βαρύτατο ατόπημα. Το αμείλικτο ερώτημα όμως είναι, μήπως ήταν επιλογή της να καλύψει τον καθηγητή - κυβερνητικό «φίλο», που πέραν των άλλων, έχει διοριστεί από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας σε υψηλές θέσεις δύο δημόσιων οργανισμών; Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα έχει προεκτάσεις. Γιατί η επίθεση που δέχτηκε ο καθηγητής (που θα έπρεπε να βρίσκεται εκτός τάξεων), αξιοποιείται τώρα από την κυβέρνηση Μητσοτάκη για να προωθήσει τα σχέδιά της για την πανεπιστημιακή αστυνομία. Όπως είχε αξιοποιήσει την εξίσου απαράδεκτη επίθεση στον πρύτανη του ΟΠΑ, για να την εξαγγείλει. Κι ένα υστερόγραφο: Μην κάνουν τον κόπο να ρωτάνε τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, όπως έκανε ο κ. Συρίγος το μεσημέρι στην ΕΡΤ, αν «καταδικάζουμε την επίθεση»: Από την πρώτη στιγμή, δημόσια, όπως εξάλλου κάνουμε για κάθε βίαιη ενέργεια τέτοιου τύπου. Για αυτό δεν πείθουν κανέναν. Ούτε φυσικά θα επιτρέψουμε στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, που έχει πλήρως αποτύχει στο κρίσιμο, τη διαχείριση της πανδημίας, να αλλάζει την ατζέντα με ό,τι κάθε φορά βολεύει -εν προκειμένω με ολίγη… από «νόμο και τάξη».

Ατιμωρησία και συγκάλυψη, επιμερισμός ευθύνης στα θύματα (τι γύρευε εκεί;), σχετικοποίηση του βιασμού, σερφάρισμα του…

Ο Αμερικανός υποστράτηγος Σμέντλι Μπάτλερ ο οποίος, αφού υπηρέτησε σε δεκάδες ιμπεριαλιστικές επιδρομές των ΗΠΑ, άρχισε να αποκαλύπτει τον ρόλο των μεγάλων επιχειρήσεων στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. «Επαιζα τον ρόλο του μπράβου των μεγαλοεπιχειρηματιών, της Γουόλ Στριτ και των Τραπεζιτών», έγραψε αργότερα ο Μπάτλερ εξηγώντας ότι βοήθησε «να καταστεί το Μεξικό ασφαλέστερο για τα αμερικανικά πετρελαϊκά συμφέροντα», να γίνουν η Κούβα και η Αϊτή «προσοδοφόρες για τα παιδιά της Νάσιοναλ Σίτι Μπανκ», να εκκαθαριστεί «η Νικαράγουα για χάρη του Διεθνούς Τραπεζικού Οίκου των Αδελφών Μπράουν», να καταντήσει η Ονδούρα «υποτελής των αμερικανικών εταιρειών εισαγωγής φρούτων» και να κάνει η Στάνταρντ Οϊλ τις μπίζνες της χωρίς αντίσταση στην Κίνα». Το 1932 ο «επαναστάτης στρατηγός», όπως τον αποκαλούσαν, βρέθηκε στο πλευρό των βετεράνων στρατιωτών του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, που κατασκήνωσαν στην Ουάσινγκτον ζητώντας τα επιδόματα που τους είχε υποσχεθεί το κράτος. Τότε λέγεται πως τον προσέγγισαν εκπρόσωποι των χρηματιστών ζητώντας του να μετατρέψει τις ομάδες βετεράνων σε ένα είδος αμερικανικού Freikorps, όπως ακριβώς ο Χίτλερ είχε εκμεταλλευτεί την απόγνωση των Γερμανών στρατιωτών του Α' Παγκοσμίου Πολέμου για να δημιουργήσει τα δικά του τάγματα εφόδου. Ο Μπάτλερ, όμως, αρνήθηκε να συμμετάσχει στη συνωμοσία και ενημέρωσε την ηγεσία του Λευκού Οίκου για τα σχέδια ανατροπής. Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν σήμερα ότι το σχέδιο ενός φασιστικού πραξικοπήματος για την ανατροπή του Ρούσβελτ ήταν υπαρκτό, αν και διαφωνούν για το πόσο κοντά στην εκτέλεσή του θα μπορούσε να φτάσει. Για άλλη μια φορά, βέβαια, αρκετές από τις θεωρίες που διατυπώνονται αναπαράγουν μια απλουστευτική αφήγηση, σύμφωνα με την οποία ο Ρούσβελτ είχε «επαναστατήσει» απέναντι στην οικονομική ελίτ και κατάφερε να σώσει τη χώρα και τον κόσμο από τη Μεγάλη Υφεση χάρη στο γενναίο πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων (μια ιστορία την οποία κάποιοι θέλουν να διηγηθούν σήμερα και για τον Μπάιντεν).

Η εκ νέου κινητοποίηση των ευάλωτων λαϊκών στρωμάτων, η επανάκτηση της σχέσης εμπιστοσύνης με τις πληττόμενες κοινωνικές ομάδες, η επαναδημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης με τη νεολαία, δεν είναι καθόλου εύκολος στόχος. Επιτυγχάνεται μόνο με την αλήθεια, τον ξεκάθαρο λόγο, τη δημιουργία προοπτικής. Και υπονομεύεται από το θολό αφήγημα, τις παλινωδίες, την ενσωμάτωση. Με αυτή τη λογική, η επίκληση του Κέντρου –πώς ορίζεται, άραγε, αυτό;– δεν μπορεί να συνιστά, επί της ουσίας, επιλογή. Η προτροπή κάποιων να μετατραπεί ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία σε ένα ακόμα κόμμα της Κεντροαριστεράς ή της Σοσιαλδημοκρατίας συνιστά συνταγή ήττας, αφού η ριζοσπαστικοποίηση της ακραίας Δεξιάς δεν αντιμετωπίζεται με δήθεν «κεντρώες» λύσεις αλλά με την εκπόνηση ενός, εξίσου επιθετικού, αριστερού ριζοσπαστικού σχεδίου. Χρειάζεται φυσικά –το συνέδριο δίνει αυτή τη δυνατότητα– ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, μέσα και από μια διαδικασία αυτοκριτικής και αναστοχασμού, να δώσει σύγχρονο νόημα στο όραμα, να ορίσει τι είναι σήμερα ριζοσπαστικό και να μορφοποιήσει τις προτάσεις του με τέτοιο τρόπο ώστε να μην είναι ένας οργανισμός που απλώς θα προσαρμόζει «αριστερότερα» διάφορες τεχνοκρατικές προτάσεις. Οπως χρειάζεται να γίνει ξεκάθαρο πως η λογική του κόμματος-σούπερ μάρκετ, του κόμματος που τους χωράει όλους –ολίγον ανορθολογιστές, ολίγον ξενοφοβικούς, ολίγον ρατσιστές, ολίγον εθνικιστές, ολίγον μισογύνηδες– δεν οδηγεί πουθενά. Δεν μπορείς, στο όνομα της ευκταίας κυβερνησιμότητας, ούτε να κλείνεις το μάτι στους πάντες ούτε να αποφεύγεις αναγκαίες αναθεωρήσεις της κυβερνητικής σου πολιτικής. Συνιστά κάτι τέτοιο υπονόμευση της διεύρυνσης; Οδηγεί σε κλειστό, μικρό κόμμα; Ακριβώς το αντίθετο. Τα επίδικα του διαστήματος, με την επιθετικότητα της Δεξιάς συνεχώς να αυξάνεται, απαιτούν προάσπιση των διαχωριστικών γραμμών που διαφοροποιούν την Αριστερά από όλες τις εκδοχές του πολιτικού συντηρητισμού: την κοινωνικο-οικονομική αδικία και εκμετάλλευση, τον εθνικισμό, τον ρατσισμό, τον σεξισμό, την έμφυλη βία. Μόνο έτσι ανακτάται η αξιοπιστία. Ανοικτό, λοιπόν, πλειοψηφικό αριστερό κόμμα, το οποίο δεν ζητά ιδεολογικά διαβατήρια για να εγγράψει κάποιον ή κάποια στις γραμμές του. Που, πιστό στην ιστορία, τις αρχές και τις αξίες του, απορρίπτει εισαγόμενες από άλλους χώρους λογικές όπως η δαιμονοποίηση της διαφορετικής άποψης, η προσωπολατρία, ο αρχηγοκεντρισμός, η δολοφονία χαρακτήρων. Μακριά από ύφος αγοραίο, από εκφράσεις που παραπέμπουν σε όρους υποκόσμου, που ούτε έχουν σχέση με την Αριστερά, ούτε μπορούν να δικαιολογούνται πίσω από το γενικόλογο «να φύγει η Δεξιά» – που, ναι, πρέπει να φύγει το συντομότερο δυνατό. Βαδίζοντας λοιπόν προς το συνέδριο, και συνομολογώντας πως ο αντίπαλος είναι απέναντι, οφείλουμε να μετατρέψουμε τον θυμό σε πολιτικό σχέδιο ανατροπής της κυβέρνησης. Εχοντας πάντα καθαρό σε ποια κοινωνικά στρώματα απευθυνόμαστε και τα συμφέροντα ποιων (οφείλουμε να) εξυπηρετούμε.

Ίδιον μιας αποτελεσματικής Αριστεράς, που σημαίνει μιας Αριστεράς που εφαρμόζει ορθά την ιστορικο-υλιστική προσέγγιση, είναι να μπορεί να εκμεταλλεύεται προς όφελός της τις αντιφάσεις του συστήματος. Η κατάσταση με την πανδημία και την εγκληματική ολιγωρία των φαρμακοβιομηχανιών παρέχει μοναδική ευκαιρία για την Αριστερά να καταγγείλει τον καπιταλισμό με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Καταδεικνύοντας πως ο τελευταίος ευθύνεται για την πορεία της ανθρωπότητας προς την καταστροφή – όχι μόνο λόγω των οικονομικών κρίσεων και της κλιματικής αλλαγής, αλλά με τον πολύ πιο άμεσο τρόπο της αδυναμίας αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης, για τη δημιουργία της οποίας φέρει ο ίδιος μακράν το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης. Μαζί με τις καταγγελίες περί ευθυνών, δεδομένου ότι η ευθύνη του συνεχίζεται στο παρόν με την επιμονή των φαρμακευτικών εταιρειών στις πατέντες, ανοίγεται πεδίον δόξης λαμπρόν για την Αριστερά να διοργανώσει ολόκληρο αντικαπιταλιστικό αγώνα με κεντρικό αίτημα την κατάργηση των πατεντών. Τούτο όμως θα προϋπέθετε κάτι. Ότι σύσσωμες οι δυνάμεις της Αριστεράς θα συμφωνούσαν πως τα εμβόλια –που παράγονται σε εργαστήρια από επιστήμονες και όχι από τα αφεντικά τους– σώζουν ζωές. Με άλλα λόγια, ότι δεν θα υπήρχε αντιεμβολιαστικό κίνημα. Ή έστω ότι θα περιοριζόταν στους πασιφανώς ακροδεξιούς. Η διάχυση των αντιεμβολιαστών σε ολόκληρο το ιδεολογικο-πολιτικό φάσμα, συμπεριλαμβανομένου σημαντικού τμήματος της Αριστεράς, αποβαίνει σωτήρια για τον καπιταλισμό. Αυτά.

«Ξέφραγο αμπέλι» συνεχίζει να παραμένει η τηλεκπαίδευση για τα προσωπικά δεδομένα εκατοντάδων χιλιάδων μαθητών και…

Η πραγματικότητα είναι μία. Η κυβέρνηση αυτή έχει οδηγηθεί σε βαθιά κρίση εξαιτίας της σταθερής της άρνησης να ενισχύσει τα νοσοκομεία και να στηρίξει την Παιδεία μέσα στην πανδημία. Και τις μικρές επιχειρήσεις φυσικά. Για να μην το ξεχνάμε κι αυτό. Κι επίσης εξαιτίας της αποτυχίας της στον εμβολιασμό. Αλλά αυτό, πες, είναι απλή ανικανότητα. Το άλλο είναι ξεκάθαρη πρόθεση.

Μπορεί, λοιπόν, καμιά/νεις να δηλώνει φεμινιστ@ και να είναι ταυτοχρόνως να συνδιαμορφώνει τα πλέον αντιδραστικά στερεότυπα (πρωινάδικα κ.ο.κ.); Μπορεί να είναι υπέρμαχ@ μιας αντιεργατικής και απεργοκτόνας πολιτικής, όπως λ.χ. αυτής του νόμου Χατζηδάκη ή του διαβόητου για τη συνεπιμέλεια; Μπορεί, επίσης, να υπερασπίζεται τον Κυριάκο Μητσοτάκη με τις αλήστου μνήμης δηλώσεις όπως “οι βασικές δουλειές στο σπίτι γίνονται από τη νοικοκυρά» ή τη φυσικοποίηση των ανισοτήτων; Διότι όταν το κοινωνικό φύλο διαμορφώνεται μέσα σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες, σε συγκεκριμένα πολιτικά και πολιτισμικά όρια, να αναπαράγεις τούτες ακριβώς τις αντιδραστικές συνθήκες -καπιταλισμός – νεοφιλελευθερισμός- και να αυτοορίζεσαι ταυτοχρόνως “φεμινιστ@” είναι αντινομία. Η πρόκληση να απαντήσει συντεταγμένα το φεμινιστικό κίνημα είναι ανοιχτή. Διότι, με όλες τις αμηχανίες και τις αντιφάσεις του, οφείλει και συμπεριληπτικό να είναι και να εκμεταλλεύεται τις συστημικές ρωγμές. Οφείλει όμως και να αναγνωρίζει τους κινδύνους, καταδεικνύοντας τις πανουργίες όλων εκείνων, όλων των φύλων, που υποβοηθούν την έκπτωση, την ενσωμάτωση και εν τέλει υπαγωγή στην κυρίαρχη ιδεολογία των αγώνων των φεμινιστριών, αγώνων όλως διόλου ανατρεπτικών και αντισυστημικών.