Ούτε κόμμα-χυλός ούτε κόμμα-άθροισμα φραξιών
Σιγά σιγά ο ΣΥΡΙΖΑ βάζει το νερό στ’ αυλάκι. Το σχέδιο απολογισμού που κατατέθηκε στην Πολιτική Γραμματεία ως βάση συζήτησης είναι μια καλή αρχή. Περιέχει μπόλικη αυτοκριτική για τα λάθη και τις παραλείψεις της περιόδου 2012-2019, αποφεύγει τους εξωραϊσμούς και τις μεγαλοστομίες -σύνηθες φαινόμενο στα κομματικά κείμενα της Αριστεράς- και περιγράφει την κατάσταση με την επιβαλλόμενη αυστηρότητα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενότητα που αναφέρεται στο κόμμα. Για την Αριστερά ο ρόλος του κόμματος είναι αναντικατάστατος, συνιστά θεμελιώδη συνθήκη της ύπαρξής της.
Σήμερα, από τη θέση της αντιπολίτευσης ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συζητήσει σοβαρά και σε βάθος το θέμα της δομής και της λειτουργίας του κόμματος, αφού όπως αναφέρεται στο σχέδιο απολογισμού, «το κόμμα συνιστά το πεδίο όπου σχηματίζεται και διαπλάθεται δημοκρατικά η συνολική πολιτική μας, το πεδίο όπου δοκιμάζονται και κρίνονται πάντα δημοκρατικά οι ιδέες και οι προτάσεις που αφορούν τη στρατηγική και την τακτική μας». Για να συμβεί αυτό απαιτείται να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα επιτρέπουν τη συμμετοχή των μελών και των στελεχών στις διαδικασίες συζήτησης και κυρίως στη λήψη των αποφάσεων.
Αναρωτιέμαι όμως τι είδους συζήτηση μπορεί να γίνει σ’ ένα συνέδριο στο οποίο, όπως υπολογίζει η ηγετική ομάδα, θα λάβουν μέρος 6.000 σύνεδροι. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας με 80 εκατομμύρια μέλη οργανώνει λιγότερο μαζικά συνέδρια. Αυτό δεν θα είναι συνέδριο, θα είναι διαδήλωση. Και ως γνωστόν στις διαδηλώσεις δεν συζητούν, φωνάζουν συνθήματα και χειροκροτούν.
Επίσης πόσο αποτελεσματικό θα είναι και πόσο συχνά θα συνέρχεται ένα όργανο -η Κεντρική Επιτροπή, δηλαδή το ανώτερο καθοδηγητικό όργανο- που θα έχει 251 μέλη. Ο γιγαντισμός δεν είναι η απάντηση στο πρόβλημα. Αν ο στόχος είναι να μη γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ «κόμμα-χυλός», όπως ήταν το ΠΑΣΟΚ στη δεύτερη φάση του, ή «κόμμα-άθροισμα φραξιών», όπως ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τη διάσπαση το 2015, κάποιο άλλο μοντέλο πρέπει να επινοηθεί.