Αναδημοσιεύσεις

Πάντως, αντί να εγκαταστήσουν διακόσιους αστυνομικούς σε κάθε πανεπιστήμιο, δεν θα ήταν πιο λογικό να εξοπλίσουν τη ΔΑΠ; Μια χαρά είχε δουλέψει αυτό το μοντέλο στον Εμφύλιο. Και μετεμφυλιακά με τα ΤΕΑ. Και όπως γίνεται και στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου άλλωστε. Άλλωστε δεν θέλει και πολλά. Τέσσερα τζιπ σε κάθε σχολή, αρβύλες και μερικά κυνηγετικά όπλα. Και κανά λυκόσκυλο. Έτσι. Δεν θα κάνει μόνο η αντιπολίτευση άνοιγμα στους κυνηγούς. Ανακοινώθηκε και το Εθνικό Σχέδιο Συναθροίσεων. Το μόνο άρθρο του συντάγματος που δεν παραβιάζει είναι αυτό για τα προσόντα εκλογιμότητας του Προέδρου της Δημοκρατίας. Προβλέπει τέσσερα νέα αστυνομικά σώματα ώστε να υπάρχει κάποια ποικιλία στο ξύλο.

Το πολιτικό σύστημα συσκοτίζει. Συσκοτίζει την ταξική μεροληψία της κυβέρνησης. Κρύβει ότι ο νόμος για το περιβάλλον είναι δώρο στις μεγάλες επιχειρήσεις, τις εξορυκτικές πρώτα απ’ όλες, ότι ο πτωχευτικός είναι κομμένος και ραμμένος για τις τράπεζες, τα funds και το real estate. Την ίδια στιγμή που πετά τον χωρικό σχεδιασμό στα απόβλητα. Δυσφημεί τα δημόσια πανεπιστήμια για να ευνοήσει τα κολέγια και την ιδιωτική Εκπαίδευση. Χαιρετίζει το δόγμα του νόμου και της τάξης, τη διαχείριση του φόβου, ανέχεται όταν δεν σιγοντάρει την αστυνομική βία, την ψηφιακή επιτήρηση. Δεν ενοχλείται από την προτεραιότητα: αστυνομία παντού, υγειονομικοί ελάχιστοι. Το πολιτικό σύστημα απειλεί τον ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, τον εγκαλεί να εγκαταλείψει τη ριζοσπαστική του ταυτότητα, να γίνει σαν τους άλλους τους κεντροαριστερούς και εκείνους του ακραίου Κέντρου. Από κοντά και οι λεγόμενοι «φίλοι» του ΣΥΡΙΖΑ, που από ανοιχτά παράθυρα υπαγορεύουν προσαρμογή και μετακόμιση στο «Κέντρο». Λες και αυτά φέρανε τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, λες και είναι στο χέρι τους... Παραποιούν όλοι μαζί την Ιστορία, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με αυτή την ταυτότητα, με αυτή την ηγεσία, με τον Αλ. Τσίπρα πήραν ένα κόμμα του 3% και την έκαναν ηγεμονική δύναμη στην ελληνική πολιτική σκηνή και παράδειγμα στην ευρωπαϊκή. Ματαιοπονούν.

Από μια άλλη λοιπόν πλευρά, εκείνη η «μνήμη της Αγανάκτησης» παραμένει ζωντανή και συναντάται σήμερα με το φόβο που μπορεί να μετατραπεί σε οργή, μετά την πανδημία. Όταν οι πολίτες βρεθούν τραγικά αντιμέτωποι με την επιδρομή του ψηφιακού καπιταλισμού, τη μείωση των εισοδημάτων τους, την ανεργία, τη διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων αλλά και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, την καταστροφή του περιβάλλοντος και την υποβάθμιση της καθημερινότητάς τους. Δηλαδή, αντιμέτωποι με την απειλή κατά της ίδιας της δημοκρατίας. Αυτό το ενδεχόμενο φοβάται ο κ. Μητσοτάκης ο οποίος καθημερινά προωθεί τον αυταρχισμό για να σπείρει την απογοήτευση και το φόβο. Είναι χαρακτηριστικό ότι προχτές στη Βουλή παραληρώντας ο ίδιος χαρακτήρισε την πλατεία Αγανακτισμένων «ένα παραλήρημα αμφισβήτησης της αστικής δημοκρατίας», φρασεολογία που παραπέμπει στην εμφυλιοπολεμική ρητορική του τρίτου γύρου. Ούτε τότε, ούτε προχτές καταδίκασε την απόπειρα εισβολής στο ελληνικό «καπιτώλιο» το 2018, από Χρυσαυγίτες που βγήκαν από το συλλαλητήριο για το Μακεδονικό, όπου λίγο πριν διαδήλωναν μαζί με βουλευτές της ΝΔ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ως το κόμμα της Αριστεράς και του προοδευτικού χώρου που διεκδικεί ξανά τη διακυβέρνηση και τον κοινωνικό μετασχηματισμό (...) oφείλει να είναι σε συνεχή και ανοιχτό διάλογο με τα συνδικάτα, ώστε να εμπλουτίζει και να αναδεικνύει τις προτάσεις τους σε κοινοβουλευτικό και νομοθετικό επίπεδο. Οφείλει  να διακηρύσσει ένα συγκεκριμένο και συνεκτικό σχέδιο αποκατάστασης του κόσμου της εργασίας το οποίο θα διεκδικεί σήμερα και θα είναι σε θέση να το υλοποιήσει άμεσα με την ανάληψη της διακυβέρνησης. Προαπαιτούμενο μίας ηγεμονικής στρατηγικής δεν είναι όμως απλά η εκφώνηση αριστερών θέσεων από την πλευρά του κόμματος αλλά η μετατροπή του πολιτικού μας προγράμματος σε πεδίο σύγκρουσης και διεκδίκησης απέναντι στην εργοδοσία και την κυβέρνηση στους χώρους δουλειάς. Αποτελεί μία δύσκολη εξίσωση αλλά και ταυτόχρονα απαραίτητο βήμα στην παρούσα φάση και εν μέσω πανδημίας η «εισβολή» νέων ανθρώπων στο συνδικαλιστικό τοπίο που θα δώσουν πνοή ανανέωσης και θα μαζικοποιήσουν τα σωματεία και τις ομοσπονδίες. Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει την υποχρέωση να καλλιεργήσει στα μέλη του την κουλτούρα συμμετοχής και άμεσης εμπλοκής στο συνδικαλιστικό κίνημα με δομημένο σχέδιο και προτεραιότητες. Για εμάς, η ανατροπή των νεοφιλελεύθερων σχεδίων θα προκύψει μέσα από την ίδια την ενεργοποίηση του κόσμου της εργασίας, ο οποίος καθημερινά αναζητά οξυγόνο και προσπαθεί να καλύψει τις ανάγκες του και να επιβιώσει στις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας. Η υπεράσπιση της εργασίας είναι και μάχη για την ίδια τη ζωή και αυτό απαιτεί ένα νέο υπόδειγμα πολιτικής, ένα νέο υπόδειγμα συνδικαλιστικής δράσης που θα μπορεί να απαντά στις αγωνίες, τις ανησυχίες και τις ανάγκες των εργαζομένων.

Το πώς η λεγόμενη έκθεση Πισσαρίδη χαρακτηρίζεται από μια έντονη ιδεολογική τοποθέτηση διαφωτίζει και την αμηχανία με την οποία η ίδια μεταχειρίζεται τις διαπιστώσεις της. Αρκούν δύο στοιχεία που εντοπίζει η έκθεση, αλλά ακριβώς λόγω της τοποθέτησής της αδυνατεί να τα ερμηνεύσει ή να τα εντάξει στη συλλογιστική της. Πρώτον, το αντιφατικό εύρημα ότι, παρ’ όλο το έλλειμμα δεξιοτήτων που εντοπίζεται, «το 28% των απασχολούμενων στην Ελλάδα έχουν υψηλότερο επίπεδο δεξιοτήτων από αυτό που απαιτείται για την άσκηση της εργασίας τους». Δεύτερον, η διαπίστωση ότι «η κατάρτιση που ξεκινά με πρωτοβουλία των εργαζομένων είναι επίσης περιορισμένη..., καθώς η απόδοση της επένδυσης είναι αβέβαιη». Και στις δύο περιπτώσεις οι αντιφάσεις και οι αποσιωπήσεις της λογικής του κειμένου γίνονται εμφανείς.  Ένας απόφοιτος ΑΕΙ που δουλεύει με αποδοχές λίγο υψηλότερες από τον βασικό μισθό, ασκώντας πληθώρα καθηκόντων και αδυνατώντας να καταβάλει τα δίδακτρα για να κάνει μεταπτυχιακό, σίγουρα θα μπορούσε να εξηγήσει καλύτερα τα παραπάνω σημεία. (...) H επίκληση της ευελιξίας ως επιθυμητό βασικό χαρακτηριστικό των εργασιακών σχέσεων στο αναπτυξιακό σχέδιο δεν αφήνει περιθώριο για παρερμηνείες. Αν και διατυπωμένη προσεκτικά και με κάποια πολιτική σκοπιμότητα, η διαπίστωση ότι «οι μεταρρυθμίσεις της προηγούμενης δεκαετίας αύξησαν σημαντικά την ευελιξία της αγοράς εργασίας και βοήθησαν την επίτευξη ετήσιας αύξησης της απασχόλησης κατά 1,2% την περίοδο 2013 - 2019» επιβεβαιώνει ότι η προβληματική του σχεδίου αναγνωρίζει τον εαυτό της ως συνέχεια των «μεταρρυθμίσεων» της περιόδου του πρώτου Μνημονίου (2010 – 2014). (...) Τέλος, ο εντοπισμός περιορισμών στη δυνατότητα μιας επιχείρησης να μεταβάλει τον αριθμό εργαζόμενων σε ένα εργασιακό τοπίο στο οποίο έχουν περιοριστεί ριζικά, ήδη από την περίοδο 2010 – 2014, τόσο η προστασία των εργαζόμενων από την απόλυση όσο και το ύψος της αποζημίωσης απόλυσης δεν δηλώνει τίποτε άλλο από μια μεταφυσική πίστη στη συμπίεση των εργασιακών δικαιωμάτων ανεξάρτητα από τα πραγματικά δεδομένα. Πόσο μάλλον όταν ένα από τα πρώτα μέτρα της κυβέρνησης στα εργασιακά ήταν η κατάργηση της αιτιολόγησης των απολύσεων τον Αύγουστο του 2019. Το ότι το ίδιο το κείμενο δεν γίνεται πιο συγκεκριμένο στην πρότασή του δείχνει τον ιδεολογικό χαρακτήρα αυτής της θέσης.

Η κυβέρνηση συρρικνώνει τα πανεπιστήμια, καθιερώνει την τεχνική εξειδίκευση από την ηλικία των 15 ετών, διαλύει τη μεταλυκειακή εκπαίδευση, κάνει κανόνα την παιδική εργασία, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για χαμηλή μόρφωση και φθηνή εργασία, σε αντίθεση με τις οδηγίες της ΕΕ. Οι εκπαιδευτικές λοιπόν ρυθμίσεις εντείνουν τις κοινωνικές ανισότητες, αναδεικνύουν το πρόβλημα της δημοκρατίας καθώς και της «φθηνής» ανάπτυξης και αποκαλύπτουν τον ρεβανσιστικό και αντικοινωνικό χαρακτήρα της διακυβέρνησης, που ολοένα και προσχωρεί στην Alt-Right Δεξιά.

Εκτός από το μεγάλο πρόγραμμα αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας, τα πρώτα νομοθετικά διατάγματα τα οποία έχει ήδη ανακοινώσει η νέα διακυβέρνηση Μπάιντεν, σηματοδοτούν μια επιστροφή στην περίοδο Ομπάμα, καθώς και το τέλος της περιόδου αποχώρησης από διεθνείς θεσμούς και συμφωνίες. Λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία, ο Μπάιντεν υπέγραψε τα διατάγματα για επιστροφή των ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αλλά και στη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. Απόφαση, μάλιστα, η οποία συνοδεύεται από την διακοπή του σχεδίου για την κατασκευή του πετρελαϊκού αγωγού Keystone XL, που θα ένωνε τις ΗΠΑ με τον Καναδά, όπως και κάθε περιβαλλοντοκτόνου έργου που προωθούσε η διακυβέρνηση Τραμπ, σε Προστατευόμενες Φυσικές Περιοχές. Αλλά και τα υπόλοιπα Διατάγματα που έχει ανακοινωθεί ότι θα υπογραφούν τις πρώτες δέκα μέρες της προεδρίας Μπάιντεν, δείχνουν έκδηλα μια άλλη κατεύθυνση, προστασίας και συμπερίληψης: Δράσεις για την προώθηση της φυλετικής ισότητας από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, καταγραφή, εκ νέου, των μη εχόντων αμερικάνικη ιθαγένεια κατοίκων στην απογραφή των ΗΠΑ, ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων διακρίσεων στο χώρο εργασίας με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου. Αλλά και επανέναρξη του προγράμματος «Dreamers», που είχε ξεκινήσει ο Ομπάμα για τους νέους αμερικάνους χωρίς χαρτιά, κατάργηση της αποκαλούμενης «μουσουλμανικής ταξιδιωτικής απαγόρευσης», διακοπή της κατασκευής του τείχους με το Μεξικό. Στο ερώτημα της επόμενης ημέρας, αν δηλαδή ο «τραμπισμός» θα συνεχίσει να υφίσταται και τι μορφή θα πάρει μετά την τετραετία Τραμπ, δεν μπορεί να υπάρξει μια σαφής και κατηγορηματική απάντηση εκ των προτέρων. Χρειάζονται ριζικές αλλαγές και τομές, σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, για να μην επιστρέψει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι 132 ρεπουμπλικάνοι βουλευτές αρνήθηκαν, ακόμη και μετά τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου, να επικυρώσουν το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου. Είναι όμως ένας αγώνας αναγκαίος, για την προάσπιση της δημοκρατίας. Ένας αγώνας που δεν περιορίζεται στα όρια των ΗΠΑ, αλλά αφορά ολόκληρο τον κόσμο, όπου ο ρατσισμός, ο ακροδεξιός λαϊκισμός, η μισαλλοδοξία, τρέφονται από τις κοινωνικές ανισότητες και απειλούν όχι μόνο τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα, αλλά και τα ίδια τα θεμέλια των δημοκρατικών θεσμών και της κοινωνικής συνύπαρξης.

Δεν πρέπει να κοιμηθούμε ήσυχα μέχρι να αντιμετωπιστούν τα υποκείμενα προβλήματα. Πολλά περιλαμβάνουν μεγάλες προκλήσεις. Πρέπει να συνδυάσουμε την ελευθερία της έκφρασης με την υπευθυνότητα για την τεράστια βλάβη που προκάλεσαν τα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης», από υποκίνηση βίας και την προώθηση του φυλετικού και θρησκευτικού μίσους έως την πολιτική χειραγώγηση. Οι ΗΠΑ και άλλες χώρες έχουν επιβάλει εδώ και καιρό περιορισμούς σε μορφές έκφρασης που θα προκαλούσαν ευρύτερες κοινωνικές ανησυχίες: δεν μπορεί κανείς να φωνάξει “φωτιά” σε ένα γεμάτο θέατρο, να εμπλακεί σε παιδική πορνογραφία ή να συκοφαντεί. Είναι αλήθεια ότι ορισμένα αυταρχικά καθεστώτα κάνουν κατάχρηση αυτών των περιορισμών και θέτουν σε κίνδυνο τις βασικές ελευθερίες, αλλά τα αυταρχικά καθεστώτα θα βρίσκουν πάντοτε δικαιολογίες για να κάνουν ό, τι θέλουν, ανεξάρτητα από το τι κάνουν οι δημοκρατικές κυβερνήσεις. Εμείς οι Αμερικανοί πρέπει να μεταρρυθμίσουμε το πολιτικό μας σύστημα, για να διασφαλίσουμε τόσο το βασικό δικαίωμα ψήφου όσο και τη δημοκρατική εκπροσώπηση. Χρειαζόμαστε νέο νόμο για τα δικαιώματα ψήφου. Ο παλιός, που υιοθετήθηκε το 1965, στόχευε τον νότο, όπου ο αποκλεισμός των  αφροαμερικανών από την πολιτική διαδικασία είχε επιτρέψει στις λευκές ελίτ να παραμείνουν στην εξουσία μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Αλλά πλέον οι αντιδημοκρατικές πρακτικές υπάρχουν σε ολόκληρη τη χώρα. Πρέπει επίσης να μειώσουμε την επιρροή του χρήματος στην πολιτική μας: κανένα σύστημα ελέγχου δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό σε μια κοινωνία με τόση ανισότητα όπως οι ΗΠΑ. Και οποιοδήποτε σύστημα βασίζεται σε «ένα δολάριο, μία ψήφος» αντί για «ένα άτομο, μία ψήφος» θα είναι ευάλωτο σε λαϊκιστική δημαγωγία. Σε τελική ανάλυση, πώς μπορεί ένα τέτοιο σύστημα να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της χώρας στο σύνολό της; Τέλος, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις πολλαπλές διαστάσεις της ανισότητας. Η εντυπωσιακή διαφορά μεταξύ της μεταχείρισης των λευκών διαδηλωτών που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο και των ειρηνικών διαδηλωτών του Black Lives Matter φέτος το καλοκαίρι έδειξαν για άλλη μια φορά σε όλο τον κόσμο το μέγεθος της φυλετικής αδικίας της Αμερικής.

Πολλοί αναρωτιούνται με ποιο τρόπο και σε ποιο βαθμό αυτό που συμβαίνει στη σημερινή, διχασμένη Αμερική θα επηρεάσει τον υπόλοιπο κόσμο. Και ακόμη αν αυτή η μεγάλη χώρα θα επιβιώσει στην τρέχουσα μορφή της, καθώς τα τελευταία χρόνια οι αποσχιστικές τάσεις ορισμένων Πολιτειών της αυξήθηκαν αντί να μειωθούν. Η αχανής και πολυεθνική Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε το 1992-1993, ουσιαστικά, «χωρίς να πέσει ούτε ένας πυροβολισμός». Λίγοι πιστεύουν ότι ένα παρόμοιο σενάριο είναι πιθανόν στις Ηνωμένες Πολιτείες του 21ο αιώνα. Τι μπορεί να περιμένει πλέον ο κόσμος από την Αμερική; Η χώρα, τουλάχιστον στην αρχή, θα παρουσιάσει μια εσωστρέφεια και θα εγκαταλείψει το σχέδιο των «πορτοκαλί επαναστάσεων», των πολέμων σε περιοχές για τις οποίες οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν έχουν ακούσει ποτέ, τις συγκρούσεις με όσους διαφωνούν και αντιστέκονται; Θα υποχωρήσει άραγε απέναντι στην Κίνα, την Ρωσία, το Ιράν, και την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να αποκηρύξει το χαρακτηρισμό της επιθετικής και φιλοπόλεμης υπερδύναμης; Το σίγουρο είναι πως θα διαψευσθούν όσοι βιάζονται να ξεγράψουν τις ΗΠΑ ως παγκόσμια υπερδύναμη και κινητήριο δύναμη των παγκόσμιων πολιτικών, τεχνολογικών, οικονομικών και πολιτιστικών εξελίξεων. Η Αμερική, δεν είναι η «Καρχηδόνα» του σύγχρονου κόσμου. Θα παραμείνει ηγέτιδα δύναμη παγκοσμίως για πολλά ακόμη χρόνια. Η πίστη στο ιδανικό της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αυτοπραγμάτωσης δεν μπορεί να εξαφανιστεί εν μία νυκτί. Η Αμερική βασίζεται σε γερά θεμέλιά πάνω στα οποία είναι χτισμένη εδώ και 250 έτη και ανανεώνεται ανά διαστήματα από μόνη της, έστω και μέσω εμφύλιων συγκρούσεων και κρίσεων, όπως αυτή του 2020. Το «Αμερικανικό Όνειρο» μπορεί να τραυματίστηκε σοβαρά, αλλά δεν έχει τελειώσει, αν και είναι πλέον πολύ δύσκολο να ανακτήσει τη χαμένη του αίγλη.