Τι ανάπτυξη θέλουμε στη Λέσβο;
Τουρισμός και παραγωγή ως συμπληρωματικά αγαθά και όχι ως υποκατάστατα.
Οι 5 αρχές σημαίνει ότι στοχεύουμε σε μια ολιστική ανάπτυξη όπου το σύνολο είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών. Τι θα σήμαινε αυτό για το Νησί μας; Για παράδειγμα, η διεθνής βιβλιογραφία συνιστά η σχέση μεταξύ των τυποποιημένων τοπικών αγροτικών προϊόντων και του τουρισμού στις περιοχές από όπου προέρχονται δεν είναι δεδομένη αλλά εξαρτάται από την χρήση κοινών πόρων. Με απλά λόγια αν η τουριστική ανάπτυξη σέβεται την τοπική παραγωγή και αντιστρόφως και αν τα τοπικά προϊόντα τυποποιούνται και χρησιμοποιούνται στον τουρισμό, τα οφέλη θα είναι σημαντικά και για τους δύο κλάδους.
Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού- Η Λέσβος ως Γεωπάρκο
Από αυτή τη συζήτηση δεν θα μπορούσε φυσικά να απουσιάζει το γεγονός ότι η Λέσβος είναι αναγνωρισμένη ως γεωπάρκο της UNESCO. Η βιβλιογραφία είναι πλούσια σε μελέτες που αφορούν τα αποτελέσματα του γεωτουρισμού στην οικονομική μεγέθυνση και την βιώσιμη ανάπτυξη. Παράλληλα όμως έχει αποδειχθεί ότι το να είναι ένας τόπος αναγνωρισμένος ως Γεωπάρκο δημιουργεί νέες ευκαιρίες απασχόλησης, νέες οικονομικές δραστηριότητες και πρόσθετες πηγές εισοδήματος, ιδίως στις αγροτικές περιοχές. Ενθαρρύνει παράλληλα την παραγωγή τοπικών προϊόντων και τοπικών χειροτεχνημάτων που ασχολούνται με τον γεωτουρισμό και τα γεωπροϊόντα.
Ταυτόχρονα η Λέσβος μπορεί και πρέπει να επενδύσει ταυτόχρονα και σε άλλες μορφές τουρισμού. Έχει στρατηγικά πλεονεκτήματα και μπορεί να προσφέρει μια σειρά άλλων τουριστικών προϊόντων τα οποία μεταξύ άλλων θα διευρύνουν την τουριστική περίοδο πέραν του καλοκαιριού. Ενδεικτικά μπορώ να αναφέρω το ότι η Λέσβος αποτελεί παγκοσμίως κορυφαίο οικοτουριστικό προορισμό χάρις στο πλούσιο φυσικό περιβάλλον και ιδιαίτερα στη διεθνούς σημασίας ορνιθοπανίδα της. (Στη Καλλονή έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 60 είδη υδρόβιων πουλιών, από τα οποία τα 20 διαχειµάζουν, τα 7 αναπαράγονται, τα 26 εμφανίζονται κατά τη μετανάστευση και τα 7 ζούνε µόνιµα στις αλυκές.)
Παράλληλα καθώς ο τουρισμός παγκοσμίως επικεντρώνεται πλέον στην ανάδειξη της εμπειρίας, η Λέσβος μπορεί να αποτελέσει τόπο γαστρονομικού τουρισμού, ενώ μπορεί να αναπτύξει ταυτόχρονα ήπιες υποδομές για την ενίσχυση του Ιαματικού τουρισμού με τις 6 θερμές πηγές της.
Ειδική μνεία μπορεί να γίνει και στον θρησκευτικό τουρισμό (σύμφωνα με μελέτες το 97% των επισκεπτών της Λέσβου για θρησκευτικούς λόγους είναι επισκέπτες που επισκέπτονται το νησί με στοιχεία περιοδικότητας, και το 73% εξ αυτών επισκέπτονται την Λέσβο με την οικογένειά τους). Τα ποσοστά αυτά θα έπρεπε να είναι ο στόχος για όλες τις μορφές τουρισμού.
Τέλος, τα στοιχεία συμπεριληπτικότητας (όπως ενδεικτικά της ΛΟΑΤΚΙ συμπεριληπτικότητας) και προσβασιμότητας στον τουρισμό θα πρέπει να είναι παρόντα σε κάθε απόφαση. Άλλωστε αυτά έχουν να κάνουν και με το αξιακόbrandnameπου συζητήσαμε παραπάνω.
Τα προϊόντα μας
Κάθε συζήτηση για την ανάπτυξη όμως πρέπει να λαμβάνει υπόψιν το γεγονός ότι η Λέσβος παράγει μια σειρά αγροδιατροφικών προϊόντων όπως το ελαιόλαδο και τα προϊόντα ελιάς, τα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το τυρί και το γιαούρτι, το ούζο και άλλα. Έχει πληθώρα γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών, αγροτικούς συνεταιρισμούς κάποιοι εκ των οποίων δημιούργησαν τυποποιητήρια, επιχειρήσεις ελαιολάδου που έχουν παγκόσμιες διακρίσεις, και παραδείγματα νέων κοινωνικών επιχειρήσεων.Το ερώτημα είναι πως τα προϊόντα θα συμβάλουν στη δημιουργία ενός τοπικού brand-nameκαι πως θα επιτευχθεί η σύνδεση των τοπικών προϊόντων με την τοπική τουριστική βιομηχανία για παράδειγμα μέσω συμβάσεων των ξενοδοχείων με τοπικούς παραγωγούς για την χρήση τοπικών προϊόντων. Αυτό είναι προφανές ότι καθίσταται ευκολότερο όταν οι μονάδες είναι μικρότερες και δεν αποτελούν μέρος διεθνών εταιριών με δεδομένες αλυσίδες εφοδιασμού και διεθνή συμβόλαια. Η σχετική βιβλιογραφία είναι ιδιαίτερα πλούσια.
Αντί επιλόγου
Αυτή τη στιγμή γίνεται μια τεράστια συζήτηση για το ταμείο ανάκαμψης. Ένα ταμείο που ενδεχομένως αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία και για την Λέσβο. Όμως δεν έχει υπάρξει καμιά ουσιαστική διαβούλευση για το έργα θα περιλαμβάνει, δεν έχει γίνει καμία πραγματική ακρόαση των τοπικών φορέων και της τοπικής κοινωνίας. Η συζήτηση για τις αρχές που θέλουμε να διέπουν την ανάπτυξη του τόπου μας έπρεπε να είχε ξεκινήσει χθες. Έτσι ώστε η εφαρμογή ενός βιώσιμου, ρεαλιστικού και συμπεριληπτικού αναπτυξιακού σχεδίου να ξεκινήσει σήμερα.