Χωρίς κατηγορία

Διαχέεται μια λανθασμένη αντίληψη (βεβαίως κατευθυνόμενη) στην κοινή γνώμη, ότι η συνεχής αύξηση του εισοδήματος στα ανώτερα – ανώτατα εισοδηματικά κλιμάκια συμβάλλει και στην αύξηση του πλούτου της κοινωνίας (Πρόκειται για την αντίληψη γνωστή ως Trickle-down effect που συνδέεται άμεσα με την Καμπύλη Laffer, με τη μείωση των φόρων σε συγκεκριμένες κοινωνικές και επιχειρηματικές κατηγορίες και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των Οικονομικών της Προσφοράς). Ουδέν ψευδέστερον. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Η μείωση της ανισοκατανομής του εισοδήματος συμβάλλει αποφασιστικά στην αύξηση του πλούτου της κοινωνίας διαμέσου της αύξησης του όγκου του κεφαλαίου. Σκοπός της οικονομικής πολιτικής είναι να καταστήσει τον όγκο του κεφαλαίου μη σπάνιο. Δηλαδή να μην χαρακτηρίζεται ως σπάνιο αγαθό. Αν αυτός είναι ο στόχος τότε, διαμέσου της εμπειρίας, η πολιτική του Κράτους θα πρέπει να κατευθύνεται σε αύξηση και συμπλήρωση της ροπής προς επένδυση και σε ποιο βαθμό είναι ασφαλές να υποκινεί τη μέση ροπή προς κατανάλωση.

Η εξέγερση των Σπαρτακιστών ή αλλιώς εξέγερση του Ιανουαρίου, ξεκίνησε στις 5 Ιανουαρίου του 1919 και έληξε, βουτηγμένη στο αίμα, μια εβδομάδα αργότερα. Επρόκειτο για μια γενική απεργία που εξελίχθηκε σε εμφύλια ένοπλη σύρραξη, η οποία θεωρείται ως το σημείο λήξης της Γερμανικής Επανάστασης (1918-1919).

«Η ιστορία προχωρά χάρη σ’ αυτούς που ξέρουν να εξεγείρονται στην κατάλληλη στιγμή, ακόμα και εναντίον της», λέει ο στοχαστής. «Στην άκρη του σκότους υπάρχει οπωσδήποτε ένα φως που το μαντεύουμε κιόλας και για το οποίο πρέπει να αγωνιστούμε μόνο και μόνο για να υπάρχει». Κάθε κυριαρχία, κάθε αυταρχισμός, θα δημιουργούν πάντα την ανάγκη της χειραφέτησης. Και, παρά τα δυσοίωνα μηνύματα του εκφασισμού των κοινωνιών, παρά τις πολιτικές του σκοτεινού παρελθόντος που αναφύονται ξανά, «η τέχνη και η εξέγερση θα πεθάνουν μόνο με τον τελευταίο άνθρωπο». Η ιστορία δεν τέλειωσε ενώ τα φαντάσματα, που δεν έπαψαν να πλανώνται πάνω απ’ την Ευρώπη, όσο προχωρούμε μέσα στο χρόνο, ίσως να λάβουν σάρκα και οστά.

Έχουμε σαφέστατα θετικό αντίκτυπο του κατώτατου μισθού και των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην εισοδηματική κατανομή και κανένα αρνητικό αποτέλεσμα στην απασχόληση. Ο κατώτατος μισθός είναι σημαντικός, αλλά παραμένει ο κατώτατος. Δεν είναι μαγική συνταγή ή πανάκεια, άρα είναι σημαντική η σύνδεση με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις γιατί μόνο έτσι μπορούμε να ανακτήσουμε ότι χρειάζεται για τη μεσαία εισοδηματική τάξη.

Η υπεράσπιση της δημοκρατίας από την ακροδεξιά απειλή είναι το κατεξοχήν ζήτημα. Το δημοκρατικό πολιτικό ζήτημα, αρραγώς συνδεδεμένο με το κοινωνικό ζήτημα, πρέπει να είναι αντικείμενο και ευθύνη – παρά τις άλλες μεγάλες διαφορές – και των δύο πόλων της διάκρισης. Γι’ αυτό ο άλλος πόλος είναι σημαντικό να είναι μια δημοκρατική Κεντροδεξιά, που θα αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα και του κοινωνικού ζητήματος. Διαφορετικά η Άκρα Δεξιά θα επιλύσει και τα δύο ζητήματα με τον τρόπο που ξέρει. Και τον ξέρουμε και εμείς αυτόν τον τρόπο, γιατί – και παλαιότερα, στην Ευρώπη – αξιοποίησε τις δημοκρατικές διαδικασίες, για να κλείσει τους λογαριασμούς της με τη δημοκρατία. Αλλά πρέπει να παραμείνει ανοιχτός λογαριασμός η δημοκρατία. Γιατί μόνο σε αυτήν έχει νόημα η παραπάνω διάκριση. Γι’ αυτό και η αμφισβήτηση της αξίας της διάκρισης υπονομεύει την πολιτική. Και αυτή η υπονόμευση διευκολύνει την Άκρα Δεξιά. Και σε αυτό έγκειται η ευθύνη και των δύο πόλων της διάκρισης: στο να επαναφέρουν την πολιτική, στο να μην αφήσουν ανυπεράσπιστη τη δημοκρατία, ώστε να παραμείνει δημοκρατία, ώστε να μπορούμε να διακρινόμαστε.

Οι δικαστικοί έχουν βάλει πλώρη να πάρουν αναδρομικά όλα αυτά που έχασαν στο δεύτερο Μνημόνιο. Και αν αυτό συμπαρασύρει και άλλες επαγγελματικές κατηγορίες, ακόμα καλύτερα: συσκοτίζεται κάπως η συντεχνιακή ιδιοτέλεια με την οποία εξετάζει τα ζητήματα αυτά ο δικαστικός κλάδος. Το ότι έτσι δημιουργείται μια δημοσιονομική βόμβα, ελάχιστα τους ενδιαφέρει. Το ότι θα μπορούσε με τις αποφάσεις αυτές να μπει σε νέα αμφισβήτηση η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, τους είναι επίσης αδιάφορο. Και το ότι, τελικά, οι ευνοημένες κοινωνικές κατηγορίες -αυτές που, τηρουμένων των αναλογιών, πλήρωσαν λιγότερο την κρίση- έχουν ορμήξει να φάνε τα μερίσματα της ανάπτυξης από το πρώτο κιόλας ευρώ, τους αφορά ακόμα λιγότερο. Το κάνουν επειδή μπορούν. Προσβάλλοντας μια ολόκληρη κοινωνία που τα προηγούμενα οκτώ χρόνια υπέφερε, χωρίς να διαθέτει τρόπους να διεκδικήσει αποκατάσταση των όσων υπέστη.

Η Νότια Ευρώπη θα βρεθεί τουλάχιστον σε διπλές εάν όχι σε τριπλές κάλπες το επόμενο έτος, με την Ελλάδα και την Πορτογαλία να κρατούν τα ηνία, ενώ δεν αποκλείονται και τριπλές εκλογές στην Ισπανία, γεγονός που θα κριθεί από τη συμπεριφορά των Καταλανών εθνικιστών κατά τη διάρκεια της ψήφισης των φιλολαϊκών μέτρων που έχουν συμφωνήσει η ισπανική κυβέρνηση και η Αριστερά του Unidos Podemos. Ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης και του ευρωπαϊκού Νότου παραμένει η Ιταλία, που με τη λαϊκιστική και ακροδεξιά κυβέρνησή της κινδυνεύει να οδηγήσει σε γενικότερο πισωγύρισμα ακόμη και τα θετικά βήματα που σημειώθηκαν εναντίον των πολιτικών της λιτότητας, αρχικά στην Ελλάδα και την Πορτογαλία και σήμερα στην Ισπανία. H προοδευτική και δημοκρατική απάντηση στην κρίση, που δίνεται ακόμη στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία, συγκρούεται με τη ρατσιστική πολιτική της νέας ιταλικής κυβέρνησης, που διευρύνει τις αποστάσεις της Ρώμης από τις άλλες πρωτεύουσες του ευρωπαϊκού Νότου.

Αλήθεια... Σε ποιον ανήκει η Αθήνα; Μήπως, ως γυναίκα, δεν είναι του πατρός της, δεν είναι του ανδρός της; Και τότε τίνος είναι; Η απορία είναι τρισμέγιστης σημασίας. Εδώ σε ένα χωριό κάνεις βόλτα, κι όλο κάποιος ή συχνότερα κάποια θα βρεθεί να σε ρωτήσει «τίνος είσ' εσύ;». Όχι κοτζάμ πόλη, πρωτεύουσα, με Ιστορία και Χρυσό Αιώνα στο βιογραφικό της και να μην ξέρει τίνος είναι. Ευτυχώς το μυστήριο αρχίζει να ξεδιαλύνεται. Αφού ως γυναίκα η Αθήνα δεν είναι του πατρός της, τότε είναι της μητρός του... Της μητρός ποιου, θα αναρωτιέστε. Μα είναι απλούστατο. Σε αυτή η χώρα που έχει «νόμιμους» ιδιοκτήτες και «μοναδικούς» δικαιούχους της εξουσίας, εύλογο είναι να υπάρχει και ιδιοκτήτρια της πρωτεύουσάς της. Αυτή δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από την Ντόρα Μπακογιάννη, πρώην δήμαρχο. Επομένως ο γόνος, Κώστας Μπακογιάννης, είναι λογικό να προαναγγέλλει την υποψηφιότητά του για τον Δήμο της Αθήνας με βίντεο στο οποίο μάς δηλώνει ότι η Αθήνα τού ανήκει...

Το επιχείρημα που συνδέει την τρομοκρατία με τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές είναι επικίνδυνο και σαφώς αβάσιμο. Αυτή η γνώμη αποτελεί ένα ξενοφοβικό στερεότυπο που δεν βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα. Πρόκειται μάλλον για μια πρόφαση για να δικαιολογήσει τη συντηρητική στροφή της Ε.Ε. όσον αφορά στη μεταναστευτική και προσφυγική της πολιτική. Επενδύοντας στον κίνδυνο της τρομοκρατίας και καλλιεργώντας έτσι ένα γενικευμένο αίσθημα φόβου, ορισμένες πολιτικές δυνάμεις και κυβερνήσεις προσπαθούν να καλύψουν την άρνησή τους να εφαρμόσουν τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου για τους αιτούντες άσυλο. Η απάντησή μας δεν πρέπει να είναι οι φράχτες, η απομόνωση και η καταστολή. Η απάντησή μας πρέπει να έγκειται στον πλήρη σεβασμό του διεθνούς και ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου, αλλά και στις βασικές αρχές και αξίες της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.