Συνεντεύξεις

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, μιας και μιλάμε για νέους ανθρώπους, να πούμε ότι μια χώρα που θέλει να κρατήσει τους νέους της δεν μπορεί να θεσπίζει μέτρα σαν την ρατσιστική διάκριση που έφερε ο υποκατώτατος μισθός για τους νέους κάτω των 25 ετών. Αυτό ως ελάχιστο σχόλιο στα πεπραγμένα του πολιτικού μας αντιπάλου. Να σας δώσω τώρα κάποια δεδομένα από τα όσα κάναμε εμείς στα εργασιακά: Από το 2015 δημιουργήθηκαν πάνω από 400.000 νέες θέσεις εργασίας, μειώθηκε η ανεργία στο 18%, αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός, καταργήθηκε ο υποκατώτατος και επανήλθαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, μειώθηκε σημαντικά η αδήλωτη εργασία, θεσπίστηκαν κανόνες για την τήρηση των ωραρίων και την πληρωμή των υπερωριών που σε γενικές γραμμές τηρούνται. Αυτά δεν είναι αφηρημένα μέτρα. Αλλάζουν τη ζωή των νέων ανθρώπων. Θα σας πω ένα παράδειγμα από έναν κλάδο με σημαντική παρουσία των νέων ηλικιακά εργαζομένων. Στον κλάδο των ξενοδοχείων η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων  σήμανε ότι οι μέσες αποδοχές των εργαζομένων αυξήθηκαν κατά 103 ευρώ. Μας αρκεί; Προφανώς όχι. Ανήκω στη γενιά που γνωρίζει καλά την εργασιακή περιπλάνηση, την επισφάλεια, την αίσθηση ότι η δουλειά είναι “προνόμιο” και όχι δικαίωμα. Και δεν θα είμαι ευχαριστημένη, αν δεν καταφέρουμε να διασφαλίσουμε περισσότερες δουλειές με κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα για όλους και όλες. Αλλά ξέρετε, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είμαι βέβαιη ότι ο στόχος αυτός δεν είναι ανέφικτος. Δεν είναι ανέφικτος, γιατί καταφέραμε -και δεν εννοώ εδώ μόνη της η κυβέρνηση, αλλά η ελληνική κοινωνία- να μετατρέψουμε αυτό που φάνταζε ανέφικτο -την έξοδο από την κρίση- σε εφικτό. Πλέον μπορούμε περισσότερα. 

Ακριβώς πριν από ένα χρόνο βγήκε η απόφαση του Eurogroup για το ελληνικό χρέος που μας έδωσε έναν καθαρό διάδρομο για 15 χρόνια. Το ότι μπορούμε τώρα να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση με την κοινωνία για αντιπαραθετικά αναπτυξιακά σχέδια οφείλεται ακριβώς σε αυτήν την επιτυχία. Το αναπτυξιακό μας σχέδιο αναλύει όλες τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται στη διαδικασία ολοκλήρωσης, σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Αυτή είναι η βασική «άγκυρα» την οποία αξιολογούν θετικά και οι αγορές και οι θεσμοί παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της αντιπολίτευσης και των Μέσων της να το απαξιώσουν. Και είναι η πρώτη φορά που υπάρχει ένα τέτοιο συγκεκριμένο σχέδιο. Το προεκλογικό μας πρόγραμμα, το οποίο παρουσιάσαμε στο Μέγαρο Μουσικής, από τη μια εξειδικεύει πλευρές του αναπτυξιακού προγράμματος, και από την άλλη το τοποθετεί μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικών προτεραιοτήτων. Το πρόβλημα πιστεύω ότι δεν είναι τόσο το περιεχόμενο του προγράμματός μας, αλλά το ό,τι δεν είχαμε τον καιρό να αναδείξουμε σε διάφορους τομείς τι παραλάβαμε, τι καταφέραμε και τι υλοποιούμε, τι προτείνουμε αλλά και τι οφείλουμε να αποτρέψουμε. Κατανοώ πλήρως γιατί η ΝΔ θέλει να αποφύγει την προγραμματική αντιπαράθεση, αλλά όταν φτάνει ο πρόεδρος της ΝΔ να αρνείται ακόμα και ένα ντιμπέιτ με τον πρωθυπουργό για αυτά τα θέματα, νομίζω ότι χτυπάει καμπανάκι στους πολίτες για την προγραμματική γύμνια και τις προθέσεις των αντιπάλων μας.

Προφανώς ο καθένας μπορεί να βοηθήσει, αλλάζοντας κάποιες συμπεριφορές. Να μη χρησιμοποιούμε πλαστικό, να επαναχρησιμοποιούμε πράγματα, ή να χρησιμοποιούμε τα ΜΜΜ όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτά είναι καλά. Περισσότερη σημασία έχει όμως να είμαστε σωστοί πολίτες και να ξέρουμε τι ψηφίζουμε και τι ζητάμε από τις κυβερνήσεις.

Κατ΄ αρχάς να υπογραμμίσω αυτό που είπατε: μια χώρα που βρίσκεται σήμερα σε τροχιά εξόδου από την κρίση, μια χώρα πλέον χωρίς μνημονιακή επιτήρηση. Αυτή η έξοδος από τα μνημόνια - που έγινε με πολύ βαρύ κόστος αλλά εν τέλει με την κοινωνία όρθια - δεν ήταν κάτι αυτονόητο όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, με άδεια ταμεία, με μέρος της κοινωνίας σε ανθρωπιστική κρίση, με τους ξένους δανειστές να εκβιάζουν και να απειλούν. Ας θυμηθούμε ότι η ηγεσία της ΝΔ αλλά και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, επιχειρηματικά και μιντιακά συμφέροντα, υπήρξαν κατ΄ εξακολούθηση αρωγοί στις απαιτήσεις ξένων αξιωματούχων και κυβερνήσεων για επιπλέον μέτρα λιτότητας και ουδέποτε σύμμαχοι σε μια ενιαία στάση αντίστασης στις εξωφρενικές απαιτήσεις. Όλα αυτά αποτελούσαν την πραγματικότητα μέχρι πριν λίγους μήνες και χρειάστηκαν πολύ σκληρές διαπραγματεύσεις, σκληρές οικονομικές προσπάθειες, μείωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, για να βγούμε στο πρώτο ξέφωτο. Δεν μπορούμε να τα ξεχνάμε όλα αυτά: ποιοι φταίνε για τη θέση που είχαμε βρεθεί, πόσο δοκιμαστήκαμε και ποιοι έδωσαν τις μάχες. Πάμε στο σήμερα: έχουμε διευθετήσει το δημόσιο χρέος δημιουργώντας για τα επόμενα 15 χρόνια έναν καθαρό διάδρομο ώστε να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε μια ισχυρή και βιώσιμη παραγωγική βάση. Σε αυτό τα πλαίσιο και έχοντας δει τα δημοσιονομικά δεδομένα, εφαρμόσαμε - στο πλαίσιο του εφικτού - μέτρα ανακούφισης των πληγέντων από τα χρόνια των μνημονίων. Μειώσαμε τον ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά για το 2019 (30% για τις χαμηλές και μεσαίες περιουσίες), προβήκαμε σε ρύθμιση 120 δόσεων για χρέη στην εφορία, διαγράφοντας μεγάλο μέρος των προσαυξήσεων των οφειλών, μειώσαμε τον ΦΠΑ στην εστίαση και στα τρόφιμα στο 13%, μειώσαμε τον ΦΠΑ στην ενέργεια, καταργήσαμε την αυτοτελή φορολόγηση ελεύθερων επαγγελματιών και τους εντάξαμε στην κλίμακα των μισθωτών (συντελεστής 1ου κλιμακίου: 22%), προβήκαμε σε σταδιακή μείωση του φόρου επιχειρήσεων από 29% σε 25%, αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό κατά 11% και για τους νέους κατά 27%, ψηφίσαμε την μη μείωση του αφορολόγητου, δεν εφαρμόσαμε τον κόφτη στις συντάξεις, υπάρχει μια σειρά ακόμα από νομοθετήσεις και αποφάσεις.

«Για εμάς είναι κρίσιμη και η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και η ύπαρξη κανόνων. Όταν μιλάμε για ποιοτικές θέσεις εργασίας, μιλάμε για θέσεις εργασίας με ασφάλεια, με κανόνες, με δικαιώματα, με ωράριο. Αλλιώς δεν μπορεί να είναι ποιοτική, ακόμη και μια καλά αμειβόμενη, θέση εργασίας», (...) με τις αλλαγές στη νομοθεσία και την επιθεώρηση εργασίας, μόνο το τελευταίο 8μηνο έχουν αυξηθεί οι δηλωμένες υπερωρίες κατά 170%, δηλώθηκαν δηλαδή σχεδόν 6 εκατομμύρια ώρες υπερεργασίας και άρα πληρώθηκαν. «Είναι ώρες, που πριν ψηφιστούν οι σχετικές διατάξεις, δεν δηλωνόντουσαν καν. Είναι το ελεγκτικό έργο που έφερε τέτοιο αποτέλεσμα, που σημαίνει και καλύτερους μισθούς και ποιοτικότερες θέσεις εργασίας, και καλύτερη ζωή» (...) «Δεν πιστεύω επίσης ότι επί των ημερών μιας κυβέρνησης της ΝΔ, θα ακούγαμε ποτέ είδηση για πρόστιμο σε μια μεγάλη τράπεζα, ύψους 1,6 εκ. ευρώ, για παραβίαση των εργασιακών κανόνων».

Χάρη στα ιντερνετικά μέσα, υπάρχουν πολλές ομάδες εικαστικές, χορευτικές, μουσικές, κινηματογραφικές που λειτουργούν με διάθεση να υπάρξουν και να συνομολογήσουν πράγματα. Και ενώ υπάρχει μεγάλη δραστηριότητα, ταυτόχρονα αυτά τα σχήματα δεν έχουν καταφέρει να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, ώστε να παράξουν μια κουλτούρα. Ολα ολοκληρώνονται σαν μικρές ιδιωτικές υποθέσεις, δεν κατορθώνουν να υπερβούν την ατομικότητά τους και να ενωθούν για να δημιουργήσουν ένα κυρίαρχο πολιτιστικό πεδίο. Και γιατί συμβαίνει; Υπάρχει κάτι χαρακτηριστικό που αφορά την κοινωνία συνολικά. Εχουν χαθεί οι κοινοί κώδικες. Ο διάλογος δεν είναι δυνατόν να συντελεστεί, γιατί δεν καταλαβαίνουμε τι λέει ο ένας και τι εννοεί ο άλλος. Μια χρόνια έλλειψη κουλτούρας και παιδείας οδήγησε σε μια τεράστια σύγχυση, η οποία επιτείνεται στον βαθμό που κάποιοι την καλλιεργούν ακόμα περισσότερο. Και εδώ ανοίγω μια παρένθεση, για να πω ότι ποτέ άλλοτε στην Ελλάδα δεν είχαμε χειρότερη αντιπολίτευση. Με την ευρεία έννοια, όχι στενά πολιτικά. Ο αντιπολιτευτικός λόγος έχει φτάσει στα χειρότερα σημεία της ευτέλειας. Εχει χαθεί το επιχείρημα αλλά και -το σημαντικότερο όλων- ο ορθός λόγος. Υπάρχει ανικανότητα να οριστεί η αλήθεια ως κοινός τόπος αφετηρίας για να δούμε πού διαφωνούμε και πού συμφωνούμε. Και από την άλλη, συνειδητά, υπάρχει έντονη τάση να καλλιεργηθεί η σύγχυση που αφήνει χώρο να γεννηθούν τα τέρατα, αφού δεν υπάρχει η αντίσταση και ο ορθός λόγος για να ελεγχθεί το φίδι που επωάζεται.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το διακύβευμα των εθνικών εκλογών είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό ευρωεκλογών. Εδώ το ερώτημα είναι σε ποια κατεύθυνση θα προχωρήσει η χώρα την επόμενη μέρα. Θα συνεχίσει στον δρόμο τής αποκατάστασης των αδικιών που προϋπήρχαν της κρίσης, και έγιναν ακόμη εντονότερες την περίοδο της κρίσης, ή θα επανέλθει σε έναν δρόμο που προτεραιότητα για το κράτος θα είναι τα συμφέροντα μιας μικρής -μα ισχυρής- επιχειρηματικής ελίτ; Αντιστοίχως, κρίσιμο εκτιμώ ότι είναι και το δίλημμα σε σχέση με την εμβάθυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών ή την επικράτηση του εθνικισμού, της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού. Αυτά τα δύο ερωτήματα δεν είναι αφηρημένα. Αφορούν τη ζωή, την καθημερινότητα, τα δικαιώματα εκατομμυρίων πολιτών που δεν θέλουν μια παλινόρθωση του παλιού πολιτικού και οικονομικού συστήματος και την ίδια στιγμή ζητούν από τον ΣΥΡΙΖΑ γενναίες, τολμηρές και τεκμηριωμένες πρωτοβουλίες. Και εμείς ήδη από την επομένη των ευρωεκλογών με αυτούς συνομιλούμε, αυτούς ακούμε, αυτούς θεωρούμε πρωταγωνιστές των εξελίξεων. Και η δική τους φωνή στις 7 Ιουλίου είναι αυτή που εγγυάται ότι και αυτή -ούτε η πρώτη, ούτε η τελευταία- δύσκολη αναμέτρηση μπορεί να είναι νικηφόρα.

Επεσήμανε ότι «εμείς δεν θα ανταλλάξουμε τη μείωση του πλεονάσματος με σκληρά νεοφιλελεύθερα μέτρα». Έφερε δε ως παράδειγμα ότι με την αναλογία 1:1 για το Δημόσιο (μια πρόσληψη για κάθε μια αποχώρηση) εφέτος θα υπάρξουν 19.000 προσλήψεις. Ενώ με την αναλογία 1:5 που ενστερνίζεται η ΝΔ, είπε, οι προσλήψεις περιορίζονται σε 1.500 άτομα και έχει ήδη ανακοινωθεί από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι εξ αυτών οι 1.200 θα είναι αστυνομικοί και απομένουν μόνον 300 θέσεις για υγεία, παιδεία κ.ά. Σύμφωνα με τον υπουργό, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι ισορροπημένο και ενισχύει τα μεσαία στρώματα.

Οι κεντρικοί άξονες του προγράμματός μας έχουν ως εξής: νέες θέσεις εργασίας με αυξημένους μισθούς, δικαιότερη φορολογία και αποτελεσματικότερο κράτος, ανάπτυξη για όλους και ασφάλεια για την κοινωνία. Οι άξονες αυτοί εξειδικεύονται σε πολύ συγκεκριμένη στοχοθεσία για τη μείωση της ανεργίας, σε συγκεκριμένα μέτρα για την ενίσχυση της πλήρους εργασίας και την αύξηση των μισθών, σε στοχευμένες φοροελαφρύνσεις για τα μεσαία εισοδήματα, και σε ενίσχυση των δαπανών και των δομών του κοινωνικού κράτους με τρόπο ώστε να καλύπτουν πλήρως και τα μεσαία στρώματα. Ήδη έχουμε κάνει σημαντικά βήματα σε αυτές τις κατευθύνσεις. Σας θυμίζω ότι μέσα σε μια τετραετία μειώσαμε την ανεργία κατά 8 μονάδες και δημιουργήσαμε περισσότερες από 380.000 θέσεις εργασίας, αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό και καταργήσαμε τον υποκατώτατο, επαναφέραμε τις συλλογικές συμβάσεις στη χώρα, ξεκινήσαμε τις πρώτες -μετά από μια δεκαετία- αυξήσεις στις συντάξεις, θεσπίσαμε και χορηγήσαμε το στεγαστικό επίδομα, εφαρμόσαμε μια συνολική πολιτική για τη στήριξη του παιδιού (δωρεάν βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολικά γεύματα), προχωρήσαμε στον εξορθολογισμό και την αύξηση των οικογενειακών επιδομάτων, στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, στη μείωση του ΕΝΦΙΑ και του ΦΠΑ σε τρόφιμα, εστίαση και ενέργεια, στη σταδιακή μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Τα πεπραγμένα της κυβέρνησής μας αποτελούν και το μεγαλύτερο εχέγγυο αξιοπιστίας του προγράμματός μας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ απαντάει με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη, ελάφρυνση των βαρών για τα μεσοστρώματα, νέες θέσεις εργασίας με αυξημένο μισθό και ουσιαστικά δικαιώματα και ισχυρό κοινωνικό κράτος. Πολιτικές δηλαδή που ήδη γίνονται πράξη και έχουν αρχίσει να φέρνουν αποτελέσματα. Αυτό το σχέδιο θα παρουσιάσουμε στους πολίτες και θα το αντιπαραβάλουμε με εκείνο της ΝΔ, το φανερό και το κρυφό. Γιατί μπορεί η αξιωματική αντιπολίτευση να υπόσχεται γενναίες φοροελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη -αν και στην πραγματικότητα αυτές αφορούν κυρίως τα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα- χωρίς όμως να μας λέει ξεκάθαρα το πώς θα τις χρηματοδοτήσει. Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές, ή και κρίνοντας από αυτά που τους ξεφεύγουν, είναι σαφές ότι το κρυφό κομμάτι του προγράμματός τους είναι οι δραστικές περικοπές στο κοινωνικό κράτος και η αύξηση της φορολογίας των πιο αδύναμων στρωμάτων. Χωρίς να ισχυριζόμαστε ότι έχουμε καταφέρει να αντιστρέψουμε πλήρως τις συνέπειες των μνημονιακών πολιτικών, θα θυμίσουμε επίσης όλα όσα πετύχαμε τα τελευταία χρόνια: την ανάταξη της οικονομίας, τη δημοσιονομική εξυγίανση και την έξοδο από τα μνημόνια που μας επιτρέπουν σήμερα να σχεδιάζουμε το μέλλον με πολύ καλύτερους όρους από ό,τι το 2015, όταν, με αποκλειστική ευθύνη των κυβερνήσεων ΝΔ - ΠΑΣΟΚ,η χώρα ήταν χρεοκοπημένη, με τα ταμεία άδεια και την κοινωνία σε ανθρωπιστική κρίση. Για όλα αυτά λοιπόν θα μιλήσουμε τις επόμενες βδομάδες και παρότι θα είναι μια δύσκολη μάχη, πιστεύω ότι μπορούμε να την κερδίσουμε γιατί οι πολίτες διαθέτουν και κρίση και μνήμη και δεν θα επιτρέψουν την παλινόρθωση του παλιού πολιτικού συστήματος που μας οδήγησε στη χρεοκοπία.