Συνεντεύξεις

Αυτοί που έχτισαν το πελατειακό κράτος των 200 επιδομάτων από 120 φορείς θέλουν να κόψουν τα επιδόματα για το παιδί, την στέγη, τον ανάπηρο, που ο ΣΥΡΙΖΑ αύξησε ήδη στα 3,2 δισ. ευρώ και αφορούν κυρίως τα μεσαία στρώματα με οικογενειακό εισόδημα ως και 30.000 ευρώ, αυτά θα «δώσει» ο Κ. Μητσοτάκης στους επιχειρηματίες ως φοροαπαλλαγή.

Τα πράγματα είναι πιο δύσκολα τώρα για την ΝΔ γιατί «τώρα δεν είναι σαφές ούτε ότι θα μειώσουν τους φόρους», όπως είπε, τονίζοντας ότι «φοβόμαστε ότι η στρατηγική μείωση των φόρων, όπως στις ΗΠΑ του Τραμπ, θα είναι φοροελαφρύνσεις για τους λίγους και συνέχιση της λιτότητας για τους πολλούς». «Δεν είναι και προσεκτικοί», σημείωσε ο ίδιος, στην ΝΔ «ανακοίνωσαν ότι σχεδιάζουν μέχρι το 2023 θα φτάσουν τον κατώτατο μισθό στα 730 ευρώ και συγχρόνως ότι θα αυξάνεται διπλάσια του ρυθμού ανάπτυξης, δηλαδή με ανάπτυξη 2% η αύξηση θα είναι 4%. Αν είναι να φτάσουν τα 730 ευρώ το 2023, σημαίνει ότι υπολογίζουν ανάπτυξη 2%, έτσι βγαίνουν οι αριθμοί… Από την μία λένε ότι θα φέρουν ανάπτυξη, από την άλλη ότι θα είναι 2% τον χρόνο. Αλλιώς δεν θα ήταν πολύ μεγαλύτερη η αύξηση του κατώτατου μισθού … Η ανάπτυξη έχει γυρίσει έτσι κι αλλιώς, έχουμε 2%, οι άμεσες ξένες επενδύσεις έχουν διπλασιαστεί στην δική μας περίοδο. Αυτό γίνεται με σχέδιο, με τα ΕΣΠΑ να μην πηγαίνουν μόνο σε μεγάλα έργα αλλά σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με τις μικροπιστώσεις σε επιχειρήσεις που δεν μπορούν να δανείσουν οι συστημικές τράπεζες, με την Αναπτυξιακή Τράπεζα. Γίνεται με πολλές παρεμβάσεις… και γίνεται με διαφάνεια πια και στα ΕΣΠΑ και σε άλλα επενδυτικά εργαλεία».

Είμαι πολύ περήφανη για τα δικαιωματικά νομοσχέδια» που πέρασαν επί ΣΥΡΙΖΑ, όπως τόνισε, όπως: για την ιθαγένεια και την ενσωμάτωση ανθρώπων που βρίσκονται επί χρόνια στην χώρα, που «παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, μιλούν ελληνικά, ήταν μέχρι πρότινος "ανύπαρκτα"» (...) για τις γυναίκες με την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, που αφορά την ενδοοικογενειακή βία και είχε ενώ υπογραφεί από την Ελλάδα από το 2011, δεν είχε κυρωθεί από το ελληνικό κράτος μέχρι να έρθει στην κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, έχει δρομολογηθεί ειδική διεύθυνση στην ΕΛΑΣ για τις κακοποιημένες γυναίκες, στελεχωμένη κυρίως (αλλά όχι μόνο) από γυναίκες (...) για τον ξεκάθαρο νομικό ορισμό του βιασμού ώστε να γίνεται σαφές ότι η μη συναίνεση είναι επαρκής παράγοντας (...) για το Σύμφωνο Συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια που αφορά την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, όπως και για την νομική αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, μιας και μιλάμε για νέους ανθρώπους, να πούμε ότι μια χώρα που θέλει να κρατήσει τους νέους της δεν μπορεί να θεσπίζει μέτρα σαν την ρατσιστική διάκριση που έφερε ο υποκατώτατος μισθός για τους νέους κάτω των 25 ετών. Αυτό ως ελάχιστο σχόλιο στα πεπραγμένα του πολιτικού μας αντιπάλου. Να σας δώσω τώρα κάποια δεδομένα από τα όσα κάναμε εμείς στα εργασιακά: Από το 2015 δημιουργήθηκαν πάνω από 400.000 νέες θέσεις εργασίας, μειώθηκε η ανεργία στο 18%, αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός, καταργήθηκε ο υποκατώτατος και επανήλθαν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, μειώθηκε σημαντικά η αδήλωτη εργασία, θεσπίστηκαν κανόνες για την τήρηση των ωραρίων και την πληρωμή των υπερωριών που σε γενικές γραμμές τηρούνται. Αυτά δεν είναι αφηρημένα μέτρα. Αλλάζουν τη ζωή των νέων ανθρώπων. Θα σας πω ένα παράδειγμα από έναν κλάδο με σημαντική παρουσία των νέων ηλικιακά εργαζομένων. Στον κλάδο των ξενοδοχείων η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων  σήμανε ότι οι μέσες αποδοχές των εργαζομένων αυξήθηκαν κατά 103 ευρώ. Μας αρκεί; Προφανώς όχι. Ανήκω στη γενιά που γνωρίζει καλά την εργασιακή περιπλάνηση, την επισφάλεια, την αίσθηση ότι η δουλειά είναι “προνόμιο” και όχι δικαίωμα. Και δεν θα είμαι ευχαριστημένη, αν δεν καταφέρουμε να διασφαλίσουμε περισσότερες δουλειές με κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα για όλους και όλες. Αλλά ξέρετε, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είμαι βέβαιη ότι ο στόχος αυτός δεν είναι ανέφικτος. Δεν είναι ανέφικτος, γιατί καταφέραμε -και δεν εννοώ εδώ μόνη της η κυβέρνηση, αλλά η ελληνική κοινωνία- να μετατρέψουμε αυτό που φάνταζε ανέφικτο -την έξοδο από την κρίση- σε εφικτό. Πλέον μπορούμε περισσότερα. 

Ακριβώς πριν από ένα χρόνο βγήκε η απόφαση του Eurogroup για το ελληνικό χρέος που μας έδωσε έναν καθαρό διάδρομο για 15 χρόνια. Το ότι μπορούμε τώρα να κάνουμε μια σοβαρή συζήτηση με την κοινωνία για αντιπαραθετικά αναπτυξιακά σχέδια οφείλεται ακριβώς σε αυτήν την επιτυχία. Το αναπτυξιακό μας σχέδιο αναλύει όλες τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται στη διαδικασία ολοκλήρωσης, σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Αυτή είναι η βασική «άγκυρα» την οποία αξιολογούν θετικά και οι αγορές και οι θεσμοί παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της αντιπολίτευσης και των Μέσων της να το απαξιώσουν. Και είναι η πρώτη φορά που υπάρχει ένα τέτοιο συγκεκριμένο σχέδιο. Το προεκλογικό μας πρόγραμμα, το οποίο παρουσιάσαμε στο Μέγαρο Μουσικής, από τη μια εξειδικεύει πλευρές του αναπτυξιακού προγράμματος, και από την άλλη το τοποθετεί μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικών προτεραιοτήτων. Το πρόβλημα πιστεύω ότι δεν είναι τόσο το περιεχόμενο του προγράμματός μας, αλλά το ό,τι δεν είχαμε τον καιρό να αναδείξουμε σε διάφορους τομείς τι παραλάβαμε, τι καταφέραμε και τι υλοποιούμε, τι προτείνουμε αλλά και τι οφείλουμε να αποτρέψουμε. Κατανοώ πλήρως γιατί η ΝΔ θέλει να αποφύγει την προγραμματική αντιπαράθεση, αλλά όταν φτάνει ο πρόεδρος της ΝΔ να αρνείται ακόμα και ένα ντιμπέιτ με τον πρωθυπουργό για αυτά τα θέματα, νομίζω ότι χτυπάει καμπανάκι στους πολίτες για την προγραμματική γύμνια και τις προθέσεις των αντιπάλων μας.

Προφανώς ο καθένας μπορεί να βοηθήσει, αλλάζοντας κάποιες συμπεριφορές. Να μη χρησιμοποιούμε πλαστικό, να επαναχρησιμοποιούμε πράγματα, ή να χρησιμοποιούμε τα ΜΜΜ όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτά είναι καλά. Περισσότερη σημασία έχει όμως να είμαστε σωστοί πολίτες και να ξέρουμε τι ψηφίζουμε και τι ζητάμε από τις κυβερνήσεις.

Κατ΄ αρχάς να υπογραμμίσω αυτό που είπατε: μια χώρα που βρίσκεται σήμερα σε τροχιά εξόδου από την κρίση, μια χώρα πλέον χωρίς μνημονιακή επιτήρηση. Αυτή η έξοδος από τα μνημόνια - που έγινε με πολύ βαρύ κόστος αλλά εν τέλει με την κοινωνία όρθια - δεν ήταν κάτι αυτονόητο όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, με άδεια ταμεία, με μέρος της κοινωνίας σε ανθρωπιστική κρίση, με τους ξένους δανειστές να εκβιάζουν και να απειλούν. Ας θυμηθούμε ότι η ηγεσία της ΝΔ αλλά και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, επιχειρηματικά και μιντιακά συμφέροντα, υπήρξαν κατ΄ εξακολούθηση αρωγοί στις απαιτήσεις ξένων αξιωματούχων και κυβερνήσεων για επιπλέον μέτρα λιτότητας και ουδέποτε σύμμαχοι σε μια ενιαία στάση αντίστασης στις εξωφρενικές απαιτήσεις. Όλα αυτά αποτελούσαν την πραγματικότητα μέχρι πριν λίγους μήνες και χρειάστηκαν πολύ σκληρές διαπραγματεύσεις, σκληρές οικονομικές προσπάθειες, μείωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, για να βγούμε στο πρώτο ξέφωτο. Δεν μπορούμε να τα ξεχνάμε όλα αυτά: ποιοι φταίνε για τη θέση που είχαμε βρεθεί, πόσο δοκιμαστήκαμε και ποιοι έδωσαν τις μάχες. Πάμε στο σήμερα: έχουμε διευθετήσει το δημόσιο χρέος δημιουργώντας για τα επόμενα 15 χρόνια έναν καθαρό διάδρομο ώστε να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε μια ισχυρή και βιώσιμη παραγωγική βάση. Σε αυτό τα πλαίσιο και έχοντας δει τα δημοσιονομικά δεδομένα, εφαρμόσαμε - στο πλαίσιο του εφικτού - μέτρα ανακούφισης των πληγέντων από τα χρόνια των μνημονίων. Μειώσαμε τον ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά για το 2019 (30% για τις χαμηλές και μεσαίες περιουσίες), προβήκαμε σε ρύθμιση 120 δόσεων για χρέη στην εφορία, διαγράφοντας μεγάλο μέρος των προσαυξήσεων των οφειλών, μειώσαμε τον ΦΠΑ στην εστίαση και στα τρόφιμα στο 13%, μειώσαμε τον ΦΠΑ στην ενέργεια, καταργήσαμε την αυτοτελή φορολόγηση ελεύθερων επαγγελματιών και τους εντάξαμε στην κλίμακα των μισθωτών (συντελεστής 1ου κλιμακίου: 22%), προβήκαμε σε σταδιακή μείωση του φόρου επιχειρήσεων από 29% σε 25%, αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό κατά 11% και για τους νέους κατά 27%, ψηφίσαμε την μη μείωση του αφορολόγητου, δεν εφαρμόσαμε τον κόφτη στις συντάξεις, υπάρχει μια σειρά ακόμα από νομοθετήσεις και αποφάσεις.

«Για εμάς είναι κρίσιμη και η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και η ύπαρξη κανόνων. Όταν μιλάμε για ποιοτικές θέσεις εργασίας, μιλάμε για θέσεις εργασίας με ασφάλεια, με κανόνες, με δικαιώματα, με ωράριο. Αλλιώς δεν μπορεί να είναι ποιοτική, ακόμη και μια καλά αμειβόμενη, θέση εργασίας», (...) με τις αλλαγές στη νομοθεσία και την επιθεώρηση εργασίας, μόνο το τελευταίο 8μηνο έχουν αυξηθεί οι δηλωμένες υπερωρίες κατά 170%, δηλώθηκαν δηλαδή σχεδόν 6 εκατομμύρια ώρες υπερεργασίας και άρα πληρώθηκαν. «Είναι ώρες, που πριν ψηφιστούν οι σχετικές διατάξεις, δεν δηλωνόντουσαν καν. Είναι το ελεγκτικό έργο που έφερε τέτοιο αποτέλεσμα, που σημαίνει και καλύτερους μισθούς και ποιοτικότερες θέσεις εργασίας, και καλύτερη ζωή» (...) «Δεν πιστεύω επίσης ότι επί των ημερών μιας κυβέρνησης της ΝΔ, θα ακούγαμε ποτέ είδηση για πρόστιμο σε μια μεγάλη τράπεζα, ύψους 1,6 εκ. ευρώ, για παραβίαση των εργασιακών κανόνων».

Χάρη στα ιντερνετικά μέσα, υπάρχουν πολλές ομάδες εικαστικές, χορευτικές, μουσικές, κινηματογραφικές που λειτουργούν με διάθεση να υπάρξουν και να συνομολογήσουν πράγματα. Και ενώ υπάρχει μεγάλη δραστηριότητα, ταυτόχρονα αυτά τα σχήματα δεν έχουν καταφέρει να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, ώστε να παράξουν μια κουλτούρα. Ολα ολοκληρώνονται σαν μικρές ιδιωτικές υποθέσεις, δεν κατορθώνουν να υπερβούν την ατομικότητά τους και να ενωθούν για να δημιουργήσουν ένα κυρίαρχο πολιτιστικό πεδίο. Και γιατί συμβαίνει; Υπάρχει κάτι χαρακτηριστικό που αφορά την κοινωνία συνολικά. Εχουν χαθεί οι κοινοί κώδικες. Ο διάλογος δεν είναι δυνατόν να συντελεστεί, γιατί δεν καταλαβαίνουμε τι λέει ο ένας και τι εννοεί ο άλλος. Μια χρόνια έλλειψη κουλτούρας και παιδείας οδήγησε σε μια τεράστια σύγχυση, η οποία επιτείνεται στον βαθμό που κάποιοι την καλλιεργούν ακόμα περισσότερο. Και εδώ ανοίγω μια παρένθεση, για να πω ότι ποτέ άλλοτε στην Ελλάδα δεν είχαμε χειρότερη αντιπολίτευση. Με την ευρεία έννοια, όχι στενά πολιτικά. Ο αντιπολιτευτικός λόγος έχει φτάσει στα χειρότερα σημεία της ευτέλειας. Εχει χαθεί το επιχείρημα αλλά και -το σημαντικότερο όλων- ο ορθός λόγος. Υπάρχει ανικανότητα να οριστεί η αλήθεια ως κοινός τόπος αφετηρίας για να δούμε πού διαφωνούμε και πού συμφωνούμε. Και από την άλλη, συνειδητά, υπάρχει έντονη τάση να καλλιεργηθεί η σύγχυση που αφήνει χώρο να γεννηθούν τα τέρατα, αφού δεν υπάρχει η αντίσταση και ο ορθός λόγος για να ελεγχθεί το φίδι που επωάζεται.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το διακύβευμα των εθνικών εκλογών είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό ευρωεκλογών. Εδώ το ερώτημα είναι σε ποια κατεύθυνση θα προχωρήσει η χώρα την επόμενη μέρα. Θα συνεχίσει στον δρόμο τής αποκατάστασης των αδικιών που προϋπήρχαν της κρίσης, και έγιναν ακόμη εντονότερες την περίοδο της κρίσης, ή θα επανέλθει σε έναν δρόμο που προτεραιότητα για το κράτος θα είναι τα συμφέροντα μιας μικρής -μα ισχυρής- επιχειρηματικής ελίτ; Αντιστοίχως, κρίσιμο εκτιμώ ότι είναι και το δίλημμα σε σχέση με την εμβάθυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών ή την επικράτηση του εθνικισμού, της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού. Αυτά τα δύο ερωτήματα δεν είναι αφηρημένα. Αφορούν τη ζωή, την καθημερινότητα, τα δικαιώματα εκατομμυρίων πολιτών που δεν θέλουν μια παλινόρθωση του παλιού πολιτικού και οικονομικού συστήματος και την ίδια στιγμή ζητούν από τον ΣΥΡΙΖΑ γενναίες, τολμηρές και τεκμηριωμένες πρωτοβουλίες. Και εμείς ήδη από την επομένη των ευρωεκλογών με αυτούς συνομιλούμε, αυτούς ακούμε, αυτούς θεωρούμε πρωταγωνιστές των εξελίξεων. Και η δική τους φωνή στις 7 Ιουλίου είναι αυτή που εγγυάται ότι και αυτή -ούτε η πρώτη, ούτε η τελευταία- δύσκολη αναμέτρηση μπορεί να είναι νικηφόρα.