Macro

Η ΔΕΗ αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή διλήμματα στρατηγικού χαρακτήρα. Συσσωρευμένα προβλήματα και στρεβλώσεις δεκαετιών, αλλαγές στη δομή και στη λειτουργία, που θα έπρεπε να έχουν προχωρήσει εδώ και δεκαετίες. Η στροφή προς τις ΑΠΕ δεν προχώρησε γρήγορα, ενώ τα προβλήματα εντός της κρίσης διογκώθηκαν. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως πρέπει να χρηματοδοτήσουν οι πολίτες την όποια διάσωση, προκειμένου να είναι κερδοφόρα για τον όποιο επενδυτή. Η απαξίωση δημιουργεί κοινωνικούς αυτοματισμούς και εν τέλει έλλειψη εμπιστοσύνης για τη δυνατότητα ύπαρξης μίας δυναμικής, σύγχρονης, πράσινης ΔΕΗ, υπό δημόσιο όμως έλεγχο, που θα εμπνέει εμπιστοσύνη στην κοινωνία. Όπως και τα δίκτυα. Είναι κομβικής σημασίας τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας να παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο (βλέπε Γαλλία, Ολλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, κ.ά.). Όμως, αυτή η διεκδίκηση θα πρέπει να πηγαίνει χέρι-χέρι με μία νέα νοοτροπία για τις δημόσιες επιχειρήσεις, που θα προσφέρουν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υπηρεσιών προς τους πολίτες, απαλλαγμένες από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και διοικητικό φόρτο, υποστήριξη των ΑΠΕ, πρόσληψη νέου και εξειδικευμένου προσωπικού με καλούς μισθούς, δημιουργία και ανάπτυξη κρίσιμων υποδομών όχι μόνο εκεί που συμφέρει (π.χ. αστικά κέντρα), αλλά σε όλη τη χώρα. Μία νέα, λοιπόν, ριζοσπαστική πρόταση απαιτείται για τη λειτουργία των δημόσιων επιχειρήσεων στο νέο περιβάλλον. Μία νέα συμφωνία που θα μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητα και την ωφέλεια των δημόσιων εταιριών για τους πολλούς.

Xρειάζεται να γίνει ριζική αναθεώρηση του άρθρου 86 του Συντάγματος, ώστε και οι πολιτικοί να ελέγχονται και να δικάζονται όπως όλοι οι κοινοί θνητοί: από το φυσικό δικαστή τους. Όχι επειδή οι δικαστές έχουν το αλάθητο ή επειδή η δικαστική εξουσία είναι κατά μεταφυσικό και υπερβατικό τρόπο ανεξάρτητη από οτιδήποτε και οποιονδήποτε, αλλά επειδή αυτό υποδεικνύει η τυπική αρχή της ισότητας απέναντι στο νόμο. Αυτή τη στιγμή, βέβαια, εκείνο που πρωτεύει είναι να αναδειχθεί ότι, με τη (μισή) παραπομπή σε προανακριτική, η κυβερνητική πλειοψηφία επιχειρεί μια κοινή πολιτική εκμετάλλευση με στοιχεία αντεκδίκησης. Υπηρετώντας αυτόν το βραχυπρόθεσμο στόχο δεν γίνεται να ξεχνάμε όσα χρήσιμα για μια πιο βαθειά εξέταση των πραγμάτων έχουμε αποκομίσει από την πρόσφατη και παλαιότερη πείρα μας. Γι΄ αυτό δεν πρέπει να χάνουμε από το οπτικό πεδίο μας τα πρωτεύοντα και σημαντικά. Αυτά που οι ίδιες οι λαϊκές τάξεις υποδεικνύουν ως πρωτεύοντα και σημαντικά. Γιατί σ΄ αυτά θα κριθεί η μάχη και της αντίστασης στις αντεργατικές επιθέσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη, και της διεκδίκησης μιας δημοκρατικής ριζοσπαστικής προοπτικής τόσο για το άμεσο μέλλον, όσο και για το (όχι και τόσο) απώτερο.

Η οικολογία άλλωστε μπορεί να θέσει τα βασικά προτάγματα της Αριστεράς εξίσου αν όχι περισσότερο περιεκτικά από τη σκέτη ταξική οπτική. Ο κοινωνικός - δημόσιος χαρακτήρας έναντι του ιδιωτικού, η υπεροχή του συλλογικού οφέλους έναντι του ατομικού κέρδους και της εμπορευματοποίησης είναι διαζεύξεις φύσει αριστερές που μέσα από την οικολογική οπτική γίνονται πιο επίκαιρες και κρουστικές. Ο καπιταλισμός επαγγέλλεται και προϋποθέτει την αέναη ανάπτυξη, κάτι που πλέον γνωρίζουμε ότι απλώς δεν οδηγεί παρά στον όλεθρο. Αυτό παλαιότερα δεν είχε συνειδητοποιηθεί. Έννοιες όπως το πεπερασμένο των φυσικών πόρων, η παγκοσμιότητά τους, η ανθρωπογενής καταστροφή, η λεηλασία περιοχών του πλανήτη -κυρίως των πιο φτωχών-, η κλιματική κρίση, δεν είχαν γίνει ποτέ στο παρελθόν τόσο οικουμενικά αντιληπτές και αποδεκτές, ούτε είχε οργανωθεί γύρω τους μια τόσο σκληρή και σχηματοποιημένη πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση όσο σήμερα. Είναι χαρακτηριστική η άρνηση της παγκόσμιας Δεξιάς, από Τραμπ και Μπολσονάρου μέχρι τη Δεξιά και την Ακροδεξιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να αναγνωρίσουν ως μείζον ζήτημα την καταστροφή του Αμαζονίου. Για να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ πιο οικολογικό κόμμα, θα πρέπει να γίνει πιο αριστερό και ριζοσπαστικό. Η πολιτική οικολογία δεν είναι «κεντροαριστερό» πράγμα, δεν είναι Ατενίστας, δεν είναι χαζοχαρούμενη υπόθεση. Αυτό σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να αποστεί από κάποιες από τις κυβερνητικές επιλογές του, όπως, για παράδειγμα, η πολιτική για τους υδρογονάνθρακες και να ξεφύγει από την αναπτυξολαγνεία που κυριάρχησε -κατανοητό το πώς- στα χρόνια της ύφεσης και των Μνημονίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ στα θέματα αυτά υπήρξε κόμμα πρωτοπόρο και μπορεί και πρέπει να ξαναγίνει.

Ιδιαίτερα θα ήθελα να επισημάνω δυο μεγάλα κενά στην πολιτική μας. Το πρώτο έχει να κάνει με τις γυναίκες. Η εμπειρία των τελευταίων χρόνων σε όλο τον δυτικό κόσμο λέει ότι οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη αντισυστημικότητα από τους άνδρες. Ακριβώς γιατί έχουν πιο άμεσες προσλαμβάνουσες για τις συνέπειες των κυρίαρχων πολιτικών, στους χώρους δουλειάς, στο σπίτι, στις γειτονιές. Οι ανισότητες - οικονομικές, περιφερειακές, πρόσβασης σε κοινωνικά αγαθά και αλλά πολλά - εξηγούν αυτή την αντισυστημικότητα που στρέφεται και δεξιά και αριστερά. Αλλά, αν δεν ασχοληθούμε πιο σοβαρά με το θέμα, πως θα στραφούν προς την Αριστερά; Το δεύτερο έχει να κάνει με τον πολιτισμό. Όσοι και όσες από εμάς έχουν περάσει από τον Γκράμσι, έστω και περαστικά, καταλαβαίνουμε τη σημασία του πολιτισμού για την ηγεμονία. Όχι περιστασιακά, όχι για να «πιάσουμε» τον κόσμο της τέχνης και του πολιτισμού, αλλά ως συστατικό στοιχείο της κατανόησης της πραγματικότητας και της δημιουργίας ενός άλλου μπλοκ κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Ιδιαίτερα δε σε σχέση με τη νεολαία, υπάρχουν σημαντικές πολιτιστικές δραστηριότητες που δεν τις κατανοούμε, και συχνά δίνουμε την εντύπωση ότι δεν μας ενδιαφέρει να τις κατανοήσουμε. Ο πολιτισμός επηρεάζει το πως σκέφτονται οι άνθρωποι τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους με τους άλλους. Χωρίς άποψη για αυτό το πολιτισμικό φίλτρο κατανόησης των ανθρώπων, ηγεμονία απλώς δεν χτίζεις. Οι αντικειμενικές συνθήκες για το χτίσιμο μιας νέας ηγεμονίας υπάρχουν. Στο χέρι μας είναι να δημιουργήσουμε και τις υποκειμενικές. Η διαδικασία της διεύρυνσης του κόμματος αποτελεί μια θαυμάσια πρώτη ευκαιρία γι αυτό το εγχείρημα. Ιδιαίτερα αν αυτή συνδυαστεί και με δουλειά μυρμηγκιού.

Η απομονωτική πολιτική έχει καταστεί πολιτικό έθος για το ΚΙΝΑΛ, είναι ο τρόπος με τον οποίο πορεύεται. Η πρόεδρός τους, για παράδειγμα, κ. Φώφη Γεννηματά στην εισαγωγική της ομιλία στη συνεδρίαση της Κ.Ο. του Κινήματος Αλλαγής είπε ότι «ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ μας επιτίθενται, μας στοχοποιούν, νομίζουν ότι μπορούν να ανακόψουν την πορεία μας. […]Δεν θα τα καταφέρουν». Και πρόσθεσε: «είναι προφανές ότι αυτή ακριβώς η αταλάντευτη απόφαση μας είναι πού ενοχλεί. Αν αλλάζαμε γραμμή, αν κλείναμε το μάτι ότι είμαστε διαθέσιμοι και διατεθειμένοι να γίνουμε βολικά συμπληρώματα, τότε θα γινόμασταν αμέσως τα χαϊδεμένα παιδιά των συστημάτων που τώρα μας πολεμούν λυσσαλέα. Το ερώτημα είναι το κάνουμε; Η απάντησή μου, η απάντησή μας, οι συλλογικές μας αποφάσεις, η επιθυμία του δικού μας κόσμου, είναι όχι».

Εντάξει, αποκαλύφθηκε η συνωμοσία των μαδούρων με τη Novartis. Απλό είναι. Πρώτα απ’ όλα, στήνεις ένα Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών στις ΗΠΑ που να το ελέγχεις πλήρως. Μετά βάζεις μερικούς δικούς σου από τα κεντρικά της μητρικής Novartis στην Ελβετία να πάνε εκεί και να καταθέσουν ότι στην Ελλάδα λαδώνανε το σύμπαν. Και ότι έχουνε χώσει σε πολιτικούς 40 μύρια, διότι ήταν πολλά τα κέρδη και ήταν αδύνατον να τα φάνε όλα. Μετά λες στο FBI να σου φέρει τα πορίσματα και ξεκινάς έρευνα, την Ελλάδα. Με εισαγγελείς από τη δικαστική πτέρυγα του Ρουβίκωνα. Βρίσκεις τρεις δικούς σου από την Ο.Μ. Κολωνού, που δεν έχουν άλλη δουλειά να κάνουν. και τους φυτεύεις ως προστατευόμενους μάρτυρες. Αποφεύγοντας ονόματα που δημιουργούν συνειρμούς, όπως Λαυρέντης Μπέριας, Μάρτυς Στημένος, Σκεύη Ωρία, Συριζάρας Ολές, Τσίπρας Κεξεροψωμής κ.λπ. Ή και ονόματα που προκαλούν σκωπτική διάθεση και υπονομεύουν επικοινωνιακά τη σοβαρότητα του εγχειρήματος. Όπως Καμήλος Παρδάλης, Ναβουχοδονόσωρ Μπισμπικούκης, Μάχη Τουβατερλού και τέτοια. Μετά παίρνεις διάφορες τυχαίες υπουργικές αποφάσεις, που προκάλεσαν 3 δισ. ζημιά στο Δημόσιο προς όφελος της Novartis, και ψάχνεις ντε και καλά να βρεις ιδιοτελή κίνητρα. Λες και ο υπουργός δεν μπορούσε να τα υπογράψει αυτά από καθαρή βλακεία. Ή από βαρεμάρα. Ή γιατί αποτελούσε πάγια πρακτική να μας παίρνουν οι φαρμακευτικές τα σώβρακα, όπως ισχυρίζονται τώρα οι εμπλεκόμενοι. Αξιοποιείς και μερικά βίντεο με τους μετόχους της Novartis Hellas να παίζουνε μακριά γαϊδούρα στην αίθουσα συνεδριάσεων και να μπουγελώνονται με σαμπάνια ανεμίζοντας μια υπουργική απόφαση, ώστε να δημιουργήσεις εντυπώσεις. Βάζεις και τον προστατευόμενο μάρτυρα Σουσκάβο Τολάκο να καταθέσει ότι γέμιζε βαλίτσες με διακοσάευρα και τα έστελνε σε συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα και η σκευωρία είναι έτοιμη. Εντάξει, ήταν λίγο κέντημα η δουλειά, αλλά είναι πολύ επιδέξιος σε αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ, το έχει αποδείξει άλλωστε. Εκεί που πήγε να στραβώσει το πράγμα ήταν στους προστατευόμενους μάρτυρες, γιατί οι “53” απαιτούσαν να εκπροσωπούνται όλες οι τάσεις. Δυστυχώς η σκευωρία ξεσκεπάστηκε όταν ένας εισαγγελέας κατέθεσε ότι κάποιος του είπε ότι κάποιος άλλος του είπε ότι κάποιος τρίτος του είπε ότι έπρεπε πάση θυσία να βρεθούν στοιχεία γι’ αυτά που κατέθεσαν οι μάρτυρες. Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει συνήθως για τις εισαγγελικές έρευνες, όπου γενικά είναι αδιάφορο αν θα βρεθούν στοιχεία γι’ αυτά που καταθέτουν οι μάρτυρες. Κατόπιν αυτού, ο Σαμαράς πήγε στον εισαγγελέα και είπε ότι ο κάποιος τρίτος είναι ο Τσίπρας και ο κάποιος άλλος είναι ο Παπαγγελόπουλος και ξεσκέπασε τη σκευωρία.

Δεν είναι αποκλειστικό γνώρισμα των Ασιατών και των Αφρικανών η δολιότητα, όπως κηρύσσει η ψευδαίσθησή μας περί γονιδιακής φυλετικής ανωτερότητάς μας. Μπορεί να καυχιόμαστε ότι διακονούμε, μόνοι εμείς, τον πολιτισμό της ανοχής, δεν είναι όμως βέβαιο ότι θα συμφωνούσαν μαζί μας οι μετανάστες που εγκαταλείφθηκαν στα σύνορα Ελλάδας - Βουλγαρίας, απογυμνωμένοι από Βούλγαρους της ημετέρας ευρωπαϊκότητας μετέχοντες. Ποιοι ρεζιλεύτηκαν άραγε; Οι μετανάστες ή οι Βούλγαροι; Οι μετανάστες ή οι Δανοί –καθαρότατοι Ευρωπαίοι– που κατακρατούσαν τα κοσμήματα των προσφύγων;

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τη δική του ιστορία. Είναι σάρκα και πνεύμα της Αριστεράς, εκείνης που έχει τις μακρινές, βαθιές ρίζες της στο παλλαϊκό κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Της Αριστεράς που συνειδητοποίησε το αδιέξοδο του Εμφυλίου στο οποίο είχε παγιδευτεί. Και που επέλεξε τον δρόμο του σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία, που εμπλουτίστηκε στην πορεία της με στοιχεία από άλλα συγγενικά ιδεολογικοπολιτικά ρεύματα. Αλλά η παράδοση τής σοσιαλδημοκρατίας τής ήταν και της είναι ξένη, όπως της είναι ξένο και το διάλειμμα της “πράσινης αλλαγής”. Η διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ, η συμπόρευσή του με την πλατιά δημοκρατική συμμαχία θα προχωρήσει, αλλά δεν είναι δυνατόν να μεταβάλει τον χαρακτήρα του που έχει καθοριστεί από το συνέδριο και το καταστατικό του.