Macro

Μια νέα αβεβαιότητα είναι η αύξηση του πληθωρισμού, δηλαδή η μείωση της αγοραστικής δύναμης, δεδομένου ότι η κυβέρνηση δεν είναι υπέρ της αποκατάστασης της εισοδηματικής απώλειας των κατώτερων και μεσαίων εισοδηματικών στρωμάτων, πχ, με αύξηση του κατώτατου μισθού ή των μισθών, γενικά. Πιθανότητα η μείωση της αγοραστικής δύναμης θα συμβάλλει στην επιβράδυνση της μεγέθυνσης το 2022. Η δεύτερη αβεβαιότητα έρχεται από την Ευρώπη. Τον Μάρτιο του 2022 λήγει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων λόγω πανδημίας, όπου έχει συμπεριληφθεί και η Ελλάδα, αν και δεν έχει την επενδυτική βαθμίδα. Θα πρέπει να περιμένουμε, λοιπόν, να δούμε ποια θα είναι η συνέχεια στη νομισματική πολιτική της ΕΕ. Χωρίς τη βοήθειά της δεν θα είχαμε αυτό το κόστος χρήματος για την Ελλάδα, αυτές τις αποδόσεις για τα ελληνικά ομόλογα. Υπάρχει, πάντα, και η αβεβαιότητα της πανδημίας, αλλά φαίνεται πως η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να μην πάρει μέτρα τύπου γενικού λοκντάουν ή παρεμφερή, αλλά παραμένει παράγοντας αβεβαιότητας. Πηγή αβεβαιότητας είναι και η αύξηση των τιμών της ενέργειας που θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των ειδικών ότι υψηλές τιμές θα κρατήσουν, τουλάχιστον, έως τον Απρίλιο. Αυτό θα συνιστά σημαντικότατη επιβάρυνση και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αλλά και στην αύξηση του δημοσιονομικού κόστους, το οποίο υπολογίζεται, πάνω από 4,5 δισ. ευρώ. Αν σ’ αυτή την απώλεια προσθέσουμε και τον Προϋπολογισμό που προβλέπει, το 2022, ότι πρέπει να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα από τα 10,5 – 11 δισ. στα 2 δισ. πρόκειται για τεράστιες μειώσεις, που θα χρειαστεί να γίνουν. Τέταρτη πηγή αβεβαιότητας προκύπτει από το αν ανακληθούν τα μέτρα στήριξης. Κανένας δεν ξέρει σε ποια θέση θα βρεθούν όλες αυτές οι κοινωνικές κατηγορίες που μέχρι σήμερα βρίσκονται σε προσωρινή αναστολή των υποχρεώσεών τους. Αυτές οι μεταβιβάσεις στήριξαν, σε ένα βαθμό, τη μεγέθυνση του 2021.

Οι παπαγάλοι του Μαξίμου ήδη έχουν αρχίσει να διαδίδουν ότι η σύσταση εξεταστικής επιτροπής έχει στόχο να βγάλει την αξιωματική αντιπολίτευση από τη δύσκολη θέση και γι’ αυτό βάζει στο στόχαστρο τα μίντια και τις δημοσκοπικές εταιρίες. Η αντιπολίτευση δεν πρέπει να πέσει στη λούμπα. Ξέρουμε όλοι πολύ καλά ότι οι δημοσκοπήσεις είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν και σαν μέσο χειραγώγησης. Όμως, πρώτα απ’ όλα είναι χρήσιμο εργαλείο για όποιον τις διαβάζει με μάτια ανοιχτά. Και με την επιφύλαξη ότι δεν παίρνουν απαντήσεις από όλο το φάσμα, γι’ αυτό και συχνά πέφτουν έξω. Όμως στην περίπτωση της συγκεκριμένης εταιρίας, η συναλλαγή με έξοδα του δημοσίου φωνάζει από μακριά. Όπως και να ‘χει, οι μάχες δεν κερδίζονται με τις δημοσκοπήσεις. Δεν αρκούν ο έλεγχος των μίντια ή οι λυκοσυμμαχίες μαζί τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ ειδικά έχει αρκετή εμπειρία από μάχες που δόθηκαν και κερδήθηκαν με θεούς και δαίμονες απέναντί του. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα υποβαθμιστεί η μάχη που δίνεται σ’ αυτό το πεδίο, γιατί είναι μάχη για τη δημοκρατία και θα δοθεί με την καλύτερη δυνατή προετοιμασία. Όχι σαν μάχη εναντίον των ίδιων των εργαλείων, αλλά εναντίον εκείνων που τα χειρίζονται για να μας χειραγωγήσουν . Κυβέρνηση και ΝΔ θα επιμείνουν, γιατί χρειάζονται τη χειραγώγηση πολύ περισσότερο σήμερα που εγκαθίσταται η δυσαρέσκεια στην κοινή γνώμη. Σκοπός δεν είναι μόνο η αποκάλυψη μιας από τις πολλές λαθροχειρίες της κυβέρνησης, είναι η υπεράσπιση του δικαιώματος στην ενημέρωση, που μια δημοκρατική πολιτεία οφείλει να το διασφαλίζει προστατεύοντάς το αποτελεσματικά από τους υπονομευτές του.

Η δίκη του Ζακ είναι η κατεξοχήν δίκη στην οποία θα έπρεπε όλοι να έχουμε αντιληφθεί πολύ καλά πώς συνδέεται η μάχη της ενημέρωσης με τη μάχη για δικαιοσύνη. Πάντα ο θύτης θέλει να στρέψει τη συζήτηση στην πλευρά του θύματος. Όμως εδώ αυτό δεν το κάνει μόνο η υπεράσπιση, το έκανε σύσσωμη η συστημική ενημέρωση, που μας τάιζε τις θεωρίες της αστυνομίας σαν να ήταν δημοσιογραφία. Σε ένα επίμετρο στον Γιόζεφ Ροτ η Ναντίν Γκόρντιμερ έγραφε: «Το μόνο όπλο που έχουμε “εμείς που μας απειλούν και μας τρομοκρατούν” (όπως έγραφε ο Ροτ το 1933) το μόνο όπλο μας, το μόνο στήριγμά μας για να μην παραιτηθούμε και παραδοθούμε, είναι ακόμα να απειλούμε και να τρομοκρατούμε και εμείς από τη μεριά μας». Δεν θα κλωτσήσουμε ποτέ έναν άνθρωπο μέχρι θανάτου στο πεζοδρόμιο. Δεν θα γίνουμε ποτέ ίδιοι με αυτούς που δολοφόνησαν τον Ζακ. Θα σκεφτόμαστε τη μητέρα του να αναρωτιέται στο δικαστήριο γιατί τόσο μίσος και να λέει «ρωτήστε τους», όταν θα εμφανιστούν εκεί για να δώσουν εξηγήσεις. Απειλούμε και τρομοκρατούμε μόνο με έναν τρόπο, που είναι να λέμε σε αυτούς τους ανθρώπους ότι εκείνη τη στιγμή μπορεί να πίστεψαν ότι το έγκλημά τους θα περάσει απαρατήρητο, αλλά αυτό δεν θα συμβεί ποτέ. Αυτόν τον φόβο, να τον έχουν. Όλοι τους. Όπως είπε ο αδερφός του, αν ήταν ο ίδιος δεν θα το έκαναν, ενώ για τον Ζακ θεώρησαν ότι δεν πειράζει να μη ζήσει. Βρισκόμαστε λοιπόν εδώ για να πούμε ότι δεν φαντάζονται πόσο πολύ πειράζει. Αυτή η πλευρά της γης, που περιέχει ανθρώπους όμορφους και πολύχρωμους, τρανς, γκέι, πουτάνες και τσούλες, ή απλώς ένα παιδί, το μόνο, που έκανε παρέα το αλβανάκι της τάξης του, στην Ε΄ Δημοτικού, όπως είπε η μητέρα του στο δικαστήριο, ξέρει να αγαπάει και να στηρίζει αυτούς που χάνει. Και θα είναι εδώ μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη.

Όλος ο παρακάτω κατάλογος, παρόλο που δεν έχει κοστολογηθεί κι ούτε και θα μπορούσε να είναι πλήρης, είναι σίγουρα αδύνατον να κοστίζει πάνω από 10 δισ., όσα δηλαδή θα δώσουμε τα επόμενα χρόνια σε εξοπλιστικά προγράμματα, μάλιστα πολλές προτάσεις του δεν προσθέτουν καθόλου δημοσιονομικό κόστος. Είναι σχεδόν βέβαιο πως αν υποστηριχθούν και συμβούν τα περισσότερα απ’ αυτά, θα αλλάξουμε πίστα σαν κοινωνία. Θα περάσουμε από τον φόβο (του πολέμου, των μεταναστών, των Βορειομακεδόνων, της ασφάλειας κ.ο.κ.) που θρέφει τη Δεξιά, στην ελπίδα της νεολαίας που θα καθίσταται οδηγός της. Από τον κατάλογο λείπουν πολλά που αφορούν όλη την κοινωνία, αλλά από κάπου πρέπει να αρχίσουμε: Αύξηση κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ, μείωση του ωραρίου στις 7 ώρες. Επιδότηση ενοικίου για τους νέους κάτω των 32 χρονών, όπως στην Ισπανία, με άνω των 200 ευρώ το μήνα. Πλαφόν στις τιμές των ενοικίων. Δωρεάν όλα τα μεταπτυχιακά όλων των πανεπιστημίων μέσα σε τέσσερα χρόνια. Πραγματικός και διαρκής έλεγχος εργοδοτικών παραβάσεων για τους εκατοντάδες χιλιάδες που δουλεύουν σεζόν (σέρβις, ταμεία, πωλητές λιανικής, καθαριστές, σεκιούριτι, διανομείς). Δουλειές 8ωρες με ρεπό κάθε εβδομάδα κι όχι στύψιμο. Υποχρεωτική εφαρμογή κλαδικών και όχι επιχειρησιακών συμβάσεων στον επισιτισμό και τον τουρισμό και παρακολούθηση της τήρησής τους. Υποχρεωτικές και μισθολογικά συμφέρουσες συμβάσεις για τις εποχικές αγροτικές εργασίες με πραγματικά μεροκάματα, ένσημα, διατροφή, στέγαση για μετανάστες και Έλληνες. Αναγνώριση όλων των εργαζόμενων σε όλες τις πλατφόρμες ως μισθωτών με τα αντίστοιχα δικαιώματα. Ενιαίο εργασιακό και μισθολογικό καθεστώς για τους εργαζόμενους στα σούπερ-μάρκετ, κατάργηση 6ώρων, μισθολογικών διακρίσεων μεταξύ παλιών και νέων, ολιγόμηνων συμβάσεων κ.ο.κ. Βασικό εισόδημα –χωρίς εξαιρέσεις– για όσους δεν εργάζονται, για όσο καιρό δεν εργάζονται. Άνοιγμα και επέκταση του δημόσιου πανεπιστημίου με ελεύθερη πρόσβαση για τους μαθητές και προκήρυξη των χιλιάδων και τόσο απαραίτητων θέσεων ΔΕΠ. Δωρεάν μαθητεία ή μεταλυκειακή επαγγελματική κατάρτιση. Κατάργηση των θρησκευτικών, επαναφορά της Κοινωνιολογίας, δημιουργία μαθήματος φεμινισμού και ΛΟΑΤΚΙ δικαιωμάτων. Εμπράγματα και διαρκή κίνητρα για τη δημιουργία οικογενειών με φοροαπαλλαγές, αυξημένες επιδοτήσεις σε στέγη, ρεύμα, νερό, internet, μετακινήσεις. Καθολικό σύστημα υποστήριξης του παιδιού από τη στιγμή γέννησης μέχρι την ενηλικίωσή του. Ολοήμερο σχολείο από το προνήπιο έως το λύκειο, με δωρεάν σίτιση, πολιτισμό, αθλητισμό, ξένες γλώσσες. Πολιτικός γάμος και τεκνοθεσία για όσα ομόφυλα ζευγάρια το επιθυμούν. Ελεύθερη χρήση της ευφορικής κάνναβης. Ενισχύσεις σε χρήματα, πόρους, χώρο κ.ο.κ. των εκατοντάδων ερασιτεχνικών ή επαγγελματικών πολιτισμικών ομάδων, χωρίς ατέλειωτες προϋποθέσεις και απροσπέλαστες γραφειοκρατίες. Κίνητρα για την προαγωγή της νεανικής επιχειρηματικότητας, κυρίως στην κατεύθυνση της συνεργατικότητας. Πλήρης διαχωρισμός εκκλησίας – κράτους. Ανάπτυξη και τεράστια διεύρυνση των ελεύθερων, δημόσιων χώρων πρασίνου και αθλητισμού παντού. Ποιότητα ζωής χωρίς συνεύρεση σε τέτοιους χώρους, χωρίς διασκέδαση σε αυτούς που είναι τόσο τραγικά λίγοι και ποιοτικά υποβαθμισμένοι, δεν μπορεί να υπάρξει.

Δυστυχώς ή ευτυχώς –στην προκειμένη περίπτωση μάλλον δυστυχώς, θα έλεγα–, το οργανωτικό επίπεδο της πολιτικής, ήτοι τα πολιτικά κόμματα και οι συνδικαλιστικές παρατάξεις, αλλά ιδίως τα πρώτα, έχουν τη δική τους αυτοτέλεια έναντι ιδεολογικών θέσεων και ταξικών τοποθετήσεων. Που σημαίνει ότι η εν λόγω ασυνεννοησία δεν προκύπτει από τις ευρύτερες συνθήκες της ταξικής διαμάχης και της ιδεολογικής αντιπαράθεσης Δεξιάς και Αριστεράς, αλλά από κάτι πιο «πεζό» και συγκεκριμένο. Εντός του πλαισίου μιας λίγο-πολύ καθιερωμένης «πολιτικής κουλτούρας», θεωρείται ένδειξη αδυναμίας το να συμφωνείς με τον κομματικό σου αντίπαλο. Η κομματική ένταξη «αυτομάτως», ούτως ειπείν, συνεπάγεται πως έχεις απεμπολήσει τη δυνατότητα και το δικαίωμα να εκφράζεις την άποψή σου για οποιοδήποτε θέμα, αν αυτή συμπίπτει με εκείνην του αντιπάλου. Παράδειγμα από την τρέχουσα επικαιρότητα: η απροθυμία του ΣΥΡΙΖΑ να τοποθετείται ευθέως και χωρίς περιστολές υπέρ της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού σε ειδικές ομάδες πολιτών (όπως υγειονομικοί) –έστω εκφράζοντας αντιρρήσεις ως προς την αυστηρότητα των κυρώσεων. Χειρότερες όμως είναι οι περαιτέρω επιπτώσεις τούτης της κατάστασης. Η κυβέρνηση, στη βιασύνη της, μεταξύ άλλων, να δημιουργήσει την εικόνα της «επιστροφής στην κανονικότητα», επιβάλλει στα εκπαιδευτικά ιδρύματα να επανέλθουν στη διά ζώσης διδασκαλία, χωρίς τήρηση υγειονομικών πρωτοκόλλων που ισχύουν –θεωρητικά τουλάχιστον– παντού (όπως απόσταση 1,5 μέτρου). Οσοι/ες από εμάς τολμάμε να αντισταθούμε σε τούτη την εγκληματική ανευθυνότητα, διατρέχουμε τον κίνδυνο να αντιμετωπιστούμε όπως ο ψεύτης βοσκός: «Αυτά τα λέτε επειδή είστε ΣΥΡΙΖΑ».

Σύμφωνα με τη λογική των δυισμών, υπάρχει αντίθεση μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Ο άνθρωπος, δηλαδή ο άνδρας, είναι έξω και πάνω από τη φύση. Ενώ η γυναίκα ταυτίζεται με αυτήν. Υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στις γυναίκες και τη φύση. Από την άλλη πλευρά, οι ίδιοι μηχανισμοί υποτάσσουν και εκμεταλλεύονται και τις δυο κατηγορίες. Η δωρεάν αναπαραγωγική εργασία των γυναικών κατανέμεται με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιείται η φύση για τη δημιουργία πρόσθετης αξίας, την οποία καρπώνεται η καπιταλιστική πατριαρχία. Οι σοσιαλίστριες οικοφεμινίστριες διεκδικούν μια διαφορετική ιεράρχηση της αναπαραγωγικής εργασίας, γιατί χωρίς την αναπαραγωγή δεν υπάρχει παραγωγή! Στην παγκοσμιοποιημένη νεοφιλελεύθερη οικονομία της αγοράς, η αναπαραγωγική εργασία των γυναικών δεν μετράει. Η γερμανίδα κοινωνιολόγος Κρίστα Βίχτεριχ υποστηρίζει ότι η καπιταλιστική αγορά λειτουργεί μόνο και μόνο επειδή χρησιμοποιεί τη μη αμειβόμενη αναπαραγωγική εργασία των γυναικών. Η ηγεμονική νεοφιλελεύθερη οικονομία εντατικοποιεί τη χρήση ανθρώπινων, κοινωνικών και φυσικών πόρων, παρά την αύξηση της αποδοτικότητας. Μια τέτοια οικονομία είναι μη βιώσιμη, γιατί αγνοεί τα κοινωνικά και τα οικολογικά όρια της ανάπτυξης. Ο σοσιαλιστικός οικοφεμινισμός είναι σε διαρκή διάλογο με τον οικοσοσιαλισμό, τον οποίο προσπαθεί να επηρεάσει, προβάλλοντας την αναπαραγωγή στη θέση της παραγωγής, ως έννοια–κλειδί για έναν κόσμο κοινωνικά δίκαιο και βιώσιμο. Εκκινεί από το αξίωμα ότι η φύση αποτελεί την υλική βάση της ζωής και ότι η τροφή, η ένδυση, η στέγαση και η ενέργεια είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διατήρηση της ζωής. Η φύση δεν είναι ένα παθητικό αντικείμενο που πρέπει να κυριαρχηθεί και να υποταχθεί, αλλά ένα ενεργό υποκείμενο με το οποίο ο άνθρωπος πρέπει να αναπτύξει βιώσιμη σχέση. Ο σοσιαλιστικός οικοφεμινισμός ασκεί κριτική στην καπιταλιστική πατριαρχία και επικεντρώνεται στη διαλεκτική σχέση μεταξύ παραγωγής και αναπαραγωγής και μεταξύ παραγωγής και οικολογίας. Παρέχει μια καλή αφετηρία για την ανάλυση των κοινωνικών και των οικολογικών αλλαγών και για τη δημιουργία κοινωνικών δράσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε ένα βιώσιμο και πιο δίκαιο κόσμο.

Όλα ασφαλώς θα καθοριστούν από το είδος της ατζέντας που θα κυριαρχήσει στην προεκλογική περίοδο – αλλά και από το αν η κεντροδεξιά θα μπορέσει να συσπειρωθεί γύρω από τον υποψήφιο που θα επιλέξει τον Δεκέμβριο. Προς το παρόν, λόγω και του "φαινομένου Ζεμούρ", τα θέματα της εθνικής ταυτότητας και συνοχής κυριαρχούν καθ’ υπερβολήν, συμπαρασύροντας και την κεντροδεξιά. Σε ένα τέτοιο τοπίο ο Μακρόν προτιμά να απευθυνθεί στους θιασώτες του οικονομικού φιλελευθερισμού και να προβάλει ως αποτελεσματικός διαχειριστής. Όμως και επ' αυτού παραμονεύουν παγίδες. Η αγοραστική δύναμη είναι ένα θέμα που ποτέ δεν εκτοπίζεται από τη γαλλική δημόσια συζήτηση. Και οι διεθνείς πληθωριστικές πιέσεις των ημερών, με οδηγό τις τιμές της ενέργειας, δημιουργούν ένα επικίνδυνο προεκλογικό έδαφος. Εξού και την Τρίτη ο Γάλλος πρόεδρος ανακοίνωσε ένα επενδυτικό σχέδιο ύψους 30 δισ. ευρώ υπό τον τίτλο "Γαλλία 2030", για την ενίσχυση της καινοτομίας, της εγχώριας βιομηχανίας και της παραγωγής ενέργειας με βάση μικρότερους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Από την άλλη, το "υγειονομικό πάσο" που καθιερώθηκε το καλοκαίρι για την πρόσβαση σε χώρους διασκέδασης και τις μακρινές μεταφορές, με προοπτική την πιθανή διατήρησή του μέχρι του χρόνου, καταγγέλθηκε από τη Λεπέν και τον Μελανσόν ως "κατάχρηση εξουσίας” και ξεσήκωσε διαδηλώσεις, ιδίως καθώς από τα μέσα του μηνός έπαψε η δωρεάν πραγματοποίηση των τεστ κορονοϊού για τους εργαζόμενους. Ωστόσο, η αύξηση των εμβολιασμών και η μείωση των νέων κρουσμάτων που επέφερε το μέτρο μεσοπρόθεσμα εκτιμάται ότι θα ενισχύσει το προφίλ του Μακρόν.

«Τι όνειρο ήταν χθες και σήμερα! -Χθες στο πεδίον του Άρεως με την Εθνική Νεολαία. Το έργον μου! Εργον που ενίκησε μέσα σε τόσες αντιδράσεις! Σχεδόν 18 χιλιάδες παιδιά από Αθήνας και Πειραιά, περίχωρα και από πολλές επαρχίες. Φάλαγξ “Ι. Μεταξά” Πατρών! (…) -Σήμερα. Τελετή. Ενθουσιασμός. Αποθέωσις. Παρέλασις στρατού θαυμασία. Απόγευμα παρέλασις Σχολείων Προσκόπων κτλ. και Εθνικής Νεολαίας με τα Τάγματα εις την ουράν. Αι φάλαγγες της ΕΟΝ ατέλειωτοι! Ολοι ντυμένοι! Περίπου 12-14 χιλιάδες! Εντύπωσις εις τον κόσμον καταπληκτική!» Αυτά τα ενθουσιαστικά σχόλια έγραφε ο δικτάτορας Ι. Μεταξάς στο Ημερολόγιό του στις 25 Μαρτίου 1938, αυτοθαυμαζόμενος για το «εθνοσωτήριον έργον του», που είχε εγκαινιάσει με την αιματηρή καταστολή της εργατικής εξέγερσης το Μάη του ’36 στη Θεσσαλονίκη. Μόνο που «ξέχασε» να σημειώσει ότι για τις παρελάσεις το φασιστικής κοπής καθεστώς της 4ης Αυγούστου είχε σπαταλήσει 22.000.000 δραχμές, ενώ διέθεσε μόλις 5.000.000 για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού! «Ξέχασε» φυσικά να αναφέρει ότι οι 50.000 μαθητές που υποχρεώθηκαν να παρελάσουν ή να «εκδηλώσουν τον ανυπόκριτον εθνικόν ενθουσιασμόν» έγιναν μουσκίδι από την καταιγίδα που ξέσπασε την ίδια ώρα – γεγονός που έκρυψαν τα λογοκριμένα τότε κινηματογραφικά Επίκαιρα. Ηταν η βασιλο-μεταξική δικτατορία του πάγου και του ρετσινόλαδου που μας κληροδότησε το μιλιταριστικό θεσμό των μαθητικών παρελάσεων ως «συμπλήρωμα των στρατιωτικών τοιούτων» και στο πλαίσιο της «εθνικής Γυμναστικής»(!) για την οικοδόμηση του «Τρίτου Ελληνικού Πολιτισμού» και όχι φυσικά για να αναπτυχθεί ο ιστορικός προβληματισμός στη νέα γενιά, που είχε μπουχτίσει «από τα λόγια τα τριμμένα, τα μάταια λόγια όποιου Έπους», όπως φώναζε αγανακτισμένος ο Σικελιανός. Eίναι στη φύση των επετείων να ερεθίζουν τη μνήμη, ιστορική ή χαλκευμένη. Οι «εθνικές», μάλιστα, τα πάσης φύσεως «πατριωτικά» ανακλαστικά, προκαταλήψεις, μίση και πάθη κατά «των προαιώνιων εχθρών του Γένους» ή όσων «απειλούν την εθνική μας καθαρότητα» ή θέλουν να μας «αρπάξουν το εθνικό μας σύμβολο» – κατά τους σημαιοφόρους της διαιρετικής ιδεολογίας του εθνικισμού. Φαίνεται πως είχε δίκαιο ο Ερνέστ Ρενάν όταν όριζε το έθνος ως «μια ομάδα ανθρώπων που τους ενώνει μια εσφαλμένη άποψη για το παρελθόν και το μίσος για τους γείτονες τους»!

Είναι εξοργιστικό το σκεπτικό με το οποίο αποφυλακίστηκε. Από διάφορες πλευρές. Πρώτον, για το γεγονός ότι το Συμβούλιο Αναστολών επικαλέστηκε ανθρωπιστικούς λόγους. Έχει, λέει, ψυχολογικά προβλήματα το παιδί του. Όλων των κρατουμένων έχουν ψυχολογικά προβλήματα τα παιδιά τους. Στις γυναικείες φυλακές της Θήβας υπάρχουν παιδιά που εκτίουν την ποινή μαζί με τη μάνα τους. Και, εκτός από ψυχολογικά προβλήματα, υπάρχουν επίσης και κρατούμενοι με σοβαρές ασθένειες. Αλλά τα Συμβούλια Αναστολών δεν είναι τόσο γενναιόδωρα με όλους. Δεύτερον, είναι ο ισχυρισμός του εισαγγελέα ότι ο Πατέλης δεν είναι ύποπτος τελέσεως νέου αδικήματος. Γιατί, λέει, η δολοφονία του Φύσσα έγινε κάτω από ειδικές περιστάσεις. Ποιες είναι οι ειδικές περιστάσεις ακριβώς; Η κακιά η ώρα; Μετακίνησαν ολόκληρο τάγμα εφόδου για να σκοτώσουν έναν άνθρωπο που έβλεπε ποδόσφαιρο στην καφετέρια. Και έφεραν και τον ειδικό μαχαιροβγάλτη από το σπίτι του. Αυτό ακριβώς είναι το στοιχείο της εγκληματικής οργάνωσης. Της οποίας αρχηγός στη Νίκαια ήταν ο Πατέλης. Τρίτον, δεν έδειξε την ελάχιστη μεταμέλεια. Σκηνοθέτησε τη λιποθυμία του στο δικαστήριο και μετά είπε δεν ξέρω, εμείς τρικάκια μοιράζαμε, τον Ρουπακιά ρωτήστε, εγώ φασίστας δεν είμαι, χαιρετούσα αρχαιοελληνικά όπως ο Μεταξάς. Και όλα ήταν μια παρεξήγηση. Ο Πατέλης με τις φωτογραφίες με τα μαχαίρια, τα καλάσνικοφ και τους αγκυλωτούς σταυρούς. Πώς λοιπόν ο Πατέλης, που δεν έχει μετανοήσει για τίποτα και δεν έχει παραδεχτεί τίποτα, θεωρείται πως δεν είναι ύποπτος τέλεσης νέου αδικήματος; Τέταρτον, είναι προκλητική η εύνοια του Συμβουλίου. Ο Πατέλης καταδικασμένος για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση που εμπλέκεται σε ανθρωποκτονίες έχει κάτσει στη φυλακή 36 μήνες. Ο «Ινδιάνος» έκατσε 7 μήνες φυλακή χωρίς να έχει κάνει τίποτα απολύτως. Η Ηριάννα έκατσε 13 μήνες φυλακή με μόνο στοιχείο κατηγορίας ότι είχε πάει ταξίδι στη Βαρκελώνη. Πέμπτον, η αποφυλάκιση Πατέλη στέλνει ένα εξαιρετικό μήνυμα στους ναζί που ανασυγκροτούνται παντού - Σταυρούπολη, Ηλιούπολη, Νέο Ηράκλειο κ.α. Η Δικαιοσύνη θα σας χαϊδέψει, παιδιά, μην σκέφτεστε τίποτα. Και έκτον, ανοίγει ο δρόμος και για την αποφυλάκιση των υπολοίπων. Γιατί όλοι θα έχουν στην οικογένειά τους κάποιον με ψυχολογικά προβλήματα. Και για όλους μπορεί να θεωρηθεί πως δεν είναι ύποπτοι τέλεσης νέου αδικήματος εφόσον θεωρήθηκε για τον Πατέλη.