Macro

Στον περιορισμό των διαδηλώσεων συμφωνούν τόσο οι κεντροδεξιοί όσο και οι ακροδεξιοί, που συγκροτούν την πολιτική συμμαχία γύρω από την κυβέρνηση. Από τον κρατικό αυταρχισμό έλκονται επίσης οι μερίδες εκείνες του Κέντρου που τείνουν ευήκοον ους στον Μητσοτάκη. Ο αυταρχισμός αποτελεί έτσι κι αλλιώς ταυτοτικό στοιχείο του λεγόμενου «ακραίου Κέντρου» -είναι χαρακτηριστική η βαναυσότητα με την οποία ο Μακρόν αντιμετώπισε τα «κίτρινα γιλέκα». Εν προκειμένω, η μακροχρόνια ιδεολογική προπαρασκευή που έχει προηγηθεί, παρέχει σε μέτρα όπως η κατάργηση του ασύλου και ο περιορισμός των διαδηλώσεων, ευρεία συναίνεση στις τάξεις του συντηρητικού μπλοκ. Παρά τις αφέλειες περί επανάληψης της περιόδου 2010-12, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πολιτική υπεροχή της Νέας Δημοκρατίας στηρίζεται σε μια πραγματική συντηρητική ιδεολογική μετατόπιση μεγάλου μέρους της κοινωνίας. Γι’ αυτό και η νεοδημοκρατική υπεροχή δεν πρόκειται να ανατραπεί χωρίς αντίκρουση των ιδεολογημάτων που τη θεμελιώνουν. (...) Εν αντιθέσει με διάφορα εξ αριστερών κι εκ δεξιών ιδεολογήματα, οι πολιτικές ελευθερίες δεν είναι σύμφυτες με την αστική δημοκρατία και τον καπιταλισμό. Συνιστούν κατακτήσεις των αγώνων «των από κάτω» και ο συσχετισμός δύναμης που απορρέει από την εκάστοτε συγκυρία, καθορίζει κάθε φορά το ιδιαίτερο περιεχόμενό τους. Στην Ελλάδα στην πολύ ξεχωριστή συνθήκη της Μεταπολίτευσης όπου η άρχουσα τάξη είχε χρεωθεί τη σφαγή του Πολυτεχνείου και την εθνική ήττα στην Κύπρο, αναγνωρίστηκε τυπικά και πρακτικά ένας διευρυμένος χώρος ελευθερίας για τους πολίτες. Αποτελεί διαχρονικό στόχο για τους «από πάνω» ο περιορισμός αυτού του χώρου. Από το άσυλο έως τις διαδηλώσεις, η ελίτ βλέπει στα αναγνωρισμένα δικαιώματα των «από κάτω» ένα πεδίο ασυδοσίας των «μειοψηφιών» και μια εστία ανισορροπίας για τους θεσμούς. Τις απαρχές των κινήσεων για τη συρρίκνωση του «χώρου ελευθερίας της Μεταπολίτευσης» μπορούμε να τις ανιχνεύσουμε ήδη από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80. Τώρα, στη συγκυρία της «ηγεμονίας Μητσοτάκη», δόθηκε η ευκαιρία να το πετύχουν. Για μία ακόμα φορά πρέπει να πούμε ότι τα δικαιώματα όχι μόνο δεν χαρίζονται, αλλά αντιμετωπίζονται ως απειλές από «τους από πάνω».

Με τη στάση του στην απλή αναλογική και στις Πρέσπες το ΚΙΝ.ΑΛΛ. πλέον της Φώφης Γεννηματά έδειξε τη σταθερή προσήλωσή του προς τη Ν.Δ. και τη «στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ». Παρ' όλα αυτά, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ επέμεινε να τείνει χείρα συνεργασίας, να διαχωρίζει το ΚΙΝ.ΑΛΛ. από τη Ν.Δ., εσχάτως δε, όταν κάποια στιγμή η Φ. Γεννηματά άρχισε να διαφοροποιείται από τον ωμό νεοφιλελευθερισμό, ο ΣΥΡΙΖΑ ακολούθησε πολιτική ανοιχτής αγκαλιάς, θεωρώντας ότι η «διαφοροποίηση από τον νεοφιλελευθερισμό» αποτελούσε και απομάκρυνση από τη Ν.Δ. Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώθηκε. Αντιθέτως, πριν αλέκτορα φωνήσαι, το ΚΙΝ.ΑΛΛ. έσπευσε να συνταχθεί με τη Ν.Δ. στην επίθεση λάσπης κατά του ΣΥΡΙΖΑ. Μετά και τη στάση του ΚΙΝ.ΑΛΛ. στον νόμο-σχέδιο για τις διαδηλώσεις, που έχει μεγάλη πολιτικοϊδεολογική σημασία, όπως η απλή αναλογική και οι Πρέσπες, το κόμμα της Φώφης Γεννηματά εγκαθίσταται σταθερά στο πλευρό της Ν.Δ. ως τσόντα και ανανεώνει τη συμμετοχή του στο υπό διαμόρφωση νέο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.

Όμως, κατά τη γνώμη μου, το πιο σοβαρό εδώ είναι ο τρόπος που σχεδιάστηκε και δρομολογήθηκε ο Μεγάλος Περίπατος, χωρίς να ερωτηθεί ουσιαστικά κανείς απ’ όσους εμπλέκονται στην πόλη. Εκ των υστέρων μάθαμε πως ο Εμπορικός Σύλλογος και ο ΣΕΤΕ ήταν σύμφωνοι με τη συνολική παρέμβαση (που συμπεριλαμβάνει το, κατά την άποψή μου, πολύ πιο σημαντικό κομμάτι του εμπορικού τριγώνου), αλλά δεν μάθαμε τίποτα για τη διαδικασία και το πλαίσιο αυτής της συμφωνίας. Η λεγόμενη διαβούλευση, δηλαδή η ανταλλαγή απόψεων με εμπλεκόμενους φορείς, είναι ένα σημαντικό, αλλά όχι το μοναδικό κομμάτι, των συμμετοχικών διαδικασιών. Η συμμετοχή των πολιτών από την άλλη δεν είναι κάτι που γίνεται μια κι έξω, αλλά θέλει συνέχεια, θέλει δομές και θεσμικό πλαίσιο. Η συμμετοχή, μάλιστα, δεν ξεκινάει καν στον σχεδιασμό, μπαίνει σε υψηλότερο επίπεδο, σε ζητήματα προτεραιοτήτων για την πόλη: πώς οραματιζόμαστε την πόλη μας, τι χρειάζεται αυτή η πόλη, τι χρειαζόμαστε εμείς οι ίδιοι, οι πολύ διαφορετικοί χρήστες αυτού του χώρου. Η συμμετοχή δεν είναι παραχώρηση της πολιτείας, αλλά δικαίωμα. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιδιότητας του πολίτη. Προϋπόθεση για μια σοβαρή διαδικασία συμμετοχής είναι η συστηματική πληροφόρηση από τη μεριά της πολιτείας (εδώ του δήμου) ως προς τις προθέσεις της, το στάδιο των σχεδίων και τη δυνατότητα παρέμβασης από τη μεριά των πολιτών. Η πληροφορία οφείλει να είναι προσβάσιμη σε όλους, σε γλώσσα κατανοητή και σφαιρική, να παρουσιάζει, δηλαδή, τα διάφορα πιθανά σενάρια των επιπτώσεων. Αν και ο δήμος Αθηναίων δίνει απαντήσεις για το Μεγάλο Περίπατο (υπάρχει ένα Q&A στην ιστοσελίδα του), αυτές έχουν την ποιότητα διαφημιστικού φυλλαδίου. Η συμμετοχή δεν μπορεί να είναι ούτε τυχαία, ούτε ασυνεχής. Ιδανικά θα χρειαζόταν μια δομή που θα δημιουργούσε ένα μόνιμα ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας. Πέρα από το διαδικτυακό χώρο, με όλες του τις αρετές, χρειάζεται και ένας πολύ υλικός χώρος συνάντησης. Αυτός δεν χρειάζεται να αφορά μόνο το Μεγάλο Περίπατο, αλλά θα μπορούσε να είναι ένας μόνιμος χώρος στον οποίο θα παρουσιάζονται στο μέλλον όλες οι παρεμβάσεις στην πόλη σε πρώιμο ακόμη στάδιο. Ένας τέτοιος χώρος θα έχει σχέδια, μακέτες και φυλλάδια με πληροφορίες, ίσως κάποιες ώρες της ημέρας μπορεί να υπάρχει και κάποιος εκπαιδευμένος να απαντά σε ερωτήματα των πολιτών. Θα μπορούσε να είναι χώρος συζητήσεων για την πόλη, χώρος εργαστηρίων και δράσεων.

H παιδεία είναι ένα οικουμενικό δημοκρατικό εγχείρημα. Και για αυτό οι κοινωνίες αποφάσισαν να μην επιτρέψουν στους γονείς να διδάξουν τα παιδιά του όπως νομίζουν, με τις δικές τους αρχές, αλλά να το κάνουν συλλογικά. (...) Χρειάζεται να υπάρχει στα σχολεία ένα ευρύ κοινωνικό μείγμα παιδιών όλων των κοινωνικών τάξεων. Χρειάζεται να πληρείται και μια δεύτερη προϋπόθεση, να υπάρχει ένα μείγμα διαφορετικών ικανοτήτων, μείγμα από διαφορετικού είδους νοημοσύνες θα έλεγα. (...) Αναρωτιέμαι για τους αρχιτέκτονες του νομοσχεδίου για την παιδεία και απορώ: Δεν είναι γονείς; Δεν έχουν καταλάβει ότι διαφορετικά παιδιά έχουν διαφορετικές αρετές, ότι άλλα είναι καλά στα μαθηματικά, άλλα στη φιλολογία, άλλα έχουν συναισθηματική νοημοσύνη; Το σχολείο πρέπει να αγκαλιάζει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά για να μπορεί να υπηρετήσει το δημοκρατικό, οικουμενικό εγχείρημα της παιδείας. Υπάρχει βέβαια και η κριτική ότι το σχολείο είναι ένας ιδεολογικός μηχανισμός του κράτους, ότι παράγει και αναπαράγει την κυρίαρχη ιδεολογία. Μόνο που η κυρίαρχη ιδεολογία συγκρούεται με τις ζωντανές εμπειρίες των μαθητών και των καθηγητών. Γιατί έρχεται το παιδί μετανάστης και καταλαβαίνει και εκφράζει ότι τα πράγματα δεν είναι όπως τα λένε στο σχολείο και η ιστορία μπορεί να είναι διαφορετική. Μπορεί να έρθει μια άλλη μαθήτρια και να θέσει το θέμα ότι ο ρόλος της οικονομικής πολιτικής δεν είναι ακριβώς αυτός που λέει το βιβλίο. Και μέσα στο πλαίσιο αυτό δημιουργούνται ρήγματα στον ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους και αναδεικνύεται μια τάση προς τη δημοκρατία, στο βαθμό, βέβαια, που υπάρχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις. (...) Το σχολείο, λοιπόν, όπως και το πανεπιστήμιο, δεν είναι θέμα ανταγωνισμού. Το έχω αναφέρει και άλλες φορές ως πανεπιστημιακός, που έχω υπηρετήσει σε 2 πανεπιστήμια της Αθήνας, ότι είμαι πολύ περήφανος αν τα Γιάννενα ή η Κομοτηνή πάνε καλά, δεν είναι στόχος μου να πάει η Αθήνα καλύτερα. Δεν μπαίνει θέμα ανταγωνισμού, μπαίνει θέμα φωνής, βελτίωσης όλων των πανεπιστημίων. Πολύ σωστά ο Νίκος Φίλης διερωτάται στη Βουλή με ποιον μιλάει η κυβέρνηση, ποιους συμβουλεύεται, τι συμβουλές παίρνει, πώς λαμβάνει υπόψη την ιστορία της ελληνικής παιδείας. Πώς η γνώση μεγάλων θεωρητικών, όπως ο Γληνός ή ο Παπανούτσος, αλλά και αυτή των ανθρώπων της πρώτης γραμμής, των δασκάλων, των καθηγητών, των πανεπιστημιακών, ενσωματώνεται στο νέο νομοσχέδιο. Πρέπει να σας πω ότι η γνώση αυτή δεν φαίνεται να ενσωματώνεται πουθενά. (...) Η πολιτική της Νέας Δημοκρατίας είναι ταξική και αυτό φαίνεται, όχι μόνο από το νομοσχέδιο. Η κυβέρνηση θέλει να το κρύψει, αλλά δεν μπορεί. Αν μου ζητούσε κανείς να διαλέξω ένα μόνο πράγμα, μια μόνο πολιτική της Νέας Δημοκρατίας που να δηλώνει την ταξικότητά της, αυτή θα ήταν η ρύθμιση για τα διετή προγράμματα που θα πήγαιναν τα παιδιά από τα ΕΠΑΛ. Η ρύθμιση αυτή έδειξε ακριβώς πώς αισθάνονται για την παιδεία. Για να θυμηθούμε και τον Ντάντε, είναι σαν να λέτε στα ΕΠΑΛ ότι όποιος μπει εδώ μέσα, ας διώξει οποιαδήποτε ελπίδα από μέσα του. Σαν να λέει η κυβέρνηση ότι «δεν μας νοιάζει για τα παιδιά των ΕΠΑΛ». Η κριτική της Νέας Δημοκρατίας απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ στο πλαίσιο της συζήτησης για την παιδεία, ότι δεν τον ενδιαφέρει η αξιοκρατία και ότι θέλει την ισότητα προς τα κάτω, ουσιαστικά επιβεβαιώνει ένα πράγμα: ότι το κυβερνητικό κόμμα δεν έχει καταλάβει τι είναι το σχολείο. Τι είναι αυτό το δημοκρατικό, οικουμενικό εγχείρημα που εμείς οι αριστεροί και αριστερές θέλουμε να υπηρετήσουμε. Εμείς δεν επιδιώκουμε να κάνουμε τους φοιτητές και τους μαθητές αριστερούς και αριστερές, αλλά αντιθέτως πολίτες ικανούς να κρίνουν και την αριστερά και το κέντρο και τη δεξιά. Ικανούς να κρίνουν για θέματα που τους αφορούν. Να γίνουν πολίτες και όχι πελάτες.

Παρά τις αρνητικές έμφυλες επιπτώσεις του lockdown, η πανδημία υπήρξε ταυτόχρονα ευκαιρία για την ανάδειξη παγκοσμίως όχι μόνο της σημασίας των δημοσίων συστημάτων υγείας για την προστασία του πληθυσμού, αλλά και του κομβικού ρόλου και της αξίας της φροντίδας για την κοινωνική αναπαραγωγή και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, στη βάση της «έγνοιας για τον άλλο». Η έγνοια για τον άλλο, μαζί με τις αξίες της αλληλοβοήθειας και της αλληλεγγύης, αναδείχθηκε ως συστατικό στοιχείο των ανθρωπίνων σχέσεων. Φαίνεται, λοιπόν, ότι το μεγάλο στοίχημα της επόμενης μέρας για το φεμινιστικό κίνημα είναι η αξιοποίηση της κοινωνικής συνειδητοποίησης για την προώθηση μιας σειράς στόχων του, που πριν την πανδημία εύρισκαν μικρότερη απήχηση: Α) Αναγνώριση της συνεισφοράς των γυναικών στην οικονομία όχι μόνο μέσα από την αμειβόμενη, αλλά και μέσα από τη μη αμειβόμενη εργασία φροντίδας. Β) Αύξηση των δημοσίων επενδύσεων στην υγεία και στη φροντίδα και αναβάθμιση των δημοσίων υπηρεσιών με μόνιμες προσλήψεις προσωπικού, που δημιουργούν ευκαιρίες απασχόλησης στις γυναίκες. Γ) Αναγνώριση και μισθολογική αναβάθμιση των επαγγελμάτων της φροντίδας και καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας στις γυναίκες - κυρίως μετανάστριες - που παρέχουν κατ’ οίκον αμειβόμενες υπηρεσίες φροντίδας. Ε) Ισότιμη κατανομή των ευθυνών και του φόρτου της απλήρωτης οικιακής εργασίας φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες για τη διεκδίκηση μιας «οικονομίας της φροντίδας» (care economy) που θα στηρίζεται σε μια «κοινωνία που νοιάζεται» (caring society) και στο καθολικό δικαίωμα στη φροντίδα, που μεταφράζεται σε δικαίωμα όλων να φροντίζονται και να φροντίζουν τους άλλους. Η διεκδίκηση αυτή, που αναπτύχθηκε από ομάδα φεμινιστριών οικονομολόγων ως βασικό στοιχείο μιας φεμινιστικής προσέγγισης της οικονομίας και υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών, είναι σήμερα παραπάνω από επίκαιρη. Συμπερασματικά, μια φεμινιστική ατζέντα για την «επόμενη μέρα» δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει το δικαίωμα όλων στην αξιοπρεπή εργασία και την κοινωνική προστασία, την προστασία των γυναικών από τις διακρίσεις φύλου στην αγορά εργασίας, και την ενίσχυση του τομέα της φροντίδας, στο πλαίσιο ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου που συνδυάζει τις αρχές της οικολογικής βιωσιμότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης με αυτές της έγνοιας για τον άλλο και της αλληλεγγύης.

Χρειαζόταν ένας αυστηρός νόμος για τις συναθροίσεις, γιατί οι διαδηλώσεις των 50 ατόμων που ντε και καλά να πηγαίνουν από το οδόστρωμα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με το υπάρχον νομικό οπλοστάσιο. Και τα περίπτερα παλιά τα κατέβαζαν στο οδόστρωμα, αλλά μόλις βγήκε νόμος που τα περιορίζει στο πεζοδρόμιο έγινε πολύ πιο εύκολη η κυκλοφορία στο κέντρο. Φώναζε και τότε η αντιπολίτευση, αλλά ο νόμος δικαιώθηκε από τη ζωή. Πολύ σωστή είναι και η πρόβλεψη για εκπρόσωπο της διαδήλωσης που θα έχει αστική και ποινική ευθύνη για παρανομίες που διαπράττουν άλλοι. Θα είναι ο γνωστός διαδηλωσάκιας, κατά τον αυτοφωράκια στα νυχτερινά κέντρα. Είναι σίγουρο ότι θα δουλέψει, διότι είναι γνωστό ότι όσοι διαδηλώνουν το κάνουν γιατί ο νόμος δεν τους υποχρεώνει να ορίσουν εκπρόσωπο. Αλλά και αν δεν δουλέψει, δεν υπάρχει πρόβλημα. Θα πλακώνει η αστυνομία όποιον βρίσκει μπροστά της και θα λέει μετά ο Χρυσοχοΐδης ότι κινδύνευσαν ζωές αστυνομικών. Θα βγαίνει και ο Μπαλάσκας με τον Πλεύρη σε δεκαπέντε πάνελ να το υποστηρίξουν και θα τελειώνει η ιστορία. Αυτό που γίνεται μέχρι σήμερα δηλαδή. Άντε να προκύψει και καμία ενδιαφέρουσα ιστορία του τύπου "αστυνομικός του ΣΥΡΙΖΑ απελευθέρωσε κουκουλοφόρο μπαχαλάκια που είχε συλληφθεί από αστυνομικούς". Είναι πολύ σοβαρό γεγονός. Δεδομένου μάλιστα ότι ο κουκουλοφόρος μπαχαλάκιας είναι 65χρονο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που βγήκε και μίλησε επωνύμως. Λεπτομέρειες. Γιατί να αφήσουμε την αλήθεια να χαλάσει μια όμορφη ιστορία;

Aκόμη κι αν η οικονομία ανακάμψει ισχυρά με 8%, οι απώλειες της φετινής ύφεσης δεν καλύπτονται. Ο δε υπουργός [Σταϊκούρας] σφάλλει όταν προσδοκά επιστροφή της ανεργίας το 2021 σε επίπεδα χαμηλότερα και από τα περυσινά. Οπως αποκαλύπτει το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, η μέχρι προσφάτως μείωσή της (14,4% τον Μάρτιο) «θα ήταν θετική εάν συνοδευόταν με αύξηση της απασχόλησης. Αυτό όμως που συμβαίνει είναι η αύξηση των οικονομικά μη ενεργών ατόμων», ο αριθμός των οποίοι ανεβαίνει κατά 275.000 το α΄ τρίμηνο 2020. «Επομένως, η κατάσταση στην αγορά εργασίας είχε αρχίσει να επιδεινώνεται από το τελευταίο τρίμηνο του 2019, ενώ η εκδήλωση της υγειονομικής κρίσης φαίνεται να οδηγεί σε περαιτέρω επιδείνωση, εντείνοντας την επισφάλεια και αβεβαιότητα των εργαζομένων» (6ο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων, Ιούλιος 2020). Βάσει του δυσμενούς σεναρίου του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, ο αριθμός των απασχολουμένων το 2020 αναμένεται να μειωθεί κατά 192 χιλιάδες άτομα, εφόσον το ΑΕΠ μειωθεί κατά 10%. Σύμφωνα, δε, με την ΕΡΓΑΝΗ, στο α΄ εξάμηνο 2020 οι μισθωτοί εργαζόμενοι είναι 253.000 λιγότεροι από την ίδια περίοδο πέρσι. Με τον τουρισμό φέτος 70% μειωμένο, τις ενισχύσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης να καθυστερούν και την πολιτική της κυβέρνησης να περικόπτει 20% τους μισθούς, η ελληνική οικονομία δείχνει εξαιρετικά αδύναμη να διαφύγει τον ολισθηρό δρόμο της κάμψης στον οποίο εκ νέου βρέθηκε.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε προχωρήσει στη διάλυση της ομάδας ΔΕΛΤΑ της ΕΛ.ΑΣ. Ο λόγος ήταν ότι η μονάδα αυτή, που στην πραγματικότητα ήταν ΜΑΤ πάνω σε μοτοσυκλέτες, λειτουργούσε ως επικίνδυνη συμμορία χουλιγκάνων με πάπια. Τότε, στις μεγάλες διαδηλώσεις των Μνημονίων, οι μοτοσικλετιστές της ομάδας ΔΕΛΤΑ συνήθιζαν να επιτίθενται και να πέφτουν με τις μηχανές πάνω στους διαδηλωτές ή να τους κυνηγούν μέσα σε στενάκια ανάμεσα σε τραπεζοκαθίσματα, να κακοποιούν συλληφθέντες και γενικά να διαπράττουν αίσχη παραβιάζοντας ακόμα και τα… εξώφυλλα του Ποινικού Κώδικα. Είχαν κατηγορηθεί για πολλούς και σοβαρούς τραυματισμούς διαδηλωτών αλλά και άσχετων περαστικών και γενικά για μια συμπεριφορά η οποία απάδει οργάνων της τάξης, δημοσίων υπαλλήλων η εν γένει πολιτισμένων ανθρώπων. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έσπευσε να επανασυστήσει την ομάδα ΔΕΛΤΑ αλλάζοντας το όνομά της σε ΔΡΑΣΗ, αλλά κρατώντας την ίδια ακριβώς επιχειρησιακή αντίληψη και την ίδια χουλιγκάνικη μενταλιτέ. Προσέλαβε δε η ΕΛ.ΑΣ. γι’ αυτήν τη δουλειά, εκτός ΑΣΕΠ φυσικά, κάθε καρυδιάς καρύδι. Τα κατορθώματά τους τα είδαμε προχθές στη μεγάλη διαδήλωση. Η ομάδα ΔΡΑΣΗ, όπως λέγεται πλέον, πρέπει να διαλυθεί άμεσα για να προφτάσουμε τα χειρότερα.

Το βιβλίο ["Ω, λε φιλαλάκο! Μια ιστορία για το κίνημα, τη ζωηρή άκρα Αριστερά και τους ανθρώπους της"] είναι δοκίμιο, μιας και αφορά ιστορία του «χώρου», της «άκρας Αριστεράς» ή του «κινήματος», από τη δεκαετία του 1970 έως τις μέρες μας. Θέλω να επιμείνω στην έννοια «ιστορία», που υπάρχει και στον υπότιτλο του βιβλίου. Για τα 45 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την πτώση της χούντας υπάρχουν μελέτες κοινωνικών και πολιτικών επιστημόνων, αλλά μόλις πρόσφατα έχει ξεκινήσει η προσπάθεια ιστορικοποίησης αυτών των δεκαετιών. Το βιβλίο του Ν. Γιαννόπουλου δεν είναι ιστορική μελέτη, μας δίνει όμως το υλικό, τις ιδέες, την ατμόσφαιρα για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι συνέβη αυτές τις δεκαετίες. Προφανώς, δεν καταπιάνεται γενικά με την ελληνική κοινωνία αλλά με έναν συγκεκριμένο πολιτικό χώρο. Όμως οι μεταλλάξεις αυτού του χώρου βοηθούν να κατανοήσουμε τις αλλαγές που συνέβησαν στην «όλη» Αριστερά και την ευρύτερη πολιτική κουλτούρα στη διάρκεια αυτών των δεκαετιών. Η άκρα Αριστερά, επειδή βρισκόταν στις παρυφές του πολιτικού συστήματος, χωρίς κοινοβουλευτικές δεσμεύσεις και οικονομικούς πόρους, αντιμέτωπη με την καταστολή του κράτους και των μηχανισμών του, μετατράπηκε σε ένα είδος «πολιτικού εργαστηρίου», στο οποίο έγιναν πειραματισμοί, δοκιμάστηκαν ιδέες και πρακτικές, συγκρούστηκε το «παλιό» με το «νέο», εμφανίστηκαν διαφορετικές γενιές πρωταγωνιστών που άφησαν το δικό τους διακριτό στίγμα. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου και μέσα από τις ιστορίες των ποικίλων πρωταγωνιστών ξεδιπλώνεται η διαδρομή ενός χώρου ή, πιο σωστά, ενός σημαντικού τμήματός του, που έχει γενικότερο ενδιαφέρον.