Αναδημοσιεύσεις

Με τον Προϋπολογισμό 2021 που ετοίμασε η ΝΔ εν μέσω πανδημίας μειώνεται κατά 9 εκ. το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού σε σύγκριση με τον Προϋπολογισμό 2019 που έφτιαξε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (και είχε την τύχη να εκτελέσει η ΝΔ). Η απέχθεια της ΝΔ για τις δημόσιες επενδύσεις στον Πολιτισμό δεν είναι καινούρια. Υπάρχει προϊστορία. Τον Μάρτιο 2019 με εισηγήτρια την κ. Μπακογιάννη η ΝΔ καταψήφισε τη ρύθμιση που φέραμε και ψηφίσαμε στη Βουλή, ώστε το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου να χρηματοδοτεί εγχώριες κινηματογραφικές παραγωγές με πόρους από το ΠΔΕ. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε ήδη θεσπίσει τα αυτοματοποιημένα συστήματα cash και tax rebate μέσω του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων, αποσκοπώντας κυρίως στην προσέλκυση ξένων κινηματογραφικών επενδύσεων. Συμπληρωματικά προσθέσαμε και το ΠΔΕ στα χρηματοδοτικά εργαλεία για τον κινηματογράφο, αυτή τη φορά για την ενίσχυση της εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής μέσω του Κέντρου Κινηματογράφου. Και μάλιστα με συγκεκριμένα κριτήρια, όπως ο μεγάλος βαθμός ανεξαρτησίας από τηλεοπτικούς σταθμούς ή εταιρείες συνδρομητικής τηλεόρασης. Σε αυτή τη ρύθμιση είπαν όχι η ΝΔ και η κ. Μπακογιάννη. Η πολιτιστική και δημιουργική οικονομία αποτελεί πια σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας. Αλλά και ένα δυνατό εργαλείο για την προβολή της διεθνούς εικόνας και την εξωστρέφεια της χώρας. Έτσι, οι επενδύσεις στα οπτικοακουστικά και τον κινηματογράφο έχουν ισχυρό πολλαπλασιαστή, όπως δείχνουν και σχετικές μελέτες. Σε μια εποχή που έχουν αλλάξει τα πράγματα, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε στην αλλαγή παραδείγματος αναφορικά με την αξιοποίηση των δημοσίων επενδύσεων για τον Πολιτισμό. Αντιμετετωπίζοντας τις προκλήσεις της νέας εποχής, ανοίξαμε τον δρόμο με το βλέμμα μπροστά. Όμως, η ΝΔ παραμένει κολημμένη στο χθες. Για αυτήν επενδύσεις ήταν και είναι μόνο τα “μπετά” και οι “μπουλντόζες”. Όχι ο Πολιτισμός. Το έδειξε με τη στάση της ως αξιωματική αντιπολίτευση στη Βουλή για το ΠΔΕ του Κέντρου Κινηματογράφου. Το απέδειξε και μετά τις εκλογές ως κυβέρνηση στερώντας από τα οπτικοακουστικά και τον κινηματογράφο τα 100 εκ. του Ταμείου Εγγυοδοσίας και του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών που τα παραδώσαμε έτοιμα αλλά δεν τα προχώρησε. Συνεχίζει να το αποδεικνύει και σήμερα ο Προϋπολογισμός 2021 και η μείωση του ΠΔΕ του υπουργείου Πολιτισμού σε σχέση με το 2019 και μάλιστα εν μέσω πανδημίας. Δεν είναι συγκυριακό. Αυτή είναι η διαχρονική άποψη της Δεξιάς. Βλέπει τον Πολιτισμό σαν life style και φόντο για φωτογραφίες, όχι ως ένα σημαντικό πεδίο για δημόσιες πολιτικές και επενδύσεις με ισχυρή προστιθέμενη αξία.

Είναι ώρα να σκεφτούμε τρόπους να εμπλουτίσουμε το ρεπερτόριο δράσης μας και όχι να αυτοεγκλωβιστούμε. Ο διαδικτυακός ακτιβισμός είναι σημαντικός, δεν μπορεί όμως να αντικαταστήσει πλήρως τον ακτιβισμό στο φυσικό χώρο, κυρίως γιατί δεν δύναται να προμηθεύσει τον κόσμο με αισθήματα τόλμης και αλληλεγγύης και κοινή ταυτότητα, ενώ περιορίζεται η εμβέλειά του από τους αλγορίθμους και τους ασύμπτωτους κύκλους δεξιών και αριστερών followers. Η 17η Νοέμβρη έφερε αισιόδοξα μηνύματα ως προς τη δυνατότητα ανανέωσης: αποκεντρωμένες συγκεντρώσεις, διακοπή κυκλοφορίας από μικρές ομάδες, τρικάκια και πανό σε διάφορα σημεία, ενώ δεν έλλειψαν οι προτάσεις για αυτοκινητοπομπές, μικροφωνικές, όλα προϊόντα μιας κοινής ανάγκης: Πολυτεχνείο παντού. Όμως, η ανάγκη αυτή συνοδεύτηκε και από αμηχανία. Γιατί δεν φτάνει να θες, πρέπει να σκεφτείς ψύχραιμα και παραγωγικά. Και να τολμήσεις να δοκιμάσεις. Με κέφι και επινοητικότητα. Οι διαδηλωτές αποδείξαμε ότι σεβόμαστε την υγεία των συμπολιτών μας σε αντίθεση με την αστυνομία. Να μην αφήσουμε, λοιπόν, να νοσήσει η δημοκρατία, το μόνο όπλο που μπορεί να εγγυηθεί λύσεις στα προβλήματά μας.

Η κυβέρνηση, που στην αρχή μιλούσε για μηδενική ύφεση και μέχρι πριν από ένα μήνα μάς κατηγορούσε όταν εμείς μιλούσαμε για διψήφιο ποσοστό, παρουσίασε προϋπολογισμό με ύφεση 10,5% και ανάπτυξη για το 2021 κάτω του 5%. Ο προϋπολογισμός αυτός είναι προάγγελος σκληρών μνημονιακών προϋπολογισμών. Εκτός φυσικά αν αλλάξει ο συντάκτης τους. Και εξηγούμαι: Μέχρι τώρα δεν έχει πάρει την ποσότητα των απαιτούμενων μέτρων για να στηρίξει την οικονομία. Ούτε η ποιότητα και η στόχευση όσων έχει πάρει είναι η ενδεδειγμένη. Ταυτόχρονα υπάρχει το ιστορικής σημασίας ζήτημα της εκμετάλλευσης των ευκαιριών που υπάρχουν (αναστολή Συμφώνου Σταθερότητας, η στάση της ΕΚΤ, το Ταμείο Ανάκαμψης) και δύο δρόμοι να το κάνει κανείς. Ο ένας είναι να αλλάξεις ριζικά τη δομή της ελληνικής οικονομίας, να την κάνεις βιώσιμη. Ο άλλος είναι η επιστροφή στο παρελθόν. Πιστεύω ότι η Ν.Δ. θα επιλέξει το δεύτερο γιατί εκεί είναι τα ιδεολογικά και πολιτικά ερείσματά της. Για αυτό ανησυχώ έντονα για την πιθανότητα νέων μνημονίων. Ούτε ευελπιστώ ότι η Ν.Δ. σε περίπτωση που δει την καυτή πατάτα να έρχεται δεν θα διστάσει να την αφήσει –ξανά– για τους επόμενους. Αλλωστε τα μνημονιακά μέτρα, όπως η διάλυση των εργασιακών σχέσεων, η αποδιάρθρωση της Υγείας και της Παιδείας, είναι στο πολιτικό DNA τους.

Ο νόμος Χρυσοχοΐδη για τις διαδηλώσεις αποδείχτηκε ένα φιάσκο. Οι διοργανωτές των συγκεντρώσεων δεν τον υπακούουν – και δικαίως αφού είναι αντισυνταγματικός. Τα κόμματα που τον ψήφισαν δεν τον πιστεύουν, ειδάλλως δεν θα συμμετείχαν σε συναθροίσεις που τον παραβιάζουν. Η ΕΛ.ΑΣ. δεν τον εφαρμόζει, γιατί γνωρίζει ότι οι διατάξεις του είναι προσχηματικές. Και η ίδια η κυβέρνηση τον ακυρώνει, επιλέγοντας άλλες νομοθετικές οδούς για να υλοποιήσει τις κατασταλτικές εμμονές της. Το χειρότερο είναι ότι ο συγκεκριμένος νόμος αποτελεί στο πλαίσιο της έννομης τάξης ένα καρκίνωμα, που νομιμοποιεί αντιδημοκρατικές υπερβάσεις και χτίζει μια γέφυρα προς ένα αστυνομικό κράτος αυθαιρεσίας και καταστολής. Για τον λόγο αυτόν, οι οργανώσεις του μαζικού κινήματος, οι διοργανωτές συναθροίσεων και οι δημοκρατικοί πολίτες θα συνεχίσουν να μην υπακούουν στις αντισυνταγματικές διατάξεις του. Και η όποια νέα κυβέρνηση αποφασίσει να αλλάξει πορεία από τον σημερινό αντιδημοκρατικό κατήφορο, θα πρέπει να μη μεταρρυθμίσει απλώς τις διατάξεις του, αλλά για πολιτικούς και παιδαγωγικούς λόγους να τον καταργήσει εξ ολοκλήρου, επιλέγοντας να νομοθετήσει εξ υπαρχής.

Ποια θα είναι από εδώ και εμπρός η εξέλιξη των πραγμάτων; Η μέχρι στιγμής κοινή στάση απέναντι στην κυβερνητική επιχείρηση δυναμικής καταστολής και πολιτικής συκοφάντησης των τριών κομμάτων (αλλά και του ΚΙΝΑΛ σε ορισμένα σημεία) αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία. Αν τα πράγματα έμεναν εκεί, θα ήταν απογοητευτικό. Χρειάζονται πρωτοβουλίες κοινής δράσης, καλλιέργειας, όπου είναι δυνατόν, της συνεννόησης, της συνεργασίας, της κοινής στάσης απέναντι στις κυβερνητικές επιθέσεις. Κανείς δεν έχει να χάσει από αυτά, εκτός από τη δεξιά. Και δεν γίνεται να δοθούν με επιτυχία οι πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες της δύσκολης περιόδου που μας περιμένει, χωρίς αυτή και άλλες προϋποθέσεις. Είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού ότι η κυβέρνηση της ΝΔ έχει σκοπό να μας βγάλει από το τούνελ της πανδημίας σε ένα πολιτικό-νομικό πεδίο αγνώριστο, κι αυτό δεν αποτρέπεται με τους συνήθεις σχεδιασμούς.  Οι διαφορές δεν θα πάψουν διά μαγείας να υπάρχουν, ούτε θα εξαλειφθούν ολοκληρωτικά. Η εμπειρία, όμως, που έχουμε, και στην Ευρώπη, μας δείχνει ότι μπορούν να συμβούν ακόμα και πράγματα που φάνταζαν αδύνατα. Δεν είναι θέμα καλής θέλησης, είναι επιταγή των καιρών. Και για να μιλήσουμε με όρους ποδοσφαιρικούς, η μπάλα τώρα βρίσκεται στα πόδια της Κουμουνδούρου. Για μελετημένες μπαλιές, όχι άστοχα χτυπήματα.

Φέτος, σε μια πρωτόγνωρη, ζοφερή πραγματικότητα εν μέσω της κρίσης που φέρνει η πανδημία σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής και οικονομικής ζωής, ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, επιλέγει άλλη μορφή συνεργασίας με το λατρεμένο του ιδιωτικό τομέα. Αποφάσισε να ξοδέψει σχεδόν ένα εκατομμύριο ευρώ για τη «διαμόρφωση εορταστικού πνεύματος για τους κατοίκους και επισκέπτες της πόλης», όπως δήλωσε. Όπως αναφέρει η δημοτική κίνηση Ανοιχτή Πόλη, πάντα μέσω της Οικονομικής Επιτροπής, όπου η διοικούσα παράταξη έχει την απόλυτη πλειοψηφία, αρχικά αποφασίστηκε η διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των εργασιών στολισμού - αποστολισμού της πόλης σε ιδιωτική εταιρεία, με εκτιμώμενο κόστος 371.700 ευρώ περίπου, με τη δικαιολογία ότι τα στολίδια που έχει στη διάθεσή του ο δήμος Αθηναίων αυξήθηκαν κατά πολύ το περασμένο έτος και το προσωπικό του δεν επαρκεί. Στη συνέχεια, εκτιμήθηκε προφανώς ότι τα στολίδια δεν ήταν αρκετά κι έτσι προκηρύχθηκε ηλεκτρονική ανοικτή διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης για την «προμήθεια εορταστικού στολισμού», με εκτιμώμενο κόστος 520.800 ευρώ. Τέλος, σαν να μην έφταναν αυτά, σε επόμενη συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής του δήμου, υπερψηφίστηκε αναμόρφωση του προϋπολογισμού, στην οποία περιλαμβάνεται αύξηση του ποσού για το στολισμό στα 599.400 ευρώ! Η Ανοιχτή Πόλη κατήγγειλε την ανάθεση σε ιδιωτική εταιρεία των εργασιών στολισμού - αποστολισμού. Στο δημοτικό συμβούλιο της 16ης Νοεμβρίου, αφού τόνισε ότι «κατανοεί την ανάγκη, σε ανθρώπινο, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, να ζήσουμε την επικείμενη εορταστική περίοδο σε όσο το δυνατόν πιο κανονικές συνθήκες», χαρακτήρισε τη διάθεση των 892.000 ευρώ ως «αλόγιστη σπατάλη», επισημαίνοντας ότι ο δήμος θα μπορούσε να στολίσει αξιοπρεπώς την πόλη με τους πόρους που ήδη διαθέτει.

Απαντώντας στο ερώτημα για την μετά τον κορονοϊό εποχή, πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Πλατφόρμας για την Βιοποικιλότητα και την Προστασία του Οικοσυστήματος (Intergovernmental Platform on Biodiversity and Ecosystem Services) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η κρίση του κορονοϊού δεν πρόκειται να κλείσει τον κύκλο της με ένα εμβόλιο, αλλά ότι είναι αναπόφευκτο να επαναληφθεί, καθώς πολλοί παράγοντες που έχουν σχέση με την συνύπαρξη ανθρώπων και ζωικού βασιλείου, έχουν διαταράξει παλαιότερες ισορροπίες. Και για να αντιμετωπιστούν αυτές οι απειλές, θα χρειαστεί να υιοθετηθούν μέτρα που θα έχουν αποτελέσματα μακροπρόθεσμα, και να ενισχυθούν τα συστήματα υγείας για να προστατευθούν οι ανθρώπινοι πληθυσμοί. Θα χρειαστεί δηλαδή να υπάρξει μακροπρόθεσμα ετοιμότητα σε ό,τι αφορά την εξ αποστάσεως εργασία και εκπαίδευση, αλλά και την προστασία των χώρων εργασίας και ολόκληρων γεωγραφικών περιοχών. Η Αριστερά διαθέτει το ηθικό κεφάλαιο για να κατανοήσει τη σημασία της δραστηριοποίησης προς την κατεύθυνση της λεπτομερούς κατανόησης της σημερινής δυναμικής των καπιταλιστικών καθεστώτων. Έχει τη δυνατότητα να αναλάβει την έγκυρη πρόβλεψη των επιπτώσεων που μπορεί να έχουν οι απειλές που είναι ήδη ορατές. Μπορεί επίσης να κατανοήσει ότι η υιοθέτηση της λογικής του σχεδιασμού δεν επιτρέπει μόνο την επεξεργασία και υιοθέτηση πολλαπλών στόχων, αλλά και τη δημιουργία ενός πεδίου συζήτησης πολιτικών όπου κυριαρχούν οι δημοκρατικές διαδικασίες: στις σχέσεις ανάμεσα σε επιστημονική γνώση και ανάγκες της κοινωνίας, ανάμεσα σε λαϊκή θέληση και επιλογές της διακυβέρνησης. Το τρίπτυχο “γνώση-σχεδιασμός-δημοκρατία” συνοψίζει έναν αναγκαίο στρατηγικό προσανατολισμό.