Συνεντεύξεις

Η δίκη είχε καταλυτικές συνέπειες για την ίδια τη Χ.Α. Κάτω από την πίεσή της, τη γενικευμένη κοινωνική κατακραυγή αλλά και τη δράση του αντιφασιστικού κινήματος, η οργάνωση αυτή δεν είχε πια οξυγόνο για να αναπτυχθεί. Η κρίση αυτή επέφερε την τριχοτόμηση και τη δραματική μείωση της απήχησής της. Παρά ταύτα, η σημασία μιας καταδικαστικής απόφασης δεν πρέπει να υποτιμάται, γιατί διαφορετικά η Χ.Α. θα μπορούσε να δραστηριοποιηθεί ξανά, «επανανομιμοποιημένη» πλέον και ενισχυμένη με την κρατική χρηματοδότηση (πάνω από 8 εκατ. ευρώ) που δικαιούται ως κοινοβουλευτικό κόμμα και η οποία, λόγω της δίκης, έχει παρακρατηθεί. Η ετυμηγορία, λοιπόν, εξακολουθεί να είναι κομβικής σημασίας για την εξέλιξη της φασιστικής απειλής στην Ελλάδα και όχι μόνο, ιδιαιτέρως δε για το μοντέλο που λάνσαρε η Χ.Α., το οποίο στο ξεκίνημά του αποδείχτηκε πολύ επιτυχημένο: ένα τύποις κοινοβουλευτικό κόμμα με παραστρατιωτικό βραχίονα. Φυσικά, ακόμα και η αυστηρότερη δικαστική απόφαση δεν θα σημάνει το τέλος του φασιστικού φαινομένου ή του ρατσισμού. Πρόκειται για κάτι ευρύτερο που πρέπει να καταπολεμηθεί με όρους πολιτικούς, ιδεολογικούς και κοινωνικούς. Θα είναι όμως αποφασιστικής σημασίας για το αν θα ξαναδούμε σκηνικά απροκάλυπτης, ωμής βίας και τρομοκρατίας στον δρόμο, όπως αυτά που ζήσαμε τα χρόνια πριν από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. (...) Ο φασισμός είναι ένα πολυπλόκαμο φαινόμενο που εμφανίζεται με πολλές οργανωτικές μορφές. Τρέφεται από συγκεκριμένες ξενοφοβικές και ρατσιστικές πολιτικές, όπως αυτές απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες, θεσμικές πολιτικές και ιδεολογήματα των οποίων επιδιώκει να γίνει το «ακτιβιστικό» σκέλος. Έλκεται επίσης από τις θεωρίες συνωμοσίας. Οπότε θα τον ξαναβρούμε μπροστά μας. Το σημαντικό, όμως, είναι να ακυρωθεί εντελώς το μοντέλο που λάνσαρε η Χ.Α. από το '10 και μετά, το οποίο μάλιστα έγινε αντικείμενο εξαγωγής. Οι φασιστικές κινητοποιήσεις στο Σάρλοτσβιλ των ΗΠΑ το '17 π.χ., που κατέληξαν στη δολοφονία της ακτιβίστριας Χέδερ Χάιερ, είχαν οργανωθεί από ομοϊδεάτες των χρυσαυγιτών που είχαν έρθει στην Ελλάδα και κόπιαραν τη δράση τους. Θα λέγαμε ότι σύσσωμη η διεθνής της ακροδεξιάς «κοιτάζει» προς την Ελλάδα και την απόφαση της 7ης Οκτωβρίου, διότι έχει σημασία αν τέτοιες ενέργειες είναι στις δημοκρατίες μια κόκκινη γραμμή που μπορείς να την ξεπεράσεις ή αν κατάληξή τους είναι η φυλακή (σ.σ. ο δράστης της δολοφονίας στο Σάρλοτσβιλ καταδικάστηκε σε ισόβια).

Ο Λουίς Άρσε, ο επιτυχημένος υπουργός Οικονομίας της κυβέρνησης του Έβο Μοράλες, στα δεκατρία χρόνια ως υπουργός, κατάφερε να φτάσει την οικονομία της Βολιβίας σε επίπεδα ρεκόρ ανάπτυξης, με μέσο όρο 5% εν μέσω της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της εθνικοποίησης του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, της ανάκαμψης των στρατηγικών εταιρειών που ιδιωτικοποιήθηκαν από το νεοφιλελευθερισμό, επίσης της εκβιομηχάνισης, των επενδύσεων σε δρόμους, σχολεία, νοσοκομεία, αθλητισμό και εθνική ολοκλήρωση και της αναδιανομής του πλούτου. Προτείνει την έξοδο από την τρέχουσα κρίση με βάση την ενεργή παρουσία του κράτους στην οικονομία, τις δημόσιες επενδύσεις σε τομείς που δημιουργούν θέσεις εργασίας, την προσωρινή αναστολή του εξωτερικού χρέους και την εκβιομηχάνιση του φυσικού αερίου, του σιδήρου και του λιθίου, των τελευταίων στρατηγικών πόρων μεγάλης διεθνούς σημασίας. Μαζί του είναι ο Νταβίντ Τσοκεουάνκα, που ήταν υπουργός Εξωτερικών του Έβο Μοράλες, και ξεχώρισε για την προώθηση της διπλωματίας των λαών, των δικαιωμάτων των αυτόχθονων πληθυσμών και της Μητέρας Γης στον ΟΗΕ, και την προοδευτική ολοκλήρωση της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Ο Λουίς Άρσε είναι ένας σοσιαλιστής, αριστερός οικονομολόγος, αφοσιωμένος στα λαϊκά κινήματα, υπέρμαχος της κυριαρχίας της χώρας απέναντι στις ιμπεριαλιστικές πολιτικές παρέμβασης, και υποστηρίζεται από στρατηγικές συμμαχίες με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις της Central Obrera Boliviana, τα αγροτικά και αυτόχθονα κινήματα, τις λαϊκές γυναικείες οργανώσεις σε όλη την χώρα, και τους κατοίκους της υπαίθρου και των πόλεων.

Αυτά που συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες με την εν κρυπτώ εφαρμογή της κυβέρνησης στην αυτονόητη εναρμόνιση με τη Συμφωνία των Πρεσπών είναι πρωτοφανή και θίγουν τη διεθνή υπόσταση της χώρας. Είναι προφανέστατο ότι έγινε εν κρυπτώ και παραβύστω μία συνάντηση κορυφαίων υπουργών στη Θεσσαλονίκη για συζήτηση διμερών θεμάτων. Κάτι παρόμοιο δεν έχει ξαναγίνει. Την ίδια ώρα που δεν έρχονται και δεν ξέρουμε αν και πότε θα έρθουν προς κύρωση οι τρεις συμφωνίες με τη Β. Μακεδονία, λόγω των εσωκομματικών προβλημάτων της ΝΔ, η κυβέρνηση με δημόσιο τρόπο σε συνεργασία με τον Δήμαρχο Αθηναίων δέχεται να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον κ. Γκουαϊδό της Βενεζουέλας, ο οποίος πλέον εγκαταλείπεται και από τους ένθερμους οπαδούς του πέραν του Ατλαντικού και να μιλήσουν για τη Δημοκρατία, αν είναι δυνατόν. Την ίδια ώρα επαναλαμβάνω ακολουθείται ένα «κρυφτούλι» με τη Β. Μακεδονία λόγω των εσωκομματικών προβλημάτων της ΝΔ. Αυτό είναι εντελώς απαράδεκτο. Επίσης να τονίσουμε ότι για τη συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Ζάεφ έγινε κάθε προσπάθεια είτε δια των ΜΜΕ είτε δια της προσωπικής ιστοσελίδας του πρωθυπουργού να περάσει στη σκιερή πλευρά των εξελίξεων. Ενώ είναι σαφές και κοινός τόπος, όπως είπε και η κα. Μπακογιάννη, ότι η Συμφωνία των Πρεσπών προσδίδει μεγάλο πρόσθετο κεφάλαιο στη χώρα για τη σταθεροποίηση στην περιοχή. Θα έπρεπε λοιπόν η ΝΔ να αναλάβει το κόστος της αναπροσαρμογής της στρατηγικής της αφού είναι φανερό ότι σε αυτό το ζήτημα υπήρξε μία σαφής εξαπάτηση του ελληνικού λαού από πλευράς της ηγεσίας της ΝΔ.

[Η αναπλήρωση των ωρών των καταλήψεων] «είναι άλλη μια επιπόλαιη και άστοχη κίνηση του Υπουργείου Παιδείας, που αθροίζεται σε όλα τα προηγούμενα, αυτά που δεν έκανε τους προηγούμενους μήνες. Που δεν προετοιμάστηκε για το άνοιγμα των σχολείων, ενώ ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι θα είμαστε αντιμέτωποι με ένα δεύτερο  κύμα πανδημίας. Λιγότεροι καθηγητές, περισσότεροι μαθητές στις αίθουσες, όχι δωρεάν τεστ για τους καθηγητές και τους μαθητές, την εκπαιδευτική κοινότητα συνολικά. Εγκληματικά λάθη τα οποία τροφοδότησαν μία δικαιολογημένη αγανάκτηση στον μαθητικό κόσμο. Αντί, λοιπόν, τώρα να ανοίξουν ένα διάλογο με τους μαθητές και να τους πουν “βρε παιδιά ελάτε κάτω να δούμε ποιες είναι οι δυνατότητες, τι αφήσαμε κι εμείς και δεν κάναμε όλο το προηγούμενο διάστημα, ελάτε να δούμε τι θα γίνει, πως θα το αντιμετωπίσουμε από κοινού”, μπαίνουν σε μια αντιπαράθεση με τους μαθητές. Και προσπαθούν, για όλα αυτά τα παιδιά που στην πλειοψηφία τους λένε σωστά πράγματα, που τα λένε και οι οικογένειές τους, να πουν ότι είναι κατά της μάσκας...». […] «Δεν καταλαβαίνει η κυβέρνηση ότι αυτό που υποκινεί αυτή τη στιγμή την αναστάτωση στα σχολεία είναι η δική της ανοργανωσιά, οι δικές της αστοχίες και η έλλειψη προγραμματισμού»;

Κόμμα κοινωνικού μετασχηματισμού και όχι κόμμα απλής εναλλαγής στην εξουσία σημαίνει ότι εμείς θέλουμε την κυβέρνηση, αγωνιζόμαστε για την κυβέρνηση και θα ξαναπάρουμε την κυβέρνηση, για να αλλάξουμε την κοινωνία και όχι για να διαχειριστούμε την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων. Το ίδιο θέλουν ανομολόγητα ή ομολογημένα και οι νεοφιλελεύθεροι. Κάθε μέρα με την πολιτική τους αλλάζουν την κοινωνία. Μειώνουν μισθούς, διαλύουν το κοινωνικό κράτος, διαβρώνουν τους δημοκρατικούς θεσμούς, αλλάζουν τις ιδέες της κοινωνίας για το δημόσιο χώρο, για τα δημόσια αγαθά, αλλάζουν τις κοινωνικές και οικονομικές δομές. Δεν πρέπει να θέλει το ίδιο και η Αριστερά, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση; Να επιχειρήσει να αλλάξει την κοινωνία διά της πολιτικής; Τι θα έπρεπε δηλαδή να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ; Να διαχειριστεί απλώς την καταστροφή του νεοφιλελευθερισμού; Θέλουμε την κυβέρνηση για να αλλάξουμε τις οικονομικές προτεραιότητες, την οργάνωση της παραγωγής και το πλαίσιο εργασίας, να οικοδομήσουμε κοινωνικό κράτος, να διευρύνουμε και όχι να περιορίσουμε τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα δικαιώματα και πολλά πολλά άλλα. Εξάλλου πολιτική σημαίνει να μετασχηματίζεις τη συγκυρία, δηλαδή το συσχετισμό δύναμης στη μια ή στην άλλη κατεύθυνση. Άρα νομίζω είπα το αυτονόητο.

Το τελευταίο διάγγελμα του κ. Μητσοτάκη έδειξε με μεγάλη ενάργεια ότι αποποιείται τις ευθύνες του και είναι ένας πρωθυπουργός περιορισμένης ευθύνης. Η κυβέρνηση πλέον βουλιάζει μέσα στην τριπλή κρίση που όλοι αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει και βουλιάζει όχι μόνο εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αλλά λόγω της κρίσης αξιοπιστίας και της εξαπάτησης που έχει κάνει σε κρίσιμους τομείς, όπως πχ για τη Συμφωνία των Πρεσπών. Ή και για τα στοιχεία τα οικονομικά, που είπε ότι έχουν δώσει 15-20 δις για την οικονομική κρίση την ώρα που έχουν δώσει μόλις 4,6 δις. για την πανδημία. Είναι κρίσιμο ζήτημα ότι η ελληνική Βουλή για λόγους αδυναμίας της πλειοψηφίας αν δεν ματαιώνει παραπέμπει στο άδηλο μέλλον την υπερψήφιση των συμφωνιών με τη Βόρειο Μακεδονία. Επίσης να σημειώσω ότι όλο αυτό το περιβάλλον το πολιτικό, μέσα στο οποίο ζούμε όλοι μας, διαδραματίζεται μέσα σε ένα μεγάλο κάδρο ευρωπαϊκό, το οποίο θα ήθελα να σημειώσω ότι λόγω των τελευταίων εξελίξεων λόγω και της αναίτιας αναβολής της Συνόδου Κορυφής που έγινε, ότι υπήρξε ένα καινούργιο πισωγύρισμα, μια νίκη των ξενοφοβικών δυνάμεων στις εισηγήσεις για ένα κρίσιμο ζήτημα όπως είναι το μεταναστευτικό-προσφυγικό,όπου κυριάρχησαν στον πυρήνα τους οι απόψεις του Βίζεγκραντ για τη μη ανάληψη ευθύνης από όλες τις χώρες για αυτό το ζήτημα.

Θα στηρίξουμε ό,τι είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο και επιβεβλημένο για την αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως άλλωστε κάναμε στην πρώτη της φάση. Ωστόσο δεν θα ήταν υπεύθυνο εκ μέρους μας να αφήσουμε έξω από το πεδίο της κριτικής μας τη στάση της κυβέρνησης όλο το προηγούμενο διάστημα, που το άφησε να περάσει ανεκμετάλλευτο. Σήμερα λοιπόν βλέπουμε ένα δημόσιο σύστημα υγείας να έχει φθάσει τα όριά του. Τα ερωτήματα που γεννιόνται είναι αμείλικτα. Γιατί δεν έγιναν προσλήψεις ιατρικού προσωπικού; Γιατί τα σχολεία ανοίγουν με τις ίδιες συνθήκες όπως όταν έκλεισαν πριν το καλοκαίρι, χωρίς περισσότερες αίθουσες, χωρίς επιπλέον καθηγητές, με ελλείψεις σε σχολικές καθαρίστριες και χωρίς μαζικά τεστ για το διδακτικό προσωπικό και τις ευάλωτες ομάδες μαθητών; Ενώ, την ίδια στιγμή που δεν στηρίζεται το δημόσιο σύστημα υγείας, έχει στηθεί ένα μηχανισμός υπερκερδών για ιδιωτικές μονάδες υγείας. Αλλά και στον τομέα της οικονομίας η κυβέρνηση επέλεξε να μη στηρίξει όσο μπορούσε τον κόσμο της εργασίας και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αντιμετωπίζοντας την ύφεση ως μία ευκαιρία αναδιάρθρωσης της αγοράς και της οικονομίας, δέσμια των πιο σκληρών νεοφιλελεύθερων συνταγών. Έστω και τώρα υπάρχουν δυνατότητες για ένα άλλο μίγμα πολιτικής που θα περιορίσει την έκταση της ύφεσης. (...) Ανεύθυνη είναι η στάση της κυβέρνησης που, ενώ είχε τη δυνατότητα να περιορίσει το βάθος της ύφεσης, άφησε τα πράγματα να κινούνται ανεξέλεγκτα. Τα μεγέθη της ύφεσης είναι πρωτόγνωρα. Σε συνδυασμό με τα φαινόμενα αποπληθωρισμού δημιουργούν ένα πολύ αρνητικό πλαίσιο. Κινδυνεύουμε μέσα σε λίγους μήνες να υποστούμε απώλειες του ΑΕΠ που θα ξεπερνούν το μισό των όσων χάσαμε από το 2010 έως το 2015, αλλά και θα καταστήσουν ακόμα πιο μακρινή την έξοδο από την κρίση. Ο ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ όπως και κατά την πρώτη φάση της πανδημίας κατέθεσε μια ρεαλιστική και κοστολογημένη πρόταση στήριξης της οικονομίας που αγγίζει τα 11,5 δισ. ευρώ. Χρησιμοποιώ τον όρο ρεαλιστική γιατί όλοι πλέον γνωρίζουν ότι με βάση την οικονομική διαχείριση του ΣΥΡΙΖΑ η χώρα διαθέτει τους αναγκαίους πόρους για μία τέτοια πολιτική στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των εργαζόμενων. Ήδη λόγω της ηθελημένης κυβερνητικής απραξίας η κρίση προσλαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Ακόμη και τώρα, όμως, υπάρχουν τα μέσα για να περιορισθεί έτσι ώστε να χαθούν όσο το δυνατόν λιγότερες θέσεις εργασίες και επιχειρήσεις.

Πρόκειται για μια από τις χειρότερες συνταγματικές αντιμεταρρυθμίσεις στην Ιστορία της χώρας, που φτάνει ή και ξεπερνάει τα επίπεδα των αντιμεταρρυθμίσεων που προσπάθησαν να επιβάλουν ο Μπερλουσκόνι και ο Ρέντζι. Σήμερα είμαστε σε πολύ δυσκολότερη θέση, γιατί ο άνεμος του λαϊκισμού και της αντιπολιτικής, που προωθεί το Κίνημα Πέντε Αστέρων και η Δεξιά και η Ακροδεξιά έχει παρασύρει και το Δημοκρατικό Κόμμα, που για να συμμετάσχει στη δεύτερη κυβέρνηση Κόντε υπέκυψε στις πιέσεις του Κινήματος Πέντε Αστέρων για το ψαλίδισμα της Δημοκρατίας και της αντιπροσωπευτικότητας στην Ιταλία. Η πρόταση που ψηφίστηκε σχεδόν ομόφωνα από τη Βουλή προβλέπει τη μείωση του αριθμού των βουλευτών κατά 230, από 630 σε 400, και των γερουσιαστών κατά 115, από 315 σε 200, με τη λογική ότι μια χώρα σαν την Ιταλία θα πρέπει να κατακρεουργήσει την αντιπροσωπευτικότητα των πολιτών και να ακυρώσει τη σχέση του αιρετού με τους πολίτες, φτιάχνοντας τεράστιες εκλογικές περιφέρειες, για να εξοικονομήσουμε 100 εκατ. τον χρόνο. Η αντιπροσωπευτικότητα και η δημοκρατία υποβαθμίζονται σε μια απλή αριστοκρατική και αυταρχική λογιστική μπακάληδων, αντί να προτείνουμε μια μεταρρύθμιση για τη διεύρυνση και την αναβάθμιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της Δημοκρατίας μας. Ακόμη χειρότερα, το κατακρεουργημένο αυτό κατά το εν τρίτο Κοινοβούλιο θα εκλέγεται κυρίως με ένα είδος πλειοψηφικού. Στη Γερουσία, για παράδειγμα, ακόμη και πόλεις όπως π.χ. η Λάρισα δεν θα έχουν εκπροσώπηση, γιατί έχει λιγότερους από 300 χιλιάδες κατοίκους. Για τα συνταγματικά δημοψηφίσματα δεν προβλέπεται το ποσοστό συμμετοχής του 50% + 1, γεγονός που σημαίνει ότι θα δώσουμε μια δύσκολη μάχη. Μέσα στο Δημοκρατικό Κόμμα δεν έλειψαν πάντως οι πραγματικά προοδευτικοί και δημοκρατικοί άνθρωποι που τάχθηκαν με το «Όχι», ενώ κάτι ανάλογο είδαμε και ανάμεσα στα στελέχη των δεξιών και ακροδεξιών κομμάτων και του Κινήματος Πέντε Αστέρων, που εντελώς οπορτουνιστικά τάσσονται με το «Όχι» για να διαφυλάξουν τις εκλογικές πελατείες και τα προνόμιά τους. Η κυβέρνηση επέλεξε επίσης τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος μαζί με τις μερικές περιφερειακές και δημοτικές εκλογές υποβαθμίζοντας εσκεμμένα τη μεγάλη σημασία του για τη δημοκρατική ζωή της χώρας. Θα δώσουμε τη μάχη μέχρι την τελευταία ψήφο για να μην ξυπνήσουμε την Τρίτη σε μια αυταρχική Δημοκρατία, όπως της Ουγγαρίας ή της Πολωνίας, που εδώ και χρόνια σχεδίαζαν οι παρακρατικές στοές του Τζέλι και του Μπερλουσκόνι και ο Σαλβίνι. Δυστυχώς, το Δημοκρατικό Κόμμα γίνεται συνένοχος της οικοδόμησης του αυταρχισμού στην Ιταλία.

Οι διακρίσεις αφορούν στις αδύναμες ομάδες του πληθυσμού συνολικά και όχι μόνο στους πρόσφυγες και μετανάστες και αυτό φάνηκε εντονότερα στην περίοδο της πανδημίας, όπου μια σειρά κοινωνικών ομάδων, οι ηλικιωμένοι, οι Ρομά, οι φυλακισμένοι – αλλά και οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι - αφέθηκαν στη λογική της «ανοσίας της αγέλης». Η κυβέρνηση της ΝΔ εφαρμόζει την πολιτική του νόμου της ζούγκλας, όποιος τα καταφέρει ας επιβιώσει. Είναι μια φιλοσοφία που προάγει την ατομικότητα έναντι της συλλογικότητας. Είναι πραγματικά συγκλονιστική η ανταπόκριση του κόσμου στην καμπάνια για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Μόρια είναι αντάξια της φοβερής προσφοράς του ελληνικού λαού στην περίοδο της κρίσης και των μνημονίων. Η αλληλεγγύη αποτελεί σαφή διαχωριστική γραμμή αριστεράς και δεξιάς. Από τη μια εμείς μιλάμε για ανθρώπους και οι άλλοι μιλούν για αριθμούς. Εμείς θέλουμε πολίτες ενεργούς και διεκδικητικούς με δικαιώματα και υποχρεώσεις για όλους, με συλλογική ανταμοιβή στον πλούτο που παράγεται και όχι στοχοποιημένους, ενοχικούς, φοβισμένους και απαθείς. Τα δικαιώματα των πιο ευάλωτων είναι δικαιώματα όλων, όποιος δεν αντιδρά στην καταπάτηση να είναι σίγουρος ότι έρχεται η σειρά του.