iEidiseis

Έχει ενδιαφέρον να προσπαθήσει κανείς να καταλάβει γιατί υπάρχει τέτοιο μένος ενάντια στα πανεπιστήμια από…

Στις ΗΠΑ το Ανώτατο Δικαστήριο απειλεί τις αμβλώσεις. Συντηρητικοποιείται ο κόσμος μας; Κινδυνεύουν κατακτήσεις δεκαετιών…

Ήθελα κατ΄ αρχήν το σχόλιό σας για την πολιτική της χώρας στο Ουκρανικό...   Η…

Δεν αρκεί να μιλάμε μόνο για διαρθρωτικές αλλαγές. Πιστεύω ότι βασικό είναι να μιλήσουμε και για το ποιος θα πρέπει να είναι ο στόχος αυτών των διαρθρωτικών αλλαγών. Και αυτός θα πρέπει να είναι μια σημαντική αναδιανομή της ισχύος υπέρ του κόσμου της εργασίας. Τις τελευταίες δεκαετίες βλέπουμε μια συστηματική συρρίκνωση της διαπραγματευτικής δύναμης του κόσμου και αντίστοιχα μια ενίσχυσης των ισχυρών/πλουσίων. Αυτή η τάση θα πρέπει να ανακοπεί και να αντιστραφεί. Και οι διαρθρωτικές αλλαγές θα πρέπει να γίνονται και με γνώμονα αυτόν το στόχο. Και οι αλλαγές αυτές θα καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομίας, της κοινωνίας και της λειτουργίας του κράτους. Για παράδειγμα οι συλλογικές συμβάσεις, η αύξηση του κατώτατου μισθού, το κοινωνικό πρόγραμμα, οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στο κράτος κλπ έχουν το στο στόχο της αποτελεσματικότητας, αλλά αυτή η αποτελεσματικότητα βασίζεται σε μια ενίσχυση της δύναμης του κόσμου της εργασίας. Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Θα πρέπει να γίνει μια προσπάθεια για επέκταση των δημοκρατικών δικαιωμάτων παντού: στον δημόσιο τομέα, την τοπική αυτοδιοίκηση, τους χώρους εργασίας. Έτσι ώστε να έχουμε ζωντανές δημοκρατικές κοινότητες αλλά και γειτονιές με ασφάλεια με πρόσβαση σε εκπαιδευτικά, υγειονομικά και πολιτιστικά αγαθά, με οικονομικές δραστηριότητες όλων των ειδών που δίνουν και θέσεις εργασίας και δυναμισμό. Και προφανώς θα πρέπει να υπάρξει και μια συντονισμένη προσπάθεια για την αλλαγή του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου έτσι ώστε και να αντιμετωπιστούν στη ρίζα τους οι ανισότητες αλλά και να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε με τρόπο ουσιαστικό και βιώσιμο τα μεγάλα προβλήματα που είναι πλέον εμφανή από την ενεργειακή και κλιματική κρίση.

Στα σοβαρά τώρα: Είναι εικόνα της χώρας σήμερα 50 νεκροί κάθε μέρα; Είναι εικόνα να λέει ο Μητσοτάκης στον Τσίπρα ότι δεν πάει εκκλησία; Είναι θέαμα να βγαίνουν η Υπουργός Παιδείας να λέει ότι πρέπει να «απεγκλωβιστούν τα ελληνόπουλα από τα πανεπιστήμια;» Είναι ύφος αυτό των μισών υπουργών της κυβέρνησης που μας μιλάνε λες και μας έχουν όλους για πρωινό; Είναι δυνατό να υπάρχει «λίστα Πέτσα»; (...) Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αρκεί να κοιτάει μόνο τι κάνει η ΝΔ. Να κοιτάει τι κάνει ο ίδιος. Να δώσει στίγμα. Η Δεξιά με αυτάρεσκο τρόπο δίνει στίγμα σήμερα. Και μάλιστα με περισσή αυτοπεποίθηση. Αυτό πρέπει να κάνει κι η Αριστερά. Η πολιτική είναι πρωτίστως μάχη ιδεών. Δεν είναι κοκορομαχία πολιτικών μονάδων. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να δώσει περιεχόμενο στο λόγο του που χρειάζεται μεγαλύτερη τεκμηρίωση και δέσιμο. Χρειάζεται άμεσα να ετοιμάσει μερικά κρίσιμα νομοσχέδια τα οποία θα μετατοπίσουν την ατζέντα με προτάσεις δομημένες, κοστολογημένες και άμεσα εφαρμόσιμες και σε τελευταία ανάλυση αποσκευή για μια μελλοντική διακυβέρνηση. Ούτε ανέξοδους βερμπαλισμούς, ούτε ανίερους συμβιβασμούς. Δεν έχει νόημα να ψάχνουμε τα νέα «Βατοπέδια» της ΝΔ το 2021 κύριε Σκουρή… Δεν χρειάζεται καν να λέμε ότι «η ΝΔ είναι με τα συμφέροντα». Σιγά το νέο! Το θέμα είναι εμείς τι κάνουμε, εμείς τι λέμε. Εμείς τι προτείνουμε. Η επαναφορά της αξιοπιστίας της Αριστεράς σε αυτό έγκειται. Προσδοκώ ότι η ομάδα των ειδημόνων που δημιούργησε γύρω του ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα συμβάλει σε αυτήν τη κατεύθυνση. Δεν έχει μόνο η Δεξιά ανάγκη από την τεχνοκρατία της. Και η Αριστερά έχει. Η πολιτική φυσικά δεν είναι μόνο αυτό, αλλά είναι και αυτό.

Δυστυχώς, όπως συμβαίνει πολλές φορές στην ιστορία, το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του αποδείχτηκε ανέτοιμο – αν όχι απρόθυμο – να υπερασπιστεί τη δημοκρατία απέναντι στη ναζιστική απειλή. Μόνο η Αριστερά (ΚΚΕ και Συνασπισμός παλιότερα) επέμεναν στη Βουλή επί χρόνια να αντιμετωπιστεί το ζήτημα με πολιτικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες. Άδικος κόπος. Είχε θεωρηθεί δεδομένο το αξίωμα ότι η δημοκρατία και κατ’ επέκταση η δικαιοσύνη δεν διώκει ιδέες αλλά πράξεις. Είχαμε έτσι παγιδευτεί στο εύρημα του Μιχαλολιάκου που είχε φροντίσει να δηλώσει στον Άρειο Πάγο ότι η Χρυσή Αυγή είναι κόμμα από το 1983, έντεκα χρόνια δηλαδή προτού αποφασίσει η ναζιστική οργάνωση να κατέβει για πρώτη φορά σε εκλογές (Ευρωεκλογές 1994). Υπήρχε βέβαια μέχρι το 2012 μια γενικευμένη εντύπωση ότι μόλις μπει η Χρυσή Αυγή στη Βουλή «δεν πρόκειται να γίνει απολύτως τίποτα», διότι «θα βάλουν γραβατούλα και θα γίνουν κοινοβουλευτικότατοι. Θα ενσωματωθούν πλήρως», όπως εκτιμούσε η τότε γ.γ. του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα. Είδαμε τι έγινε. Το χειρότερο είναι ότι μόλις άρχισε να μαζικοποιείται η υποστήριξη της Χρυσής Αυγής μέσα στην οικονομική και κοινωνική κρίση του 2010, η απάντηση του κόμματος της Δεξιάς ήταν να την προσεγγίσει υπόγεια και να τη χρίσει σε άτυπο κοινοβουλευτικό σύμμαχο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της συνεργασίας του Π. Μπαλτάκου - στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού Σαμαρά - με τον Κασιδιάρη. (...) Με την ίδια λογική θα μπορούσε να προσθέσει κανείς ότι επί Ν.Δ. δολοφόνησαν τον Φύσσα, επί Ν.Δ. δολοφόνησαν τον Σαχζάτ Λουκμάν, επί Ν.Δ. πραγματοποίησαν την αιματηρή επίθεση στους αγωνιστές του ΠΑΜΕ. Τη χειρότερη υπηρεσία στην υπεράσπιση της δημοκρατίας από τη ναζιστική απειλή προσφέρουν όσοι αντιμετωπίζουν το ζήτημα μέσα από στενά κομματικά πλαίσια. Αλλά ειδικά η Ν.Δ. δεν μπορεί να περηφανεύεται για το πώς χειρίστηκε το ζήτημα, εφόσον χρειάστηκε να προηγηθεί η δολοφονία του Παύλου Φύσσα και ο παλλαϊκός ξεσηκωμός για να κινητοποιηθεί και η κυβέρνηση Σαμαρά και η δικαιοσύνη. Όλοι γνωρίζουμε πλέον ότι η Ν.Δ. αξιοποίησε την ύπαρξη της Χρυσής Αυγής για να την περιγράψει ως το «ένα άκρο», με τον ΣΥΡΙΖΑ να αποτελεί το «άλλο άκρο». Εξάλλου τις τελευταίες μέρες ζούμε την κακόγουστη επανάληψη του ίδιου σεναρίου, με τον καημένο τον κ. Μπογδάνο να θεωρεί ότι είναι ο νέος Σαμαράς. Το ζήτημα είναι να μην ξαναζήσουμε «επί Ν.Δ.» και πάλι όσα ζήσαμε το 2012 και το 2013.

Έχει πλέον γίνει σαφές ότι δε χρειάζεται να πάρει μόνη της την εξουσία για να διαβρώσει τους θεσμούς η νέα ακροδεξιά. Δεν χρειάζεται. Το κάνει ασκώντας πίεση, βάζοντας την δημοκρατία στον τοίχο. Τι σημαίνει αυτό στην περίπτωσή μας; Εγώ δεν πιστεύω ότι ο Μητσοτάκης είναι ακροδεξιός. Αυτό όμως δεν αρκεί. Η στάση του στο Μακεδονικό έδειξε πολύ μικρό ανάστημα. Πολιτικά αγκάλιασε όλο το πολιτικό εθνικιστικό περιθώριο. Θα το πω προβοκατόρικα: πολιτικά νομιμοποίησε αυτούς που λίντσαραν τον Μπουτάρη. Μαζί ήταν οι υπουργοί του με τους ξεβράκωτους με τις περικεφαλαίες. Το αντιεμβολιαστικό περιθώριο, όπως και το αντιπροσφυγικό στα νησιά με τις πολιτοφυλακές, έχει μεγαλώσει με την ανοχή μέρους της ΝΔ. Αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, έδειξε ο κ. Μητσοτάκης ευεπίφορος στην ακροδεξιά ρητορική. Με ποιον ήταν στις ψηφοφορίες για το σύμφωνο συμβίωσης; Με τον πολιτικό φιλελευθερισμό ή με την ομοφοβική ακροδεξιά; Τι έλεγε στη βουλή για εξωγήινους που λένε στα παιδιά να αλλάξουν φύλο; Άρα, έγινε ο ίδιος (μπορεί χωρίς να το θέλει αλλά αυτό για έναν ηγέτη λίγη σημασία έχει) το αντηχείο της ακροδεξιάς πίεσης μέσα στη ΝΔ. Η σταθερή ενίσχυση της παρουσίας ακροδεξιών υπουργών στην κυβέρνηση το αποδεικνύει. Η τάση Σαμαρά εξακολουθεί να είναι κύριο όχημα κανονικοποίησης της ακροδεξιάς στη χώρα.

Με δεδομένο ότι ο Μητσοτάκης θα ακολουθήσει τις ίδιες αντιλαϊκές και αδιέξοδες πολιτικές, νομίζω ότι είναι θέμα του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνεργασία με άλλες προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις, να δημιουργήσουν μια εναλλακτική πολιτική διακυβέρνηση. Αυτό προϋποθέτει εμπιστοσύνη στη λαϊκή συμμετοχή και τα κινήματα. Όχι πολιτική δι’ αναθέσεων, ούτε εγκλωβισμό στην τακτική του ώριμου φρούτου. Η ΝΔ δεν θα πέσει αν δεν τη ρίξουμε! Δεν υποτιμώ το γεγονός ότι εκπροσωπεί ισχυρά συμφέροντα και επιδιώκει την ανασυγκρότηση του αστικού πολιτικού συστήματος. Αλλά υπάρχουν στιγμές στην ιστορία όπως με την ανατροπή του 2015, που η συσσώρευση της κοινωνικής οργής αποδεικνύεται ισχυρότερη από τους σχεδιασμούς και την ίντριγκα του καθεστώτος. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε τη δυνατότητα και να την υπηρετήσουμε με πολιτικό σχέδιο. Όχι σπασμωδικά, όχι συναισθηματικά, ούτε με μονοκομματική έπαρση. Πρωτοστατώντας σε μια μαχητική αντιπολίτευση, με αρχές και βάθος, και όχι στη γνωστή πασοκικής κοπής αντιπολίτευση, που αγκαλιάζει τυφλά κάθε αίτημα. Αξιοποιώντας πάντοτε τις ρωγμές που έχουν δημιουργηθεί διεθνώς στον καπιταλισμό, και στην Ευρώπη, μετά την εκδήλωση της πανδημίας.

Ο κίνδυνος της ορμπανοποίησης στην Ευρώπη και στην Ελλάδα δεν είναι ότι οι φασίστες θα μπουν στις πόλεις, όπως έκανε ο Μουσολίνι, αλλά ότι οι πρακτικές τους θα απλωθούν προς το πολιτικό mainstream και το ως πρότινος αδιανόητο θα φαίνεται κανονικό. Κίνδυνος υπαρκτός κι όποιος κάνει πως δεν το βλέπει απλώς τον καθιστά μεγαλύτερο. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι μια προοδευτική δημοκρατική δικαστής όπως η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κ. Σακελλαροπούλου πήγε και στήθηκε να φωτογραφηθεί μπρος στον φράχτη του Έβρου; Αν ήθελε να στείλει ένα πατριωτικό μήνυμα θα μπορούσε να το κάνει σε ένα στρατόπεδο. Αλλά τώρα στο τείχος, τι; Ότι οι εχθροί είναι οι εισβολείς μετανάστες και πρόσφυγες; Τι εξυπηρετεί όλη αυτή η σπουδή για την Αστυνομία στα κλειστά πανεπιστήμια; Τι εξυπηρετεί το να ζητάμε από τους μετανάστες να μας πούνε «το σημαντικότερο ποντιακό ίδρυμα του 19ου αιώνα» για να τους κάνουμε Έλληνες; Τι εξυπηρετεί το να δωροδοκούμε τους νέους να κάνουν εμβόλιο; Τι αποτύπωμα στη δημοκρατία αφήνει ότι έχουμε τέτοια πρωτοφανή μονομέρεια στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όπου τα περισσότερα ιδιωτικά κανάλια είναι κυβερνητικότερα του κρατικού; Τι ιδεολογία εκφράζει η συζήτηση για τη γυναικεία γονιμότητα – σας θυμίζω το συνέδριο που θα άνοιγε με την πλειοψηφία των υπουργών της κυβέρνησης υπό την αιγίδα της Προέδρου και τελικώς δεν έγινε ύστερα από τις αντιδράσεις που πυροδότησε -.Τι απέγιναν όλα αυτά που θα αλλάζανε στον Ποινικό Κώδικα μετά την υπόθεση που κινητοποίησε το ελληνικό Metoo; Χίλια δύο μπορώ να σας πω… (...) [Δε] λέω ότι ο πρωθυπουργός της χώρας δεν είναι δημοκράτης. Ωστόσο, υποστηρίζω ότι οι πολιτικές του επιλογές στο τέλος θα καταπιούν και τον ίδιο. Εκτός αν κι αυτός μεταλλαχθεί, όπως μεταλλάχθηκε κι ο φιλελεύθερος Όρμπαν της δεκαετίας του 90 στον εκπρόσωπο των λεγόμενων illiberal democracies της εποχής μας. Δεν του το εύχομαι ούτε το νομίζω όμως. Θεωρώ όμως ότι στην Ελλάδα σήμερα βιώνουμε μια στρατηγική ιδεολογική επίθεση ενός νεοσυντηρητικού αυταρχισμού που δεν κομίζει καλά νέα στην ποιότητα της δημοκρατίας μας. Και σε αυτό πρωταγωνιστεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης με όλα τα πρωτοπαλλήκαρα της μεταπολιτευτικής Άκρας Δεξιάς που έχει δίπλα του. Και σε αυτούς που κάνουν πως δεν τα βλέπουν και νομίζουν πως υπερβάλλω, θα τους θυμίσω την προφητική φράση του Μάνου Χατζηδάκι: «όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος πάει να πει ότι έχει αρχίσει να του μοιάζει».

Η νέα γενιά, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύεται, είναι μια εξαιρετικά πολιτικοποιημένη γενιά. Ασφαλώς, είναι «παιδί» μιας σύνθετης εποχής γεμάτης ανακατατάξεις και πολλαπλές αντιθέσεις και, ως τέτοιο, δεν πολιτικοποιείται ακολουθώντας πάντοτε τους παραδοσιακούς όρους που γνωρίζαμε πριν την κρίση, αλλά με το δικό της τρόπο και στη βάση των δικών της βιωμάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια εκ πρώτης όψεως αντιφατική ταυτότητα. Οι νέοι και οι νέες εκφράζουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό, της τάξης του 70%, έντονο ενδιαφέρον για την πολιτική και αυξημένη διαθεσιμότητα συμμετοχής σε κοινωνικές και πολιτικές οργανώσεις, αλλά και σε κινητοποιήσεις και δράσεις. Μάλιστα, είναι ενδιαφέρον ότι ένας στους τέσσερις δήλωσε ότι συμμετέχει ή θα συμμετείχε σε πολιτικό κόμμα, έναν θεσμό που – εσφαλμένα προφανώς – πολλοί θεωρούν ξεπερασμένο. Την ίδια βέβαια στιγμή, η νεολαία εκφράζει χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης στους περισσότερους θεσμούς, καθώς ένας στους τρεις δήλωσε χαμηλή ή καθόλου εμπιστοσύνη στο σύνολο των θεσμών για τους οποίους ρωτήθηκαν, με τα κόμματα και κυρίως τα μέσα ενημέρωσης να είναι οι αρνητικοί πρωταγωνιστές. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πώς εξηγείται αυτή η αντίφαση; Κατά τη γνώμη μου οι νέοι σήμερα είναι δύσπιστοι, αλλά όχι κυνικοί. Δεν τους καλύπτει η πολιτική όπως είναι σήμερα, αλλά δεν την απορρίπτουν πλήρως. (...) Αντισυστημική με την έννοια μίας καταστροφικής διάθεσης αυτού που υπάρχει σήμερα, όχι. Η νεολαία βλέπει κριτικά το σημερινό πολιτικό σύστημα, προβληματίζεται, αλλά παρεμβαίνει σε αυτό. Και σε κάθε περίπτωση, είναι σαφώς προσανατολισμένη προς τα αριστερά. Το βλέπουμε στα εκλογικά αποτελέσματα, με την ηλικιακή διαιρετική τομή που παρατηρούμε στην Ελλάδα μετά το 2012. Αποτυπώνεται επίσης στα ευρήματα της έρευνάς μας. Οι νέοι αυτοπροσδιορίζονται περισσότερο ως αριστεροί και δηλώνουν σαφώς μεγαλύτερη εγγύτητα προς τα κόμματα της Αριστεράς. Κυρίως όμως είναι ενδιαφέρον ότι σε όλα τα θέματα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής και αξιών που τους τέθηκαν εκφράζουν σε συντριπτικό ποσοστό απόψεις συγγενείς προς την Αριστερά. Το στοιχείο αυτό δείχνει ότι το πεδίο που ανοίγεται για τα κόμματα της Αριστεράς, να προσεγγίσουν ακόμη περισσότερο τη νέα γενιά, είναι πολύ ευρύ, εφ’ όσον με τον πολιτικό τους λόγο καταφέρουν αφ’ ενός να προτείνουν προγραμματικά λύσεις στα αδιέξοδα που η γενιά αυτή βιώνει, αφ’ ετέρου να συγκινήσουν και να εμπνεύσουν τη νεολαία, εισάγοντας ξανά στην πολιτική ένα οραματικό και αξιακό στοιχείο.