Micro

Η νεαρή ισπανόφωνη, που μέχρι πριν από μερικούς μήνες εργαζόταν ως μπαργούμαν για να βοηθάει οικονομικά την καθαρίστρια μητέρα της, ήταν ένα από τα στελέχη της προεκλογικής εκστρατείας του Μπέρνι Σάντερς στις προεδρικές εκλογές του 2016. Έχει πτυχίο στα οικονομικά και τις διεθνείς σχέσεις από το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και λέει ότι αυτό που την παρακίνησε να κατέβει υποψήφια ήταν η προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ. Στο επίκεντρο της δικής της εκστρατείας βρίσκονταν η κοινωνική πολιτική, η κατάργηση των αντιμεταναστευτικών μέτρων, η θέσπιση ενός καθολικού συστήματος υγείας και η κατάργηση των διδάκτρων στα πανεπιστήμια.

Η "Γη του θυμού" του Χρήστου Χρυσόπουλου αντικατοπτρίζει τη σημερινή ευρωπαϊκή μεγαλούπολη, όπου η καθημερινότητα διαβρώνεται αδιάκοπα από την οργή και τη βία, από την καταπίεση και την αίσθηση ασφυξίας. Εμφανής στις πιο κοινές χειρονομίες, στον τόνο της φωνής, ακόμη κι όταν δεν γίνεται ουρλιαχτό, ο θυμός είναι πάντα έτοιμος να στραφεί στον πιο αδύναμο, τον ξένο, τον μετανάστη, τον πρόσφυγα, ή στον πιο κοντινό, αυτόν που με την παρουσία του ερεθίζει ανηλεώς τα πλέον ταπεινά ένστικτα. Ο κόσμος που περιγράφει εδώ ο συγγραφέας μοιάζει να μη διαθέτει καμιά διέξοδο, καμιά λύση. Ο θυμός ανακυκλώνεται χωρίς τέλος, και ο αφηγητής είναι παρών και απλώς καταγράφει τις άπειρες εκδοχές του, ένα καλειδοσκόπιο της οργής. Μια διελκυστίνδα όπου θύτες και θύματα αλλάζουν διαρκώς θέση, όπου η μόνη ανακούφιση προέρχεται από την εξομοίωση όλων στη βαρβαρότητα.

Ο Banksy ξαναχτυπά μετά από καιρό με νέα γκραφίτι, αφήνοντας ένα νέο, ηχηρό πολιτικό μήνυμα όπως συνηθίζει, αυτή τη φορά από ένα μέρος που δεν είχε επισκεφθεί στο παρελθόν. Το πρώτο έργο του διεθνούς φήμης καλλιτέχνη δρόμου στο Παρίσι εμφανίστηκε κοντά στον σταθμό του μετρό Porte de la Chapelle. Η σημασία της τοποθεσίας έγκειται στο γεγονός ότι μέχρι και τον περασμένο Αύγουστο βρισκόταν στο σημείο το επίσημο κέντρο υποδοχής μεταναστών της πόλης, το «La Bulle». Μια ολόκληρη πόλη μέσα στην «Πόλη του Φωτός», που φιλοξενούσε περίπου 2.700 πρόσφυγες.

Θα μπορούσε να δει κανείς στα διηγήματα της Στεργίου μια σύγχρονη εκδοχή αστικής ηθογραφίας, μια απόπειρα να μιλήσει η νεαρή συγγραφέας για τη γενιά της και τα αδιέξοδά της, για τον τρόπο που η γενιά αυτή μεγάλωσε μέσα στα χρόνια της κρίσης, για τον τρόπο που ζει και κινείται στη σημερινή Αθήνα, αλλά και ταυτοχρόνως να θίξει μια σειρά από ζητήματα που εμφανίζονται συχνά στην τρέχουσα επικαιρότητα. Η νεαρή συγγραφέας πετυχαίνει πράγματι σ’ αυτή την προσπάθειά της φέρνοντας στο προσκήνιο τους ανθρώπους της ηλικίας της, νεαρούς επιστήμονες ως επί το πλείστον, καταδικασμένους στην ανεργία ή σε βαρετές δουλειές, που ασφυκτιούν μέσα σε ζωές δίχως νόημα και προοπτική. Και το καταφέρνει χάρη στην οξύτητα της ματιάς της, στην ικανότητά της να αναδεικνύει τις λεπτομέρειες και στη φρεσκάδα της γλώσσας της. Ωστόσο, στα πιο ολοκληρωμένα διηγήματα της συλλογής, το «Ριάλιτι» και τα «Φτερά χήνας», πετυχαίνει ένα αποτέλεσμα που υπερβαίνει κατά πολύ αυτόν το στόχο αλλά και αυτά που συνήθως περιμένουμε από μια πρώτη λογοτεχνική προσπάθεια κι από μια τόσο νέα συγγραφέα. Και στα δυο το ονειρικό ή το παραληρηματικό στοιχείο συμπλέκονται με την πραγματικότητα και η αφήγηση δομείται και κορυφώνεται υποδειγματικά. Είναι εμφανής εδώ τόσο η αναγνωστική εμπειρία της Στεργίου, η τριβή της με τη λογοτεχνία, όσο και η ικανότητά της να περάσει από την αφήγηση μιας ενδιαφέρουσας ιστορίας σε κάτι πολύ πιο βαθύ, από τη μια σε μια ανατομία των οικογενειακών σχέσεων και του ψυχισμού των προσώπων της, από την άλλη σε μια συνειδητά καλοδουλεμένη λογοτεχνική κατασκευή. Κι αυτά τα στοιχεία δημιουργούν ακόμη περισσότερες προσδοκίες για τη συνέχεια.

Προτίθεται να μεριμνήσει για την άμεση τροποποίηση των σχετικών ρυθμίσεων και να λάβει και κάθε άλλο αναγκαίο μέτρο προκειμένου να μην αναγράφεται, ούτε να επιτρέπεται η αναγραφή του θρησκεύματος στους απολυτήριους τίτλους σπουδών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης;

Το κάλεσμα του Μπαρμπαρούση σε πραξικόπημα δεν ήταν βέβαια ούτε «αυθόρμητο» ούτε και προσωπική του έμπνευση. Ηταν μία ακόμα υπενθύμιση της Χρυσής Αυγής προς το ακροατήριό της ότι ο διακηρυγμένος στρατηγικός στόχος του Μιχαλολιάκου είναι να καταλύσει το δημοκρατικό πολίτευμα. Ο Μπαρμπαρούσης δεν είπε τίποτα περισσότερο απ’ όσα εξαγγέλλει καθημερινά ο αρχηγός του μέσα στα γραφεία της ναζιστικής οργάνωσης, όπου και σχεδιάζεται η εγκληματική της δράση. Γι’ αυτό και επιδοκιμάστηκε με ενθουσιασμό από την ηγετική ομάδα της Χρυσής Αυγής.

Μέσα απ' αυτή την απόπειρα συνειδητά άρχισα να επαναπροσδιορίζω την έννοιά της, να την αποσυνδέω από τη στενή έννοια του τόπου και να τη συνδέω με τους ανθρώπους, τη βιωμένη εμπειρία είτε όσων γεννήθηκαν εδώ είτε όσων βρέθηκαν στον τόπο αυτό, και τον έκαναν πατρίδα τους. Έτσι η έννοια πατρίδα βγαίνει από τα στενά γεωγραφικά της όρια και επανακαθορίζεται σε ένα πολύ πιο ευρύ πλαίσιο, ως εικόνα πλέον του εαυτού μας μέσα από τον άλλο.