Μικέλα Χαρτουλάρη

04
12

David Diop: Φοβάμαι την αμνησία στο πολιτικό επίπεδο

Η τρίτη πράξη στη μεταναστευτική ιστορία των κατοίκων της Αφρικής διαφέρει κατά πολύ από τις δύο προηγούμενες του 20ού αιώνα, διότι πλέον η παρουσία των μεταναστών δεν είναι επιθυμητή ούτε στη Γαλλία ούτε στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Η Ευρώπη εκτιμά ότι δεν χρειάζεται τους Αφρικανούς μετανάστες. Παρ’ όλα αυτά, η ίδια τους η εμπειρία, που κλείνει έναν αιώνα, τους αποδεικνύει ότι γίνονται αναγκαίοι. Είναι λοιπόν πολλοί οι νεαροί Αφρικανοί που δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι αυτή η επιθυμητή μεταναστευτική παράδοση, όπως τη γνώριζαν οι προπαππούδες, οι παππούδες και οι γονείς τους στη διάρκεια του 20ού αιώνα, έχει ξαφνικά διακοπεί στον 21ο αιώνα. Δεν τους πείθουν οι σχετικές διακηρύξεις της Ευρώπης. Ετσι σήμερα, οι λαθραίοι (sic) εργάτες από την Αφρική, αυτοί που δεν ασφαλίζονται και επομένως είναι λιγότερο «ακριβοί» από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εργάτες, αυτοί που στέλνουν κάθε μήνα χρήματα στις οικογένειές τους πίσω στις πατρίδες τους, καταδεικνύουν με την παρουσία τους ότι συμβαίνει το αντίθετο από τα όσα υποκριτικά λένε επισήμως οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Οι νεαροί Αφρικανοί μετανάστες βλέπουν ότι είναι ψέμα το «μην έρχεστε πια εδώ, δεν υπάρχουν δουλειές, δεν έχετε τίποτα να κερδίσετε». Η εμπειρία τούς δείχνει το αντίθετο. Γι’ αυτό, σαν άλλοι στρατιώτες σε έναν πόλεμο που δεν λέει το όνομά του, είναι έτοιμοι να θυσιαστούν για την οικογένειά τους, με το να διασχίσουν τη θάλασσα και να έρθουν στην Ευρώπη διακινδυνεύοντας τη ζωή τους.
Περισσότερα »
15
11

Στις γωνιές του υποσυνείδητου

Ο ίδιος ο Αντούνες, ως πτυχιούχος της Ιατρικής, έκανε εκεί τη θητεία του και έμεινε τεσσεράμισι χρόνια ώς το 1973 στην ξεσηκωμένη Αγκόλα που αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία της, να κάνει ακρωτηριασμούς, να ράβει πληγές, και να ξεγεννά ημιθανείς μανάδες, «με επικεφαλής τον γενναίο Μέμο Αντούνες», κατοπινό ιδεολόγο της Επανάστασης των Γαρυφάλλων (1974). «Το καθεστώς έστειλε 1,6 εκατομμύρια νέους να πολεμήσουν για την αόριστη έννοια της “πατρίδας”. Στην πραγματικότητα, οι φασίστες, η αστική τάξη, η Εκκλησία, είχαν μεγάλα συμφέροντα εκεί. Οσοι επέστρεψαν, αντιμετωπίστηκαν με περιφρόνηση, και 50.000 άνθρωποι κατέληξαν στα ψυχιατρεία. Η Αγκόλα ήταν το δικό μας Βιετνάμ». Ο Αντούνες δεν έγραψε για τον συγκεκριμένο πόλεμο, «από σεβασμό στους νεκρούς». Ομως στα μυθιστορήματά του δεν έπαψε να στηλιτεύει: το ένοχο παρελθόν του τόπου του με την αιματηρή αποικιοκρατική παράδοση, την ηθική δειλία όσων ανέχθηκαν τις διώξεις και συνεργάστηκαν σιωπηρά με το φασιστικό καθεστώς Σαλαζάρ, τη μικρότητα της μπουρζουαζίας, την επανάσταση που «δεν κατάφερε να αλλάξει πολλά», τη στασιμότητα της κοινωνίας, τις άδικα χαμένες νεαρές ζωές, τη μηχανική του χρόνου, τις αυταπάτες των ανθρώπων, την υφέρπουσα τρέλα σε όλες τις μορφές της... Εγραφε, και ταυτόχρονα δούλευε ως κλινικός ψυχίατρος σε νοσοκομείο για παιδιά με καρκίνο. Από εκεί πηγάζει η μεταφυσική οργή που διατρέχει τα βιβλία του. «Διάλεξα ως ειδικότητα την Ψυχιατρική, όχι για να μάθω να θεραπεύω την ανθρώπινη ψυχή, αλλά για να μάθω να ζω».
Περισσότερα »
15
10

Κατασκοπία και βρετανικότητα

Γι’ αυτό είναι σημαντική η Κληρονομιά του Λε Καρέ. Επειδή παρακολουθεί το παραστράτημα της «βρετανικής ψυχής». «Τι νομίζεις; Για τον καπιταλισμό παλεύαμε;» σχολιάζει ο Σμάιλι στον Γκίλαμ. «Θεός φυλάξοι. Αν είχα μια αποστολή πέρα από τη δουλειά μας με τον εχθρό, αυτή ήταν στο όνομα της Ευρώπης. Κι αν υπήρξα άκαρδος, υπήρξα άκαρδος για την Ευρώπη».
Περισσότερα »
26
09

Χρήστος Χατζηιωσήφ: «Οι εθνικισμοί επιστρέφουν στην Ευρώπη και τρέφονται από τις ανισότητες»

Κύρια αιτία της επανεμφάνισης του εθνικισμού σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στο οικονομικό επίπεδο. Η κατάσταση αυτή είναι η απόληξη των δομικών διαφορών ανάμεσα στις εθνικές οικονομίες των κρατών-μελών της Ενωσης. Εκείνο όμως που επέτρεψε στις δομικές διαφορές να διευρύνουν τις ανισότητες ανάμεσα στις εθνικές οικονομίες ήταν το θεσμικό σύστημα το οποίο διαμόρφωσαν οι ευρωπαϊκές συνθήκες.
Περισσότερα »
16
08

Θάνατος στην Κολομβία

«Εξοντώνουν την ιντελιγκέντσια, εξαφανίζουν τους πιο ανήσυχους φοιτητές, σκοτώνουν τους πολιτικούς αντιπάλους, δολοφονούν τους πιο στενά συνδεδεμένους με τις ενορίες τους ιερείς, αποκεφαλίζουν τους λαϊκούς ηγέτες των συνοικιών και των χωριών. Το κράτος δε βλέπει παρά κομμουνιστές και επικίνδυνους αντιπάλους σε κάθε ανήσυχο ή σκεπτόμενο άνθρωπο».
Περισσότερα »
15
08

Ενάντια στα «καθαρά» χέρια

Συγγραφέας που συνδυάζει τη μυθοπλασία με το δοκίμιο, πολυβραβευμένος για τον «Δούναβη» και τους «Μικρόκοσμους», ομότιμος καθηγητής Γερμανικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Τεργέστης, ο Κλάουντιο Μάγκρις επιστρέφει στο προσκήνιο με ένα μυθιστόρημα-γροθιά στο στομάχι που ζητά την αφύπνιση της Ευρωπαϊκής συνείδησης.
Περισσότερα »
31
07

Η ηθική του συγγραφέα

Τη δική του απάντηση στο πολυσυζητημένο «Τέλος της Ιστορίας» δίνει ο Λουίς Σεπούλβεδα με το ομότιτλο μυθιστόρημά του που αναστοχάζεται τον ρόλο των αγωνιστών της ελευθερίας στην εποχή της αντεπίθεσης του νεο­φιλελευθερισμού.
Περισσότερα »
30
07

Η Αρουντάτι Ρόι επιστρέφει

Είκοσι χρόνια πέρασαν μετά τον Θεό των μικρών πραγμάτων, το πρώτο της λογοτεχνικό έργο, που της χάρισε το κορυφαίο αγγλικό βραβείο Μπούκερ, πούλησε 6 εκατομμύρια αντίτυπα και συνέπεσε με τα 50ά γενέθλια του ανεξάρτητου ινδικού κράτους στο οποίο η συγγραφέας επιμένει να ασκεί ανελέητη κριτική.
Περισσότερα »
20
02

Κόκκινοι μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες

Οχι. Η Αμερική δεν βάφτηκε ποτέ «κόκκινη». Ποτέ μέχρι τώρα. Και η εκλογή Τραμπ είναι αμφίβολο εάν μπορεί να κινητοποιήσει ανθρώπους με το πάθος, την επιμονή και την αφοσίωση των ριζοσπαστών του 19ου και του 20ού αιώνα. Ωστόσο υπήρξε μια εποχή που οι επαναστάτες στις ΗΠΑ ατένιζαν το μέλλον σίγουροι ότι το βάθος του ουρανού θα ήταν τελικά «κόκκινο».
Περισσότερα »
  • 1
  • 2